ARTIKULO KʼAWUAITA 41
TRÃBI 13 Cristo es nuestro modelo
¿Kʼãrẽta kʼawuapanʉ Jesúsba iyi ʉ̃ta wãi nãã odadeba?
«Zhi ũdubigasia ewari cuarenta, maʉ̃nerã jarakʼa bʼasia Daizezeta Nokʼodʼebemata» (HECH. 1:3).
KʼÃRẼTA ŨDUDAITA
Jesús jẽda piradrʉda tẽãra 40 ewaribayeda nama egorode basi, maʉ̃ne nekʼãrẽ biata oũdubisi, dayirãba sãwũã iyide kĩrãkʼa oũdubiseapanʉ.
1, 2. Jesús kʼaidubemara ũme, ¿kʼãrẽba sãwũãsi ãyi Emaúsʼeda wãne?
POAGA 33de 16 nisánʼne Jesús kʼaidubemarãra sopʉapanʉ akʉza perapanʉ. Jesús kʼaidubemara ũme Jerusalénʼneba Emaúsʼeda wãsida, naʉ̃ra jĩga ba ẽ basi Jerusalénʼnebara. Ãyira mejãcha sopʉapanasi Jesús, ãyi nãã edebʉta dããraba ẽ basi baera beadapeadata. Ãya jʉ̃ãpanasi Jesúsba judiorata mejãcha kʼarebamarẽã mamina Jesúsʼra beisi. Mamina ãyi mawũã sopʉapanʉne berabarisi ãya jʉ̃ã ẽ badata.
2 Ẽbẽra aba ãya ũdukaba orrabʉ ãyita, mõbe ãyi kʼaidu wã, aramaʉ̃ta Jesús kʼaidubemarabara naʉ̃ ẽbẽra jara ũrĩbipanʉ ãyira mejãcha sopʉapanʉta Jesústa beisi baera. Naʉ̃ yumakẽrãbara Jesús kʼaidubemara jara ũrĩbibʉ bedʼea ãya jipa kĩrãdua ẽ baita. Iyara jara ũrĩbisi propetaraba bedʼea jaradata mawũã kʼawuadamarẽã Jesúsʼra kʼãrẽa zʉbʉriaibarabasita akʉza beibarabasita. Ãyi Emaúsʼidu jʉ̃ẽbʉrʉdera Jesús kʼaidubemarabara kʼawuapanʉ maʉ̃ yumakẽrãra Jesústa. Ãyira mejãcha sobiasida baibara kʼawuasida baera Jesúsʼra jẽda piradrʉsita (Luc. 24:13-35).
3, 4. (1) ¿Jesúsbara sãwũã kʼarebasi iyi kʼaidubemarãra akʉza ãya kʼãrẽ nebiata ũdusida? (2) ¿Kʼãrẽta akʉdai naʉ̃ artikulodera? (Hechos 1:3).
3 Jesús jẽda piradrʉda tẽãra 40 ewaribayeda nama egorode basi, maʉ̃nera iyira iyi kʼaidubemara yi ũdubibasi (akʉra Hechos 1:3). Jesúsbara iyi kʼaidubemara so zarea diasi, naʉ̃ba kʼarebasi ãyi wua sopʉapana ẽ marẽã akʉza perada ẽ marẽã. Maʉ̃ba ãyara soiduba jaradiakĩrãpanasi Daizeze Nokʼo ʉ̃rʉ.a
4 Dayirãbida nebiata kʼawuaseapanʉ Jesúsba kʼãrẽ oda ʉ̃rʉ maʉ̃ ewaride. Naʉ̃ artikulode kʼawuadayi sãwũã Jesúsba iyi kʼaidubemara zowaĩnĩgʉa diasita, sãwũã kʼarebasita Daizeze Bedʼeadebema audre ũrĩta akʉza sãwũã jaradiasita ãya trajo oibarata audre bia oita. Naʉ̃ra bedʼea aba abakaʉde akʉdayi sãwũã dayirãbida Jesúsde kĩrãkʼa oũdubiseapanʉta.
SO ZAREA DIARA AWURURA
5. ¿Jesús kʼaidubemarabara kʼãrẽa nesidapanasi so zarea diadamarẽã?
5 Jesús kʼaidubemarabara nesidapanasi ãyaʼa so zarea diadamarẽã, ¿kʼãrẽa? Ãyidebema mejãchaʉba ewari jõmaʉ̃nẽ Jesús kʼaidu bʼaita idubʉsida baera ãyi deta, ãyi mebẽrãta akʉza ãyi trajota (Mat. 19:27). Ãyidebema ʉ̃kʉrʉra awuru ẽbẽrarãbara bia edada ẽ basi Jesús kʼaidubema baera (Juan 9:22). Ãyara naʉ̃ jõma osida ĩjãpanasi baera Jesúsʼra Mesíasta (Mat. 16:16). Mamina Jesús beadapeada tẽãra ãyira mejãcha sopʉapanesi krĩchapanasi baera ãya nebia jʉ̃ãbadara mama pai jõsita.
6. ¿Kʼãrẽta osi Jesúsbara iyi jẽda piradrʉda tẽã?
6 Jesúsbara biʼia kʼawuabasi iyi kʼaidubemara kʼãrẽa sopʉapanʉra, maʉ̃ba iya krĩcha ẽ basi iyi kʼaidubemarãra sopʉapanʉta iyi ʉ̃rʉ audre ĩjãita waebʉ baera. Maʉ̃ kʼarea Jesúsʼra iyi piradrʉda ewaride wãsi iyi kʼaidubemara kʼarebade. Jesúsʼra yi ũdubisi María Magdalenaʼa, Maríara iyi joudapeadamae jẽgabasi (Juan 20:11, 16). Adewara Jesúsʼra yi ũdubisi iyi kʼaidubemara ũme nãã nebʉradaʼa akʉza Pedroʼa yi ũdubisi (Luc. 24:34). ¿Kʼãrẽta kʼawuaseapanʉ naʉ̃neba? Nããra kʼawuadaya kʼãrẽta berabarisita Jesús María Magdalenaʼa yi ũdubiside.
7. ¿Maríabara kʼãrẽta onʉmasi akʉza Jesúsba maʉ̃ kʼarea kʼãrẽta osi? (Juan 20:11-16 akʉza akʉra potota).
7 (Akʉra Juan 20:11-16). 16 nisanʼne diapedare wẽrãra kʼẽrẽpapanʉrata jʉ̃ẽsida Jesús joudapeadaidu (Luc. 24:1, 10). Maʉ̃ra wẽrãranebema abara María Magdalenabasi. Iyara Jesús jõʉdapeadata akʉ wãsi, mainʉ jʉ̃ẽbʉrʉde iya Jesús joudapeadamae akʉbʉrʉdera miõ ũdu ẽ basi, maʉ̃ kʼarea iyira wẽba wãsi Pedroʼa akʉza Juanʼa maʉ̃ta jaraita. Aramaʉ̃ta Pedrora Juanʼʉ̃mera wẽba wãsida maʉ̃ akʉde. Ãyi mainʉ jʉẽbʉrʉdera ũdusida Maríaba jaradara wãrĩnubasita. Ãya mawũã miõ neẽãta ũdui Pedrora Juanʼʉ̃mera deda wãsida, mamina Maríara wã ẽ basi awuarabʉrʉ piki jẽga besi. Iyi mawũã jẽganʉmʉnera Maríabara krĩchasi iyira abapaibasita, mamina iya kʼawuaena Jesúsba akʉnʉmasi. María mawũã jẽgabʉba Jesús sota tõbarisi, maʉ̃ne Jesúsba ũdusi Maríabara wãrĩnu ĩjãbʉta iyi ʉ̃rʉ, maʉ̃ kʼarea María yi ũdubisi akʉza jarasi iyi kʼaidubemarata akʉ wãmarẽã mõbe jaramarẽã iyira jẽda piradrʉsita (Juan 20:17, 18).
Jesúsde kĩrãkʼa odadrʉ akʉpanʉne mebẽrãba kʼãrẽ bedʼea zroma erbʉta akʉza maʉ̃ta kʼarebakĩrãpanʉne. (Akʉra parrapo 7).
8. ¿Sãwũã Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ?
8 Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ. Dayirãbara Jesúsde kĩrãkʼa kʼarebaibara awuru mebẽrãba Jeowa ode kʼẽrẽpabʉta idubʉda ẽ marẽã, so zarea diaibara ãyaʼa. Maʉ̃itara dayirãbara akʉibara dayirã mebẽrã kʼãrẽ zʉbʉriade berabarinʉmʉta, mõbe ãyaʼa ibia bedʼeaibara akʉza kãga ũdubibara. Akʉdaya kʼãrẽta berabarisita mebẽã Jocelynta, iyi mebẽãra asidenta beisi, iya jarabʉ: «Maʉ̃nera mʉ̃ra jedeko biobayeda mejãcha sopʉabasi». Mebẽrã juwa jidapanʉraba ãyi deda jʉ̃ẽmarẽã trʉ̃sida Jocelynʼra, maʉ̃ne mebẽrãba bia edasida iyira, iya nebʉrabʉrʉdera ũdubisida iyira so zʉbʉria akʉpanʉta akʉza iyaʼa kĩrãbebisida Jeowaitara iyira nebia zromata. Jocelynba jarabʉ: «Maʉ̃ berabari nããra mʉ̃ra mejãcha sopʉabasi, do zromane jogabodo kĩrãkʼa sentibasi, mamina Jeowaba naʉ̃ra mebẽrãta zokʼasi mʉ̃ta maʉ̃neba ẽdrʉbita, naʉ̃ra mebẽrãba kʼarebasida mʉ̃a jẽda sobiade okĩrãmarẽã Jeowaba zokʼabʉta». Dayirãba mebẽrãʼa so zarea diakĩrãpanʉbʉrʉ ãyi sãwũãbʉta nebʉrabʉrʉde kĩrãkita ũrĩbara akʉza so zʉbʉria akʉibara, mawũã odara naʉ̃ba so zarea diayi ãyaʼa akʉza kʼarebayi Jeowadeta kʼẽrẽpa odamarẽã (Rom. 12:15).
KʼAREBADADRɄ WUABEMARABA DAIZEZE BEDʼEABA JARABɄTA AUDRE BIA ŨRĨTA
9. ¿Kʼãrẽ ʉ̃rʉ audre kʼawuaibarabasi Jesús kʼaidubemarabara akʉza Jesúsba sãwũã kʼarebasi ãyira?
9 Jesús kʼaidubemarabara ĩjãpanasi Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ akʉza zarea opanasi Daizeze Bedʼeaba jarabʉde oũdubidaita (Juan 17:6). Mamina ãyara biʼia ũrĩ ẽ basi kʼãrẽa Jesúsʼra ẽbẽra kayirua kĩrãkʼa beasidata, Jesúsbara kʼawuabasi iyi kʼaidubemarãra ẽbẽra biarata mamina Daizeze Bedʼeaba jarabʉta audre kʼawuaita nesidapanasita (Luc. 9:44, 45; Juan 20:9). Maʉ̃ kʼarea kʼarebasi ãya kʼãrẽ lebʉ ʉ̃rʉ audre biʼia ũrĩnamarẽã. Akʉdaya Jesúsba sãwũã kʼarebasita iyi kʼaidubemara ũme Emaúsʼeda wãnarata.
10. ¿Jesúsbara sãwũã kʼawuabisi iyi kʼaidubemara iyira wãrĩnu Mesíasta? (Lucas 24:18-27).
10 (Akʉra Lucas 24:18-27). Iyi kʼaidubemara ũmeʼa yi ũdusidera Jesúsbara ãya bedʼeata widisi akʉza waña jara ẽ basi kʼaita iyira, ¿kʼãrẽa? Jesúsba kʼawuakĩrãbasi ãyi sode kʼãrẽta krĩchabʉta, maʉ̃ kʼarea ãya jarasida kãgabʉta Jesúsba zokʼamarẽã Israelde romanoraba zokʼai kaude, mawũã ãyi kʼãrẽba krĩcha obʉta jõma jarasidade Jesúsbara zokʼasi Daizeze Bedʼeata ãya jara ũrĩbita propesiara iyi ʉ̃rʉ jarabʉra aripe berabarinʉmʉta.b Maʉ̃ diamasi bida Jesúsba iyi kʼaidubemara daucha zebʉrʉde maʉ̃ra jarasi kʼãrẽta jarakĩrãbʉta propesiaraba (Luc. 24:33-48). Dayirãbara nama jarabʉ kĩrãkʼa oseabʉ, ¿sãwũã?
11, 12. (1) ¿Dayirãbara sãwũã jaradiaseabʉ Daizeze Bedʼeara Jesúsba jaradiada kĩrãkʼa? (Akʉra potota). (2) ¿Sãwũã kʼarebasi mebẽã Norteyra iyi nejaradiabaribara?
11 Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ. Dayirãba ẽbẽra Daizeze Bedʼeata kʼawuabinʉmʉnera ãyiʉ̃me nebʉrara mõbe bedʼeata wididaibara kʼawuaita ãyi sode kʼãrẽta krĩchabʉta (Prov. 20:5). Ãyi sãwũã krĩchabʉta akʉza kʼãrẽ bedʼea zroma erbʉta jarabʉrʉde Daizeze Bedʼeade ũdubidadrʉ kʼãrẽ testoba kʼarebaseabʉta iyi mawũã berabarinʉmʉra. Bʉa krĩchakʉta iyaʼa jarai kaude, bʉa testo aba ũdubisibʉrʉ kʼarebara bʉa widibʉdeba audre bia ũrĩmarẽã kʼãrẽta oseabʉta iya maʉ̃ testo ũrĩbʉrʉde, mawũã iyi dobaʉba omarẽã iya ũrĩnane. Atia akʉdaya mebẽã Nortey berabaridata, iyira Ghananebema.
12 Mebẽã Nortey iyi 16 poagabaside Daizeze Bedʼeata kʼawua jʉ̃drʉsi, mawũãbʉta yi mebẽrãba kʼawuasidade jipa kãga ẽ basi Daizeze Bedʼea kʼawuamarẽã, ¿kʼãrẽba kʼarebasi? Iyi nejaradiabariba jaradiasi Mateo kapitulo 10de kristianora wãrĩnuarãra pẽwãnaibasita, maʉ̃ba Norteyba jarabʉ: «Mʉ̃ mebẽrãba kãga ẽ baside Daizeze Bedʼeata kʼawuamarẽã mʉ̃a nama kʼawuasi naʉ̃ta wãrĩnu Daizeze oarata». Adewara iyi nejaradiabaribara ũdubisi Mateo 10:16ba jarabʉta, mõbe maʉ̃ ʉ̃rʉ bedʼeasida sãwũã iya ĩjãbʉ ʉ̃rʉ yi mebẽrã jaradiabʉrʉdera jʉra kʼawua jaradiaita akʉza ibiade jaradiaita. Mebẽã Norteybara buru kʼoeda tẽã krĩchasi yi nãã edebari bʼaita mamina yi zezebara kãgabasi iyira unibersidaʼeda wãmarẽã, maʉ̃ne iyi nejaradiabaria krĩcha widisidera naʉ̃bara iya jara ẽ basi kʼãrẽta oibarata awuarabʉrʉ ʉ̃kʉrʉ testota ũdubisi akʉza iya widisi maʉ̃neba iya kʼawua jidamarẽã kʼãrẽ oita, ¿kʼãrẽta berabarisi? Norteybara jidasi yi nãã edebari bʼaita maʉ̃ kʼarea yi zezebara dedaʉba jʉretasi, mamina mebẽã Norteybara jarabʉ iya krĩcha jidadara jipade yibiabasita. Dayirãba kʼarebapanʉbʉrʉ wuabema ẽbẽrarãta ãyi krĩchaba kʼawua jida kʼawuadamarẽã Daizeze Bedʼeade jarabʉta, kʼarebadayi ãya ĩjãbʉra audre zarea bamarẽã akʉza Daizeze odeba ãĩ wãna ẽ marẽã (Efes. 3:16-19).
Jesúsde kĩrãkʼa odadrʉ wuabemara Daizeze Bedʼeadeba jaradiabʉde. (Akʉra parrapo 11).e
WUABEMARA JARADIADAIBARA ÃYI TRAJO BIA OKʼAWUAMARẼÃ
13. ¿Sãwũã kʼarebasi Jesúsbara iyi beida tẽã abarika jaradiapanamarẽã? (Efesios 4:8).
13 Jesús nama egorode basidera iyara jõma aripe osi yi zezeba zokʼa amaenara (Juan 17:4). Mamina Jesúsbara krĩcha ẽ basi nekʼãrẽ Jeowaba zokʼabʉra iyabʉrʉ jõma aripe oseabʉta, Jesúsbara Daizeze Bedʼeara jaradiasi poaga ũbeabayeda maʉ̃ne iya jʉrʉsi ʉ̃kʉrʉ ẽbẽrarãta iyi kʼaidubema bamarẽã, maʉ̃ra jõma jaradiasi iya jaradiada kĩrãkʼa opanamarẽã iyi nẽẽãne. Jesúsbara biʼia kʼawuabasi iyi kʼaidubemarabara iya zokʼa amaenara bia odaibasita, maʉ̃ba jarasi akʉmarẽã mebẽrã kongregasionebemarata akʉza Daizeze Bedʼeasida wuabemara jaradiamarẽã. Adewara iyi kʼaidubemara ʉ̃kʉrʉra mia 30 poaga bida ba ẽ basi (akʉra Efesios 4:8). Jesúsba iyi kʼaidubemara nekʼãrẽ mejãcha jaradiasi mamina iyi piradrʉda tẽã nama egorode 40 ewaribayeda baside audre jaradiasi iya kʼawuabʉta, mawũã ãya wuabemarata kʼarebadamarẽã. Akʉdaya kʼãrẽta jaradiasita.
14. ¿Jesús ʉ̃ta wãi nawedara kʼãrẽ ũrãgʼata diasi iyi kʼaidubemarãra? (Akʉra potota).
14 Jesúsbara iyi kʼaidubemara ũrãgʼa biata diaisi, jarasi ãya ũrĩta nesidabʉta. Bari jaraita, ʉ̃kʉrʉbara ĩjãna ẽ basi wãrĩnu iyi beidata jẽda piradrʉdara, maʉ̃ kʼarea jarasi mawũã krĩchada ẽ marẽã (Luc. 24:25-27; Juan 20:27). Adewara jarasi mejãcha jʉrʉda ẽ marẽã platata awuarabʉrʉ Daizezedeta nããra bʉedamarẽã (Juan 21:15). Adewara jarasi akʉda ẽ marẽã saʉ̃ba audre pribilegio bia erbʉta (Juan 21:20-22). Akʉza ãya bia ũrĩ ẽ baera sõbede Daizeze Nokʼoba zokʼa jʉ̃drʉita jarasi maʉ̃ kʼarea krĩcha oda ẽ marẽã awuarabʉrʉ audre Daizeze Bedʼeata jaradia wãnamarẽã jarasi (Hech. 1:6-8).
Jesúsde kĩrãkʼa odadrʉ wuabemara nekʼãrẽ omarẽã jaradiapanʉne. (Akʉra parrapo 14).
15, 16. (1) ¿Zõrãrãbara sãwũã Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ? (2) ¿Mebẽã abaʉba ũrãgʼa diadaba sãwũã kʼarebasi Patrickʼra?
15 Zõrãrãbara Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ. Zõrãrã kongregasionebemabara wuabemara jaradiaibara, audre warrara, mawũã kʼarebadamarẽã audre kongregasione.c Zõrãrãbara jʉ̃ãna ẽ baibara mebẽrãbara jõma aripe odamarẽã, awuarabʉrʉ ãyaʼa ibiade ũrãgʼa diabʉ mawũã ãya kʼãrẽ omarẽã jarabʉdara audre bia odamarẽã, eda krĩchabʉta ũdubidamarẽã adewara ãya ĩjãbʉta audre zarea erpanamarẽã akʉza wuabemara ʉ̃rʉ krĩchabʉta ũdubidamarẽã (1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Ped. 5:5).
16 Akʉdaya kʼãrẽta berabarisita mebẽã Patrickta. Mebẽã Patrickba jarabʉ iyi warraraenara kĩrʉmiabasita akʉza mebẽrã wẽrãrãra bia eda ẽ basita, maʉ̃ kʼarea zõrãrã abaʉba iyaʼa ũrãgʼa diasi, maʉ̃ne jarasi kʼãrẽne sãwũã ara oibarata mamina maʉ̃ra ibiade jarasi, mebẽã Patrickba jarabʉ: «Mʉ̃a biga diabʉ mebẽã mʉ̃aʼa ũrãgʼata diasi baera, nããrãra mʉ̃ra mejãcha kĩrʉbasi, mʉ̃a pribilegio kãgabʉta wuabema mebẽrã diapanasi baera. Mebẽãba mʉ̃aʼa jaradaba mejãcha kʼarebasi kʼawuaita mʉ̃a kʼãrẽta sãwũã ara oibarata, mawũã mebẽrã soiduba kʼarebaita adewara jʉrʉ ẽ baita bari kʼãrẽ pribilegio erbaita kongregasione». Maʉ̃ba kʼarebasi Patrick 23 poaga babʉrʉde kongregasionebemara zõrãrã bʼaita (Prov. 27:9).
17. ¿Sãwũã ũdubisi Jesúsbara iyi kʼaidubemara ʉ̃rʉ ĩjãbʉta?
17 Jesúsbara jarasi yi kʼaidubemara Daizeze Nokʼo ʉ̃rʉ wuabemara jaradiamarẽã adewara maʉ̃ daucha jãra ũrĩbidamarẽã kʼãrẽta jarabʉta Daizeze Bedʼeaba, maʉ̃ba Jesús kʼaidubemarabara krĩchapanasi baibara Jesúsba zokʼadara jõma oauda ẽãta, mamina iyara bia kʼawuabasi naʉ̃rabara aripe odaita, mamina Jesúsba kãgabasi iyi kʼaidubemarabida maʉ̃ta kʼawuamarẽã, maʉ̃ kʼarea naʉ̃ta jarasi: «Mʉ Zezeba mʉta zokʼadʼa kĩrãkʼa mʉãbidʼa marãta zokʼaya» (Juan 20:21).
18. ¿Zõrãrãbara sãwũã Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ?
18 Zõrãrãbara Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ. Zõrãrãbara iya okʼawuabʉra wuabemara jaradiabʉ maʉ̃rabida abarika odamarẽã (Filip. 2:19-22). Bari jaraita, widiseabʉ warrara kʼarebadamarẽã ãba yi jʉrebari deta imanamarẽã akʉza salon ara oide kʼarebadamarẽã. Zõrãrãbara warrara nekʼãrẽ omarẽã jarabʉ, mawũã obʉrʉdera akʉnʉmʉ ẽ ãya kʼãrẽ aña oita, awuarabʉrʉ jaradiabʉ sãwũã oita adewara kʼawuapanʉ ãyara bia odaita. Mebẽã Matthew, iyira zõrãrã yiwidi, iyara biga diabʉ zõrãrã kikibariraʼa jaradiapanʉ baera iya kʼãrẽta sãwũã oibarata akʉza badua akʉpanʉ ẽ iya kʼãrẽta sãwũã aña oita. Iya jarabʉ: «Mebẽrãba mʉ̃a jarabʉrʉde mʉ̃a kʼãrẽne aña obʉta naʉ̃ba atia kʼarebabʉ mʉ̃a aripe oita».d
19. ¿Kʼãrẽta odaita krĩchadaibara naneba ʉ̃tara?
19 Jesús jẽda piradrʉda tẽãra 40 ewaribayeda nama egorode basi maʉ̃nera iyi kʼaidubemara so zarea diasi, Daizeze Bedʼeadeba jaradiasi akʉza iya kʼawuabʉta jaradiasi. Mawũẽrã jõmaʉ̃ba krĩchadaibara Jesúsba obada kĩrãkʼa opanaita (1 Ped. 2:21). Mamina, ¿kʼaiba kʼarebai? Jesúsba jarasi iyira dayirãbawara bʼaita naʉ̃ drʉa jõñiena (Mat. 28:20).
TRÃBI 14 Jesura Nokʼo bia
a Daizeze Bedʼea ebangeliorane akʉza wuabemara Daizeze Bedʼeade jarabʉ Jesús jẽda piradrʉda tẽãra biode yi ũdubisi iyi kʼaidupanʉra: yi ũdubisi María Magdalenaʼa (Juan 20:11-18). Akʉza wuabema wẽrãra (Mat. 28:8-10; Luc. 24:8-11). Iyi kʼaidupanʉra ũmepanʉʼa (Luc. 24:13-15); Pedroʼa (Luc. 24:34). Iyi apostolera yi ũdubisi Tomás neẽ baside (Juan 20:19-24). Tẽã iyi apostolera jõmaʉ̃ʼa yi ũdubisi (Juan 20:26). Iyi apostolera siete bʉʼa yi ũdubisi (Juan 21:1, 2). Iyi kʼaidubemara 500 audrepanʉra yi ũdubisi (Mat. 28:16; 1 Cor. 15:6). Iyi mebẽã Santiagoʼa yi ũdubisi (1 Cor. 15:7). Apostolera jõmaʉ̃a (Hech. 1:4). Apostolera jõmaʉ̃ʼa yi ũdubisi Betania kʼawabʉde ( Luc 24:50-52). Adewara nama jarabʉ awuara Jesúsʼra yi ũdubisi baibara mamina Daizeze Bedʼeabara jara ẽ maʉ̃ ʉ̃rʉra (Juan 21:25).
b Audre kʼawuadayi Jesús ʉ̃rʉ propesia jarabʉra aripe berabaridata artikulo yi trʉ̃ «¿Daizeze Bedʼeade propesiarabʉba ũdubibʉka Jesura Dayirã ẽdrʉbibaribasita?», jw.org de.
c Edaʉde kongregasionʼra akʉbari zõrãrã babipanʉ poaga 25deba 30bayeda bʉta, mamina maʉ̃ bʼai naenara warrarara dããra chuaibara zõrãrãra kongregasionenebemane.
d Audre kʼawuaseapanʉ sãwũã kʼarebaseabʉta warraraba audre nekʼãrẽ odamarẽã La Atalaya agosto 2018de pagina 11 akʉza 12 parrapo 15-17 bayeda akʉza 15 abril 2015de pagina 3-13 bayeda.
e POTORABA ŨDUBIBɄTA: Mebẽã abaʉba iyi nekʼawuabariʼa bedʼeata widibʉ mawũã iyikʉzaʉba krĩchamarẽã kʼãrẽta jaradiabʉta Daizeze Bedʼeaba, tẽã iyi nekʼawuabaribara nabidade nekʼãrẽ obarira balbʉebʉ.