Nemene La Aqane Tro La Itre Xan ’a Ixatua?

“MAINE hetre nyine tro ni a kuca, ke, qaja jë koi eni.” Aqane qaja lai hnene la ka alanyimu kowe la itre sine celo i angatre maine sine i angatre ka xötrei hleuhleu. Nyipici laka hetre aja së. Easë a ajane troa kuca la ketre ewekë nyine ixatua. Ngo hapeu, tro kö la atr ka hleuhleu a traqa koi së me qaja ka hape: “Eni a mekune laka hetre ewekë ka ijiji eö troa xatua ni”? Ohea. Ejehi laka, e tro së a nyipi hamë ixatua me ajane troa akeukawane la ketre atr ka hleuhleu, ke, loi e ketre sipu mekune së troa kuca.

Hna qaja hnene la ketre hna ewekë ngöne Tusi Hmitrötre ka hape: “Ite waucathingene gole hnine la ite tenge sileva la tenge ewekë hna qaja ngöne la ijin’ej.” (Ite Edomë 15:23; 25:11) Troa hetrenyi la inamacan, matre troa atrehmekune la itre nyine qaja me tha nyine qaja, me atrehmekune la nyine kuca me tha nyine tro kö a kuca. Hane la itre xaa ixatua qa hnine la Tusi Hmitrötr, hnene la itre atr ka hleuhleu hna öhnyi ixatua qa ngön.

Nyine Kuca . . .

Drenge ju: Kola qaja ngöne Iakobo 1:19 ka hape loi e troa “canga dreng.” Ame la ketre ewekë ka nyipiewekë catr, nge ka ixatua, ke, ene la troa drenge me troa trotrohnine la hleuhleu ne lai atr. Ame itre xaa atr ka hleuhleu, ke, angatr’a ajane troa porotrikëne lai atr ka meci hnei angatre hna hnim, maine lai akesida, maine ketre qaane lai mec, maine pena angatr’a fe la hni angatre thupene lo kola mec. Hawe, hnyingëne ju ka hape: “Ajane kö eö troa ithahnataan?” Nue angatre pi troa axeciën. Thupene la kola meci hnene la keme i angeic, ke, önine la ketre thöthi ka hape: “Tru la ixatua koi ni, la itre xan’a hnyingë pengöne la ewekë ka traqa me hamëne la traeme i angatre troa drei ni.” Drenge hnyawaane ju, nge trotrohnine ju la hace i angeic, ngacama pëkö nyin hna hamëne hnei epun. Ngo, nue angatre pi troa fe amamane la hni angatr.

Loi e troa thuecatr: Amamane jë koi angatre ka hape ase hë angatre kuca asë la ka ijij (maine itre xaa ewekë hnei epuni hna atre laka nyipici me loi), Qaja hnyawane ju koi angatre ka hape ame la itre ewekë qa kuhu hni angatr, ke, tha ka traqa kö koi angatre hmekuj, tune la hleuhleu, maine elëhni, maine troa nyi zö, maine itre xane ju kö. Qejepengöne jë la itre xaa atr ka cile kowe la hleuhleu, nge loi hë angatre enehila. Kola qaja ngöne Ite Edomë 16:24 ka hape ame la itre “tenge ewekë ka sheming,” ke, “nyine kowe la ite june.”​—1 Thesalonika 5:11, 14.

Nuepi la traeme i epuni koi angatr: The nue hmekuje kö la traeme i epuni ngöne lo xötrei, ngöne la kola traqa lo itre sine ce elo maine itre sine i angatr, ngo tro fe a hamë ixatua ngöne la itre treu thupen, ke, itre xan’a hmaca kowe la itre huliwa i angatr. Hawe, aqane tro epuni lai a amamane ka hape epuni la ketre “atr ihnim,” ketre atr ka lapa ezine la sine ce elo ngöne la ijine “aköte.” (Ite Edomë 17:17) Kola qejepengöne hnei Teresa ka meci neköne ngöne la ketre akesida ne loto, kola hape “Hnene la itre sine i nyiho hna thupëne matre tro palahi a hetre nyine kuca e hej, matre tha tro kö a qea la itre ijine tro nyiho a lapa casi pe e celë hnalapa. Tru la ixatua qa ngön, pine laka hetre trenge catre i nyiho troa xomihnine la ketre ewekë ka paatre qa thei nyiho.” Ngöne la itre macatre thupen, lo kola amekunëne lo ijine mala angeice maine ijine kola mec, ke, ketre ijine lai ka hace kowe la itre ka mel. Hnauëne matre tha makëne pe la itre ijine cili ngöne idrai i epuni, matre ame la kola traqa kow, ke, ijije tro epuni a sajuë angatr?

Isa mekune ju la nyine kuca: Hapeu, hetre ewekë kö nyine troa itön? Hetre itre nekönatre kö nyine thupën? Hapeu, hetre hnë lapa kö hnene la itre sine ce elo maine sine i angeice ka traqa troa iwai? Ame lo itre ka xötrei hleuhleu, ke, hace catre koi angatr, ene pe thatre hë angatre la hnei angatre hna troa kuca, me aqane troa sipo ixatua. Hawe, e hnei epuni hna wangatrehmekune lai, ke, the treqene kö troa sipo epun, ngo, loi e ketre sipu mekune ju me kuca. (1 Korinito 10:24; Goeëne ju 1 Ioane 3:17, 18.) Kola amekunëne hnene la ketre föe ka meci föene ka hape: “Alanyimu la itre ka qaja ka hape ‘Maine hetre ewekë nyine tro ni a kuca, ke, qaja jë koi eni.’ Ngo, ame la sinenge ka ihnim, ke, tha hna hnyinge kö. Hnei eahlo hna sipu lö ngöne la hnahag, me senge la ibeetr, nge eahlo pë hë a wasine pi la itre dara ka dro. Hna xome la baketrë time hnene la ketre sör, me xatua eahlo troa wasine me köle hnyawane la tapi hna hmitrane hnei föeng. Xalaithe hi lao wiike thupen, nge ene pe traqa pi hnene la ketre qatre thup ne la ekalesia, memine la hnahetre ne huliwa me itre zuti nyidrë, nge kola hape ‘Tha luelue kö ni laka hetre ewekë nyine troa acatren. Nemene jë?’ Eni a olene catrëne kowe lai trahmanyi ka nyihnyawaane la ketre aparei elektrik memine la qëhnelö ka cile pe hi hnene la ca ingelen.”​—Goeëne ju Iakobo 1:27.

Hnime ju la itre trehnyiwa: Kola amekunë së hnei Tusi Hmitrötre ka hape “The thëthëhmine kö troa hnimi ite tenyiwa.” (Heberu 13:2) Tro së a mekune palahi ka hape troa kapa la itre ka hleuhleu. Hune la troa könë angatre troa traqa e nöjei ijin, ke, hapeu matre qaja ju pe la ketre drai me traeme ne tro angatr’a traqa. Maine xele kö angatr, ke, the canga nuetrije kö. Tru catre la ixatua qa ngöne la itre trenge ewekë ka menyik. Maine jë angatr’a xel, pine laka angatr’a xou troa thatreine xomihnine la hace i angatre qëmekene la itre xaa atr. Maine pena tro angatr’a hmahma e troa madrine la xen, me ngöne la kola ce hnyima me itre xan ngöne la traeme cili. Mekune ju la aqane hnimi trenyiwa hnene la ketre föe, Lidia la ëjen, hna qejepengöne hnei Tusi Hmitrötr. Thupene la hna hë Luka hnei eahlo, ke, nyidrëti a qaja ka hape “Nyidoti a xome cipa hun.”​—Ite Huliwa 16:15.

Xomehnine me trotrohnine ju: The tro kö a sesëkötrëne la aqane tro la atr ka hleuhleu a ithahnata. Mekune kö laka ma angatr’a elëhni me nyi zö angatre kö. Maine kola wesitre koi epun, ke, loi e tro epuni a hetre wangatrehmekune me xomihnine matre tha tro kö a sa akötrën. Tusi Hmitrötr’a eamo së ka hape: “Xetëneju nyipunie la ihnimi ka tru, me utipin, me thina ka loi, me hni ka ipië, me thina ka menyik, me xomi hni ahoeany, tui ange hna iëne hnei Akötesie ange ka hmitöte me hnimina.”​—Kolose 3:12, 13.

Cinyihane ju la ketre tus: Hna wangacone palahi la enyipiewekëne la itre tusi ka amamane la hace së fe, maine pena troa cinyihane ngöne la ketre karte, laka easë a hane utipiin. Nemene la itre eloin? Hane la itre trenge ewekë i Sindy ka meci thine qa ngöne kasere kola hape: “Hnene la ketre sine ce elonge hna cinyihane la ketre tusi ka mingöming. Ketre ixatua lai ka tru koi ni, pine laka ijije tro ni a e lapaan.” Ngacama “tha qea kö” lai tus, maine lai karte ne thuecatr, ngo tro epuni a hamëne hnene la hni ka pexej. (Heberu 13:22) Kola amamane ka hape hna ketri epun, nge epuni a ce mekune la itre ijine ce mele i epuni memine lai ka mec, maine pena kola amamane la aqane ketr la mele i epuni hnene lai atr ka mec.

Ce thithi jë me angatr: Tha tro kö a wangacone la enyipiewekëne la itre thithi hnei epuni hna troa kuca cememine me thatraqane la itre atr ka hleuhleu. Kola qaja hnei Tusi Hmitrötre ka hape: “Hete thangane atraqate la thithi ne la ate thina ka meköt.” (Iakobo 5:16) Ketre ceitun, e troa drenge la thithi epuni thatraqai angatr, ke, tro lai a xatua angatre troa cile kowe la itre mekune ka ngazo, tune la nyi zö.​—Goeëne ju Iakobo 5:13-15.

Tha Nyine Tro Kö a Kuca . . .

The ananyine kö lai atr ka hleuhleu, ngacama thatre kö epuni la nyine troa qaja maine la nyine kuca: Hna majemine qaja ka hape ‘Eni a mekune laka angatr’a ajane troa lapa casi enehila.’ Ngo, ejehi laka, tha ajane kö së troa easenyi angatr, pine laka easë a xou troa qaja maine kuca la ketre ewekë ka troa akötrë angatr. Ngo ejehi laka, tro pe a tru la hleuhleu i angatr, nge pëkö ixatua, e troa paatre hnene la itre sine ce elo i angatr, maine sine i angatr, maine pena hnene la itre sine hmi angatr. Mekune kö laka ame la itre trenge ewekë me itre aqane ujë ka loi, ke, enehi la itre ewekë ka co hi. (Efeso 4:32) Ame la qëmeke i epuni hmekuj, ke, ketre ixatua lai ka tru. (Goeëne ju Ite Huliwa 28:15.) Tereza a mekune hmaca la ijine kola meci hnene la nekö i eahlo jajiny, nge kola hape: “Ngöne la ca hawa, ke, ka tiqa hnei sine i eahuni ngöne la hnë lö e pital; Kola traqa lo itre qatre thupe me itre föe i angatr. Ame la itre xaa föe, ke, pëkö traeme i angatre troa aukene la hna kuci he, nge itre xane petre kö memine la itre hnahetre ne huliwa i angatr. Hnei angatre hna nue la itre huliwa i angatre matre troa canga traqa. Alanyimu la itre ka hape thatre kö angatre la itre nyine qaja, ngo ame la ka nyipiewekë, ke, ene la tro angatr’a traqa.”

The acilë angatre kö troa treij: Easë a ajane troa qaja ka hape ‘The treije hmaca kö.’ Ngo, kaloi pe la troa neni la trenge timidra. Ngöne la kola mekune la kola meci la fö i angeic, ke, öni Keitr ka hape “Eni a mekune laka nyipiewekë troa nue la itre atr ka hleuhleu troa fe amamane la itre mekune i angatr, me fe amamane la itre hni angatr.” Tha tro kö a majemine troa qaja la aqane tro angatr’a drenge la hace. Nge, tha tro mina fe kö a mekune ka hape tro epuni a juetrëne la hace i epun, matre tha tro kö angatr’a dreng’atrune la hleuhleu. Ngo ame pe, ke, Tusi Hmitrötr’a eamo së, kola hape “ce teijejë me angete teij.”​—Roma 12:15.

The nyimenyime kö troa eamo angatre troa canga xometrije la itre hnahetre maine itre xaa ewekë ne lai ka mec, nge thatreine pala kö angatre troa nue: Hne së hna majemine mekune ka hape loi e troa trije la itre ewekë ka amekunëne lai ka mec, pine laka kola aqeane la hleuhleu. Ngo, tha tro kö a xome tune lo ketre trenge ewekë, kola hape “Nanyi kowe la lue mekeng, nanyi fe kowe la hning.” Ame la itre atr ka hleuhleu, ke, angatr’a ajane troa nue hmidrane la hace i angatr. Mekune ju lo hna qejepengöne hnei Tusi Hmitrötr, la aqane ujë i Iakobo, ngöne la kola qaja koi nyidrë ka hape hna humuthe la nekö i nyidrë kaco, ene Iosefa, hnei öni ka ngazo. Thupene la hna amamane koi Iakobo, la ipelewe ka qea i Iosefa, nge ka si madra, ke, nyidrëti a “teije pine la nekö i nyidë a nyimu drai. Ame hna cilejë la ite nekö i nyidë asë ite trahmanyi me jajinyi troa aupunyi nyidë, ngo xele nyidëti ma up.”​—Genese 37:31-35.

The tro kö a qaja ka hape, ‘ijije tro eö a hnahone hmaca la ketre nekönatr’: Kola qaja hnene la ketre thine ka meci neköne ka hape “Xele ni ma wange la itre atr ka qaja koi ni ka hape ijije tro hmaca kö ni a hnahone la ketre nekönatr.” Nyipici laka, ka loi la itre aja ne la hni angatr, ngo ame pe, ame göi itre keme me thine ka hleuhleu, ke, ame la ithahnata cili, ke, ‘kösë hna thine hnei taua.’ (Ite Edomë 12:18) Thatreine kö troa nyihnane la ketre nekönatre hnei ketre. Pine nemen? Pine laka, isa pengöne kö la isa alacas.

The tro kö a neëne troa ithahnataane lai ka mec: Kola qejepengöne hnene la ketre thine ka hape “alanyimu la itre atr ka neëne troa qaja la ëjene la nekönge trahmanyi Jimy, maine porotrikë angeice pena. Celëhi ewekë ka akötre koi ni.” Hawe, e kola qaja la ëjene lai ka mec, ke, the saze hna ithahnata kö. Hnyinge ju kowe lai atr ka hape, ajane kö angeice troa ithahnataan. (Goeëne ju Jobu 1:18, 19 me 10:1.) Ame itre xaa atr ka hleuhleu, ke, angatr’a madrine la kola qejepengöne hnene la itre sine i angatr, la itre thina ka loi hna öhne thene lai ka mec.​—Goeëne ju Ite Huliwa 9:36-39.

The nyimenyime kö troa qaja ka hape, ‘Ma ketre ka loi hi’: Tha loi kö e itre xaa ijine troa canga ‘haji angete hni ka ewë,’ ene la troa qaja loine la meci kowe la itre atr ka hleuhleu. (1 Thesalonika 5:14) Thupene la kola meci hnene la thine i angeic, kola qejepengöne hnene la ketre föe ka hape: “Itre xan’a qaja ka hape, ‘Tha akötre hë eahlo,’ maine pena, ‘Tingetinge hë eahlo.’ Ngo, xele ni ma drenge la itre ithahnata celë.” Pine laka, itr’ej’a amamane kowe la itre ka mele ka hape, tha tro kö angatr’a hleuhleu, maine pena tha nyipiewekë kö la kola meci hnene lai atr. Ejehi laka, troa atraqatre la hleuhleu i angatr, pine laka paatre hë la atr hnei angatre hna hnime catrën.

Tha ketre ka loi pena kö troa qaja ka hape, ‘Trotrohnine hi ni la hleuhleu i eö’: Nyipi trotrohnine kö epuni lai? Ketre ceitun, hapeu, ijije kö tro epuni a trotrohnine la hleuhleu ne la ketre keme maine thine ka meci nekön, e maine tha ase kö epuni ketre sipu melën? Nge maine hnei epuni hna melën, ke, troa trotrohnine hnyawane laka isa pengöne kö la itre hni ka hleuhleu. (Goeëne ju Ite teije i Ieremia 1:12.) Nge, ame ngöne la ketre götran, troa hetre thangane ka loi, e tro së a qaja la hne së hna melën, ene la aqane xomihnine së la kola meci hnene la ketre atr hne së hna hnim. Hna akeukawane la ketre föe ka meci hë la nekö i angeice jajiny, hnene la ketre thine ka meci neköne jajinyi mina, la eahlo a qejepengöne la ka aloinyi eahlo. Eahlo a qaja ka hape: “Tha hna nyiqaane qaja kö hnene la thine ka meci neköne ka hape ‘Trotrohnine hi ni la hleuhleu i eö.’ Hnei eahlo hi hna qaja la aqane traqa la itre ewekë koi eahlo, nge nue ni pi troa qejepengön’itr’ej.”

Ame la troa xatuane la atr ka hleuhleu, ke, loi e troa hetre utipin, me hetre wangatrehmekun, me tru la ihnim. The treqene kö tro la atr a traqa koi epun. The qaja hmekujëne kö ka hape, “Maine hetre nyine tro ni a kuca. . . . ” Ngo “ketre” sipu mekune ju me kuca la ketre ewekë.

Hetre itre xaa hnyinge nyine troa ithahnataan: Nemene la mejiune ne la melehmaca hna qaja hnene la Tusi Hmitrötr? Kola hape hapeu koi epun, memine lai atr ka meci hnei epuni hna hnim? Pine nemene matre tha luelue kö së ka hape ka catr la mejiun?

Itre Hnyinge Nyine Troa Mekun

Pine nemene matre tru la ixatua kowe la atr ka hleuhleu e tro së a drei angeic?

Nemene la itre xaa ewekë nyine tro së a kuca matre akeukawane la ketre atr ka hleuhleu?

Nemene la nyine tro së a neëne troa qaja maine neëne troa kuca ngöne la kola treije hnene lai atr ka hleuhleu?

[Hna eköhagen götrane 25]

Ixatua Kowe La Itre Nekönatre Matre Troa Cile Kowe La Ewekë Ka Traka Koi Nojei Atr, Ene La Mec

Ngöne la kola ketr la fami hnene la mec, ke, jole kowe la keme me thin, me itre sine i nyidro, me sine ce elo i nyidro troa ithahnata, maine troa xatuane la itre nekönatre troa cile kowe la ewekë ka traqa. Ngöne la ijine cili, ke, itre nekönatr’a aja ixatua qa thene la itre ka tru matre atreine angatre troa xomihnine la mec. Loi e troa wange la itre xaa mekune thatraqane la ixatua kowe la itre nekönatre matre troa atrepengöne la mec.

Tuneka la aqane troa qejepengöne la meci kowe la ketre nekönatr? Nyipiewekë troa qaja la itre aqane ewekë ka tha jole kö troa trotrohnin. Tro palahi a thupëne me hape ka nyipici kö la hnei epuni hna qaja. The luelue kö troa qaja la itre trenge ithahnata, tune lo “atr ka mec” memine la “mec.” Ketre ceitun, maine epuni a lapa ezine la nekönatr, cilehuji angeice ju hnei epun, nge qaja ju ka hape: “Hna traqa la ketre ewekë ka ngazo. Ka wezipo catre Kaka, ketre meci ka tha hlemu kö, xalaithe hi la itre atr ka hetreny, nge meci hë nyidrëti enehila. Tha zöne kö la ketre atr. Drenge catre easë laka paatre hë nyidrë, pine laka, tru catre la ihnimi së koi nyidrë, nge ketre tru fe la ihnimi nyidrë koi së.” Ejehi laka, ixatua ka tru, la troa qaja hnyawaane ka hape maine nekönatr, maine keme maine thin, ke, tha tro kö a meci qa ngöne la hna kucakuca hmekuj? Iele angatre jë troa hnying. Maine angatr’a hnyinge ka hape ‘Nemene la mec?’ Ijije tro epuni a sa koi angatre ka hape: “Ame la aliene la ‘mec,’ ke, tha huliwa ha la ngönetrei, nge tha kuca ha la itre ewekë hna majemine kuca ekö​—tha ithahnata ha, tha öhne hë, maine tha drenge hë, nge tha hleuhleu hmaca kö.” Ame la ketre keme maine thine ka lapaune kowe la hna thingehnaeane hnei Tusi Hmitrötr, ene la melehmaca, ke, ijine ka ijije hi lai troa qejepengöne ka hape tha thëthëhmine kö Iehova la atr ka mec, nge ijije tro nyidrëti a amelene hmaca ngöne la paradraiso e celë fene ka troa xulu. (Luka 23:43; Ioane 5:28, 29)​—Wange ju lo hna cinyihane ka hape “Ketre Mejiune Ka Catre Kowe La Itre Ka Mec.”

Hetre xaa ewekë kö tha nyine tro kö a qaja? Tha nyipi ixatua kö la troa qaja ka hape, kola pane tro hnene la ka mec. Maine kem, maine thine la ka mec, ke, akötre catre kowe la nekönatre, pine laka, tro angeic’a mekune ka hape kola nuetriji angeic. Maine hna qaja ka hape kola pane ea hnene lai ka mec, ke, tha luelue hmaca kö nyëne laka hna nuetriji nyën, nge tro nyën’a mekune ka hape: ‘Hna tro hnei Qaaqa, nge tha ase kö iahni!’ Thupëne ju fe troa qaja koi angatre ka hape kola meköle hnene lai ka mec. Hnei angatre hna majemine troa jelenyipicine la itre aqane qaja celë. Maine tro la nekönatr’a xome la meköle ceitune me mec, ke, tro nyën’a xou ma tro a meköle e nöjei jidr.

Tro kö la itre nekönatr’a sine la kelewezipo? Tro la itre keme me thin’a trotrohnine la itre aja ne la itre nekönatr. Maine tha ajane kö angatre troa tro, the musinë angatre kö; maine pena tro angatr’a nyi zö, pine laka tha hnei angatre kö hna sin. Maine angatr’a ajane troa tro, ke, qejepengöne hnyawane jë la aqane trongen, maine pena qaja ju fe ka hape, maine troa fe maine thinge la hua. Qaja ju fe ka hape, tro fe angatr’a öhne la itre atr ka kösau e treij, pine laka angatr’a hleuhleu. Nge, nue angatre pi troa hnying. Qaja hnyawaane jë koi angatre ka hape, e aja i angatr, ke, ijije tro angatr’a tro.

Nemene la aqane ujë ne la itre nekönatre qëmekene la mec? Hna mekune hnene la itre nekönatre ka hape, zö i angatre la kola meci hnene la ketre atr hnei angatre hna hnim. Pine laka, ame lo itre xaa ijine ekö, ke, hna traqa kowe la nekönatre la elëhni kowe lai atr ka mec, matre angeic’a mekune ka hape hna jëne la elëhni, maine pena la itre trenge ewekë i angeice ekö la kola meci hnene lai atr hnei angeice hna hnim. Ijije tro epuni a akeukawanyi angatre ka hape: ‘Thatreine kö la itre mekune me itre trenge ewekë troa axulune la ketre meci kowe la itre atr, nge tha hnamecine kö itr’ej.’ Loi e tro palahi a qaja lapaane kowe la nekönatr.

Tro kö epuni a juetrëne la hleuhleu i epuni qëmekene la itre nekönatr? Ketre ewekë ka loi la troa treije qëmekene la itre nekönatr, nge tha nyine hmahmane kö. Thatreine kö epuni troa juetrëne hnyawane la hleuhleu i epuni qëmekene la itre nekö i epun; ke, atre epuni hnyawa hi hnei angatr, nge canga öhne hi angatre ka hape hetre ewekë hnei epuni hna juetrën. Loi e tro epuni a meköti memine la hleuhleu i epun, matre tro angatr’a trotrohnine ka hape ame la troa hleuhleu, ke, hna traqa kowe la nöjei atr’asë, nge hetre ijine easë a fe amamane la hni së.

[Iatr ne la götran 21]

Maine öhne hi epuni laka kola aja ixatua, ke the treqene kö troa sipo epun, ketre isa mekune ju la nyine kuca

[Iatr ne la götran 22]

Tru la ixatua kowe lai atr ka hleuhleu, e tro epuni a traqa e pital