Eiperem

Hatrene hi lai ne la ihnimi Iesu. (Ioane 15:13) Thatreine kö tro sa të hmaca koi Iehova me Iesu la ihnim hnei nyidroti hna amamane koi së. Ame pe, ijije hi tro sa amamane la hni ne ole së ngöne la aqane mele së e nöjei drai. (Kol. 3:15) Itre trejin hna iën a wangatrune la thupene mel ke, celë hi ka aijijë angatr troa kapa la itre manathith qaathei Iehova. (Mat. 20:28) Pine laka, angatr a lapaune kowe la mele hna huujën hnei Keriso, matre Iehova a jelemeköti angatr me nyi kuku angatr. (Rom. 5:1; 8:15-17, 23) Atraqatre fe la hni ne ole ne la itre xaa mamoe kowe la thupene mel. Eje hi, jëne la madra hna huujën hnei Keriso, Akötresieti a kepe angatr, nge angatre fe a mejiune troa mele pe qa ngöne la “akötr atraqatr.” (Hna ama. 7:13-15) Haawe, lue gurupe cili a amamane la hni ne ole i angatr kowe la thupene mel, ngöne la angatr a sine la Drai Ne Amekunën e nöjei macatre. w22.01 23 par. 14-15

Ame la ka akötrë Iesu ke, kolo kepin matre kola qanangazo nyidrë uti hë la nyidrëti a mec. Eje hi, hna silitrengathoi Iesu ka hape, hnei nyidrëti hna qajangazo Akötresie, me tha metrötrëne la ëje i Nyidrë. (Mat. 26:64-66) Hnene laka, akötre catre Iesu, matre nyidrëti a ajane tro Iehova a thepe nyidrëti qa ngöne la itupathe cili. (Mat. 26:38, 39, 42) Hnei Iesu hna mec matre troa amele angetre Iudra qa ngöne la hnëjin. (Gal. 3:10) Hnei angatre lo hna sisinyi troa drengethenge la Wathebo i Akötresie, ngo tha hnei angatre kö hna eatrën. Celë hi lai ka nyixane lo ngazo qaathei Adramu. (Rom. 5:12) Ketre, thenge la Wathebo i Akötresie, troa humuthe la atr ka kuca la ngazo me athipe la ngönetrei angeic hune la sinöe. Ketre ewekë lai hna hnëjine hnei Akötresie. (Deu. 21:22, 23; 27:26) Celë hi matre, ame la kola athipi Iesu hune la sinöe ne iaxösisi ke, hnei nyidrëti hna thue la ngazo ne la angetre Iudra. Ngacama angatre lo ka nuetriji nyidrë, ngo ame pe, hnei angatre fe hna kepe thangane la meci nyidrë. w21.04 16 par. 5-6

Pane mekune jë së la itre akötre i Iesu ngöne lo drai tixenuë i nyidrëti e celë fen. Hnene la itre sooce i Roma hna othi nyidrë. (Mat. 26:52-54; Ioane 18:3; 19:1) Hnei angatr hna thaucë Iesu uti hë la kola thupa la itre ijöne i nyidrë. Thupene lai, hnei angatr hna atë hune la ju i Iesu ka eatr, la ketre sinöe ka hace, me upi nyidrë troa ajöne uti hë la hnë troa athipi nyidrë. Ngo pine laka, pëhë trengecatre i Iesu, matre hna upe la ketre atr troa ajöne la isinöe. (Mat. 27:32) E cili, hnei angatr hna jei faone la lue ime me lue ca i Iesu. Matre ame hë la angatr a acile la sinöe, kola zezenyi la ijöne i Iesu ke, hace la ngönetrei nyidrë. Akötre me treije hleuhleu la itre sinee i Iesu me thine i nyidrë. Ngo kola hnyimasai nyidrë hnene la itre hene ne hmi angetre Iudra. (Luka 23:32-38; Ioane 19:25) Eje hi, itre hawa ne akötre i Iesu. Thatreine hë nyidrëti mano hnyawa ke, pëhë trengecatre i nyidrë. Ame pe, hnei Iesu hna thith ka hape, ase hë nyidrëti eatrëne la aja ne la Keme i nyidrë. Thupene lai, nyidrëti a aca si mano me mec. (Mar. 15:37; Luka 23:46; Ioane 10:18; 19:30) Nyipici, hna ahmahmanyi Iesu me axösisi nyidrë. Tru catre la akötre i nyidrë qëmekene troa mec! w21.04 16 par. 4

Hnei Iesu hna qaja kowe la ala 11 lao aposetolo ka mele nyipici la lue isisinyikeu, ene la isisinyikeu ka hnyipixe memine la isisinyikeu göne la Baselaia. (Luka 22: 20, 28-30) Hnene la lue isisinyikeu cili hna aijijëne la itre aposetolo me itre xaa trejin e thupen, troa hane joxu me atre huuj e koho hnengödrai. (Hna ama. 5:10; 14:1) Celë hi matre, itre hna iën hmekuje hi la ka ijij troa xome la falawa me waina ngöne la Drai Ne Amekunën. Tru catre la itre manathith hnei angatr hna troa kapa elany qaathei Iehova. Tro angatr a hetrenyi la mel ka pë pun, me ce musi me Iesu Keriso memine la ala 144 000. Ketre, tro fe angatr a ceme Iehova Akötresie e koho hnengödrai! (1 Kor. 15:51-53; 1 Ioane 3:2) Atre hi angatr laka, nyipiewekë tro angatr a mele nyipici uti hë la angatr a mec.​—2 Tim. 4:7, 8. w22.01 21 par. 4-5

Ame la kola athipi Iesu hune la sinöe ne iaxösisi ke, ce nyidrëti memine la lue atr ka ngazo. (Luka 23:40, 41) Hnene la ketre hna xei koi Iesu me hape: “The thëthëhmi ni kö e lö jë nyipë kowe la Baselaia i nyipë.” (Luka 23:42) Atre hi Iesu laka, ka tru ihnimine Iehova matre hnei Nyidrëti hna hamë mejiune kowe la atr ka ngazo. (Sal. 103:8; Heb. 1:3) Akötresie ka tru ihnimine Iehova, matre aja i Nyidrëti troa nue la itre ngazo së. Ngo nyipiewekë tro sa ietra me lapaune kowe la thupene mel. (1 Ioane 1:7) Ame koi itre xan, tha hnei Iehova kö hna nue la itre ngazo i angatr. Maine celë hi mekuna i epun, pane mekune jë lo hnei Iesu hna kuca qëmekene troa mec. Hnei nyidrëti hna nue la ngazo ne la atr hna athip ezi nyidrë, ngacama angeic petre hi a lapaune koi nyidrë. Haawe, tro fe Iehova a nue la ngazo ne la itre hlue i Nyidrë ka mele nyipici!​—Sal. 51:1; 1 Ioane 2:1, 2. w21.04 9 par. 5-6

Hane hi la köni kepin matre Iesu a mele nyipici uti hë la pun. Ame la hnapan, hnei Iesu hna jelethoi Satana. Hnei nyidrëti hna amaman laka, ijije hi tro la ketre atr ka pexej a mele nyipici koi Iehova, ngacama kola tupathi angeic. Ame la hnaaluen, hnei Iesu hna huujëne la mele i nyidrë. Jëne la thupene mel, ijije hi tro Akötresieti a kapa la itre atr ka tha pexeje kö, me hamë angatr la mel ka pë pun. Nge ame la hnaakönin ke, hnei Iesu hna cilëgöline la ëje i Iehova me amamane laka, Nyidrëti hi la ka ijij troa mus. Nyipiewekë tro sa mele nyipici o drai. Ngacama easa troa mec, ngo easa troa qaja ka hape: “Iehova fe, ase hë ni kuca la hnenge hna atrein matre troa mele nyipici, me jelethoi Satana, me atrune la ëje i Nyipë, me sajuëne la Musi Cile i Nyipë!” w21.04 12 par. 13-14

Thupene la hna kotrë Iesu, hna upezö nyidrë me ahmahmanyi nyidrë. Ketre, hna qanangazo nyidrë me athipi nyidrë hune la sinöe ne iaxösisi. Iesu a akötr ngöne la nyidrëti a mano me ithanata, ngo ame pe, ka nyipiewekë la hnei nyidrëti hna troa qaja. Nemene la hna ini së hnene la itre trengewekë tixenuë i Iesu? Loi e tro sa nue la ngazo itre xan. Loi e tro fe a xecie koi së laka, tro Iehova a nue la itre ngazo së. Easa madrin troa sine la lapa i Iehova ka ihnim. Maine easa aja ixatua, loi e tro sa canga sipo itre xan. Atre hi së laka, tro Iehova a xatua së troa cile catr ngöne la nöjei pengöne jol. Ngo nyipiewekë tro sa catre lapaune koi Iehova me mele nyipici koi Nyidrë, kösë drai tixenuë së qëmekene tro sa mec. E cili, tro ha lolo me tingeting la mele së thei Iehova. w21.04 8 par. 1; 13 par. 17

Ame la easa xötrethenge Iesu, kola xatua së troa hetrenyi la mele ka pë pun. Ame la ketre ijin, hnene la ketre ka trenamo hna hnyingë Iesu la aqane troa hetrenyi la mele ka pë pun. Öni Iesu jë hi: “Jë fe, xötrethenge ni jë.” (Mat. 19:16-21) Öni Iesu mina fe kowe la angetre Iudra ka tha lapaune koi nyidrë, ka hape: “Itre mamoeng . . . a xötrethenge ni. Matre tro ni a hamë nyudreni la mele ka pë pun.” (Ioane 10:24-29) Easa amamane la lapaune së koi Iesu, ngöne la easa trongëne la itre ini hnei nyidrëti hna hamën, me xötrethenge la tulu i nyidrë. E cili, tro sa hetrenyi la mele ka pë pun. (Mat. 7:14) Maine easa ajane troa xötrethenge la itre thupa ca i Iesu, loi e tro sa pane atrepengöi nyidrëti hnyawa. Eje hi laka, thatreine kö së troa canga atrepengöi nyidrëti hnyawa. Celë hi matre, loi e tro sa atre la itre thiina i nyidrë, me aqane mekun, me aqane ujë i nyidrë. Ngacama ka hekö hë së ngöne la nyipici, ngo loi e tro palahi sa thele troa atrepengöi Iehova hnyawa me Iesu. w21.04 4 par. 9-10

Maine jë, hnei Paulo aposetolo hna mekun la mele i nyidrëti ekö. Nge ame koi nyidrë, pëkö ketre atr ka kuca la itre ewekë ka ngazo tui nyidrë! (1 Tim. 1:15) Qëmekene tro Paulo a atre la nyipici, hnei nyidrëti hna axösisine la itre Keresiano ngöne la nöjei traon, me akalabusi angatr, me kapa troa humuthi angatr. (Itre hu. 26:10, 11) Nge maine jë, hnei Paulo hna iöhnyi e thupen memine la neköne la ketre Keresiano hna humuth. Pane mekune jë la aliene hni Paulo. Maine jë, hnei Paulo hna akötr pine la itre hnei nyidrëti hna kuca ekö. Atre hi Paulo laka, thatreine kö nyidrëti troa köletrij la ngazo hna kuca. Ame pe, xecie koi Paulo laka, hnei Keriso hna meci thatraqai nyidrë. Celë hi matre, öni nyidrë: “Pine la ihnimi gufa i Akötresie, aposetolo fe hë ni.” (1 Kor. 15:3, 10) Nemene la ini koi së? Loi e xecie koi së laka, hnei Keriso hna mec thatraqai së isa ala caas. Nge jëne la meci nyidrë, ijije hi tro sa acatrene la aqane imelekeu së me Iehova. (Itre hu. 3:19) Ketre, tha Iehova hmaca kö a mekun la itre tria së ekö. Ame la ka sisitria catr koi Iehova, tre, ene la itre ewekë hne së hna kuca enehila me itre hne së hna troa kuca elany.​—Is. 1:18. w21.04 23 par. 11

Ame ngöne la hneijine i Iesu, tha mekune kö la angetre Iudra laka, troa humuthe la Mesia. Ngo ase hë perofetan ka hape: “Hnei nyidëti hna nenge la mele i nyidë kowe la mec; nge hna ce e nyidëti memine la itete shashaith; nge hnei nyidëti hna ajöne la ngazo ne la ka ala nyimu, nge hna xëwe fë la itete shashaith.” (Is. 53:12) Haawe, tha ijije kö tro angatr a nuetriji Iesu hnene hi laka, hna humuthi nyidrëti ceitu me ketre atr ka ngazo. Ame enehila, nyipiewekë tro sa isa ithele hnyawa, matre tha tro kö sa nuetriji Iehova. Ame ngöne la cainöje i Iesu hune la wetr, hnei nyidrëti hna hmekëne la itretre drei nyidrë ka hape, ‘troa silitrengathoi angatr pi nyidrë.’ (Mat. 5:11) Eje hi, Satana la qaane la itre trengathoi cili. Angeic a upe la itre ka icilekeu troa silitrengathoi së. (Hna ama. 12:9, 10) Ngo tha tro pi kö sa dreng, me nue itre ej troa axouenyi së me ananazijëne la lapaune së. w21.05 11 par. 14; 12 par. 16

Xatuane jë la ka ini tus troa mejiune koi Iehova. Hnei Iesu hna amamane kowe la itretre dreng laka, tro Iehova a xatua angatr ke, tru la ihnimi Nyidrëti koi angatr. (Mat. 10:19, 20, 29-30) Loi e tro sa amamane kowe la ka ini tus laka, tro kö Iehova a xatua angeic. Tro fe sa ce thithi me angeic matre xatua angeic troa mejiune koi Iehova. Öni Franciszek, ka mel e Pologne: “Hnene la trejin ka ini tusi me eni hna ce thithi me eni me qaja la itre ewekë hnenge hna ajane troa eatrën. Ame la eni a öhne la Iehova a sa la itre thithi angeic, eni ha nyiqaane catre thith. Nge hnei Iehova hna xatua ni ngöne la eni a sipo drai ne mano, matre troa sine la asabele me itre icasikeu.” Tru la ihnimi Iehova kowe la itre ka ini Tusi Hmitrötr. Ketre, öhne hi Nyidrëti la itre hne së hna kuca matre troa xatua angatr troa easenyi koi Nyidrë. Nge sisitria koi Nyidrëti la itre trengecatre hne së hna kuca. (Is. 52:7) Ngacama pë palakö ka ini tusi me easë, ngo ijije hi tro sa sine la ini tusi ne la itre xan, me xatua angatr troa kökötr me xomi bapataiso. w21.06 7 par. 17-18

Easa amamane la hni ne ole së kowe la Tusi Hmitrötr ngöne la easa e lapan ej. Tha tro hi sa inine la Tusi Hmitrötr e hetre ijine së. Loi e tro pe sa eköth la ketre porogaram ne ini tusi caas me eatrën. Celë hi aqane tro sa acatrene la lapaune së. Ame easë, tha ceitu së kö me “itre ka inamacan.” Easa lapaune kowe la Tusi Hmitrötr, nge hetre nyipi trepene la lapaune së. (Mat. 11:25, 26) Pine laka, easa inine la Tusi Hmitrötr, matre atre hi së laka, kola ngazo trootro la fen. Ngo easenyi hë matre tro Iehova a apatrene la itre akötre së. Celë hi matre, loi e tro sa acatrene la lapaune së me xatuane la itre atr troa hane lapaune kowe la Atre Xupi së. (1 Tim. 2:3, 4) Loi e tro fe sa lapa treqene la ijine tro la nöjei atr a atrunyi Iehova me hape: “Ijiji nyipë Iehova Akötresi hun troa kapa la lolo, . . . ke hnei nyipëti hna xupe la nöjei ewekë asë.”​—Hna ama. 4:11. w21.08 19 par. 18-20

Hnëqa ne la itre qatre thup troa hamëne la itre eamo ngöne la nyipi ijin. Nyipiewekë tro angatr a atreine hamë eamo ka troa hetre thangan me “amadinëne la hni.” (Ite edomë 27:9) Tru catre la ihnimine la itre qatre thup kowe la itre trejin. Ame itre xaa ijin, angatr a amamane la ihnimi angatr ngöne la kola eamone la ketre trejin ka nyiqaane kei. (Gal. 6:1) Ngo qëmekene troa wang lai trejin, nyipiewekë tro la qatre thup a wang la igötranene la ihnim hna qaja hnei Paulo aposetolo. “Ame la ihnim, tre ka xomihni me menyik. . . . Nge ihnim a xomihnine la nöjei ewekë asë, me kapa la nöjei ewekë asë, me mejiune la nöjei ewekë asë, me cile huti ngöne la nöjei ewekë asë.” (1 Kor. 13:4, 7) Maine tro la qatre thup a lapa mekune la itre xötre celë, tro lai a xatua nyidrë tro wang la kepin, matre hamëne jë nyidrëti la eamo, memine la aqane troa ithanata kowe la trejin. E cili, canga tro hi la trejin a kapa la eamo e hna hamëne cememine la ihnim. w22.02 14 par. 3; 15 par. 5

Hnei Iehova hna xupe la itre angela me itre atr ka pexej. Ngo hnene la ketre angela hna icilekeu me Akötresie, matre hna hë angeic ka hape, Satana (maine “Atre Icilekeu”). Hnei angeic hna ajojezi Adramu me Eva, lue atr ka pexej, matre hnei nyidroti hna tha idrei. Ketre tune fe la itre xaa angela me itre atr. (Iudra 6) Ketre, hnene la angetre Isaraela, nöj hna iën hnei Akötresie, hna nuetriji Nyidrë matre nyihluene la itre xaa haze. E cili, akötr me hleuhleu la hni Iehova, ngo hnei Nyidrëti hna xomihni. Iehova a treqene la ijine tro Nyidrëti a apatrene la itre atr ka tha idrei me ka icilekeu. Drei la ketre madrin ka tru kowe la itre hlue i Iehova, ka catre xomihni ngöne la fene celë ka ngazo! Öni Satana ka hape, Iobu me itre xaa hlue i Iehova a nyihlue i Nyidrë göi thupen. (Iobu 1:8-11; 2:3-5) Nge angeic palahi a silitrengathoi së enehila. (Hna ama. 12:10) Ngo maine tro sa xomihnine la itre jol me mele nyipici me hnimi Iehova, tro hë sa jelethoi Satana. w21.07 9 par. 7-8

Hnei Paulo aposetolo hna hamëne la ketre ceitun ka amamane la enyipiewekëne troa saze la aqane mele së. Hnei nyidrëti hna qaja ka hape, loi e tro sa ‘athip hune la sinöe la itre thiina së hnapan.’ (Rom. 6:6) Ketre, nyipiewekë tro sa xötrethenge la tulu i Iesu. Loi e tro sa nuetrije la itre thiina me ewekë hna sisine hnei Iehova. E cili, tro ha lolo la mekuthetheu së nge tro hë sa hetrenyi la mel ka pë pun. (Ioane 17:3; 1 Pet. 3:21) Tha tro kö Iehova a saze la itre trepene meköti Nyidrë matre troa amadrinë së. Easë pe la ka troa saze aqane mel, me trongën la itre trepene meköt. (Is. 1:17, 18; 55:9) Ngacama ka bapataiso hë së, ngo loi e tro palahi sa isi memine la itre aja ne ngönetrei. Troa sipo ixatua koi Iehova me mejiun koi Nyidrë, ngo tha kowe kö la sipu trengecatre së. (Gal. 5:22; Fil. 4:6) Loi e tro sa nue trengecatr matre troa nuetrije la itre thiina hnapan. w22.03 6 par. 15-17

Hnei Iehova hna qaja ka hape, maine tro sa thele panëne la Baselaia i Nyidrë me trongëne la itre trepene meköt, tro hë Nyidrëti a hamë xen, me iheetr, me hnalapa së. (Mat. 6:33) Haawe, tha tro kö sa mekun laka, tro la itre mo së a thupë së me hamë madrine së. Maine easa ajane troa hetrenyi la tingeting qaathei Akötresie, loi e tro sa kuca la aja i Nyidrë. (Fil. 4:6, 7) Maine jë, ijije hi tro sa itöne la nöjei ewekë hne së hna ajan. Ngo hapeu, hetre traeme së kö me trengecatr troa huliwan me nyihnyawane itre ej? Hapeu, easë kö a hniine la itre mo së? Tha tro kö sa thëthëhmine laka, aja i Iehova tro sa catre huliwa koi Nyidrë. Tha tro kö sa nue la ketre ewekë troa ajojezi së. Ketre, tha tro kö sa nyitipune lo thupëtresij ka hniin la itre mo i angeic me nuetriji Iesu. Ame la pun, tha kepe angeice ju kö hnei Iehova ngöne la lapa i Nyidrë.​—Mar. 10:17-22. w21.08 6 par. 17

Loi e tro sa inine la Tusi Hmitrötr matre atrepengöi Iehova hnyawa. E cili, tro fe hë sa öhne la itre thiina i Iehova ka mama ngöne la itre hna xup. Nge tro ha mama cile koi së laka, hetre Akötresieti hi. (Eso. 34:6, 7; Sal. 145:8, 9) Ame la easa atrepengöi Iehova hnyawa, kola acatrene la lapaune së me ihnimi së me aqane imelekeu së me Nyidrë. Ame la ketre aqane tro sa acatrene la lapaune së koi Akötresie, tre, troa qeje Nyidrë koi itre xan. Ngo nemene la nyine tro sa kuca, e thatre kö së la aqane troa sa kowe la ketre ka hnyingëne ka hape, ka mele kö Akötresie? Nyipiewekë tro sa ithel ngöne la itre itusi së, me ce ithanatane memine lai atr. Ijije fe hi tro sa sipo ixatua kowe la itre trejin ka macaj. Ngacama tha kapa kö lai atr la itre hne së hna qaja, ngo ame pe, hna acatrene la lapaune së hnene la hne së hna ithel. E cili, tha tro hë sa nue la itre ka inamacan troa ajojezi së me qaja ka hape, pëkö Atre Xup. w21.08 18 par. 14-15

Tha nyipiewekë kö troa nue asë la itre ewekë së matre troa huliwa i Iehova. (Ate cai. 5:19, 20) Ngo maine tro sa xou troa nue itre ej, tro hë sa tune lo atr hna qaja ngöne la ceitune i Iesu. Hnei angeice hna nuetriji Iehova pine la itre sipu aja i angeic. (Luka 12:16-21) Ame la easa cile kowe la itre jol, loi e tro sa catre thith. Tro lai a xatua së troa inamacan me eatrëne la itre mekuna së. (Ite edomë 3:21) Nyimu aqane amanathithi së hnei Iehova. Maine easa ajane troa amamane la hni ne ole së kowe la itre manathithi cili, loi e tro sa atrunyi Iehova. (Heb. 13:15) Ketre, tro Nyidrëti a amanathithi së, e hne së hna thele troa akökötrene la huliwa së koi Nyidrë. Haawe, catre jë së thele o drai troa ‘drem, matre atre laka, Atre ihnimi Iehova.’ (Sal. 34:8) E cili, tro hë sa qaja tui Iesu, ka hape: “Ange la troa kuca la aja ne la atre upi ni, me afenesine la huliwa i nyidrë.”​—Ioane 4:34. w21.08 30-31 par. 16-19

Satana a ajane tro sa pi tru. Atre hi angeic laka, maine tro sa pi tru, tro hë sa tui angeic, nge tha tro hë sa hetrenyi la mele ka pë pun. Öni Paulo aposetolo, ame la ka “pi tru . . .  tro angeice a kei kowe la iameköti hna hnëkën koi Diabolo.” (1 Tim. 3:6, 7) Haawe, ijije hi tro sa kei kowe la hnö cili, ngacama ekö hë së nyihlue i Iehova. Ame la ka pi tru ke, angeice hi a sipu meku angeic. Ame la easa cile kowe la ketre jol, Satana a thele matre tro sa pane kuca la sipu aja së nge pine pë hë la aja i Iehova. Hapeu, hetre ka upezö epuni kö maine ka kuca koi epun la ketre ewekë ka tha meköti kö? Satana a ajane tro sa elëhni koi Iehova me kowe la organizasio i Nyidrë. Aja i angeic tro sa mejiune kowe la sipu inamacane së, me tha trongëne la itre trepene meköti Iehova.​—Ate cai. 7:16, 20. w21.06 15 par. 4-5

Hnei Iehova hna ahnithe koi Hagai perofeta la ketre hnëqa ka tru. Maine jë, Hagai la ketre atre Iudra ka bëek e Ierusalema lo 537 M.P.K., thupene la hna po e Babulona. Itre treu thupen, hnei angetre Iudra hna nyiqaane xupe la uma ne hmi. (Ezera 3:8, 10) Ngo hna icilekeu me angatr matre hnei angatr hna kucakuca me nue la huliwa. (Ezera 4:4; Hag. 1:1, 2) Celë hi matre, ame lo 520 M.P.K., hnei Iehova hna upi Hagai troa ithuecatr koi angetre Iudra, troa xupe hmaca la uma ne hmi me afenesin ej. (Ezera 6:14, 15) Hnei Iehova hna upi Hagai troa acatrene la lapaune la angetre Iudra. Ame la hnaewekë, “Iehova ne sabaoth” ke, celë hi ka aegöcatrene la angetre Iudra. Eje hi, hetre trongëne isi Iehova, ene la itre angela. Celë hi matre, loi e tro angetre Iudra a mejiune koi Nyidrë matre umuthe la huliwa. w21.09 15 par. 4-5

Ame enehila, ka ihnim me caas la itre Temoë Iehova e cailo fen. Tha ceitune kö la hmi së memine la itre xaa hmi ke, easa caas ngacama isa nöje së kö me aqane mele së. Celë hi hne së hna öhne ngöne la itre icasikeu me itre asabele. Kola anyipicine laka, easë hnyawa hi ngöne la nyipi hmi. (Ioane 13:34) Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, “catre jë ihnimikeu.” (1 Pet. 4:8) Ame la ketre aqane tro sa amamane la ihnimi së, tre, ene la troa nue la ngazo ne la itre xan me xomihni angatr. Easa ajane troa amamane la ihnimi së me kuca la loi kowe la itre atrene la ekalesia, me kowe fe la itre ka akötrë së. (Kol. 3:12-14) Celë hi thiina ka sisitria thene la itre nyipi Keresiano. w21.10 22 par. 13-14

Hapeu, tro kö a saze la atr hna upetröneë? Eje hi. Öni itre xan ka hape, ame la kola upetröneë angatr, angatre hi lai a trotrohnine laka, ngazo catre la hnei angatr hna kuca. E cili, angatr a saze me bëeke hmaca koi Iehova. (Heb. 12:5, 6) Hanawang la ketre ceitun. Hna tithi hnei meci la ketre mamoe, matre nyipiewekë troa ananyine ej qaathene la itre xaa mamoe, me pane umën. E cili, ej a nango xou. Ngo hapeu, ka ngazo la hna kuca hnene la atre thupë mamoe? Waea. Atre hi la atre thupë mamoe laka, nyipiewekë troa umëne la mamoe ka wezipo, wanga troa ixötrekeu la mec koi itre xan. Angeice hi lai a amamane laka, angeic a thupëne hnyawa la hna axö mamoe. w21.10 10 par. 9-10

Tru la madrine së troa sine la lapa ka cahae i Iehova ka ihnim me caas! Eje hi, easa ajane tro la nöjei atr asë a hane ce atrunyi Iehova me easë. Ngo easë fe a thupëne matre tha tro kö a adrone la ëje i Iehova me qaja angazone la nöje i Nyidrë. Celë hi matre, easa amamane la itre thiina ka lolo matre thue aja kowe la itre atr troa hane atre Iehova me nyihlue i Nyidrë. Ame itre xaa ijin, hnene laka, easa drengethenge Iehova matre kola icilekeu me qaja angazo së. Maine jë, tro sa xou troa qaja la lapaune së. Ngo nemene la nyine tro sa kuca? Tha tro kö sa thëthëhmine laka, tro kö Iehova me Iesu a xatua së. Hnei Iesu hna qaja kowe la itretre drei nyidrë ka hape, tha tro pi kö angatr a hnehengazo, göne la nyine tro angatr qaja. Öni nyidrë: “Tro kö lai a traqa ngöne la ijin. Nge tha nyipunie casi kö la ka ithanata, ke uati ne la Keme i nyipunie la ka ithanata jëne nyipunie.”​—Mat. 10:19, 20. w21.09 24 par. 17-18

Hnei Mose hna qaja göi Iehova ka hape, Nyidrëti la hnamunë. (Sal. 90:1) Qëmekene troa meci hnei Mose, hnei angeic hna qaja la ketre mekun ka akeukawane la hni së. Öni angeic: “Hnamunë i ’ö la Akötesie ka epine palua, nge e kuhu fei ’ö la lue ime ka epine palua.” (Deu. 33:27) Nemene la aliene la hna hape, “e kuhu fei ’ö la lue ime ka epine palua”? Iehova la hnapo së matre lolo me tingeting la mele së. Ngo ame itre xaa ijin, kola traqa la itre jol matre easa hnehengazo me akötr. Nemene la hna kuca hnei Iehova? (Sal. 136:23) Iehova a ee së draië hnene la lue ime i Nyidrë me xatua së troa cile kowe la itre jol. (Sal. 28:9; 94:18) Kola akeukawane la hni së me acatrene la mejiune së laka, tro palahi Iehova a ceme easë. Lue aqane xatua së hnei Iehova. Ame la hnapan, tro palahi Nyidrëti a thupë së ngacama isa nöje së kö. Nge ame la hnaaluen, Iehova a nyihnyawane la mele së. w21.11 6 par. 15-16

Atre hi Iesu laka, troa tupathe la lapaunene la itretre drei nyidrë me qanangazo angatr nge pëkö kepin. Celë hi matre hnei nyidrëti hna hamën la ketre ceitune ngöne la tusi Luka, matre xatua angatr. Hnei Iesu hna qaja la ketre sine föe ka anyimua tro troa wang la ketre atre amekötin ka ngazo thiina. Xecie koi eahlo laka, troa hetre thangane la aqane xomihni eahlo. Ame e thupen, hna kapa la sipo i eahlo hnene la atre amekötin. Nemene la ini koi së? Akötresie ka meköti Iehova. Öni Iesu: “Hapeu, tha tro kö Akötresieti lai a hane isenyine thatraqane la itre hnei nyidrëti hna iën, itretre treije koi nyidrë e lai me jidr?” (Luka 18:1-8) Nge öni Iesu hmaca jë hi: “Hapeu e traqa pi elanyi la Nekö i Atr, tro kö nyidrëti a öhne la ketre atr ka hane lapaune tun e celë fen?” Ame la kola kuca koi së la ketre ewekë ka tha meköti kö, loi e tro sa lapaune tune la sine föe, me xomihni aqeany, me cile catr. Loi e xecie koi së laka, tro kö Iehova a xatua së. Ketre, loi e tro fe sa mejiune kowe la menene la thith. w21.11 23 par. 12; 24 par. 14

Itre nekötrahmanyi me neköjajiny, epuni kö a mekun laka, itre trepene meköti Iehova a hnöthe la mele i epun? Satana a ajane tro epuni a mekun tun. Angeic a ajane tro epuni a piine la mele ne la itre ka tro ngöne la gojenyi ka isaisa, tune la itre sine ini epun, maine itre atr ngöne Ëternet. Ame la aja i Satana ke, tro epuni a mekun laka, kola hnöth la mele i epun hnene la itre trepene meköti Iehova. (Mat. 7:13, 14) Ngo the thëthëhmine kö laka, Satana a juetrëne la pune kowe la itre ka tro ngöne la gojenyi ka isaisa. Ngo ame Iehova ke, Nyidrëti a amamane la itre manathithi hna troa kapa hnene la itre ka tro ngöne la gojenyi ne mel.​—Sal. 37:29; Is. 35:5, 6; 65:21-23. w21.12 23 par. 6-7

Atre hi së laka, nyipiewekë troa nue la ngazo itre xan. Ngo tha ka hmaloi kö e itre xaa ijin. Celë fe hi ka traqa koi Peteru aposetolo. (Mat. 18:21, 22) Nemene la ka troa xatua së? Ame la hnapan, loi e tro sa mekun la itre ngazo së hna nue hnei Iehova. (Mat. 18:32, 33) Ngacama tru catre la itre ngazo së ngo hnei Iehova hna nue asë itre ej. (Sal. 103:8-10) Ketre, “qa së fe troa ihnimikeu.” Eje hi, hnëqa së troa nue la ngazo ne la itre trejin. (1 Ioane 4:11) Ame la hnaaluen, loi e tro sa lapa mekun la itre eloin e tro sa nue la ngazo i ketre. Aqane tro hi së lai a xatua angeic, me thele tingeting me caas e hnine la ekalesia, me acatrene la aqane imelekeu së me Iehova, me unatrije la ketre ehnefe ka tru. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Nge ame la hnaakönin, loi e tro sa thith koi Iehova, Atre upi së troa inualoinekeun. Tha tro kö sa nue Satana troa thë la aqane imelekeu së memine la itre trejin. (Efe. 4:26, 27) Nyipiewekë tro sa sipo ixatua koi Iehova, matre tha tro kö a tra thethi së hnei Satana. w21.06 22 par. 11; 23 par. 14

Dravita joxu hna kötre mel ke, Saulo, joxu ne Isaraela, a thele troa humuthi angeic. Ketre, pëhë xen matre ame la Dravita a traqa e Nob, hnei angeic hna sipone la faifi lao falawa. (1 Sam. 21:1, 3) Thupene lai, hnei angeic me itre sine tronge i angeic hna kötre zae ngöne la ngönemenyi. (1 Sam. 22:1) Pine nemene matre traqa pi koi Dravita la itre jole cili? Hnei Saulo hna zalu koi Dravita ke, nyimutre la itre atr ka hnimi angeic me haine la itre hnei angeic hna kuca ngöne la hna isi. Ketre, atre hi Saulo laka, hnene la hnei angeic hna tha drei Iehova, matre hnei Nyidrëti hna nuetriji angeic, nge ië Dravita pena troa nyihnai angeic me joxu ne Isaraela. (1 Sam. 23:16, 17) Ngazo pe, Saulo palahi la joxu ne Isaraela nge angeic palahi la ka elemekene la trongene isi. Celë hi matre, hnei Dravita hna kötre mel. Ngo hapeu, ijije kö tro Saulo a sewe Iehova troa acili Dravita troa joxu? (Is. 55:11) Tha hna sa kö la hnying celë hnei Tusi Hmitrötr. Ame pe, hnei Saulo hna icilekeu me Akötresie, matre hna traqa koi angeic la itre jol ka tru! w22.01 2 par. 1-2

Hnei Iesu hna catre cainöj. Hnei nyidrëti hna amamane la ihnimi nyidrë kowe la itre atr, me ini angatr. (Luka 19:47, 48) Pine nemen? Pine laka, nyidrëti a utipi angatr. Ame itre xaa ijin, alanyimu catre palaha la ka ajane troa drei Iesu, matre pëkö ijine tro nyidrë me itretre drei nyidrëti a xen. (Mar. 3:20) Ketre, hnei nyidrëti hna wang la ketre atr e jidr. Eje hi, tha canga xötrethenge Iesu kö hnene lo itre ka drei nyidrë. Ame pe, hnei angatr asë hna dreng la maca hna tro fë hnei Iesu. Ame enehila, easa ajane tro la nöjei atr a dreng la maca ka loi. (Itre hu. 10:42) Haawe, loi e tro sa saze la aqane cainöje së. Tha tro hmekuje kö sa cainöj ngöne la ijine hne së hna ajan. Ngo loi e tro fe sa saze la itre hawa ne cainöje së, matre iöhnyi memine la nöjei atr. E cili, tro hë sa amadrinë Iehova. w22.01 17 par. 13-14

Ame enehila, jole kowe la itre atr troa mejiune kowe la itre ka trene mus. Angatr a öhne la itre ka huliwa ngöne hnaakotr ka tru me itre ka kuci politik, kola wangatrune la itre ka trenamo me itre ka cilë hnëqa ka tru ngöne la nöj, me wangacone la itre ka pë ewekë. Ame fe la itre hene ne hmi ke, angatr a kuca la itre ewekë ka ngazo, matre tha mejiune hë itre xan koi Akötresie. Celë hi matre, ame la easa inine la Tusi Hmitrötr memine la ketre atr, loi e tro sa xatua angeic troa mejiune koi Iehova me kowe la itre hnei Nyidrëti hna acil. Ngo tha itre ka ini Tusi hmekuje kö la ka troa mejiune koi Iehova me kowe la organizasio i Nyidrë. Ngacama ekö hë së ngöne la nyipici, ngo loi e tro fe sa mejiune kowe la itre jë i Iehova. Ngo ame itre xaa ijin, ijije hi troa tupathe la lapaune së. w22.02 2 par. 1-2