ZANNOO YƐLƐ 21
YIELOŊ 107 The Divine Pattern of Love
Wala Hoŋ Na Toɔ̃ E Nyɛ Kultatɔ Naŋ Soma?
“Nembuoŋ na baŋ nyɛ pɔg-soŋ? O eɛ tegroŋ yaga zaa a gaŋ mane poɔ bonnanee.”—YENG. 31:10.
YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE
Te na nyɛɛ Baabole sowuli naŋ na baŋ soŋ neɛ ka o nyɛ kultatɔ naŋ soma, ane lɛ a lantaapuoruu deme zaa naŋ na baŋ soŋ te yɔɔmine naŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ kyɛ taa a boɔbo ka ba kpɛ kultaa poɔ.
1-2. (a) Bo yɛlɛ aŋ seŋ ka Kristabie teɛre a yɛlɛ soŋ sɛre kyɛ ka o neŋ neɛ kaŋa na baŋ piili tuuro taa? (b) Ka teneeŋ yelka “dɔɔ neŋ pɔge tuuree taa” wala ka lɛ wuli? (Kanne “Yelbie Mine Ba Naŋ Wuli A Muni” zie na.)
HO NA boɔrɔŋ ka ho kpɛ kultaa poɔ bee? Aneazaa ka kultaa yoŋ naaneŋ na baŋ vɛŋ ka neɛ taa popeɛloŋ yaga zaa o zemmo poɔŋ, kyɛ Kristabiiri naŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ meŋ kaarɛɛ soriŋ ka ba kpɛ kultaa poɔ. Yelmeŋɛ la, sɛre hoŋ na kpɛ dɔɔ neŋ pɔge tutaa poɔŋ na, aseŋ ka ho neŋ Jehoova taa niiloŋ naŋ soma, a baŋ ho meŋɛ soŋ, a taa libie meŋ hoŋ na baŋ de kpɛ neŋ kultaa poɔ.a (1 Kor. 7:36) Ka hooŋ toɔ̃ e lɛ, a na soŋ boŋ ka ho toɔ̃ taa popeɛloŋ a kultaa poɔŋ.
2 Kyɛ a ba maŋ e mɔlɔ ka neɛ nyɛ kultatɔ naŋ soma. (Yeng. 31:10) Kyɛ ka hooŋ gbaŋ wa nyɛ neɛ kaŋa, ho na boɔrɔŋ ka ho neŋ a soba baŋ taa soŋ, aminekaŋaŋ a koŋ e mɔlɔ lɛ ka yɛ piili tuuro taa.b A zannoo ŋa poɔŋ, te na zanne nyɛɛ bon naŋ na baŋ soŋ Kristabiiri naŋ ba kpɛ kultaa poɔ ka ba nyɛ neɛ kaŋa ba neŋ a soba naŋ na baŋ piili tuuro taa. Te na lɛ nyɛɛ lɛ a lantaapuoruu deme naŋ na baŋ soŋ bana na naŋ boɔrɔ ka ba kpɛ kultaa poɔ.
BOŊ NA BAŊ SOŊ BO KA HO NYƐ KULTATƆ NAŊ SOMA?
3. Bo yɛlɛ aŋ seŋ ka Kristabie naŋ boɔrɔ kultatɔ teɛre a yɛlɛ soŋ?
3 Ka hooŋ boɔrɔ ka ho kpɛ kultaa poɔ, a na somaŋ ka ho baŋ gyogri na hoŋ boɔrɔ ka ho kultatɔ na taa sɛre kyɛ ka ho neŋ neɛ kaŋa piili tuuro taa. Ka lɛ naane, ho na baŋ zagrɛɛ neɛ kaŋa naŋ na baŋ e kultatɔ naŋ soma ko bo, bee ka ho neŋ neɛ kaŋa naŋ koŋ soma ko bo piili tuuro taa. Yelmeŋɛ la, ka ho neŋ neɛzaaŋ na piili tuuro taa, aseŋ ka o e Kristabie naŋ de suobu. (1 Kor. 7:39) Kyɛ lɛ ba wuli ka Kristabie zaa naŋ de suobu na baŋ eɛ kultatɔ naŋ soma. Azuŋ soore ho meŋɛ ka: ‘Bo yɛlɛ maŋ de biŋ N nimitɔɔreŋ? Bo gyogri mine naŋ e nimizeɛ yaga zaa ko ma la maŋ boɔrɔ ka N kultatɔ na taa? Ka lɛ yɛlɛ na N naŋ boɔrɔ yire N kultatɔ zieŋ na eɛ tuo te gaali bee?’
4. Bo yɛlɛ mine la ka noba mine naŋ boɔrɔ kultatɔ maŋ puore sɔre Jehoova ka o soŋ ba ka ba e?
4 Ka hooŋ boɔrɔ ka ho kpɛ kultaa poɔ, nɔkpeɛne zaa kyebe ka ho puore sɔrɛɛ a yɛlɛ yi Jehoova zie. (Fil. 4:6) A yelmeŋɛ la ka Jehoova ba eŋ noɔre ka o na ko la neɛzaa kultatɔ. Kyɛ ho yelfɛree ane ho sukyiri yelboɔree yɛlɛ fɛrooŋ, azuŋ o na baŋ soŋ boŋ ka ho bɔ kultatɔ naŋ soma ko bo. Azuŋ moɔ̃ nimiri a maŋ yele ho sukyiri yelboɔree koroo. (Yiem. 62:8) Puore sɔroo ka o ko bo kannyiri ane yɛŋ. (Gyi. 1:5) Te yɔɔdɔɔ Johnc eɛ neɛ naŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ a be United States paaloŋ, o wulee yɛlɛ mine o naŋ maŋ yel o puoro poɔŋ: “N maŋ yelko la Jehoova gyogri mine maŋ na boɔrɔ ka N kultatɔ taa. A puore ka o soŋ ma ka N baŋ toɔ̃ nyɛ neɛ kaŋa N neŋ o naŋ na baŋ piili tuuro taa. A kyɛ maŋ puore sɔre Jehoova meŋ ka o soŋ ma ka N taa gyogri naŋ na baŋ soŋ ma ka N e sere-soŋ.” Te yɔɔpɔge Tanya naŋ yi Sri Lanka paaloŋ yeleeŋ ka: “Saŋa na maŋ da boɔrɔ kultatɔ na, N da sɔrɛɛ Jehoova ka o soŋ ma ka N puoruu yelmennoŋ poɔŋ, a kyɛ taa popeɛloŋ meŋ.” Ka anaŋ gbaŋ na kɔɔre sɛre kyɛ ka ho nyɛ kultatɔ, Jehoova eŋɛɛ noɔre ka o naŋ na kaarɛɛ ho zu, a korɔ bo boma yɛlɛ naŋ ferɛ bo, a kyɛ wulo bo nɔmmo meŋ.—Yiem. 55:22.
5. Wala ka Kristabiiri naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na baŋ e nyɛ Kristabiiri naŋ nɔnɔ Jehoova meŋ naŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ? (1 Korinti 15:58) (Kaa a foto meŋ.)
5 A Baabole eŋ teŋ faŋa ka te “maŋ taa toma yaga ka [te] toŋ a Daana toma poɔŋ.” (Kanne 1 Korinti 15:58.) Ka hooŋ moɔ̃ nimiri Jehoova puoruu toma poɔŋ, a maŋ lanna neŋ te yɔɔdɔba ane te yɔɔpɔgeba, ho na nyɛ la faŋa emmo ane popeɛloŋ, lɛ meŋ na soŋ boŋ ka ho nyɛ te yɔɔmine naŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ a kyɛ meŋ moɔ̃ nimiri Jehoova puoruu toma poɔŋ aŋa lɛ ho meŋ naŋ erɛ na. Ka hooŋ mɔɔrɔ ho moɔbo zaa ka ho erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ, ho na taa la popeɛloŋ meŋɛmeŋɛ.
Ka hooŋ moɔ̃ nimiri Jehoova puoruu toma poɔŋ, a lanna neŋ te yɔɔmine, aminekaŋaŋ ho na nyɛ la te yɔɔ kaŋa meŋ naŋ boɔrɔ ka o kpɛ kultaa poɔ (Kanne o wɛlbo 5)
6. Ka Kristabiiri naŋ ba kpɛ kultaa poɔŋ wa boɔrɔ kultatɔ, bo yɛlɛ la seŋ ka a be ba teɛroŋ?
6 Kyɛ yɛlɛ a naŋ seŋ ka ho kaara soŋ la: Ka hooŋ wa boɔrɔ kultatɔ, ta vɛŋ ka a e yelnimizeɛ ko bo a gaŋ yelzaa ho zemmo poɔŋ. (Fil. 1:10) Kultaa naaneŋ na vɛŋ ka ho taa popeɛloŋ meŋɛmeŋɛ, kyɛ ho neŋ Jehoova niiloŋ naŋ na soma la na ko bo popeɛloŋ meŋɛmeŋɛ. (Mat. 5:3) Saŋa ŋa meŋ hoŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na, ho na baŋ nyɛɛ a vuo ka ho toŋ a naaŋ moɔloo toma gaa tɔɔre yaga zaa. (1 Kor. 7:32, 33) De a lɛ wagre ŋa toŋ neŋ toma soŋ. Te yɔɔpɔge Jessica naŋ yi United States paaloŋ da kulee serɛ saŋa na aŋ da kyɛre fẽẽ ka o nyɛ yuomo 40, o yeleeŋ ka, “N da moɔ̃ la nimiri yaga zaa a naaŋ moɔloo toma poɔŋ ka lɛ da soŋ ma maŋ taa popeɛloŋ aneazaa ka N da boɔrɔŋ ka N kpɛ kultaa poɔ.”
MÃÃ HO MEŊƐ A KAARA A SOBA KA HO BAMOO SOŊ
7. Ananso la wala ka yɛŋ bebe ka ho mãã ho meŋɛ a kaa neɛ kaŋa yel-eree soŋ sɛre kyɛ yele korɔ a soba ka ho boɔrooŋ? (Yeng Yelibie 13:16)
7 Ka hooŋ nyɛ neɛ kaŋa hoŋ teɛrɛ ka o na eɛ kultatɔ naŋ soma ko bo meŋ? Aseŋ ka ho e wieoŋ lɛ a yelko a soba ka ho boɔrooŋ bee? A Baabole yeleeŋ ka yɛmbaŋna maŋ daŋ bɔ la bammo a kyaare yelkaŋa sɛre kyɛ erɛ a yel. (Kanne Yeng Yelibie 13:16.) Azuŋ yɛŋ na bebeŋ ka ho mãã ho meŋɛ a maŋ kaara lɛ a soba naŋ maŋ erɛ o yɛlɛ a baŋ gyogo o naŋ taa sɛre kyɛ ka ho pãã yelko o soba ka ho boɔrooŋ. Aschwin naŋ yi Netherlands paaloŋ yeleeŋ ka, “Ho na baŋ piili boɔrɛɛ neɛ kaŋa kyɛ ka ho teɛroŋ la leɛre wieoŋ lɛ. Azuŋ ka hooŋ mãã ho meŋɛ a de wagre a kaa neɛ kaŋa yel-eree soŋ, ho neŋ o soba koŋ te piili tuuro taa hoŋ teɛrɛ ka ho boɔrooŋ kyɛ ka a wa ta saŋa kaŋa ka ho teɛroŋ la leɛre.” Ane meŋ ka hooŋ wa mãã ho meŋɛ a kaara o soba yel-eree soŋ, aminekaŋaŋ ho na wa nyɛŋ ka o soba koŋ baŋ e kultatɔ naŋ soma ko bo.
8. Wala ka neɛ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na baŋ mãã o meŋɛ kyɛ kaara neɛ o naŋ boɔrɔ ka o neŋ o piili tuuro taa yel-eree soŋ? (Kaa a foto meŋ.)
8 Wala hoŋ na toɔ̃ e a mãã ho meŋɛ a kaara neɛ kaŋa ho naŋ boɔrɔ yel-eree soŋ? A Kristabiiri lammore zieŋ, ane saŋa na te yɔɔmine naŋ wa lantaa ka ba pɛle ba nimiri na, ho na baŋ nyɛɛ lɛ a soba neŋ Jehoova niiloŋ naŋ e kpeɛŋaa seŋ, o gyogri ane o yel-eree. Nembobo la o zɔmenne ka bo yɛlɛ ka o dama diibu maŋ kyaare? (Luk. 6:45) Yɛlɛ ho naŋ de biŋ ho nimitɔɔreŋ ane yɛlɛ o meŋ naŋ de biŋ o nimitɔɔreŋ yi la taa bee? Ho na baŋ soorɛɛ o lantaapuoruu nembɛrɛ o yɛlɛ bee Kristabiiri mine naŋ kyile a bamoo soŋ. (Yeng. 20:18) Ho na baŋ soorɛɛ gyogri o soba naŋ taa ane lɛ o naŋ waa ka neɛzaa baŋoo. (Ruut 2:11) Ka hooŋ wa kaara a soba yel-eree kaara soŋ a ta wa e yelzaa naŋ na vɛŋ ka a soba poɔ sãã. A koŋ soma ka ho maŋ boɔrɔ ka ho be a soba zieŋ wagre zaa bee a boɔrɔ ka ho baŋ yelzaa a kyaare a soba.
Sɛre hoŋ na gaa te yelko a soba ka ho boɔrooŋ na, daŋ mãã ho meŋɛ a kaa a soba yel-eree soŋ (Kanne o wɛlbo 7-8)
9. Sɛre hoŋ na gaa yelko neɛ kaŋa ka ho boɔrooŋ, bo yɛlɛ aŋ seŋ ka ho baŋ peɛlaaŋ?
9 Wala aŋ seŋ ka ho kaa neɛ kaŋa yel-eree kɔɔre sɛre kyɛ yelko o soba ka ho boɔrooŋ? Ka hooŋ ba mãã ho meŋɛ kyɛ gaa yelko a soba ka ho boɔrooŋ o na teɛrɛŋ ka ho ba teɛre a yɛlɛ gaa tɔɔre sɛre kyɛ wa yele koroo. (Yeng. 29:20) Ka o soba meŋ nyɛ ka aminekaŋaŋ ho boɔrooŋ kyɛ ka ho naara ka ho yelkoo, aminekaŋaŋ o na nyɛŋ ka ho eɛ neɛ naŋ maŋ naara ho gbɛ de poɔŋ. (Ikil. 11:4) Teɛre baŋ ka, sɛre hoŋ na yelko neɛ kaŋa ka ho boɔrooŋ na a ba seŋ ka ho wa baŋ meŋɛmeŋɛ ka yɛ na de la taa sɛre kyɛ ka ho yelkoo. Kyɛ aseŋ ka ho e siri ka ho kpɛ kultaa poɔ a baŋ meŋ ka aminekaŋaŋ a soba na na baŋ eɛ kultatɔ naŋ soma a ko bo.
10. Wala aŋ seŋ ka ho e ka hooŋ wa nyɛ ka neɛ kaŋa boɔrɔ boŋ kyɛ ka ho ba taa a lɛ teɛroŋ na kyaare a soba?
10 Wala aŋ seŋ ka ho e ho yɛlɛ ka hooŋ wa baŋ ka neɛ kaŋa boɔrɔ boŋ? Ka hooŋ wa baŋ ka ho ba boɔrɔ o soba, de ho yel-eree wuli ka ho ba boɔroo. A koŋ soma ka ho vɛŋ ka a soba teɛrɛ ka ho neŋ o na baŋ laŋɛɛ yelkaŋa kyɛ ka a baaraa zaa ka a ba nyɛ eebo.—1 Kor. 10:24; Efe. 4:25.
11. Ka hooŋ wa boɔrɔ kultatɔ korɔ neɛ kaŋa, bo yɛlɛ aŋ seŋ ka ho teɛre a yɛlɛ soŋ?
11 Paalonne mine poɔŋ, bidɔgreba bee booree deme mine la maŋ bɔ kultatɔ ko ba biiri. Paalonne mine pooreŋ meŋ, neɛ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ booree deme bee zɔmenne maŋ bɔ la kultatɔ koo. Ba maŋ bɔ la wagre ka a dɔɔ ane a pɔge wa nyɛ taa, baŋ pãã de gbɛre ba menneŋ ka ba na boɔrɔŋ ka ba piili tuuro taa bee. Ka neɛ kaŋaŋ yelka ho somoo bɔ kultatɔ, aseŋ ka ho mɔɔ kyɛ baŋ yɛlɛ a dɔɔ ane a pɔge zaa naŋ boɔrɔ ka ba kultatɔ taa. Ka hooŋ wa nyɛ neɛ kaŋa naŋ na baŋ e kultatɔ naŋ soma ko ho dɔgrɔ bee ho zɔmeŋɛ kaŋa, mɔɔ kyɛ baŋ a soba soŋ, a baŋ gyogri a soba naŋ taa, kyɛ a nimizeɛ la ka ho mɔɔ kyɛ baŋ ka a soba neŋ Jehoova niiloŋ eɛ kpeɛŋaa bee. Ka neɛ neŋ Jehoova niiloŋ soma, a naŋ e nimizeɛ a gaŋ libie, zie a soba naŋ gaa sakuu ta, bee yuori a soba naŋ taa. Kyɛ aseŋ ka ho baŋ meŋ ka a baaraa zaa te yɔɔdɔɔ na ane te yɔɔpɔge na menneŋ na de gbɛre ka ba na kulee taa bee ka ba koŋ kultaa.—Gal. 6:5.
WALA HOŊ NA BAŊ E KA HO NEŊ NEƐ KAŊA PIILI TUURO TAA?
12. Wala hoŋ na baŋ e a vɛŋ ka neɛ baŋ ka ho na boɔrɔŋ ka ho neŋ o piili tuuro taa?
12 Ka hooŋ boɔrɔ ka ho neŋ neɛ kaŋa piili tuuro taa wala hoŋ na baŋ e a yelko o soba ka ho boɔrooŋ?d Ho na baŋ vɛŋeŋ ka ho neŋ o soba gaa zeŋ zie kaŋa noba naŋ na nyɛrɛ yɛ a di dama bee ka ho boɔloo fone zuŋ ka yɛ di dama. Vɛŋ ka a pɛle ka ho boɔrooŋ a na boɔrɔ ka ho neŋ o piili tuuro taa. (1 Kor. 14:9) Ka o sobaŋ boɔrɔ ka o teɛre a yɛlɛ nyɛ, koo wagre ka o e lɛ. (Yeng. 15:28) Ka o soba ba boɔrɔ ka o neŋ bo laŋ yɛlɛ, aseŋ ka ho sage.
13. Wala aŋ seŋ ka ho e ho yɛlɛ ka neɛ kaŋaŋ wa yelka o boɔrɔ boŋ? (Kolosi 4:6)
13 Ka neɛ kaŋaŋ meŋ yelka o boɔrɔ boŋ? Aminekaŋaŋ a da ba e mɔlɔ ka o soba wa yel a yɛlɛ ko bo kyɛ oŋ de nyaa a toɔ̃ wa yelko bo, azuŋ wuli o soba gyeremɛ ane nimimaaroŋ. (Kanne Kolosi 4:6.) Ka hooŋ boɔrɔ ka ho de wagre fẽẽ teɛre a yɛlɛ soŋ, vɛŋ ka o soba baŋ. Kyɛ aseŋ ka ho mɔɔ kyɛ iri a noɔre ko o soba wieoŋ. (Yeng. 13:12) Ka hooŋ ba boɔrɔ o soba vɛŋ ka a pɛle koo. Ŋaa ka te yɔɔdɔɔ Hans naŋ yi Austria paaloŋ e saŋa na te yɔɔpɔge kaŋa naŋ da wa yelka o boɔrooŋ: “N da tu la nyaammo soriŋ a vɛŋ aŋ pɛle koo ka N ba boɔroo. N da eɛ lɛ wieoŋ lɛ bonso N da ba boɔrɔ ka o teɛrɛ ka N neŋ o na baŋ laŋɛɛ yelkaŋa. A lɛ puoriŋ N da maŋ kaarɛɛ soŋ ka N ta e yelzaa naŋ na wuli ka N na leɛrɛɛ N teɛroŋ.” Kyɛ ka hooŋ meŋ wa boɔrɔ o soba yɛŋ, aseŋ ka ho vɛŋ ka o soba baŋ ka ho meŋ boɔrooŋ, a vɛŋ ka yɛ di dama a kyaare lɛ ho naŋ kaara soriŋ ka yɛ tutaa na waa. Kyɛ aminekaŋaŋ zie yɛ kaŋa zaa naŋ yi ane lɛ ba naŋ guoli yɛ zuŋ, yɛ kaŋa zaa na maŋ taa la yɛlɛ o naŋ kaara soriŋ yɛ tutaa na poɔŋ.
WALA KA NOBA MINE NA BAŊ E A SOŊ KRISTABIIRI NAŊ NAŊ BA KPƐ KULTAA POƆ?
14. Wala teŋ na baŋ e a de te yelyaga eŋ te yɔɔmine naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na faŋa?
14 Wala teŋ zaa na baŋ e a eŋ Kristabiiri naŋ ba kpɛ kultaa poɔ kyɛ boɔrɔ ka ba kpɛ kultaa poɔ na faŋa a kyɛ sonnɔ ba meŋ? Sori kaŋa teŋ na baŋ tu kyɛ e lɛ la ka te kaara te yel yelee zieŋ soŋ. (Efe. 4:29) Te na baŋ soorɛɛ te menne ka: ‘Ka lɛ N maŋ erɛɛ bana na naŋ boɔrɔ ka ba kpɛ kultaa poɔ na seɛ bee? Ka maaŋ wa nyɛ te yɔɔdɔɔ kaŋa ane te yɔɔpɔge kaŋa naŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ naŋ yele yɛlɛ, N maŋ teɛrɛŋ ka ba boɔrɔŋ ka ba kultaa bee?’ (1 Tim. 5:13) Ane meŋ a ba seŋ ka te maŋ vɛŋ ka te yɔɔmine naŋ ba kpɛ kultaa poɔ teɛre ka ba ba dɔgle bonzaa zuŋ ba naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na zuŋ. Hans, teŋ daŋ yel o yɛlɛ a piilee saŋa na yeleeŋ ka: “Te yɔɔdɔba mine maŋ yeleŋ ka, ‘Ananso la wala hoŋ koŋ de pɔge? Ho ba lɛ e bibile.’ A yelbie ŋa taa maŋ vɛŋeŋ ka te yɔɔmine naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na teɛrɛ ka ba na yɛŋ ba taa tonɔ bee a vɛŋ baŋ ferɛ ba menne ka ba kpɛ kultaa poɔ.” Azuŋ a na somaŋ yaga zaa ka te maŋ kaara boɔrɔ soe mine teŋ na baŋ tu a kyɛ eŋ te yɔɔmine ŋa naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na faŋa!—1 Tɛs. 5:11.
15. (a) Sɛre teŋ na soŋ neɛ kaŋa ka o nyɛ kultatɔ, bo yɛlɛ aŋ seŋ ka te teɛre a yɛlɛ soŋ? (Urom 15:2) (Kaa a foto meŋ.) (b) Bo yelnimizeere la hoŋ zanne yi a vidio poɔŋ?
15 Ka teneeŋ wa teɛrɛ ka te yɔɔdɔɔ kaŋa neŋ te yɔɔpɔge kaŋa na baŋ eɛ kultaa deme naŋ soma wala aŋ seŋ ka te e? A Baabole yeleeŋ ka te maŋ teɛrɛ te taaba popɛle yɛlɛ. (Kanne Urom 15:2.) Te yɔɔmine yaga zaa naŋ ba kpɛ kultaa poɔ ba boɔrɔ ka ho de ba te wuli neɛ kaŋa hoŋ nyɛ ka ba neŋ o soba na baŋ kulee taa; ka anaŋ wa waa lɛ aseŋ ka te kaara soŋ a ta e yɛlɛ na ba naŋ ba boɔrɔ na. (2 Tɛs. 3:11) Aminekaŋaŋ, ba mine meŋ na boɔrɛɛ sommo, kyɛ ka ba naŋ ba yelko te ka ba boɔrɛɛ sommo, a ba seŋ ka te piili korɔ ba sommo.e (Yeng. 3:27) Ka ba mine gbaŋ na boɔrɔ ho sommo, kyɛ ba koŋ boɔrɔ ka ho boɔle o soba a de o wa wuli ba daadaa lɛ. Te yɔɔpɔge Lydia naŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ a yi Germany paaloŋ yeleeŋ ka: “Ho na baŋ toŋ boɔlɛɛ te yɔɔdɔɔ na ane te yɔɔpɔge na gaa zie kaŋa te yɔɔmine yaga naŋ gaa ka ba pɛle ba nimiri. Soŋ ba ka ba nyɛ taa a di dama ba menneŋ a kyɛ bare a kyɛlɛɛ na ko ba.”
Ka te yɔɔmineŋ wa lantaa pɛlɛ ba niŋe, a na baŋ yuo la sori ko te yɔɔmine naŋ ba kpɛ kultaa poɔ ka ba nyɛ taa (Kanne o wɛlbo 15)
16. Bo yɛlɛ aŋ seŋ ka Kristabiiri naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na teɛre?
16 Ka te kpɛɛ kultaa poɔ bee ka te naŋ ba kpɛ kultaa poɔ, te zaa na baŋ taa la popeɛloŋ te zemmo poɔŋ! (Yiem. 128:1) Ka hooŋ boɔrɔ ka ho kpɛ kultaa poɔ kyɛ naŋ ba nyɛ neɛ kaŋa, naŋ moɔ̃ nimiri a puoro Jehoova. Te yɔɔpɔge Sin Yi naŋ be Macao teŋkpɛŋ naŋ yeleeŋ ka: “A wagre na zaa hoŋ naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na eɛ fẽẽ lɛ ka hooŋ na de o manne neŋ wagre na zaa ho neŋ ho kultatɔ naŋ na kpeɛrɛ Paradiisi poɔŋ tegitegilɛ. De a lɛ wagre na toŋ neŋ toma soŋ a taa popeɛloŋ.” Kyɛ ka hooŋ nyɛ neɛ kaŋa naŋ na baŋ e ho kultatɔ ka yɛ piili tuuro taa meŋ? A zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ, te na zanne nyɛɛ lɛ yɛ tutaa na naŋ na baŋ baare soŋ.
YIELOŊ 137 Faithful Women, Christian Sisters
a Ka hooŋ boɔrɔ ka ho baŋ ka ho eɛ siri ka ho kpɛ kultaa poɔ, ho na baŋ kannɛɛ a zannoo yɛlɛ ŋa jw.org zuŋ, “Dating—Part 1: Am I Ready to Date?”
b YELBIE MINE BA NAŊ WULI A MUNI: A zannoo ŋa ane a zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ, ka teneeŋ wa yelka “dɔɔ ne pɔge tuuree taa” lɛ wuleeŋ ka a wagre na a dɔɔ ane a pɔge naŋ maŋ de tutaa a baŋ taa soŋ a kyɛ nyɛ ka ba na baŋ eɛ kultaa deme naŋ soma bee ka ba koŋ baŋ e. Azuŋ ba tutaa na maŋ piiliŋ ka a dɔɔ ane a pɔge zaaŋ wa vɛŋ ka a pɛle ka ba boɔrɛɛ taa, ba maŋ be la a tutaa poɔŋ a te ta saŋa na baŋ na kultaa bee a de gbɛre ka ba bare ba tutaa na.
c Ba leɛrɛɛ a yoe mine.
d Noba mine sããkoŋyɛlɛ poɔŋ a dɔɔ la seŋ ka o gaa yelko a pɔge ka o boɔrooŋ. Kyɛ te yɔɔpɔge kaŋa meŋ na baŋ iriŋ ka o gaa yelko te yɔɔdɔɔ kaŋa ka o boɔrooŋ. (Ruut 3:1-13) Ka hooŋ boɔrɔ ka ho zanne yɛlɛ yaga poɔ, kanne a zannoo yɛlɛ ŋa “Young People Ask . . . How Can I Tell Him How I Feel?” naŋ be a Awake! gane naŋ da wa October 22, 2004 poɔŋ na.
e Kaa a vidio ŋa jw.org zuŋ, Noba Naŋ Zɔɔ A Sagediibu Yɛlɛ Baare—Kristabiiri Naŋ Ba Kpɛ Kultaa Poɔ.