I referenciajlel jiñi Jun chaʼan lac tempa bʌ I Subtʼan yicʼot i Melbal jiñi xÑoptʼan
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 CHAʼAN ENERO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA SALMOS 127-134
Tatʌlob, bej cʌntanla jiñi laʼ majtan tsaʼ bʌ i yʌqʼueyetla Jehová
Laʼ laj qʼuel ti ñuc jiñi la cajñib tiʼ familia Jehová
9 Jehová tsiʼ meleyonla chaʼan miʼ mejlel ti tilel la calobilob yicʼot tsiʼ yʌqʼueyonla ti lac wenta chaʼan mi laj cʌntesañob i cʼuxbin yicʼot i melbeñob i yeʼtel. Mi jatet an a walobilob, ¿muʼ ba a qʼuel ti ñuc jiñi ñuc bʌ a majtan? Anquese Jehová tsiʼ yʌqʼue i pʼʌtʌlel jiñi ángelob chaʼan miʼ melob chuqui ñuc tac bʌ, maʼañic tsiʼ meleyob chaʼan miʼ tilel i yalobilob. Jinmecu chaʼan, jiñi tatʌlob yom miʼ qʼuelob ti ñuc jiñi majtan. Tsaʼ aqʼuentiyob ili chʼujul bʌ eʼtel chaʼan miʼ juʼsʌbeñob i pusicʼal i yalobil cheʼ woliyob (choncolob) ti colel yicʼot chaʼan miʼ cʌntesañob ti lac Yum (Ef. 6:4; Dt. 6:5-7; Sal. 127:3). Chaʼan miʼ coltʌntelob, jiñi organización an i yʌcʼʌ cabʌl eʼtijib loqʼuem bʌ ti Biblia bajcheʼ jiñi jun tac, video tac, cʼay tac yicʼot jiñi an tac bʌ ti Internet. Tsiquil chaʼan jiñi lac Tat am bʌ ti panchan yicʼot jiñi i Yalobil miʼ wen cʼuxbin la calobilob (Lc. 18:15-17). Jehová miʼ mulan cheʼ jiñi tatʌlob miʼ ñopob tiʼ tojlel yicʼot miʼ chaʼleñob wersa i cʌntan jiñi i yalobilob. Jiñi tatʌlob cheʼ bʌ miʼ melob bajcheʼ jiñi, miʼ coltañob i yalobilob chaʼan miʼ mejlelob ti ochel tiʼ familia Jehová tiʼ pejtelel ora.
Tatʌlob, cʌntesan laʼ walobilob chaʼan miʼ cʼotel i cʼuxbiñob Jehová
20 Wen cʌñʌla laʼ walobilob. Jiñi Salmo 127 miʼ yʌl chaʼan lajalʌch la calobilob bajcheʼ jiñi i teʼel jalʌjb (pejcan Salmo 127:4). Lajal bajcheʼ jiñi i teʼel tac jalʌjb mach bʌ junlajalic bajcheʼ melbil yicʼot i tamlel, jiñi alʌlob mach junlajalobic. Jin chaʼan, jiñi tatʌlob yom miʼ ñaʼtañob bajcheʼ mi caj i cosañob ti jujuntiquil jiñi i yalobilob. Jumpʼejl xñujpuñel chʼoyol bʌ ti Israel, tsaʼ bʌ mejliyob i coltan i yalobilob chaʼan miʼ cʼotel i melbeñob i yeʼtel Jehová, miʼ yʌl chuqui tsiʼ meleyob: «Tsaʼ c toxbe lon c bʌ jiñi lon calobilob chaʼan mic pejcan lon jiñi Biblia yicʼotob». Tiʼ sujm, jiñi i jol familia miʼ caj i qʼuel miʼ cʼʌjñibal o mi mejlʌch i melob iliyi.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
Laʼ la cubin lac tijicñʌyel ti chuqui miʼ mejlel lac mel
6 Jiñi tatʌlob an chuqui ñuc bʌ i cʼʌjñibal miʼ mejlel i cʌñob yaʼ ti Salmo 131:1, 2 (pejcan). Jiñi rey David tsiʼ yʌlʌ: «Maʼanic mic mel c pusicʼal chaʼan jini ñuc tac bʌ am bʌ ti a wenta, mach bʌ anic mic chʼʌmben isujm [o jiñi mach bʌ mejlic taj]». Come an i pecʼlel tsaʼ jach i ‹ñʌchʼchoco i pusicʼal›. Ili miʼ pʌsben jiñi tatʌlob chaʼan yom añob i pecʼlel cheʼ bʌ an chuqui miʼ pijtañob tiʼ tojlel yicʼot tiʼ tojlel jiñi i yalobilob. Yom miʼ chʼʌmob ti ñuc chuqui yujiloʼ bʌ melol yicʼot jiñi maʼañic bʌ cheʼ bʌ an chuqui mi caj i subeñob jiñi i yalobilob chaʼan miʼ melob chaʼan cheʼ jiñi wen miʼ yubiñob i bʌ. Juntiquil hermana i cʼabaʼ Marina miʼ cʼajtesan: «Jiñi c mamá maʼañic baʼ ora tsiʼ lajayon quicʼot jiñi uxtiquil querañob mi jiñicto yicʼot yambʌ alobob. Tsiʼ cʌntesayon chaʼan ti lac pejtelel mach junlajalic chuqui la cujil melol yicʼot chaʼan ti lac pejtelel miʼ qʼuelonla ti ñuc Jehová. Wocolix i yʌlʌ jiñi c mamá maʼañic baʼ ora mi lac laj c bʌ quicʼot yambʌlob».
13-19 CHAʼAN ENERO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA SALMOS 135-137
«Maʼanic ñuc bʌ cheʼ bajcheʼ lac Yum tiʼ tojlel pejtel jini diosob»
Poder, Obras poderosas
El control que Dios tiene sobre las fuerzas naturales lo distingue. Sería razonable esperar que, para probar que es el Dios verdadero, Jehová demostrara su control sobre las fuerzas creadas, haciéndolo de tal manera que su nombre estuviese relacionado inequívocamente con ello. (Sl 135:5, 6.) Como el Sol, la Luna, los planetas y las estrellas siguen sus órbitas regulares; las condiciones atmosféricas terrestres (que causan el viento, la lluvia y otros efectos) obedecen las leyes que las gobiernan, como las langostas salen en enjambres y los pájaros migran, todas estas funciones normales y otras muchas no bastarían para santificar el nombre de Dios frente a la oposición y la adoración falsa.
Sin embargo, Jehová Dios podía hacer que la creación natural y los elementos dieran testimonio de su Divinidad, valiéndose de ellos para cumplir propósitos específicos que trascendieran de sus funciones ordinarias, y a menudo en un tiempo señalado específicamente. Incluso cuando no se trataba de acontecimientos extraordinarios en sí mismos, como en el caso de una sequía, una tormenta o condiciones climatológicas similares, dichos fenómenos naturales adquirían una carácter especial por cuanto ocurrían en cumplimiento de una profecía dada por Jehová. (Compárese con 1Re 17:1; 18:1, 2, 41-45.) Pero en la mayoría de los casos, los acontecimientos en sí eran extraordinarios, bien por su magnitud o intensidad (Éx 9:24), o debido a que ocurrían de una manera completamente insólita o en un tiempo que no era normal. (Éx 34:10; 1Sa 12:16-18.)
Jiñi xucʼul bʌ i cʼuxbiya Jehová jiñʌch jumpʼejl utsʼatax bʌ melbalʌl
16 Cheʼ mi laj coltan lac bʌ ti Jehová maʼañic chuqui mi lac bʌcʼñan. Pero an i tajol chʼijyemonla o cʼuñonla mi la cubin. ¿Chuqui mi caj i mel Jehová ti lac tojlel ti jiñi bʌ ora? (Pejcan Salmo 136:23). Mi caj i chʼuyonla letsel i yicʼot cʼuxbiya mi caj i coltañonla (Sal. 28:9; 94:18). Bajcheʼ miʼ coltañonla: Cheʼ la cujil chaʼan Dios miʼ coltañonla, miʼ cʼajtesʌbeñonla chaʼpʼejl bendición am bʌ lac chaʼan. Ñaxam bʌ, chaʼan mach yʌlʌyic baqui chumulonla, añʌch baqui miʼ mejlel laj coltan lac bʌ. I chaʼpʼejlel, chaʼan jiñi lac Tat Jehová miʼ wen qʼuelonla ti ñuc.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
Tijicñayob jiñi xucʼuloʼ bʌ tiʼ wut Jehová
12 Jehová an i pʌsʌ chaʼan jiñʌch ñumen ñuc bʌ tiʼ tojlel «jiñi añoʼ bʌ i yeʼtel». Laʼ laj qʼuel uxpʼejl ejemplo. Jiñi faraón ti Egipto tsiʼ ticʼla jiñi i tejclum Jehová, i maʼañic tsiʼ jacʼʌ i yʌcʼob ti libre. Pero Dios tsiʼ coltayob i tsiʼ jisa jiñi faraón yaʼ ti Chʌchʌc bʌ mar (Éx. 14:26-28; Sal. 136:15). Jiñi rey Belsasar ti Babilonia tsiʼ mele ñuc bʌ qʼuiñijel i tiʼ tsʼaʼle «lac Yum am bʌ ti Panchan» yicʼot tsiʼ ñuqʼuesa jiñi «dios tac melbil bʌ ti oro, ti plata» i mach jiñic Jehová (Dn. 5:22, 23). Pero Dios tsiʼ yʌcʼʌ ti quisin ili chanchan jax bʌ wiñic. «Ti jim bʌ acʼʌlel» Belsasar tsaʼ tsʌnsʌnti, i jiñi i yumʌntel tsaʼ aqʼuenti jiñi medojob yicʼot jiñi persajob (Dn. 5:28, 30, 31). Jiñi rey Herodes Agripa I ti Palestina, tiʼ tsʌnsa jiñi apóstol Santiago i cheʼ jiñi tsiʼ yotsa ti cárcel jiñi apóstol Pedro come yom i tsʌnsan. Pero Dios tsiʼ mʌcta chaʼan maʼañic miʼ mel jiñi. «Jiñi i yángel Jehová ti ora tsiʼ yʌcʼʌ ti cʼamʼan», i Herodes tsaʼ chʌmi (sajti) (Hech. 12:1-5, 21-23).
20-26 CHAʼAN ENERO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA SALMOS 138, 139
¡Mach a wʌcʼ chaʼan miʼ mʌlbeñet jiñi a bʌqʼuen!
Laʼ la cʌqʼuen i ñuclel Jehová ti congregación
10 ¿Muʼ ba i tilel a bʌqʼuen cheʼ maʼ letsan a cʼʌb chaʼan maʼ wʌcʼ a comentario? Mi cheʼʌchi, mach jatet jach maʼ wubin a bʌ bajcheʼ jiñi. Tiʼ sujm, lʌcʼʌ ti lac pejtelel mi lac tsʼitaʼ chaʼlen bʌqʼuen cheʼ mi la cʌcʼ laj comentario. Pero mi jiñʌch muʼ bʌ i mʌctañet chaʼan maʼ wʌcʼ a comentario, yom maʼ wen ñaʼtan chucoch cheʼ maʼ wubin bajcheʼ jiñi. ¿Jimba maʼ bʌcʼñan chaʼan maʼañix chuqui mi caj i mejlel a wʌl o tajol maʼ wʌl mach bʌ weñic? ¿Muʼ baʼ pensalin chaʼan jiñi a comentario mach ñoj weñic bajcheʼ i chaʼan yambʌlob? Weñʌch jiñi a bʌqʼuen come choncol i pʌs chaʼan añʌch a pecʼlel yicʼot chaʼan ñumen ñuc maʼ qʼuel yambʌlob bajcheʼ jatet. Jehová miʼ wen mulan jiñi pecʼlel (Sal. 138:6; Fil. 2:3). Cheʼ jaʼel, yom chaʼan maʼ sub i ñuclel yicʼot chaʼan maʼ ñuqʼuesʌben i pusicʼal a wermañojob yaʼ ti tempa bʌ (1 Ts. 5:11). Jehová miʼ cʼuxbiñet yicʼot mi caj i yʌqʼueñet a chʼejlel i cʼʌjñibal bʌ a chaʼan.
Laʼ lac tijicñesʌben lac bʌ lac pusicʼal ti tempa bʌ
7 Junchajp muʼ bʌ i mejlel i coltañet jiñʌch cheʼ maʼ pejcan jiñi ticʼojel tac loqʼuem bʌ ti Lac Tsictesʌbentel. Jumpʼejl ticʼojel jiñʌch cheʼ maʼ chajpan a bʌ ti wen (Pr. 21:5). Mach wen wocolic mi caj a wubin chaʼan maʼ letsan a cʼʌb mi wen a cʌñʌyʌch jiñi información. Yambʌ mejl bʌ a mel jiñʌch cheʼ mach tamic jiñi a comentario (Pr. 15:23; 17:27). Maʼañic mi caj a wen chaʼlen bʌqʼuen, mi mach cʌlʌxic maʼ chaʼlen tʼan. Cheʼ jaʼel, jumpʼejl comentario mach bʌ wen tamic mi caj i coltan jiñi hermanojob chaʼan miʼ ñumen cʌytʌlob tiʼ jol. Mi mach tamic jiñi comentario muʼ bʌ a wʌcʼ, jiñi yambʌlob mi caj i qʼuelob chaʼan tsaʼʌch a chajpa a bʌ ti wen yicʼot chaʼan mucʼʌch a chʼʌmben i sujm jiñi información.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
¿Chuqui tac miʼ pʌsbeñonla tiʼ tojlel Jehová jiñi chaʼ tejchel?
13 Cheʼ bajcheʼ tsaʼix la cʌlʌ, Jehová mi caj i chaʼ aqʼuen i pensar yicʼot i melbal am bʌ i chaʼañob ti ñaxan jiñi muʼ bʌ caj i chaʼ tejchelob. Laʼcu lac ñaʼtan chuqui yom i yʌl jiñi. Ti jujuntiquil miʼ wen cʼuxbiñonla Jehová i miʼ qʼuel chuqui mi lac ñaʼtan, bajcheʼ yubil mi la cubin, chuqui mi la cʌl yicʼot chuqui mi lac mel. Jin chaʼan cheʼ mi caj i tejchesañonla, mach wocolic mi caj i yubin chaʼan miʼ chaʼ aqʼueñonla jiñi am bʌ ti lac pensar yicʼot bajcheʼ yilalonla. Jiñi rey David yujil chaʼan Jehová i wen cʌñʌyonla ti jujuntiquil (pejcan Salmo 139:1-4). ¿Bajcheʼ yubil mi la cubin cheʼ mi laj qʼuel chaʼan Jehová mucʼʌch i wen cʼuxbiñonla?
27 CHAʼAN ENERO- 2 CHAʼAN FEBRERO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA SALMOS 140-143
¿Chuqui yom maʼ mel cheʼ bʌ maʼ wujtel ti oración?
Ubibenla i tʼan jiñi añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal
13 Laʼ laj qʼuel jiñi ticʼojel tac bajcheʼ i pʌstʌl i cʼuxbiya Dios. Jehová yom chaʼan wen mi la cajñel (Pr. 4:20-22). Miʼ pʌsbeñonla i cʼuxbiya cheʼ bʌ miʼ yʌqʼueñonla ticʼojel tac loqʼuem bʌ tiʼ Tʼan, ti lac jun tac o tiʼ tojlel juntiquil hermano. I cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Hebreos 12:9, 10, «miʼ tojʼesañonla chaʼan lac wenlel».
14 Jin yom mi lac chʼʌm ti ñuc chuqui mi lac subentel, i mach jiñic bajcheʼ mi lac subentel. An i tajol, mach weñic bajcheʼ mi la cʌqʼuentel jumpʼejl ticʼojel mi la cubin. I sujmʌch, jiñi muʼ bʌ i yʌcʼ ticʼojel yom miʼ chaʼlen wersa chaʼan wen bajcheʼ miʼ mel chaʼan mach wocolic ti jajqʼuel (Gál. 6:1). Pero mi joñonla mi la cʌqʼuentel jiñi ticʼojel, jin yom mi lac chʼʌm ti ñuc chuqui mi lac subentel, anquese mi lac ñaʼtan chaʼan mach weñic bajcheʼ tsaʼ subentiyonla. Miʼ mejlel laj cʼajtiben lac bʌ: «Anquese maʼañic mic mulan bajcheʼ tsaʼ aqʼuentiyon jiñi ticʼojel, ¿i sujmʌch ba chuqui tsaʼ subentiyon? ¿Muʼ ba mejlel c ñusan ti pʼis jiñi i sajtemalob i mic locʼsʌben i wenlel jiñi tsaʼ bʌ subentiyon?». Wen cheʼ muqʼuic laj qʼuel bajcheʼ miʼ mejlel lac taj lac wenlel tiʼ pejtelel jiñi ticʼojel muʼ bʌ la cʌqʼuentel (Pr. 15:31).
Mucʼʌch i mejlel a taj jiñi a meta tac
5 Wen ñaʼtan chuqui an i mele Jehová ti a tojlel (Sal. 143:5). Jiñi apóstol Pablo tsiʼ wen ñaʼta bajcheʼ Jehová tsiʼ pʌsbe i yutslel, i jiñi tsiʼ ñijca chaʼan miʼ wen melben i yeʼtel (troñel) (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Cheʼ jaʼel, mi mucʼʌch a wen ñaʼtan chuqui an i mele Jehová ti a tojlel, mi caj i ñijcañet chaʼan maʼ taj jiñi a meta (Sal. 116:12). Qʼuele chuqui tsiʼ colta juntiquil hermana ti Honduras chaʼan miʼ sujtel ti precursora regular. Miʼ yʌl: «Tsaʼ caji c wen ñaʼtan bajcheʼ cʼamel miʼ cʼuxbiñon Jehová. Tsiʼ pʌyʌyon ochel tiʼ tejclum yicʼot miʼ cʌntañon. Cheʼ bʌ tsaʼ c wen ñaʼta pejtelel iliyi, tsiʼ coltayon chaʼan mic ñumen cʼuxbin Jehová yicʼot chaʼan mic mulan ochel ti precursora».
Casarse “solo en el Señor”: ¿Sigue siendo posible?
Habrá ocasiones en las que tal vez te sientas como David cuando dijo: “Apresúrate, respóndeme, oh Jehová. Mi espíritu se ha acabado. No ocultes de mí tu rostro” (Sal. 143:5-7, 10). En esos momentos, no te rindas. Sé paciente y espera hasta que Jehová te haga ver cómo debes actuar. Lee su Palabra y medita en ella. De ese modo entenderás mejor lo que él espera de ti y verás cómo cuidó a sus siervos en el pasado. Eso te ayudará a seguir confiando en Jehová y a no desobedecerle.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
it-2 682
Veneno
Jiñi lot tac o jiñi jop’t’an mi’ wen tic’lan lac pi’ʌlob, jin cha’an mi’ lajintel bajche’ i venenojlel i yej lucum. (Sl 58:3, 4.) Jiñi Biblia mi’ yʌl cha’an jiñi mu’ bʌ i cha’len jop’t’an «an i venenojlel i yej yilal». (Sl 140:3; Ro 3:13.) Che’ bʌ mi laj c’ʌn la quej cha’an mi la cʌl mach tac bʌ i sujmic, cha’an mi lac cha’len jop’t’an o mi la cʌl yambʌlob cha’an mi lac tic’lañob, o chuqui jach yambʌ mi la cʌl mu’ bʌ i tic’lan yambʌlob lajal bajche’ jiñi la quej «butʼul ti veneno yujil bʌ tsʌnsa». (Snt 3:8.)
3-9 CHAʼAN FEBRERO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA SALMOS 144-146
«¡Tijicñayob come i chaʼañob Dios!»
Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ
1. Ñaʼtan muʼ bʌ i bej al majlel jiñi Salmo. Jiñi bendición tac muʼ bʌ i yʌjlel majlel yaʼ ti versículo 12 cʼʌlʌl ti 14 jiñʌch miʼ taj ti tʼan jiñi tojoʼ bʌ, jiñi woli bʌ i cʼajtiñob i cojlel yicʼot i pʌjyelob loqʼuel tiʼ cʼʌb jiñi jontoloʼ bʌ (versículo 11). Iliyi cheʼʌch miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan jaʼel jiñi versículo 15, yaʼ baqui chaʼyajl miʼ cʼʌjñel jiñi tʼan «tijicña» chaʼan miʼ yʌjlel jumpʼejl tejclum, yom i yʌl, jiñi wiñicob xʼixicob ‹i chaʼañoʼ bʌ Dios›, Jehová.
2. Jiñi muʼ bʌ i chʼʌmbentel isujm miʼ taj i bʌ yicʼot yambʌ texto tac muʼ bʌ i yʌl jiñi bendición tac chaʼan jiñi xucʼul bʌ i tejclum Dios. Ili salmo miʼ yʌl jiñi pijtaya am bʌ i chaʼan David chaʼan Dios mi caj i yʌqʼuen i tijicñʌyel i tejclum yicʼot cabʌl i chubʌʼañob cheʼ tsaʼix cojliyob loqʼuel tiʼ contrajob (Lv. 26: 9, 10; Dt. 7: 13; Sal. 128: 1-6). Jumpʼejl ejemplo, Deuteronomio 28:4 miʼ yʌl: «Utsʼat mi caj i p’ojlelob a walobilob, yicʼot i wut a pʌcʼʌb, yicʼot i yal pejtelel a wʌlacʼ, wacax yicʼot tiñʌmeʼ». Cheʼ bʌ tsiʼ chaʼle yumʌntel Salomón, jiñi i yalobil David, jiñi tejclum tsiʼ wen taja tijicñʌyel yicʼot cabʌl i chubʌʼañob. Iliyi tsiʼ pʌsʌ chaʼan cheʼʌch miʼ cajel cheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel jiñi Mesías (1 R. 4: 20, 21; Sal. 72: 1-20).
Yom chʌn pʼʌtʌl jiñi lac pijtaya
16 Jiñi lac pijtaya chaʼan mi caj lac taj laj cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel jumpʼejlʌch lac majtan tilem bʌ ti Dios. La comix laj qʼuel jiñi i la cujil chaʼan mucʼʌch caj i tsʼʌctiyel. Jiñi lac pijtaya lajal bajcheʼ jumpʼejl ancla come miʼ coltañonla lac lʌtʼ jiñi wocol tac, jiñi ticʼlʌntel yicʼot chaʼan maʼañic mi lac bʌcʼñan chʌmel. Cheʼ jaʼel, lajal bajcheʼ jumpʼejl casco come miʼ cʌntan lac ñaʼtʌbal i miʼ coltañonla lac tsʼaʼlen jiñi mach bʌ weñic yicʼot mi lac wen mulan chuqui wem bʌ. Jiñi lac pijtaya muʼ bʌ i yʌqʼueñonla jiñi Biblia miʼ coltañonla lac ñumen lʌcʼtesan lac bʌ ti Dios yicʼot miʼ pʌsbeñonla chaʼan mucʼʌch i wen cʼuxbiñonla. Cheʼ mi lac chaʼlen wersa chaʼan chʌn pʼʌtʌl jiñi lac pijtaya mucʼʌch i wen coltañonla.
17 Ti jiñi carta tsaʼ bʌ i tsʼijbu majlel Pablo chaʼan jiñi xñoptʼañob ti Roma, tiʼ subeyob: «Ubinla laʼ tijicñʌyel chaʼan jiñi pijtaya» (Rom. 12:12). Pablo tsaʼʌch mejli i yubin i tijicñʌyel come yujil chaʼan mi caj i taj i cuxtʌlel tiʼ pejtelel ora yaʼ ti panchan mi chʌn xucʼulʌch miʼ yajñel ti Jehová. Joñonla jaʼel miʼ mejlel la cubin lac tijicñʌyel chaʼan jiñi lac pijtaya come la cujil chaʼan Jehová mucʼʌch caj i tsʼʌctesan i tʼan. Juntiquil salmista tsiʼ yʌlʌ: «Tijicña muʼ bʌ i […] pijtan lac Yum, come jiñʌch i Dios [«xucʼul bʌ tiʼ pejtelel ora», TNM]» (Sal. 146:5, 6).
¿Bajcheʼ yilal jiñi cʼuxbiya muʼ bʌ i yʌcʼ isujm bʌ tijicñʌyel?
19 Ili i pañimil (mulawil) Satanás añix cheʼ bʌ 6 mil jab i cajel i yʌqʼuen wocol jiñi quixtañujob. Ti ili cojix bʌ qʼuin, jiñi Pañimil butʼul ti quixtañu jin jach bʌ miʼ bajñel ñaʼtañob i bʌ, miʼ ñaʼtañob taqʼuin yicʼot chuqui tac miʼ mulañob. Yaʼ jach añob tiʼ pusicʼal chuqui bajñel yomob yicʼot muʼ bʌ i mejlel i tajob. Ili quixtañujob maʼañic ba ora miʼ mejlel i tajob isujm bʌ tijicñʌyel. Pero jiñi Biblia miʼ yʌl: «Tijicña muʼ bʌ i taj i coltʌntel tiʼ Dios Jacob. Ñʌchʼʌl i pusicʼal woliʼ pijtan lac Yum, come jiñʌch i Dios» (Sal. 146:5).
20 Jiñi i wiñiconbʌla Jehová mi lac ñumen cʼuxbin ti jujumpʼejl qʼuin. I ti jujumpʼejl jab cabʌl quixtañu miʼ cʼotelob i cʌn yicʼot miʼ cʼuxbiñob. Ili jiñʌch junchajp muʼ bʌ i pʌs chaʼan wolʌch i mel i yeʼtel jiñi i Yumʌntel Dios i chaʼan lʌcʼʌlix mi caj i chʼʌm tilel bendición tac. Cheʼ mi lac mel chuqui yom Jehová yicʼot utsʼat miʼ qʼuelonla jiñʌch muʼ bʌ i yʌqʼueñonla isujm bʌ tijicñʌyel wʌle yicʼot tiʼ pejtelel ora. Yaʼ ti yambʌ temaj mi caj laj qʼuel bajcheʼ qʼuexel jiñi melbalʌl tac muʼ bʌ i pʼol jiñi cʼuxbiya ti lac bʌ jach bʌ yicʼot jiñi wen tac bʌ melbalʌl muʼ bʌ i pʌsob i wiñicob Dios.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
Tijicñayonla cheʼ mi la cʌcʼ
6 Jehová miʼ yʌqʼueñonla i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan come miʼ cʼuxbiñonla. Laʼ laj qʼuel tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús ti Mateo 6:25, 26 (pejcan). Ti ili versículo, Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi xmateʼmut «maʼañic miʼ chaʼleñob pacʼ yicʼot maʼañic miʼ lotob i bucʼbal tiʼ yotlel». Cheʼ jiñi tsiʼ yʌlʌ: «Jiñi laʼ Tat am bʌ ti panchan miʼ bucʼsañob». I tsiʼ cʼajtibe jiñi xcʌntʼañob i chaʼan: «¿Mach ba ñumen añic laʼ cʼʌjñibal jatetla?». Yom bʌ i pʌs Jesús jiñʌch chaʼan Jehová miʼ ñumen qʼuel ti ñuc jiñi i wiñicob cheʼ bajcheʼ jiñi añimal tac. Mi Jehová miʼ cʌntan jiñi añimal tac miʼ mejlel lac ñop chaʼan ñumento miʼ cʌntañonla. Come jiñʌch lac Tat yicʼot miʼ cʼuxbiñonla, miʼ yʌqʼueñonla i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan (Sal. 145:16; Mat. 6:32).
10-16 CHA’AN FEBRERO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA SALMOS 147-150
Cabʌl chucoch yom mi la cʌqʼuen i ñuclel Jehová
¿Chucoch yom mi lac sub i ñuclel Jehová?
5 Jehová tsaʼʌch i ñuqʼuesʌbe i pusicʼal ti jujuntiquil israelob, mach cojicach tsiʼ mele bajcheʼ i tejclum. Cheʼʌch miʼ mel jaʼel ili ora. Tsaʼ bʌ i tsʼijbu jiñi Salmo 147 miʼ yʌl tiʼ tojlel Dios: «Miʼ lajmesʌbeñob i chʼijiyemlel i pusicʼal. Miʼ lajmesʌbeñob i tsoy [o lojweñal]» (Sal. 147:3). Cheʼ bʌ cʼamonla o wen chʼijiyemonla, miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová yom i tijicñesañonla yicʼot i tsʼʌcan i lojweñal lac pusicʼal (Sal. 34:18; Is. 57:15). Miʼ yʌqʼueñonla lac pʼʌtʌlel yicʼot lac ñaʼtʌbal chaʼan mi lac lʌtʼ baqui jach bʌ wocol (Stg. 1:5).
6 Tsaʼ bʌ i tsʼijbu ili Salmo tsiʼ qʼuele jiñi panchan i tsiʼ yʌlʌ chaʼan Jehová «miʼ tsic jini ecʼ» yicʼot «miʼ yotsʌben i cʼabaʼ ti jujumpʼejl» (Sal. 147:4). ¿Chucoch tsaʼ caji i yʌl chaʼan jiñi ecʼ tac? Laʼ cu lac ñaʼtan: Mucʼʌch i mejlel i qʼuel jiñi ecʼ tac, pero mach yujilic jaypʼejl an. Ili ora, jiñi científicojob cabʌlix miʼ ñumen tajob i qʼuel. Miʼ yʌlob chaʼan ti lac galaxia an cabʌl millón ecʼ yicʼot chaʼan ti jiñi universo an cabʌl galaxia. Pero maʼañic miʼ mejlel i tsicob. Cojach jiñi tsaʼ bʌ i Meleyonla miʼ mejlel i ñaʼtan, i yujil chuqui tac i cʼabaʼ. Ili yom i yʌl chaʼan miʼ qʼuel ti ñuc jujumpʼejl ecʼ (1 Co. 15:41). ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla iliyi? Chaʼan Dios wen yujil baqui añonla, bajcheʼ yubil mi la cubin lac bʌ yicʼot chuqui i cʼʌjñibal lac chaʼan tiʼ pejtelel ora, cheʼʌch bajcheʼ yujil baqui an jiñi ecʼ tac.
¿Chucoch yom mi lac sub i ñuclel Jehová?
7 Jehová miʼ chʼʌmben isujm jiñi wocol tac muʼ bʌ lac ñusan jujuntiquil i añʌch i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ coltañonla (pejcan Salmo 147:5). An i tajol wen tsʌts jiñi lac wocol i mach lʌjtʼix lac chaʼan mi la cubin. Pero Dios yujil baqui jaxʌl miʼ mejlel lac lʌtʼ, i «yujil melbilonla ti tsʼubejn» (Sal. 103:14). Tiʼ caj xmulilonla, mach junsujtelic jach mi caj lac taj lac sajtemal. Ti lac pejtelel mi lac chaʼ ñaʼtan lac bʌ cheʼ mi la cʌl mach bʌ weñic, cheʼ miʼ tilel lecoj bʌ lac ñaʼtʌbal o cheʼ miʼ bixel tilel i tsʌytsʌyñiyel lac pusicʼal. Jehová mucʼʌch i wen chʼʌmben isujm anquese maʼañic ba ora miʼ taj ili wocol tac (Is. 40:28).
¿Chucoch yom mi lac sub i ñuclel Jehová?
18 Tsaʼ bʌ i tsʼijbu ili salmo yujil chaʼan jiñi israelob tsaʼ aqʼuentiyob ñuc bʌ i majtan, come Dios tsiʼ yajca chaʼan jiñob jach miʼ yʌqʼueñob «i tʼan» yicʼot i «mandar» (pejcan Salmo 147:19, 20). Joñonla yom tijicñayonla jaʼel come Jehová tsiʼ yajcayonla chaʼan mi la cʌcʼ ti cʌñol i cʼabaʼ. Tsaʼ laj cʌñʌ jiñi Dios, i miʼ tojʼesañonla tiʼ Tʼan. Cheʼ bajcheʼ iliyi, mi lac mejlel ti sujtel tiʼ yamigo. Jin chaʼan mi lac wen aqʼuen wocolix i yʌlʌ. Cheʼ bajcheʼ tsaʼ bʌ i tsʼijbu jiñi Salmo 147, cabʌlʌch chucoch yom mi lac cʌl «subula i ñuclel» Jehová yicʼot mi laj coltan yambʌlob chaʼan cheʼ miʼ melob jaʼel.
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
Laʼ lac wen qʼuel jiñi melbil tac bʌ chaʼan mi lac ñumen cʌn Jehová
6 Jehová an i chaʼan jumpʼejl horario. Ti jujumpʼejl jab, cheʼ tiʼ yujtibal majlel febrero yicʼot tiʼ yojlil majlel mayo, jiñi israelitajob miʼ qʼuelob chaʼan jiñi jaʼal pech miʼ majlelob tiʼ tojel norte. Jehová tiʼ sube jiñi israelitajob: «Jini jaʼal pech miʼ ñaʼtan cheʼ i yorajlelix miʼ sujtel tiʼ cʼuʼ» (Jer. 8:7). Tsiʼ waʼchoco jumpʼejl horario chaʼan ili añimal tac, cheʼʌch an i mele jaʼel chaʼan miʼ jisan jiñi i contrajob. Cheʼ mi laj qʼuel ti wejlel ili añimal tac miʼ cʼajtesʌbeñonla chaʼan Jehová tsaʼix i waʼchoco i yorajlel chaʼan miʼ jisan ili jontol bʌ pañimil (mulawil), i miʼ mejlel lac ñop chaʼan cheʼʌch mi caj i mel (Hab. 2:3).
17-23 CHA’AN FEBRERO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA PROVERBIOS 1
Xcolelob, ¿majqui mi caj laʼ ñʌchʼtʌben i tʼan?
Maʼañic chuqui yom miʼ mʌctañonla chaʼan mi lac taj jiñi lac majtan
16 Mi tsaʼ coliyet tiʼ sujmlel, pero maʼ ñaʼtan chaʼan jiñi a tatob maʼañic miʼ chʼʌmbeñetob isujm i wen tsʌtsob i pusicʼal, jiñi a chʼijiyemlel tajol miʼ yʌqʼueñet a ñaʼtan chaʼan i melbentel i yeʼtel Jehová mach jiñic ñumen wem bʌ chaʼañet. Pero mi tsaʼ cʌyʌ jiñi i sujmlel, mi caj i cʼotel a cʌn chaʼan maʼañic majqui yambʌ miʼ ñumen qʼuelet ti ñuc cheʼ bajcheʼ a tatob yicʼot jiñi hermanojob ti congregación.
17 Jiñi i ticʼojel a tatob ñucʌch i cʼʌjñibal. Mi maʼañic baqui ora miʼ tiqʼuetob, ¿maʼan ba miʼ cajel a cʼajtiben a bʌ mi mucʼʌch i chʼʌmetob ti ñuc? (He. 12:8). Tajol maʼañic bʌ maʼ mulan jin bajcheʼ miʼ tiqʼuetob. Pero mach jiñic yom maʼ qʼuel bajcheʼ miʼ melob, yom bʌ maʼ ñaʼtan jiñʌch chaʼan tajol añʌch chucoch cheʼ miʼ melob bajcheʼ jiñi. Jin chaʼan, mach ti orajic yom maʼ michʼan, chaʼlen wersa a ticʼ a bʌ. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Añʌch i ñaʼtʌbal jini muʼ bʌ i cʌntan i yej. Ñʌchʼʌl i pusicʼal jini muʼ bʌ i wen ñaʼtan bajcheʼ yom miʼ mel» (Pr. 17:27). Chaʼlen wersa chaʼan maʼ taj majlel a colel chaʼan wen jach maʼ jacʼ yicʼot maʼ tajben i wenlel jiñi ticʼojel tac muʼ bʌ a wʌqʼuentel, i mach jiñic maʼ cʼojoʼtan bajcheʼ tsaʼ subentiyet (Pr. 1:8). Miʼ wen coltañet cheʼ xñoptʼañobʌch a tat i mucʼʌch i cʼuxbiñob tiʼ sujm Jehová. Yomob i coltañet a taj jiñi a majtan, jiñi a cuxtʌlel.
Protejamos nuestra identidad cristiana
11 Procuremos agradar a Dios, y no al hombre. Es natural que la pertenencia a un grupo defina en parte nuestra identidad. Todos necesitamos amigos, y nos agrada sentirnos aceptados. Durante la adolescencia —y también en otras etapas de la vida—, la presión de los compañeros puede ser intensa, lo que produce un fuerte deseo de imitar o agradar a los demás. Pero hay que tener en cuenta que los compañeros no siempre desean lo mejor para nosotros. A veces simplemente quieren tener a alguien con quien realizar sus fechorías (Proverbios 1:11-19). Cuando un cristiano sucumbe ante la presión de hacer algo malo, suele ocultar su identidad (Salmo 26:4). “No traten de imitar el modo de vivir de este mundo”, aconsejó el apóstol Pablo (Romanos 12:2, La Escritura Santa). Jehová nos suministra la fortaleza que precisamos para combatir tal presión (Hebreos 13:6).
12 Cuando la presión exterior amenaza con arruinar nuestro sentido de la identidad cristiana, conviene recordar que nuestra lealtad a Jehová es mucho más importante que la opinión pública o las tendencias populares. Las palabras de Éxodo 23:2 nos sirven de pauta: “No debes seguir tras la muchedumbre para fines malos”. En la ocasión en que la mayoría de los israelitas dudaron de la capacidad de Jehová para cumplir sus promesas, Caleb se negó rotundamente a apoyarlos. Estaba convencido de que las promesas de Dios eran fidedignas, postura que le reportó abundantes bendiciones (Números 13:30; Josué 14:6-11). ¿Estamos también dispuestos a resistir la presión de la mayoría y proteger nuestra relación con Dios?
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
w22.10 19 párr. 6; 21 párr. 11
«Jini mach bʌ anic i pʼisol i ñaʼtʌbal miʼ chaʼlen tʼan ti calle tac»
6 Cabʌlob maʼañic bʌ miʼ yubiñob miʼ mel cheʼ bʌ jiñi i sujm bʌ ñaʼtʌbal «miʼ chaʼlen tʼan ti calle tac». Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan an uxchajp lac piʼʌlob mach bʌ yomobic jiñi i ñaʼtʌbal: Jiñi maxto bʌ añobic i pusicʼal, jiñi xwajleyajob yicʼot jiñi tontojoʼ bʌ (pejcan Proverbios 1:22-25). Laʼ lac ñumen cʌn chucoch iliyob mach yomobic jiñi i ñaʼtʌbal Dios yicʼot chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mach cheʼic mi lac sujtel bajcheʼob.
11 Jiñi yambʌ lac piʼʌlob mach bʌ añic miʼ mulañob jiñi i ñaʼtʌbal jiñʌch jiñi tontojoʼ bʌ. Cheʼ miʼ subentelob bajcheʼ jiñi come mach yomobic i jacʼbeñob i mandar tac Dios. Miʼ melob chuqui wem bʌ miʼ bajñel qʼuelob (Pr. 12:15). Miʼ tsʼaʼleñob Jehová, muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac ñaʼtʌbal (Sal. 53:1). Cheʼ bʌ mi lac tajob ti lac subtʼan, miʼ yʌloñobla come mi laj qʼuel ti ñuc muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia, pero maʼañic miʼ mejlel i coltañoñobla. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Mach i tajayic cabʌl i pusicʼal jini tonto bʌ. Maʼanic i cʼʌjñibal ti meloñibʌl» (Pr. 24:7). Jiñi tontojoʼ bʌ maʼañic chuqui wem bʌ miʼ mejlel i yʌlob. Jin chaʼan Jehová miʼ wʌn subeñonla: «Ñajt yom maʼ tʌtsʼ a bʌ tiʼ tojlel jini tonto bʌ» (Pr. 14:7).
24 CHA’AN FEBRERO- 2 CHAʼAN MARZO
ÑUC TAC BɅ I CʼɅJÑIBAL TI BIBLIA PROVERBIOS 2
¿Chucoch ti jumpʼejl lac pusicʼal yom mi lac chaʼlen estudio?
Laʼ bej ajñiconla tiʼ sujmlel
16 Mach ti lac pejtelelic mi lac mulan leer yicʼot jiñi estudio, pero Jehová miʼ subeñonla chaʼan mi lac chʌn sʌclan jiñi i ñaʼtʌbal chaʼan mi lac ñaʼtan ti wen jiñi i sujmlel (pejcan Proverbios 2:4-6). Mi mucʼʌch lac chaʼlen wersa lac mel, mi caj lac taj lac wenlel. Juntiquil hermano i cʼabaʼ Corey miʼ yʌl chaʼan cheʼ bʌ miʼ pejcan jiñi Biblia ti jujumpʼejl jach versículo miʼ yʌcʼ majlel i ñaʼtʌbal. Miʼ yʌl: «Mic pejcan jiñi nota tac, mic sʌclan jiñi referencias marginales yicʼot mic mel investigación. […] Cheʼ bajcheʼ jiñi, mic locʼsʌben i wenlel jiñi woli bʌ c pejcan». Mach yʌlʌyic bajcheʼ mi lac chaʼlen estudio, mi mucʼʌch la cʌqʼuen i yorajlel yicʼot mi lac chaʼlen wersa, woli lac pʌs chaʼan mi laj qʼuel ti ñuc jiñi i sujmlel (Sal. 1:1-3).
«Jini mach bʌ anic i pʼisol i ñaʼtʌbal miʼ chaʼlen tʼan ti calle tac»
3 Jiñi lac ñaʼtʌbal jiñʌch cheʼ bʌ mi laj cʼʌn chuqui tac la cujil chaʼan mi lac yajcan lac mel chuqui tac wen. Pero anto chuqui yambʌ ochem ti jiñi i sujm bʌ ñaʼtʌbal. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Jiñʌch i cajibal lac ñaʼtʌbal cheʼ mi lac bʌcʼñan lac Yum. Jini muʼ bʌ i cʌn jini Chʼujul Bʌ, anix i ñaʼtʌbal» (Pr. 9:10). Jin chaʼan, cheʼ bʌ an chuqui ñuc bʌ i cʼʌjñibal mi caj lac mel yomʌch mi lac chʼʌm ti ñuc i ñaʼtʌbal «jini Chʼujul Bʌ», ili jiñʌch cheʼ bʌ mi laj cʌn chuqui miʼ ñaʼtan Jehová. Chaʼan miʼ mejlel lac mel iliyi, yom mi laj qʼuel chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia yicʼot jiñi jun tac. Mi mucʼʌch lac mel, mi caj lac pʌs chaʼan añʌch lac ñaʼtʌbal tiʼ sujm (Pr. 2:5-7).
4 Jehová jin jach muʼ bʌ i mejlel i yʌqʼueñonla jiñi i sujm bʌ lac ñaʼtʌbal (Rom. 16:27). ¿Chucoch mi la cʌl jiñi? Ñaxan, come jiñʌch tsaʼ bʌ i meleyonla (pʌtʌyonla) yicʼot i wen cʌñʌ pejtelel chuqui tsiʼ mele (Sal. 104:24). I chaʼpʼejlel, come miʼ pʌs i ñaʼtʌbal tiʼ pejtelel chuqui miʼ mel (Rom. 11:33). I yuxpʼejlel, come jiñi i ticʼojel mucʼʌch i coltan jiñi muʼ bʌ i jacʼob (Pr. 2:10-12). Mi la com lac taj i sujm bʌ lac ñaʼtʌbal, yomʌch mi lac jacʼ ili uxchajp yicʼot mi la cʌcʼ chaʼan miʼ coltañonla tiʼ pejtelel chuqui mi lac mel.
xColel, pʼʌtʼesan a ñopoñel
2 Ili ora, cabʌl quixtañu maʼañic miʼ ñopob chaʼan jiñʌch Dios tsaʼ bʌ i meleyonla. Mi xcolelet to i woli (choncol) a melben i yeʼtel Jehová o wolito a cʌn, tajol maʼ cʼajtiben a bʌ bajcheʼ miʼ mejlel a pʌs chaʼan jiñʌch Jehová tsaʼ bʌ i Meleyonla. Jiñi Biblia miʼ coltañonla chaʼan mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ lac pejcan yicʼot muʼ bʌ lac ñʌchʼtan, yicʼot chaʼan miʼ mejlel laj qʼuel ti lac bajñelil bajcheʼ an i sujmlel. Jiñi i Tʼan Dios miʼ yʌl: «Mi caj a cʌntʌntel chaʼan wen bʌ a pusicʼal». ¿Bajcheʼ mi caj i cʌntañet? Maʼañic mi caj a ñop mach bʌ isujmic yicʼot mi caj a pʼʌtʼesan a chʼujbiya ti Jehová (pejcan Proverbios 2:10-12).
3 Yom mi lac wen cʌn Jehová chaʼan pʼʌtʌl lac ñopoñel (chʼujbiya) tiʼ tojlel (1 Timoteo 2:4). Jin chaʼan, cheʼ bʌ maʼ pejcan jiñi Biblia yicʼot jiñi jun tac loqʼuem bʌ yaʼi, yom maʼ wen ñaʼtan. Chaʼlen wersa chaʼan maʼ chʼʌmben isujm woli (yʌquel) bʌ a pejcan (Mateo 13:23). Ti ili temaj mi caj laj qʼuel chaʼan mi cheʼʌch maʼ mel, mi caj a cʼotel a cʌn chaʼan jiñʌch Jehová tsaʼ bʌ i Meleyonla yicʼot tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ ti tsʼijbuntel jiñi Biblia (Hebreos 11:1).
Laʼ lac sʌclan ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal
Laʼ bej ajñiconla tiʼ sujmlel
16 Mach ti lac pejtelelic mi lac mulan leer yicʼot jiñi estudio, pero Jehová miʼ subeñonla chaʼan mi lac chʌn sʌclan jiñi i ñaʼtʌbal chaʼan mi lac ñaʼtan ti wen jiñi i sujmlel (pejcan Proverbios 2:4-6). Mi mucʼʌch lac chaʼlen wersa lac mel, mi caj lac taj lac wenlel. Juntiquil hermano i cʼabaʼ Corey miʼ yʌl chaʼan cheʼ bʌ miʼ pejcan jiñi Biblia ti jujumpʼejl jach versículo miʼ yʌcʼ majlel i ñaʼtʌbal. Miʼ yʌl: «Mic pejcan jiñi nota tac, mic sʌclan jiñi referencias marginales yicʼot mic mel investigación. […] Cheʼ bajcheʼ jiñi, mic locʼsʌben i wenlel jiñi woli bʌ c pejcan». Mach yʌlʌyic bajcheʼ mi lac chaʼlen estudio, mi mucʼʌch la cʌqʼuen i yorajlel yicʼot mi lac chaʼlen wersa, woli lac pʌs chaʼan mi laj qʼuel ti ñuc jiñi i sujmlel (Sal. 1:1-3).