ESTUDIO 29
CʼAY 87 Laʼ chaʼan maʼ chʼejlʼesan a bʌ
¿Bajcheʼ miʼ mejlel la cʌcʼ wem bʌ ticʼojel?
«Mi caj c tojʼesañet majlel tic wut» (SAL. 32:8).
TEMA
Mi caj laj qʼuel bajcheʼ miʼ mejlel la cʌcʼ wen tac bʌ ticʼojel muʼ bʌ i coltan yañoʼ bʌ.
1. ¿Majqui yom bʌ miʼ yʌcʼob ticʼojel, i chucoch?
AN MACH bʌ wocolic miʼ yubiñob chaʼan miʼ yʌcʼob ticʼojel, pero añʌch wocol bʌ miʼ yubiñob. Mach yʌlʌyic mi wocol mi la cubin o maʼañic, an i tajol yomʌch mi la cʌcʼ ticʼojel. ¿Chucoch? Come jiñʌch junchajp bajcheʼ mi lac pʌsben laj cʼuxbiya jiñi hermanojob. Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi cʼuxbiya jiñʌch muʼ bʌ caj i yʌcʼ ti cʌjñel jiñi i sujm bʌ xcʌntʼañob i chaʼan (Juan 13:35). Cheʼ jaʼel, jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan cheʼ mi la cʌqʼuen ticʼojel juntiquil la camigo miʼ coltañonla chaʼan mi lac ñumen lʌcʼtesan lac bʌ tiʼ tojlel (Pr. 27:9).
2. ¿Chuqui yom miʼ melob jiñi ancianojob, i chucoch? (Qʼuele jaʼel jiñi recuadro «Bajcheʼ miʼ yʌjqʼuel ticʼojel ti jiñi tempa bʌ muʼ bʌ i mejlel ti entre semana»).
2 Jiñi ancianojob yomʌch miʼ ñaʼtañob bajcheʼ miʼ mejlel i yʌcʼob wen tac bʌ ticʼojel come Jehová yicʼot Jesús tsiʼ yʌqʼueyob tiʼ wenta chaʼan miʼ cʌntañob jiñi congregación (1 Ped. 5:2, 3). ¿I bajcheʼ miʼ melob iliyi? Junchajp jiñʌch cheʼ miʼ yʌqʼueñoñobla ticʼojel tac loqʼuem bʌ ti Biblia cheʼ miʼ ñusañob i discurso. Yambʌ jiñʌch cheʼ miʼ yʌqʼueñob ticʼojel tac jiñi hermanojob ti congregación. Cheʼ jaʼel, miʼ coltañob jiñi tsaʼ bʌ chojquiyob loqʼuel chaʼan miʼ chaʼ sujtelob ti congregación. Jin chaʼan, ¿bajcheʼ miʼ mejlel i yʌcʼob wem bʌ ticʼojel jiñi ancianojob cheʼ bʌ i cʼʌjñibal miʼ qʼuelob?
3. a) ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañonla chaʼan mi la cʌcʼ wem bʌ ticʼojel? (Isaías 9:6; qʼuele jaʼel jiñi recuadro «Cheʼ mi la cʌcʼ ticʼojel, laʼ lac mel cheʼ bajcheʼ tsiʼ mele Jesús»). b) ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?
3 Miʼ mejlel laj cʌn la cʌcʼ wem bʌ ticʼojel cheʼ mi laj qʼuel bajcheʼ tsiʼ yʌcʼʌyob ticʼojel jiñi i wiñicob Dios ti wajali. Jesús jiñʌch wem bʌ ejemplo chaʼañonla come jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan jiñʌch jiñi «Ñuc bʌ xticʼojel» (pejcan Isaías 9:6, TNM).a Ti ili estudio mi caj laj qʼuel chuqui yom mi lac mel cheʼ bʌ an majqui miʼ cʼajtibeñonla jumpʼejl ticʼojel i chuqui yom mi lac mel cheʼ mi la cʌcʼ ticʼojel anquese maʼañic mi laj cʼajtibentel. Cheʼ jaʼel, mi caj laj qʼuel chaʼan wen ñuc i cʼʌjñibal mi lac sʌclan wem bʌ i yorajlel chaʼan mi la cʌcʼ jiñi ticʼojel yicʼot chaʼan wen jach bajcheʼ yom mi lac mel.
CHEʼ BɅ AN MAJQUI MIʼ CʼAJTIBEÑONLA TICʼOJEL
4, 5. ¿Chuqui yom bʌ mi laj cʼajtiben lac bʌ cheʼ an majqui miʼ cʼajtibeñonla ticʼojel? Alʌ jumpʼejl ejemplo.
4 Cheʼ bʌ an majqui miʼ cʼajtibeñonla ticʼojel tajol tijicña mi la cubin lac bʌ chaʼan woli (choncol) i cʼajtibeñonla come miʼ qʼuelonla bajcheʼ wem bʌ i yamigo, i tajol ti orajach la com la cʌqʼuen ticʼojel. Pero ñaxan yom mi lac ñaʼtan mi mucʼʌch lac chʼʌmben i sujm jiñi woli bʌ i ñusan. Jin chaʼan, yom mi laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Mucʼʌch ba c chʼʌmben i sujm ti wen chuqui woli bʌ i ñusan chaʼan mi cʌqʼuen ticʼojel?». An i tajol ñumen wen cheʼ mi laj coltan i sʌclan majqui yambʌ miʼ mejlel i cʼajtiben ticʼojel come miʼ ñumen chʼʌmben i sujm chuqui woli bʌ i ñusan.
5 Laʼ la cʌcʼ jumpʼejl ejemplo. Laʼcu lac ñaʼtan chaʼan juntiquil la camigo an i chaʼan tsʌts bʌ cʼamʌjel. Ti jumpʼejl bʌ qʼuin miʼ tilel i subeñonla chaʼan añix i sʌcla jiñi tratamiento tac muʼ bʌ i mejlel i chʼʌm i miʼ cʼajtibeñonla baqui bʌ jiñi ñumen wem bʌ. Tajol mucʼʌch lac ñaʼtan baqui bʌ tratamiento mi lac chʼʌm cheʼ joñoñicla. Pero mi mach doctoroñicla, ñumen wen cheʼ mi laj coltan jiñi la camigo chaʼan miʼ sʌclan juntiquil mucʼʌch bʌ mejlel i coltan.
6. ¿Chucoch ñumen wen cheʼ muʼto lac tsʼitaʼ pijtan chaʼan mi la cʌcʼ ticʼojel?
6 Tajol mi lac ñaʼtan chaʼan mucʼʌch i mejlel la cʌqʼuen ticʼojel jiñi la camigo, pero tajol yomto mi lac tsʼitaʼ pijtan chaʼan mi lac suben. ¿Chucoch? Come cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Proverbios 15:28: «Jini toj bʌ miʼ ñaʼtan tiʼ pusicʼal bajcheʼ yom miʼ jacʼ ti wen bʌ tʼan». Jin chaʼan, anquese la cujilix chuqui miʼ mejlel lac suben, yomʌch mi lac ñaxan chaʼlen ti investigar, mi lac chaʼlen oración yicʼot mi lac wen ñaʼtan mi mucʼʌch caj i coltan jiñi ticʼojel la com bʌ la cʌqʼuen. Mi cheʼʌch mi lac mel, ñumen wento jiñi ticʼojel muʼ bʌ caj la cʌcʼ come woli (yʌquel) lac chʼʌm ti ñuc muʼ bʌ i ñaʼtan Jehová. Laʼ laj qʼuel chuqui tsaʼ ujti tiʼ tojlel jiñi xʼaltʼan Natán.
7. ¿Chuqui mi laj cʌn chaʼan tsaʼ bʌ i mele Natán?
7 Cheʼ bʌ jiñi rey David tiʼ sube Natán chaʼan yom i mel jumpʼejl templo baqui miʼ chʼujutesʌntel Jehová, jiñi xʼaltʼan ti ora tsiʼ yʌlʌ chaʼan weñʌch. Pero i wentʌlel tsiʼ ñaxan cʼajtibe Jehová bajcheʼ yilal miʼ qʼuel. ¿Chucoch? Come Jehová mach yomic chaʼan David jin miʼ mel jiñi templo (1 Cr. 17:1-4). Ili miʼ pʌsbeñonla chaʼan cheʼ bʌ an majqui miʼ cʼajtibeñonla ticʼojel mach ti orajic yom mi lac suben chuqui mi lac ñaʼtan (Sant. 1:19).
8. ¿Chucoch yomʌch mi lac ñaxan wen ñaʼtan cheʼ muʼto caj la cʌcʼ ticʼojel?
8 ¿Chucoch yomʌch mi lac wen ñaʼtan cheʼ bʌ an majqui mi la cʌqʼuen ticʼojel? Come mi mach weñic miʼ loqʼuel muʼ bʌ i mel, miʼ mejlel ti ochel ti lac mul jaʼel. Jin chaʼan, yomʌch mi lac wen ñaʼtan chuqui mi caj la cʌl cheʼ bʌ muʼto caj la cʌcʼ ticʼojel.
CHEʼ MI LA CɅCʼ TICʼOJEL ANQUESE MAʼAÑIC MI LAJ CʼAJTIBENTEL
9. Cheʼ bʌ jiñi ancianojob muʼto caj i yʌqʼueñob ticʼojel juntiquil hermano, ¿chuqui yom bʌ miʼ ñaxan melob? (Gálatas 6:1).
9 An i tajol jiñi ancianojob jiñʌch muʼ bʌ i majlel i pejcañob juntiquil hermano woli bʌ i majlel «ti mach bʌ weñic bij», cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Gálatas 6:1 (pejcan). Ili versículo miʼ taj ti tʼan juntiquil lac piʼʌl an tac bʌ chuqui woliʼ mel muʼ bʌ mejlel i yʌcʼ ti yajlel ti tsʌts bʌ mulil. Jiñi ancianojob yomʌch i coltañob jiñi hermano chaʼan maʼañic miʼ loqʼuel ti jiñi wem bʌ bij (Sant. 5:19, 20). Pero yomʌch miʼ ñaxan wen qʼuelob mi jiñi woli bʌ i mel wolʌch i pʌy majlel ti mulil. Yom mi laj cʼajtesan chaʼan Jehová tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan ti jujuntiquil mi lac ñaʼtan chuqui la com bʌ lac mel (Rom. 14:1-4). Pero mi jiñi ancianojob miʼ qʼuelob chaʼan yomʌch miʼ coltʌntel, ¿bajcheʼ miʼ mejlel i yʌqʼueñob ticʼojel?
10-12. ¿Chuqui yom miʼ melob jiñi ancianojob cheʼ miʼ yʌqʼueñob ticʼojel juntiquil maʼañic bʌ tsiʼ yilo cʼajti? Alʌ jumpʼejl ejemplo (qʼuele jaʼel jiñi foto tac).
10 Jiñi ancianojob wocolʌch miʼ yubiñob chaʼan miʼ yʌqʼueñob ticʼojel juntiquil maʼañic bʌ tsiʼ yilo cʼajti. ¿Chucoch? Come cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ jiñi apóstol Pablo tajol maʼañic woliʼ cʌn chaʼan woliʼ majlel ti mach bʌ weñic bij i mach i cʼʌjñibalic miʼ yʌqʼuentel ticʼojel miʼ yubin. Jin chaʼan, jiñi ancianojob añʌch chuqui yom miʼ ñaxan melob cheʼ muʼto caj i yʌqʼueñob ticʼojel.
11 Chaʼan miʼ yʌqʼuentel ticʼojel juntiquil maʼañic bʌ tsiʼ yilo cʼajti, lajal bajcheʼ juntiquil yom bʌ i chaʼlen pacʼ ti tsʌts bʌ lum. Yom miʼ ñaxan cʼuñʼesan jiñi lum, cheʼ jiñi miʼ pʌcʼ i miʼ muljaʼlen. Cheʼʌch yom miʼ mel jaʼel juntiquil anciano yom bʌ i yʌqʼuen ticʼojel juntiquil mach bʌ añic tsiʼ yilo cʼajti. Yom miʼ ñaxan «cʼuñʼesan jiñi lum». ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i mel ili? Ñaxan yom miʼ sʌclan wem bʌ i yorajlel chaʼan miʼ pejcan. Cheʼ jiñi mi caj i suben chaʼan miʼ qʼuel ti ñuc i chaʼan an chuqui yom i suben. I chaʼan mach wocolic miʼ yubin jiñi muʼ bʌ i yʌqʼuentel ticʼojel, jiñi anciano yomʌch cʌmbil bajcheʼ juntiquil muʼ bʌ i pʌs i yutslel yicʼot yujil bʌ cʼuxbiya.
12 Cheʼ bʌ woliʼ chaʼleñob tʼan, jiñi anciano miʼ mejlel i bej «cʼuñʼesan jiñi lum». ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i mel? Jiñʌch cheʼ miʼ suben chaʼan ti lac pejtelel mi lac taj lac sajtemal i an i tajol yom mi la cʌqʼuentel ticʼojel (Rom. 3:23). Cheʼ jiñi, mi caj i cʼʌn jiñi Biblia chaʼan miʼ suben ti uts jach bʌ tʼan chaʼan jiñi woli bʌ i mel miʼ mejlel i yotsan ti wocol. Cheʼ bʌ jiñi hermano miʼ chʼʌmben i sujm chaʼan machʌch weñic jiñi woli bʌ i mel, jiñi anciano mi caj i suben muʼ bʌ i mejlel i coltan chaʼan miʼ tojʼesan i melbal (chaʼlibal), iliyi lajalʌch bajcheʼ «woliʼ chaʼlen pacʼ». Cheʼ jiñi, mi caj i «muljaʼlen» jiñi i pacʼ, miʼ mel iliyi cheʼ bʌ miʼ suben chuqui wen tac bʌ miʼ mel jiñi hermano i miʼ mel oración yicʼot (Sant. 5:15).
Jiñi ancianojob yom miʼ pʌsob cʼuxbiya yicʼot yom miʼ wen ñaʼtañob bajcheʼ mi caj i yʌcʼob ticʼojel cheʼ maʼañic miʼ cʼajtibentelob. (Qʼuele jiñi párrafo 10 cʼʌlʌl 12).
13. ¿Chuqui miʼ mejlel i melob jiñi ancianojob chaʼan miʼ qʼuelob mi jiñi woli bʌ i pejcañob tsaʼʌch i chʼʌmbe i sujm jiñi ticʼojel?
13 An i tajol jiñi anciano an chuqui miʼ yʌl i jiñi hermano woli bʌ i yʌqʼuentel ticʼojel mach tojic bajcheʼ miʼ chʼʌmben i sujm. ¿Chuqui miʼ mejlel i melob jiñi ancianojob chaʼan mach cheʼic miʼ yujtel bajcheʼ jiñi? Ti wen jach bʌ tʼan miʼ mejlel i melbeñob cʼajtiya tac chaʼan miʼ qʼuelob mi tsaʼʌch i chʼʌmbe i sujm chuqui yom bʌ miʼ mel chaʼan miʼ jacʼ jiñi ticʼojel (Ec. 12:11).
LAʼ LAC SɅCLAN WEM BɅ I YORAJLEL YICʼOT WEN JACH BAJCHEʼ MI LAC MEL
14. ¿Chucoch mach yomic mi la cʌcʼ ticʼojel cheʼ bʌ michʼonla?
14 Come xmulilonla an i tajol mi caj lac mel o mi caj lac cʌl mach bʌ añic miʼ mulan yañoʼ bʌ (Col. 3:13). Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan an i tajol mi lac michʼan la quicʼot yañoʼ bʌ (Efes. 4:26). Pero mach yomic mi la cʌcʼ ticʼojel cheʼ michʼonla. ¿Chucoch? «Come i michʼajel jiñi wiñicob maʼañic miʼ coltañonla lac mel chuqui toj cheʼ bajcheʼ yom Dios» (Sant. 1:20). Cheʼ mi la cʌcʼ ticʼojel cheʼ bʌ michʼonla, mucʼ jach i tejchel wocol. Ili mach yomic i yʌl chaʼan maʼañic mi caj lac suben jiñi tsaʼ bʌ i melbeyonla mach bʌ weñic bajcheʼ yubil tsaʼ la cubi lac bʌ. Pero ñumen wen cheʼ ñaxan mi la cʌcʼ ti ñumel lac michʼajel chaʼan mi lac chaʼlen tʼan la quicʼot. Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ mejlel laj cʌn tiʼ tojlel Elihú.
15. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Elihú? (Qʼuele jaʼel jiñi dibujo).
15 Elihú mach jumpʼejlic jach qʼuin tsiʼ ñʌchʼta Job cheʼ bʌ tsaʼ caji i coltan i bʌ chaʼan tsaʼ bʌ i yʌlʌyob jiñi poj i yamigojoʼ bʌ. Anquese tsaʼʌch i pʼunta Job, tsaʼʌch michʼa yicʼot jaʼel come tsaʼ caji i yʌl mach bʌ weñic tiʼ tojlel Jehová. Pero Elihú mach ti orajic tsiʼ waʼ tiqʼui Job i cheʼ bʌ tsiʼ tiqʼui wen jach bajcheʼ tsiʼ mele (Job 32:2; 33:1-7). Tsaʼ bʌ i mele Elihú miʼ pʌsbeñonla bajcheʼ yom mi la cʌcʼ ticʼojel: Yom mi lac sʌclʌben wem bʌ i yorajlel yicʼot wen jach bajcheʼ mi lac mel (Ec. 3:1, 7).
Elihú tsaʼʌch michʼa yicʼot Job, pero tsaʼto i pijta chaʼan miʼ ñumel i michʼajel chaʼan miʼ ticʼ. (Qʼuele jiñi párrafo 15).
MACH LAJ CɅY LA CɅCʼ YICʼOT LAC CHʼɅM JIÑI WEN TAC BɅ TICʼOJEL
16. ¿Chuqui miʼ pʌsbeñonla Salmo 32:8?
16 Jiñi texto baqui chucul ili estudio miʼ yʌl chaʼan Jehová miʼ tojʼesañonla majlel tiʼ wut (pejcan Salmo 32:8). Ili yom i yʌl chaʼan mach cojach miʼ yʌqʼueñonla jiñi ticʼojel, mucʼʌch i coltañonla lac jacʼ. ¡Jumpʼejlʌch wem bʌ ejemplo chaʼañonla! Jin chaʼan, cheʼ bʌ an majqui yom mi la cʌqʼuen ticʼojel, laʼ lac lajin Jehová i laʼ lac chʌn coltan chaʼan miʼ jacʼ jiñi ticʼojel.
17. ¿Bajcheʼ miʼ lajintelob jiñi ancianojob muʼ bʌ i yʌcʼob ticʼojel loqʼuem bʌ ti Biblia? (Isaías 32:1, 2).
17 Ili ora ñuc i cʼʌjñibal mi la cʌcʼ yicʼot mi lac chʼʌm jiñi wen tac bʌ ticʼojel (2 Tim. 3:1). Jiñi ancianojob muʼ bʌ i yʌcʼob ticʼojel tac loqʼuem bʌ ti Biblia lajalob bajcheʼ «sʌmʌcña bʌ jaʼ ti tiquin bʌ pañimil» (pejcan Isaías 32:1, 2). Mi lac wen qʼuel ti ñuc cheʼ an la camigojob muʼ bʌ i yʌqʼueñoñobla ticʼojel cheʼ i cʼʌjñibal lac chaʼan miʼ qʼuelob. Jiñi muʼ bʌ i yʌlob lajalʌch bajcheʼ «manzana melbil bʌ ti oro» (Pr. 25:11). Laʼ lac chʌn chaʼlen wersa lac taj majlel lac ñaʼtʌbal come jiñʌch muʼ bʌ caj i coltañonla chaʼan mi la cʌcʼ yicʼot mi lac chʼʌm jiñi wen tac bʌ ticʼojel.
CʼAY 109 Cʼuxbin laʼ bʌ ti jumpʼejl laʼ pusicʼal
a Isaías 9:6 (TNM): Come tsiʼ yila pañimil juntiquil alʌl, tsaʼ aqʼuentiyonla juntiquil chʼiton, i jiñi yumʌntel mi caj i yajñel tiʼ cʼʌb. Mi caj i cʌjñel bajcheʼ Ñuc bʌ xticʼojel, Pʼʌtʌl bʌ Dios, lac Tat tiʼ pejtelel ora yicʼot Príncipe muʼ bʌ i yʌcʼ ñʌchʼtʌlel.