Itre Itus Ka Nyitrepene La Mel Me Huliwa Ne Cainöj Pepa Nyine Huliwan
4-10 MAAC
ITRE TRENGAMO QA HNINE LA WESI ULA | ROMA 12-14
“Aliene La Troa Ihnimi Trejin”
(Roma 12:10) Ihnimikeuneju tune la aqane ihnimi tejin ; pi pa troa atrune la kete ;
it-1 53
Ihnim
Loi e tro asë hi la itre atrene la ekalesia a ihnimi trejin (qene Heleni, phi·la·del·phiʹa, maine, “hnim la itre trejin”). (Rom. 12:10; Heb 13:1; wange ju fe la 1Pet. 3:8.) Celë hi matre, nyipiewekë tro la itre atrene la ekalesia a ihnim tune la itre atrene la lapa ka cahae. Troa catre la aqane imelekeu i angatr, me keukawa. Nyipici laka, itre ka ihnimi catr la itre atrene la ekalesia, ngo loi e tro palahi a acatrene la ihnimi cili.—1Thes. 4:9, 10.
Ame la aliene la hnëewekë qene Heleni phi·loʹstor·gos, hna hape, “ihnim,” tre, kola qaja la aqane epe catre la lue atr, lue ka imajemikeu. Kola mama fe la hnëewekë hna hape, sterʹgo, nge kola qaja la ihnim ka ej thene la itre atrene la hnepe lapa. Hnei Paulo aposetolo hna thuecatre kowe la itre keresiano troa xome la thiina cili. (Rom. 12:10) Ketre, hnei angeic hna amamane ka hape, ame ngöne la itre drai hnapin tro la itre atr a “tha hnimi sinen” (qene Heleni, aʹstor·goi), nge mec la pune kowe la itre atr ka tune lai.—2Tim 3:3; Rom. 1:31, 32.
(Roma 12:17-19) The të kö la ngazo i kete ate hnei ngazo. Hnëkënejë la ite ewekë ka loi qëmeke ne la nöjei ate asë 18 E ateine nyipunie, lapa loi ju me nöjei ate asë. 19 Ange hna hnime fe, the të kö la ngazo hnei nyipunie, ngo nuepi kö kowe la tene elëhni, qa ngöne la ase hë cinyihan, ka hape, “Öni Joxu kola ulatin, qânge troa të ite ngazo, tro ni a nyi thupen.”
w09 15/10 4 ¶3
“Lapa Loi Ju Me Nöjei Ate Asë”
3 E jë la Roma 12:17. Hnei Paulo hna qaja, ka hape, maine kola icilekeu me easë hnene la ketre atr, thaa ka loi kö e tro sa të koi angeic. Ka nyipi ewekë catr troa trongëne la eamo celë hnine la itre hnepe lapa laka thaa Itretre Anyipicine i Iehova asë kö la itre atren. Loi e tro la trahmanyi Keresiano a thipetrije la aja troa sa angazon maine pena troa ngazo pena la aqane ujë kowe la föe i nyidrë. Pëkö eloine la tro sa ‘të la ngazo hnei ngazo.’ Kolo pe a troa angazone catrëne la jol hnene la aqane ujë cili.
w07 1/7 13 ¶12-13
“The Të Kö La Ngazo I Kete Ate Hnei Ngazo”
12 Thupene lai Paulo a eamo matre qaja la aqane troa ujë kowe la itre atr ka thaa ce hmi kö me easë me itre xane ju kö; öni nyidrë: “The të kö la ngazo i kete ate hnei ngazo.” Ame la trenge ewekë celë, tre, celë hi thangane lo hnei nyidrëti hna pane qaja ha, lo kola hape: “Sisine jë la ngazo.” Ketre, tune kaa la aqane tro la ketre atr a qaja ka hape, angeic a sisine hnyawa la ngazo, nge ame ngöne ketre götran, tre, angeic a të la ngazo ne la itre xan hnei ngazo? Maine tro sa kuca tune lai, thaa easë kö lai a melëne lo “ihnimi ka pë thoi ngön.” Thupene lai Paulo a qaja ka hape: “Hnëkënejë la ite ewekë ka loi qëmeke ne la nöjei ate asë.” (Roma 12:9, 17) Tune kaa la aqane tro sa trongëne la itre trenge ewekë celë?
13 Ame petre kö lo xötrei, ngöne la tusi Paulo koi angetre Korinito, hnei nyidrëti hna fejane la itre icilekeu hna qëmeke kow hnene la itre aposetolo. Hnei nyidrëti hna qaja ka hape: “Hna celohmë huni nyine waduo kowe la fene hnengödrai, me ite angela, me nöjei ate. . . . kola qaqa hun, nge eëhuni a ewekë aloin; kola axösisi hun, nge eëhuni a xomi hnine ju ; kola jelë hun; nge eëhuni a sipo.” (1 Korinito 4:9-13) Ketre tune mina fe, kola alamekëne enehila la itre nyipi Keresiano hnene la itre atr ne la fene celë. Ame ngöne la kola öhne hnene la itre atr ka lapa xötreithi së, la itre ewekë ka lolo hne së hna kuca ngacama qanangazo së ju hë, ngo jëne tro hi lai a hane drenge me kapa hnyawa la maca ne Keresiano hne së hna tro fë.—1 Peteru 2:12.
(Roma 12:20, 21) Qa ngöne lai, maine mecijinë hë la ithupëjia me eö, thu a i angeice ju ; maine pi iji angeic, thue ime i angeice ju ; ke e kuca lai hnei ’ö, eö a xawane la ite wanalepe ka mele hune la he i angeic. 21 The nga kö hnene la ngazo, ngo nganepi la ngazo hnene la loi.
Isa Catre Pi Së Troa Nue Trije La Itre Hna Ngazo Koi Së Hnei Itre Xan
13 Ame itre xa ijin, tre maine jë akötrë nyipunieti jë hi hnene la ketre atre ne fen. The tro pi kö nyipunieti a cile troa xatua angeic troa atre la itre hna inine hnei Tusi Hmitrötr. Kola qaja hnei Paulo aposetolo, ka hape: “Qa ngöne lai, maine mecijinë hë la ithupëjia me eö, thu a i angeice ju ; maine pi iji angeic, thue ime i angeice ju ; ke e kuca lai hnei ’ö, eö a xawane la ite wanalepe ka mele hune la he i angeic. The nga kö hnene la ngazo, ngo nganepi la ngazo hnene la loi.” (Rom. 12:20, 21) Ame la easa loi thiina kowe la atr ka elëhni menu koi së, tre maine jë tro fe hë angeic a saze me lolo la thiina i angeic koi së. Maine tro nyipunieti a amamane laka trotrohnine hi nyipunieti la atr ka akötrë nyipunie, nge nyipunieti a utipi angeic, maine jë tro hë angeice lai a hane ajane troa inine la Tusi Hmitrötr. Ngacama kepe së ju hë maine tha kepe së pena, ngo loi e troa thiina ka menyik, ke, jëne tro hi lai a upe la atr troa thele la kepin matre isapengö së kö memine la itre xa atr.—1 Pet. 2:12; 3:16.
Troa Sine Thel La Itre Mekune Ka Sisitria
(Roma 12:1) Qa ngöne lai, ange tejine fe, ini a iele nyipunieti fë la ihnimi Akötesie, mate hamënepi hnei nyipunie la ite ngönetei nyipunie huje ka mel, me ka hmitöt, lo aja i Akötesie, celë hi qâ i nyipunie ka ijij.
Aqane Tro Sa Iëne La Itre Nyine Iamadrinë Nyine Loi Koi Së
5 Ame la hnënge ewekë hne së hna kuca ngöne la mele së, tre kolo hi lai a amamane la aqane nyi hlue i Iehova hne së. Hnei Paulo hna qaja la ketre trenge ithanata ka tru aliene catr matre troa ketr hnyawa la itre trejine me nyidrë, ngöne la tusi nyidrë koi angetre Roma. Öni nyidrëti e thuecatre koi angatre ka hape: “Hamënepi hnei nyipunie la ite ngönetei nyipunie huje ka mel, me ka hmitöt, lo aja i Akötesie, celë hi qâ i nyipunie ka ijij.” (Roma 12:1) Ame la ngönetrei, tre, kola qaja e celë la mekune së, memine la hni së, memine fe la trenge catre së. Itre ewekë asë lai hne së hna huliwane matre troa nyi hlue i Akötresie. (Mareko 12:30) Hnei Paulo hna qaja la huliwa hne së hna kuca ce memine la hni së ka pexej ceitu me ketre huuj. Ame la hna ewekë celë hna hape “huuj,” tre, kola eköthe la ketre ithuemacanyi ka sihngödr. Ame ngöne lo Trenge Wathebo i Mose, tre, hnei Iehova Akötresie hna methinëne la huuj ka hetre ethanyin. (Levitiko 22:18-20) Ketre tune mina fe kowe la huuj ngöne la götrane la ua, maine ka hape kösë hetre ethanyin, tre, thaa tro jë kö Iehova a kapa aloin. Ngo tro lai a traqa tune kaa?
6 Hnei Paulo hna hmekën me thuemacane la itre keresiano ne Roma, ka hape: “The . . . nuejë kö la ite hnepe ngönetei nyipunie kowe la ngazo.” Hnei Paulo mina fe hna upi angatr troa “humuthe la ite huliwa ne la ngönetei.” (Roma 6:12-14; 8:13) Hnei nyidrëti hna qaja ngöne la pane götrane la tus i nyidrë, la itre xaa “huliwa ne la ngönetei” cili. Öni nyidrëti göi itre atre kuca la ngazo ka hape: “Tiqapi hë la ite ineqe i angate hnene la iëji.” “Nge saqe hi la ite lue ca i angate troa anenine la madra.” “Nge pëkö qou angate e Akötesie.” (Roma 3:13-18) Tro la Keresiano a adrone la ngönetrei i angeic e hnei angeic hna xome la itre “hnepe ngönetei” i angeic maine itre götrane ne ngönetrei angeic, göi troa kuci huliwa ka ngazo. Drei la ketre ceitun, maine tro la ketre Keresiano enehila a ketre sipu goeëne la itre ewekë ka amamane la kuci ngazo maine iakötrë pena, angeice hi lai a “nue la ite [ala meke i angeice] kowe la ngazo,” ene pe apuingazone pi la ngönetrei i angeice ka pexej. Ame la nöjei aqane nyi hlue i Akötresie hnei angeic, tre, thaa ka hmitrötre hmaca kö nge thaa hna kapa kö hnei Nyidrë. (Deuteronomi 15:21; 1 Peteru 1:14-16; 2 Peteru 3:11) Drei la ketre thangane ka ngazo catr hne së hna xeni pun qa ngöne la hne së hna nyinyape thele la itre nyine iamadrinë ka ngazo!
(Roma 13:1, MN) Drengethenge ju hnene la nöjei atre asë la angetre musi atraqatr ; ke pëkö musi ka tha qaathei Akötresie ; nge ame la itre musi enehila, tre, hna nue itre ej, hnei Akötresie troa cil.
w08 15/6 31 ¶4
Itre Mekun Ka Sisitria Ne La Tusi Roma
13:1—Nemene la aliene la kola hape, ‘hnei Akötresie hna nue la itre mus troa cil’? Kolo hi lai a hape, Akötresie a nue itre ej troa cil, nge ame koi itre xaa mus, hnei Nyidrëti hna thingehnaean ka hape, tro itre ej a cil. Celë hi ka mama e hnine la Tusi Hmitrötr göne la itre xaa hene ne mus.
E Tusi Hmitrötr
(Roma 13:1-14) Denge thenge ju hnene la nöjei ate asë la angete musi atraqat ; ke pëkö musi ka tha qathei Akötesie ; nge ame la ite musi enehila, te, hna acile hnei Akötesie. 2 Qa ngöne lai, ame la ate ena la mus, kola ena la hna acile hnei Akötesie ; nge tro angete ena a kapa la hnëjin’ atraqat. 3 Ke ame angete musi, te, tha nyine aqoune kö la ate kuca la loi, loi pe la ngazo. Hape u, aja i ’ö tha tro kö a qouene la ate mus ? thina ka loi ju mate qaja aloinyi ’ö hnei nyidë ; 4 ke hlue i Akötesie nyidë koi ’ö thatraqane la loi. Ngo maine eö a thina, ka ngazo, qouju ; tha ajöne gufane kö hnei nyidë la taua ; ke nyidëti la hlue i Akötesie, ate nyi thupene hnei elëhni kowe la ate thina ka ngazo. 5 Qa ngöne lai nyipi ijiji nyipunie troa denge thenge, tha göi elëhni hmekuje hi, ngo ngöne fe la mekuthethewe. 6 Qa ngöne lai nyipunie a nyi hote fe ; ke angate hi la ite hlue i Akötesie, kolo pala hi a lapa fë la ewekë cili. 7 Hamënejë kowe la nöjei ate asë la ite ewekë i angat ; nyixenine kowe la hna nyixenine kow ; hote kowe la hna hote kow ; qou kowe la hna qou kow atrune kowe la hna atrune kow. 8 The xome umuthe kö la ewekë i kete ate, ngo loi pe la ihnimikeu ; ke kola aeatene la wathebo hnei angeice ate hnime la kete. 9 Nge dei la, ka hape, “The tro kö eö a kuci ngazo, The tro kö eö a ihumuth, ’The tro kö eö a ënö, The tro kö eö a meciun ;” nge maine hete kete wathebo, ej’ e hnine la tenge ewekë celë, ka hape,’ “Tro eö a hnime la ate eashenyi ’ö tune lo eö hi :” 10 Ame la ihnimi, tha ate angazone la ate easheny ; ke ihnimi la ate aeatene la wathebo. 11 Nge dei la, ate hë shë la ijine laka, ijine hlë hë nyipunie qa hna meköl ; ke eashenyi enehila la mel, ngo nanyi ekö lo lapaune shë. 12 Hoea ha la hna jid, nge eashenyi hë la lai ; qa ngöne lai tro sha nue tije la huliwa ne jid ; nge tro sha xetëne la ixete ne lai nyine ishi. 13 Tro sha tro aloine tune ngöne la lai ; the pelulu kö, me hmo hnei ka hait, the kuci ngazo kö, me inagala, the iwatratra kö me ikucany. 14 Ngo xetëne ju nyipunie la Joxu Iesu Keriso, nge the hnëkëne kö thatraqane la ngönetei troa aeatene la ite ajan’ ej.
11-17 MAAC
ITRE TRENGAMO QA HNINE LA WESI ULA | ROMA 15-16
“Mejiune Jë Kowe La Xomihni Me Akeukawanyi Iehova”
(Roma 15:4) Ke ame la nöjei ewekë hna cinyihan’ ekö, hna cinyihane nyine ini shë, mate hete mejiune shë hnene la xomi hni me keukawa qa ngöne la ite hna cinyihan.
“Ce Teijejë Me Angete Teij”
11 Ame la hace ka mama thei Iesu ngöne la ijine kola meci hnei Lazaro tre, itre xa xötre hi lai ne la Tusi Hmitrötr ka akeukawane la hni së. Nyipici hi lai ke, “ame la nöjei ewekë hna cinyihan’ ekö, hna cinyihane nyine ini shë, mate hete mejiune shë hnene la xomi hni me keukawa qa ngöne la ite hna cinyihan.” (Roma 15:4) Maine hetre akötre i epun, tro fe lai a hane akeukawanyi epuni hnene la itre xötre celë:
▪ “Eashenyi Iehova koi angete thë fë hni ; nge kola amele ange aköte u.”—Sal. 34:18, 19.
▪ “Ngöne la nyimu mekun’ e kuhu hning, kola akeukawane la hninge hnene la ite nyine aupune qa thei cilie [Iehova].”—Sal. 94:19.
▪ “Qâ ne la Joxu shë Iesu Keriso, me Akötesieti Keme shë, ate hnimi shë, me hamë shë la madine ka tha ase palua kö, memine la mejiune ka loi ngöne ihnimi gufa, akeukawane la ite hni nyipunie, me acile hutine.”—2 Thes. 2:16, 17.
(Roma 15:5) Loi e hamë nyipunie hnei Akötesie, ine la xomi hni me ate akeukawan, la tro nyipunie a ce hni thenge Keriso Iesu ;
w16.04 13 ¶5
“Loi e Huliwa Apexejene La Xomi Hni”
5 Sipo Iehova jë la trenge catr. Iehova la “Akötesie, ine la xomi hni me ate akeukawan.” (Roma 15:5) Nyidrëti hmekuje hi la ka atreine trotrohnine hnyawa la jole ka traqa koi së, me aliene la hni së, memine la sipu pengö së. Matre atre hnyawa hi Nyidrë la hne së hna ajan matre tro sa cile hut. Öni Tusi Hmitrötr: “Tro nyidëti a kuca la aja i angete qoue nyidë ; tro nyidëti a [dreng] la hnei angate hna teij, me amele angat.” (Salamo 145:19) Ngo tro Akötresieti a sa tune kaa la sipo së troa xomihni?
(Roma 15:13) Loi e tro Akötesieti ine la mejiune a atiqanyi nyipunie hnei madine me tingetinge ngöne la lapaun, mate tru la mejiu i nyipunie hnene la mene ne la Uati Hmitöt.
“Tro Eö a Aja Joxu Akötesi ’ö”
11 Öni Iehova ka hape, tro sa mele epine palua. (Rom. 15:13) Celë hi mejiune lai ka xatua së troa xomihnine la itre jole ka tupathe la lapaune së. Tro la itre hna iëne ka mele nyipici a mele epine palua e koho hnengödrai. (Hna ama. 2:10) Nge tro pë hë la itre xan a mel epine palua hnine la Paradraiso e celë fen. (Luka 23:43) Nemene la thangane la mejiune cili koi së? Kola madrine me tingeting la hni së, nge kolo fe a tru la ihnimi së kowe la Akötresie ka hamë së “la nöjei ahnahna ka loi asë, memine la ite hna hamëne gufane ka lolo asë.”—Iako. 1:17.
Troa Sine Thel La Itre Mekune Ka Sisitria
(Roma 15:27) Ke aja i angat ; nge thei angate la ite ewekë i angat. Nge maine hna kapa hnei angete etheni la ite ewekë ne la u qa thei angat,qâ i angate pena ha troa hamë angate la ite ewekë ne la ngönetei.
w89 1/12 24 ¶3
Troa “Tupathe La Nyipici Ne La Ihnimi Nyipunie”
Eje hi laka, hna upe la itre trejin ne ethen troa xatua angatr ngöne la itre jole ka traqa koi angatr. Hetre ‘gufa’ ne la itre trejin ne ethen kowe la itre keresiano ne Ierusalema. Hapeu, tha qa Ierusalema kö matre traqa pi la maca ka loi kowe la angetre ethen? Öni Paulo: “Maine hna kapa hnei angete etheni la ite ewekë ne la u qa thei angat, qâ i angate pena ha troa hamë angate la ite ewekë ne la ngönetei.”—Roma 15:27.
(Roma 16:25) Atrunyi nyidëti la ate ateine acile huti nyipunie thenge la maca ka loing, memine la cainöjë Iesu Keriso, thenge la hna amamane la ewekë ka sihngödi hna juetëne ekö qa palua,
it-2 647 ¶2
Qaja Amë
Mesia, maine Keriso la Matra hna qaja ha ekö. Nge, jëne la Matra cili, troa amanathithine la itre atr asë ne la fene hnengödrai. (Gal. 3:8, 14) Kola pane mama la hnëewekë, “matra” thupene la icilekeu e Edena, ngöne la ijine tha mala pala kö Abela. (Gen. 3:15) Hna traqa lai, 4 000 lao macatre qëmekene troa amamane la “ewekë ka sihngödi hna juetëne,” kolo ijine kola qaja amamane ka hape, drei la “matra,” ene la Mesia. Hna juetrëne la ewekë celë qaane “ekö qa palua.”—Rom. 16:25-27; Efe. 1:8-10; 3:4-11.
E Tusi Hmitrötr
(Roma 15:1-16) Qa shë angete ateine troa xatuane la ite ka kucakuca me tha ’tein, nge the amadi shë kö. 2 Tro asë sha isa amadinëne la ate easheny, mate loi angeic, me keukawa.3 Ke ame Keriso, te, tha hna amadi nyidëti kö ; ngo tune la hna cinyihan, ka hape, “Trotro koi ni la qaqa i angate la hna qaqa cilie.” 4 Ke ame la nöjei ewekë hna cinyihan’ ekö, hna cinyihane nyine ini shë, mate hete mejiune shë hnene la xomi hni me keukawa qa ngöne la ite hna cinyihan. 5 Loi e hamë nyipunie hnei Akötesie, ine la xomi hni me ate akeukawan, la tro nyipunie a ce hni thenge Keriso Iesu ; 6 mate tro nyipunie a ce atrunyi Akötesie la Tetetro ne la Joxu shë Iesu Keriso hnene la hni ka cas, me ineqë ka cas. 7 Qa ngöne lai ikapakeuneju nyipunie, tune la hna kepe nyipunie hnei Keriso nyine atrunyi Akötesie. 8 Ke ini a qaja, ka hape, hnei Keriso hna nyi hlue ne la peritome tratraqane la nyipici Akötesie, nyine acatene la hna thinge hnaeane kowe la nöjei xötapan ; 9 mate atrunyi Akötesie hnei angete etheni qa ngöne la ihnim ; tune la hna cinyihan, ka hape, “Celë hi mate tro ni a huneineqë cilie nyipine la nöjei etheni, me nyimane la atesiwa i cilie.” 10 Nge öni nyidëti hmaca, ka hape, “Nöjei etheni fe, ce madinejë memine la nöjei ate i nyidë.” 11 Nge dei fe la, ka hape, “Atrunyi Joxu jë, nyipunie asë angete ethen ; nge atrunyi nyidëti jë, nyipunie nöjei ate asëjëihë.” 12 Nge dei hmaca la, öni Isaia, ka hape, “Tro ha hete xölene qa thei Iese, nge tro nyidëti a cile troa musinëne la ite ethen ; tro ha lapau nyidë hnei angete ethen.” 13 Loi e tro Akötesieti ine la mejiune a atiqanyi nyipunie hnei madine me tingetinge ngöne la lapaun, mate tru la mejiu i nyipunie hnene la mene ne la Uati Hmitöt. 14 Nge xecië hë e kuhu hninge göi nyipunie, ange tejine me ini, laka tiqa ha nyipunie hnene thina ka loi ; nge tiqa fe hë hnei inamacan’ asë nge ateinë hë nyipunie troa ihaji ipitö. 15 Nge hnenge hna ciniyihane catëne koi nyipunie göi ite ewekë, kola amexeje koi nyipunie, qa ngöne a ihnimi gufa hna hamë ni hnei Akötesie,16 mate tro ni a nyi hlue i Keriso Iesu koi angete ethen, troa kuca la qâ ne la ate huje ngöne la maca ka loi Akötesie, matre troa kapa aloin la huje i angete ethen, hna ahmitötëne hnene la Uati Hmitöt.
18-24 MAACH
ITRE TRENGAMO QA HNINE LA WESI ULA | 1 KORINITO 1-3
“Atre Ne Ngönetrei Nyipunie Maine Atre Ne u?”
(1 Korinito 2:14) Ngo tha kapa kö la ate ne ngönetei la ite ewekë ne la Ua i Akötesie ; ke qene hmo lai koi angeic ; kete tha ’teine kö angeice wangate hmekun’ it’ ej, ke trotrohninë hë hnene la u.
Pengöne La “Ate Ne u”?
4 Nemene la aqane waiewekë ne la “ate ne ngönetei”? Hna löthi angeic hnene la aqane mekune i fen laka, ka ukune la atr troa sipu meku angeice kö. Öni Paulo, kolo “[men], ate huliwa hnine la ite ka tha idei.” (Efeso 2:2) Ka ihul la mene cili, matre itre atr a ixomithiina. Angatr a ujë thenge la sipu meköti angatr, nge tha nyipiewekëne kö la itre trepene meköti Akötresie. Ame la “ate ne ngönetei,” angeic a wangatrune la itre ewekë ne fen, nge ka tru kö ngöne la mele i angeic la hnëqa, me mani, me meköti angeic hune la itre xa ewekë.
5 Ketre, angeic a kuca la hna hën hnei Tusi Hmitrötr ka hape, “ite huliwa ne la ngönetei.” (Galatia 5:19-21) Ame ngöne la pane tusi Paulo kowe la itre keresiano ne Korinito, hnei angeic hna qaja la itre xa huliwa ka ngazo hna kuca hnene la “ate ne ngönetei.” Ame la atre cili, angeic a lö hnine la itre iwesitrë, me thel troa aisane la itre atr, me uku itre xan troa icilekeu, me iutisai, me pë metrötr kowe la itre ka mus, me amë panëne la xen me ij ngöne la mele i angeic. Ame la kola tupathi angeic, canga tro hi angeic a kei. (Ite Edomë 7:21, 22) Öni Iuda, ame la atre ka ujë tune lai, thatreine kö tro la uati hmitrötre i Iehova a xatua angeic.—Iuda 18, 19.
(1 Korinito 2:15, 16) Ngo ame la ate ne u kola trotrohnine la nöjei ewekë asë, ngo tha trotrohni angeice kö hnei kete ate. 16 Ke dei la ate ate la mekuana i Joxu, mate tro angeic’ a ini nyidë ? Ngo hetenyi hë shë la mekuana i Keriso.
Pengöne La “Ate Ne u”?
6 Ame la “ate ne u,” ene la atre ce mekun me Iehova tre, angeic a wangatrune la aqane imelekeu i angeic me Nyidrë. Angeic a nue la uati hmitrötr troa xatua angeic, me thel troa nyitipu Iehova. (Efeso 5:1) Nge, angeic a thel troa waiewekë tui Nyidrë. Ka mele Akötresie koi angeic. Ketre, angeic a trongëne la itre trepene meköti Iehova ngöne la mele i angeic. (Salamo 119:33; 143:10) Tha angeice kö a kuca la “ite huliwa ne la ngönetei,” ngo angeice pe a thel troa melën la “wene la [u]a.”—Galatia 5:22, 23
Pengöne La “Ate Ne u”?
15 Nemene la aqane tro sa nyitipu Keriso? Kola qaja ngöne 1 Korinito 2:16 ka hape, nyipiewekë tro sa hetrenyi “la mekuana i Keriso.” Nge Filipi 2:5 a qaja ka hape: “Loi e ej’ e kuhu ite hni nyipunie la mekune celë, lo ka eje thei Keriso Iesu.” Maine aja së troa nyitipu Keriso, nyipiewekë tro sa thel la aqane mekun, me aqane ujë, me aliene hni nyidrë. Ka sisitria catre kö koi Iesu la aqane imelekeu i nyidrë me Akötresie hune la itre xa ewekë. Haawe, e tro sa nyitipu Iesu, tro fe hë së lai a nyitipu Iehova. Celë hi matre, nyipiewekë catr tro sa thel troa ce mekun me Iesu.
Troa Sine Thel La Itre Mekune Ka Sisitria
(1 Korinito 1:20) E ka la ka inamacan ? E ka la ate cinyihany ? E ka la ate iwatratra e celë fen ? Hape u, tha hnei Akötesieti kö hna ahmone la inamacan’ e celë fen ?
it-2 854 ¶5
Inamacan
Celë hi matre, hnene la fen hna nuetrij la ahnahna i Akötresie hna hamëne jëne Keriso, ke, qene hmo lai koi angatr. Itre ka inamacan, me ka atreine waiewekë la itre hene ne musi ne la fen, ngo hnei angatre hna “asataurone la Joxu ne lolo.” (1Kor 1:18; 2:7, 8) Ngo, hnei Akötresie hna ujëne la inamacane hnei fen matre qene hmo. Hnei Nyidrë hna thaipië angatr ngöne la Nyidrëti a xome la hnei angatr hna goeëne kösë “qene hmo i Akötesie,” me itre ‘june la fen, itre hna methinën, itre ka pë pengön’ matre troa eatrëne la aja i Nyidrë. (1Kor 1:19-28) Hnei Paulo aposetolo hna qaja kowe la itre keresiano ne Korinito ka hape, troa patr la ‘inamacane ne la fen, memine la inamacane ne la itre joxu ne fen.’ Matre tha tro kö a amë la inamacane cili e hnine la maca hna cinyihane hnei angeic. (1Kor 2:6, 13) Hnei angeic hna hmekëne la itre keresiano ne Kolose wanga iaö angatre pi hnene la “inamacane [phi·lo·so·phiʹas, maine, wangatrune la inamacan] me tenge iaö nyine amenun, thenge la edomë i ate.”—Kol 2:8; wange ju fe vss 20-23.
(1 Korinito 2:3-5) Nge ini thei nyipunie ngöne la kucakuca, me qou, me hmengöhmengöne atraqat. 4 Ame la hna ewekënge me cainöje ni, te, tha hnene kö la punyë ewekë ne inamacan, ngo hna köjane hnene la Ua me men ; 5 mate tha tro kö a eje ngöne la inamacane i ate la lapaune i nyipunie, ngo loi pe ngöne la mene i Akötesie.
w08 15/7 27 ¶6
Itre Mekun Ka Sisitria Ne La Tusi Korinito
2:3-5. Paulo a cainöj e Korinito. Hnei angeic hna sipu hnyinge ka hape, atreine jë kö angeic troa cainöje koi angatr, ke, angeic a cainöj ngöne la ketre götrane gaa hlemu la inamacan, me ini i angetre Heleni. Ngo, tha hnei angeice kö hna nue la xou troa sewe angeic troa kuca la huliwa hna ahnith hnei Akötresie. Tha tro pi kö sa nue la ketre ewekë troa sewe së troa cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia i Akötresie. Loi e tro sa thele ixatua thei Iehova tui Paulo.
E Tusi Hmitrötr
(1 Korinito 1:1-17) Ini paulo, hna hëne hnene la aja i Akötesie nyine aposetolo i Iesu Keriso, me Sosetheni fe kete tejin, 2 kola cinyihane kowe la ekalesia i Akötesie e Korinito, koi ange hna ahmitötëne thei Iesu Keriso, nge hna hëne nyine ite ka hmitöt, ce me angat’ asë ngöne la nöjei nöj’ asë angete hëne la atesiwati ne la Joxu shë Iesu Keriso, Joxu i angate me eëshë ; 3 loi e thei nyipunie la ihnimi gufa, me tingetinge qa thei Akötesie Keme shë, me Joxu Iesu Keriso. 4 Ini a ole pala hi koi Akötesingö göi nyipunie, ngöne la ihnimi gufa i Akötesie hna hamë nyipunie göi Iesu Keriso ; 5 laka hna atena mo nyipunie thei nyidë la nöjei ewekë asë, ngöne la nöjei tenge ewekë asë, me nöjei inamacan’ asë ; 6 tune la hna acatene la nyi nyipici Keriso thei nyipunie ; 7 celë hi mate pa pala kö ahnahna ka pate thei nyipunie, kola teqene la tro ha mama la Joxu shë Iesu Keriso ; 8 lo ate troa acatenyi nyipunie uti hë la pun, mate pë ngazo ngöne la drai ne la Joxu shë Iesu Keriso. 9 Nyipici Akötesie, lo ate hë nyipunie troa ce memine la Hupuna i nyidë Iesu Keriso Joxu shë. 10 Ange tejin, ini a sipo nyipunie ngöne la atesiwati ne la Joxu shë Iesu Keriso, ka hape, loi e ca hna ewekë nyipunie, mate tha kaqa kö nyipunie ; loi e nyipi ce hni nyipunie ngöne la mekune ka cas. 11 Ke hna qeje nyipunie koi ni, ite tejine me ini, hnei angete lapa thei Keloe, ka hape, nyipunie a ikelikelë. 12 Dei la tenge ewekëng, ka hape, isa öni nyipunie asë, ka hape, Ate i Paulo ni ; nge ate i Apolo ni ; nge ate i Kefa ni ; nge ate i Keriso ni. 13 Hape u, hna thupathupa Keriso ? hna asatauro Paulo thatraqai nyipunie ? nge hna bapataiso nyipunie kowe la ëje i Paulo ? 14 Ini a ole koi Akötesie ngöne laka pëkö kete e nyipunie hnenge hna bapataison, loi pe Kerisepo me Gaio ; 15 wanga öni kete jë, hnenge hna bapataisone kowe la ëjeng. 16 Nge hnenge fe hna bapataisone la lapa i Setefana, ngo tha ’te kö ni maine hete kete hnenge hna bapataison. 17 Ke tha hna upi ni kö hnei Keriso troa bapataiso, ngo loi pe troa cainöjëne la maca ka loi ; tha hna ewekëne la inamacan, wanga gufapi la satauro i Keriso.
25-31 MAAC
ITRE TRENGAMO QA HNINE LA WESI ULA | 1 KORINITO 4-6
“Hna Alevenëne La Tepe Ka Tru Hnene La Levene Ka Co”
(1 Korinito 5:1, 2) Hlemu xöteithë hë laka thei nyipunie la nyi xetë, lo nyi xetë ka tha eje kö thei angete ethen, ene la tro kete a xome la ifënekö ne la keme i angeic. 2 Nge pi tru hë nyipunie, nge tha teije kö mate helënepi qa thei nyipunie la ate kuca la ewekë cili.
(1 Korinito 5:5-8) nue angeice pi hnei nyipunie koi Satana mate patepi la ngönetei, mate mele la u ngöne la drai ne la Joxu Iesu. 6 Tha loi kö la selëne i nyipunie. Ke tha ’te kö nyipunie laka, hna alevenëne la tepe ka tru hnene la levene ka co ? 7 Tijepi la levene ka hekö, mate tepe ka hnyipixe nyipunie, kösë tha hna levenë nyipunie. Ke hna humuthe la paseka shë, ene Keriso ; 8 qa ngöne lai tro sha pui ne xen, nge pëkö levene ka hekö, kete pëkö levene ne iangazo me menu ; ngo loi la areto ka tha hna levenëne kö, ene la meköti me nyipici.
(1 Korinito 5:13) ngo Akötesieti a ameköti angete lapa qëhnelö ? Helënepi qa thei nyipunie la ate ka ngazo.
it-2 130
Leven
Hnei Paulo aposetolo hna xome la ceitune celë ngöne lo angeic a upe la ekalesia ne Korinito troa upetröneë la ketre e angatr. Öni angeic: “Tha ’te kö nyipunie laka, hna alevenëne la tepe ka tru hnene la levene ka co ? Tijepi la levene ka hekö, mate tepe ka hnyipixe nyipunie, kösë tha hna levenë nyipunie. Ke hna humuthe la paseka shë, ene Keriso.” Thupene lai, hnei angeic hna amamane hnyawane la aliene la “leven.” Öni angeic: “Qa ngöne lai tro sha pui ne xen, nge pëkö levene ka hekö, kete pëkö levene ne iangazo me menu ; ngo loi la areto ka tha hna levenëne kö, ene la meköti me nyipici.” (1Kor 5:6-8) Ame e celë, Paulo a qaja la hna nyihatrene hnene la pui ne xeni areto tha hna levenëne kö, ka nyiqaane thupene la ijine Paseka. Kola cipa la falawa e hetre mutine leven. Ketre tune mina fe, troa pui ngazo la ekalesia xajawa i Iehova, e tha hna upetröneë kö la ketre atr ka kuci ngazo. Haawe, nyipiewekë troa xometrije la “leven” qaathei angatr; troa ceitu memine lo ijine pui ne xen, pëkö troa hetre leven.
it-2 903-904
Satana
Nemene la aliene la kola hape, troa ‘nue ketre koi Satana matre patre pi la ngönetrei’?
Hetre hna amekötine hnei Paulo kowe la ekalesia ne Korinito göne la atr ka ce lapa memine la föe ne la keme i angeic. Öni Paulo: “Nue angeice pi hnei nyipunie koi Satana mate patepi la ngönetei.” (1Kor 5:5) Paulo a upi angatr troa upetröneë la atre cili, nge tha tro hmaca kö a ithanata me angeic. (1Kor 5:13) Ame la kola nue angeic koi Satana, tre, kolo hi lai a hape, tha angeice hmaca kö a sine la ekalesia, nge angeice pë hë ngöne la fen hna musinëne hnei Satana. Ceitune hi la atre cili memine la ‘trepe ka tru hna alevenëne.’ Kola musinë angeic hnene la itre aja ne “ngönetrei.” Nge, ame la ekalesia, ej a wangatrune la itre ewekë ne la u. Haawe, nyipiewekë troa upetröneë angeic, matre tro la ekalesia a tro loi. (1Kor 5:6, 7) Ketre, hnei Paulo hna nue Humenaio me Alesanedro koi Satana, ke, hnei nyidro hna nuetrije la lapaun, me mekuthetheu ka loi, matre iananyi hë nyidro qa ngöne la lapaun.—1Tim. 1:20.
(1 Korinito 5:9-11) Ase hë ni cinyihane koi nyipunie ngöne la tusing, ka hape, the imajemikeu kö me angete nyi xetë ; 10 tha hape, tha troa iöhnyi me itete nyi xetë e celë fen, me itete meciun, me itete thepe mo, me itete thithi kowe la idola ; maine hnaa tun, maine tro hë nyipunie a cile qa la fen. 11 Ngo enehila ini a cinyihane koi nyipunie, ka hape, e hete ate thei nyipunie a hape, tejin, ngo ate nyi xetë, me meciun, me thithi kowe la idola, me cateqë, me iji ka hait, me thepe mo, the ce xeni kö me ite ka tune lai.
lvs 241, itre xaa mekun
Hna Upetröneë
Maine troa kei la ketre trejin kowe la ngazo, nge tha ietra kö angeic, me trongëne la itre trepene meköt qaathei Iehova, tha ijiji angeic hmaca kö troa hane sine la ekalesia. Troa upetröneë angeic. Ame la kola upetröneë la ketre trejin, tha tro hmaca kö sa thele troa iöhnyi me angeic, me ithanata me angeic. (1 Korinito 5:11; 2 Ioane 9-11) Ame la kola upetröneë la ketre trejin, kolo hi lai a thupëne matre tha tro kö a adrone la ëje i Iehova, memine la ekalesia. (1 Korinito 5:6) Ketre, aqane ihaji lai ka troa xatuane la atr troa ietra, me bëeke hmaca koi Iehova.—Luka 15:17.
▸ Meken 3, paragarafe 19
Troa Sine Thel La Itre Mekune Ka Sisitria
(1 Korinito 4:9) Ke ini a mekune hna pine acilë huni hi ang’ aposetolo hnei Akötesie, kösë nyine troa mec ; ke hna celohmë huni nyine waduo kowe la fene hnengödrai, me ite angela, me nöjei ate.
w09 15/5 24 ¶16
Itre Angela—‘u Hna Iupi Troa Nyihlue’
16 Ame la itre atr a cile kowe la itre jol, tre, ‘nyine hain kowe la itre angela.’ (1 Kor. 4:9) Angatr a madrine la easa mele nyipici koi Iehova, memine la kola ietra hnene la ketre atr. (Luka 15:10) Ketre, angatr a hain la kola idrengethenge me metrötr hnene la itre trejin föe. Öni Tusi Hmitrötr, “ijije kowe la föe troa hete hatene la musi hune la he i nyido pine la nöjei angela.” (1 Kor. 11:3, 10) Eje hi laka, kola madrine hnene la itre angela la angatr a öhne la itre trejin föe, memine la itre xaa trejine a idrengethenge, me metrötrën la itre hna cilën ngöne la organizasio i Iehova. Itre nekö i Akötresie e hnengödrai a nyitipune la aqane idrengethenge cili.
(1 Korinito 6:3) Ke tha ’te kö nyipunie laka tro sha amekötine la ite angela ? nge the qaja kö la ite ewekë ne la mele celë ?
it-2 151
Wathebo
Wathebo Kowe La Itre Angela. Ngacama sisitria catre kö la itre angela hune la itre atr, ngo hetre wathebo qaathei Akötresie nyine tro nyudreni a trongën. (Heb 1:7, 14; Sal. 104:4) Hetre wathebo fe hnei Iehova hna hamëne koi Satana. (Iobu 1:12; 2:6) Hnei Mikaela, tane la itre angela, hna metrötrë Iehova, Atre Amekötine Ka Sisitria, ngöne lo nyidrëti a iwesitrë me Diabolo. Öni nyidrë: “Qâ i [Iehova] kö troa shewe eö.” (Iudra 9; wange ju la Zaka. 3:2.) Hnei Iehova Akötresie hna amë asë la itre angela fene la musi Iesu Keriso. (Heb 1:6; 1Pet 3:22; Ma 13:41; 25:31; Fil 2:9-11) Haawe, Iesu la ka upe la ketre angela troa tro fë la ketre maca koi Ioane. (Hna Ama 1:1) Ame ngöne 1 Korinito 6:3, Paulo aposetolo a qaja la itre hna iën, itre trejin me Keriso. Tro angatr a amekötine la itre angela, ke, hetre hnëqa i angatre fe ngöne la ijine troa amekötine la itre angela ka ngazo.
E Tusi Hmitrötr
(1 Korinito 6:1-14) Maine kete e nyipunie a hete ewekë troa ikelikelë me kete, hape u, tro angeic’ a cate fë troa ishenyine hnei angete thina ka tha meköti kö, ngo tha hnei ange ka hmitöte pe ? 2 Nge tha ’te kö nyipunie laka tro ha amekötine la fene hnengödrai hnei ange ka hmitöt ? nge maine troa amekötine la fene hnengödrai hnei nyipunie, hape u, tha ijiji nyipunieti kö troa amekötine la ite ewekë ka co ? 3 Ke tha ’te kö nyipunie laka tro sha amekötine la ite angela ? nge the qaja kö la ite ewekë ne la mele celë ? 4 Maine hetenyi nyipunie la ite ewekë ne la mele celë troa amekötin, qâ i ite ka co ngöne la ekalesia troa amekötin’ it ej. 5 Ini a qaja nyine ahmahmanyi nyipunie, Hape u, nyipici kö laka pëkö ate inamacane ka casi thei nyipunie ? pëkö ka casi ateine troa amekötine göi ite tejine me angeic, 6 Ngo lue tejin’ a iuti sai kowe la ishenyin, nge angete tha lapaune pena ? 7 Celë hi menu i nyipunie laka iuti sai nyipunie. Ue laka tha xomi hnine kö la ngazo ? Ue laka tha nue kö la ewekë i nyipunie hna thapa ? 8 Ngo nyipunie pe angete angazon, me qene ënöne la ite ewekë i ange tejin. 9 Ke tha’te kö nyipunie laka tha tro kö a hane sine la baselaia i Akötesie hnei ange ka tha meköti thina ? The amenu nyipunieti kö ; ame angete nyi xetë, me itete thithi koi idola, me angete kuci ngazo, me angete hni koi fö, me itete qene sodoma, 10 me ite ate kë ’nö, me angete meciun, me angete hmo hnei ka hait, me ite cateqë, me angete thepe mo, tha tro kö angate a hane sine la baselaia i Akötesie. 11 Hna tune lai ite xan’ e nyipunie ; ngo ase hë sië nyipunie, me ahmitötë nyipunie, me jele meköti nyipunie ngöne la atesieti ne la Joxu Iesu Keriso, me ngöne la Ua i Akötesi shë. 12 Ijiji ni la nöjei ewekë asëjëihë, ngo tha nyipi ewekë la nöjei ewekë asëjëihë ; ijiji ni la nöjei ewekë asëjëihë, ngo tha tro kö a musinë ni hnei kete. 13 Nöjei xeni thatraqane la hni, nge hni thatraqane la nöjei xen ; ngo tro Akötesieti a apaten’ asë lu’ ej. Tha nyine thatraqane kö la kuci ngazo la ngönetei, ngo thatraqai Joxu pe, nge ame la Joxu, te, thatraqane la ngönetei. 14 Nge hnei Akötesie hna amelene hmaca la Joxu, nge tro fe nyidëti a amele shë hmaca hnene la menea i nyidë.