Loi e Troa Eatrëne La Itre Hna Amekötine Matre Troa Hane Xome La Bapataiso
“Hape u, ngazo troa bapataiso ni?”—ITE HULIWA 8:36.
1, 2. Tune kaa la aqane nyiqaane ithanata Filipo memine la atre ne Aithiope, nge nemene la ka amamane ka hape, hetre hni ne ajan ne lai atre cili kowe la nyipi hmi?
CAAS maine lue macatre thupene lo meci Iesu, nge kola bëeke qaa Ierusalema a tro Gaza hnene la ketre atr trene hnëqa ka tru; hnei angeic hna kolojë thenge. Thaa ketre tro kö ka hmaloi, pine laka kösë 1500 lao kilomet nyine troa nyenyapën qëmekene troa traqa e Gaza. Hnene la trahmanyi cili ka hmi catr hna majemine tro qaa Aithiope matre troa hane hmi koi Iehova e Ierusalema. Ame hë la angeic a bëeke hmaca a tro Aithiope, angeice hi a pane e trongëne jë la Wesi Ula i Akötresie; kola amaman e cili la pengöi angeic, laka ketre atr ka lapaune catr. Atrehmekune hë Iehova la lapaunene la atr cili, ene pe Nyidrëti a jëne ju la ketre angela, matre troa upi Filipo ketre atre dreng troa cainöje koi angeic.—Ite Huliwa 8:26-28.
2 Thaa jole kö koi Filipo troa nyiqaane ithanata memine la atre Aithiope, ke, ame la ijine cili, angeic a e catrëne la ketre tus; ketre ewekë la hna majemine kuca ngöne la itre hneijine cili. Celë hi matre kola drenge hnei Filipo la kola e hnei angeic la hna perofetane hnei Isaia qaa hnine ketre pepa hna ewath. Hna ketr la hni ne la atre Aithiope ngöne la Filipo a hnyinge ka hape: “Trotrohnine hë nyipëti la hnei nyipëti hna e?” Ene pe nyidroti a ce ithanatane jë la tusi Isaia 53:7, 8. Ame hë thupene lai, hnei Filipo hna “amamane koi angeic la maca ka loi Iesu.”—Ite Huliwa 8:29-35.
3, 4. (a) Pine nemene matre Filipo a canga bapataisone ju hi la atre Aithiope? (b) Nemene la itre hnying nyine tro sa ce wang enehila?
3 Thaa qea kö nge kola trotrohnine hnene la atre Aithiope la hnëqa i Iesu thenge la aja i Akötresie, ene pe qaja amamane jë hi angeic la aja i angeic troa xome la Bapataiso me hane xötrethenge Keriso. Nyidroti a easenyine la ketre hnepe tim, ene pe öni angeice jë hi koi Filipo, ka hape: “Hape u, ngazo troa bapataiso ni?” Eje hi lai laka, ka ketrepengöne kö la ewekë celë. Qa ngöne laka, ame lai atre Aithiope, tre, ka ce hmi hë angeic me angetre Iudra, haawe, ka atre Akötresieti fe hë angeic me thili koi Nyidrë. Celë hi matre thaa itreqe ju kö angeic troa xome la bapataiso. Ketre, ame la ka nyipi ewekë tre, trotrohnine hnyawa ha angeic la hnei Akötresieti hna thele thei angeic, ene pe xecie hnyawa ha koi angeic la nyine tro angeic a kuca. Hna kapa madrine hnei Filipo lai sipo ne la atre Aithiope, matre ame hë la angeic a ase xome la bapataiso, “hnei angeice hna tro madine ngöne la jë i angeic.” Eje hi lai laka, ma ame hë la angeic a traqa ngöne la nöje i angeic, ma drei jë kö la madrine i angeic troa hane cainöjëne la maca ka loi!—Ite Huliwa 8:36-39.
4 Maine nyipici laka thaa tro kö sa xomahmalohmaloeëne la itre hna amekötine göi sa xepu me bapataiso, ngo kola mama hnyawa jëne la ceitun ne la atre Aithiope laka, ijije hi troa bapataisone la itre atr, a thaa tro ju kö a qea qa ngöne lo angeic a drenge la nyipici ne la Wesi Ula i Akötresie.a Celë hi matre, ka loi e troa pane wanga atrune la itre hnyinge celë, kola hape: Tune kaa la aqane troa hnëkë la ketre atr qëmekene troa xome la bapataiso? Troa ije macatre ne la itre ka troa bapataiso? Nemene la ka troa amamane hnyawa laka kola kökötre la ketre atr matre troa hane xome la bapataiso? Nge ame la ka nyipi ewekë, tre, pine nemen matre Iehova a ajane tro la itre hlue i Nyidrë a eatrëne la hna amekötine cili?
Ketre Isisinyikeu Ka Nyipi Ewekë
5, 6. (a) Tune kaa la aqane olene hnene la itre atr ekö la ihnimi Akötresie? (b) Maine ase hë bapataiso së, ka tune kaa la aqane imelekeu së me Akötresie?
5 Thupene la hna thepe angetre Isaraela qaa Aigupito, hnei Iehova hna kepe angatr, me xomi angatr ceitune me ketre “atu ka co,” matre troa hnime me thupë angatr me acili angatr matre troa ketre “nöje ka hmitöt.” Ngo eje hi lai laka, maine kola ajan hnene la itre atr troa kapa la itre manathithi cili, tre, loi e tro angatr a olene la ihnimi Akötresieti me trongëne hnyawa la itre hnei Nyidrëti hna amekötine koi angatr. Celë hi la aqane ujë i angatre lai, laka, hnei angatr hna hmalahnine troa kuca ‘asë la itre hnei Iehova hna qaja’ me isisinyikeu me Nyidrë. (Esodo 19:4-9) Ame ngöne la hneijine i Iesu, hnei nyidrëti hna upe la itretre drei nyidrë troa inine la itre atr ne la nöjei nöj, nge hna bapataisone la itre atr ka kapa la itre ini hnei nyidrëti hna hamën. Troa lolo la itre aqane imelekeu së me Akötresie, e hne së hna lapaune koi Iesu Keriso me xome la bapataiso.—Mataio 28:19, 20; Ite Huliwa 2:38, 41.
6 Kola amaman e hnine la Tusi Hmitrötr, laka, Iehova a amanathithine la itre atr ka isisinyikeu nyipici me Nyidrë me catre nyihlue i Nyidrë. Ame kowe la itre Keresiano, tre, ka nyipi ewekë catre la troa sa xepu me xome la bapataiso, pine laka, itre ewekë lai ka aijijë së troa kapa la itre manathith qaathei Iehova. Loi e troa catre la aja së troa xötrethenge la itre hna amekötine hnei Akötresie, me thele troa eatrongë së hnei Nyidrë. (Salamo 48:14) Eje hë lai laka, tro hë Iehova a ea la wanakoime së me tro xomi së ngöne la gojenyi nyine tro sa xötrën.—Salamo 73:23; Isaia 30:21; 41:10, 13.
7. Pine nemen matre nyipi ewekë catr tro sa isa axecië mekun göi troa sa xepu me göi troa xome la bapataiso?
7 Tro sa hetre hni ne ajan troa xome la itre jëne celë, e hetrenyi the së la ihnimi koi Iehova memine la ajane troa nyihlue i Nyidrë. Thaa tro jë kö a xome la bapataiso e hna uku së hnene la ketre atr, ke, angeic a öhne laka qea catre hë nge ijije hë la hne së hna inine la Tusi Hmitrötr; maine pena, easë a hane bapataiso, tre, hnene laka easa öhne la kola bapataiso hnene la itre enehmu së. Nyipici, maine jë troa xatuane hnene la itre keme me thin me itre Keresiano ka macaj la ketre atr, troa mekune hnyawa la pengöne la troa sa xepu me troa xome la bapataiso. Ame ngöne lo hmekune lo Penetekos, tre, hnei aposetolo Peteru hna ithuecatre kowe la itre atr ka drei nyidrë troa “bapataiso.” (Ite Huliwa 2:38) Ngo eje hi lai laka, isa qanyi së kö troa isa sa xepu, thaa tro kö ketre me ketre a axecië mekune koi së. Isa qanyi së kö troa sipu wai emekötine la pengö së göi troa kuca la aja i Akötresie.—Salamo 40:8.
Loi e Troa Hnëkë Hnyawa Qëmekene Troa Bapataiso
8, 9. (a) Pine nemen matre thaa ka ihmeku kö memine la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr la troa bapataisone la itre nekönatr? (b) Nemene la nyine troa pane kuca hnene la thöth matre troa kökötr ngöne la götrane la ua, qëmekene la troa xome la bapataiso?
8 Hapeu, ijije kö kowe la itre nekönatr troa hane sa xepu? Thaa hna sa macatrene kö hnei Tusi Hmitrötr göi itre ka ajan troa xome la Bapataiso. Maine jë thaa ijije pala kö kowe la itre nekönatr troa hane lapaun, me axecië mekun, maine hane sa xepu koi Akötresie. (Ite Huliwa 8:12) Kola qaja hnei Auguso, ketre atr ka qaja la aqane trongene la mele ne la atr, ngöne la itusi nyidrë hna hape Histoire générale de la religion chrétienne et de l’Église; öni nyidrë: “Ame la bapataiso, tre, hna pane xome hnene hmekuje hi la itre ka tru, pine laka, loi e tro la itre atr a trotrohnine la lue ewekë ka ce tro, bapataiso me lapaun.”
9 Ame göne la pengöne la itre thöth, co petre kö la macatre i nyudren nge atreine fe hë nyudreni troa trotrohnine la itre pane ithuemacanyi göi Akötresie memine la aja i Nyidrë, nge hetre hni ne ajane i nyudren troa kuca la itre hna amekötine hnei Nyidrë; ame pena itre xan, tre, nango hmiitr troa hane traqa kowe lai. Ngo, qëmekene tro la nekönatr a xome la bapataiso, loi e tro angatr a mele koi Iehova me sipu trotrohnine hnyawa la itre trepene ini qa hnine la Tusi Hmitrötr; nge troa nualai hnyawa koi angeic la aliene la troa sa xepu, tro hi a ceitu la aqane trotrohnine i angatr memine la itre ka tru.
10. Nemene la itre nyine troa kuca matre hane jë la ketre atr sa xepu me bapataiso?
10 Hnei Iesu hna xatuane la itretre drei nyidrë troa inine la itre atr ka xötrei atre la nyipici, la nöjei ewekë asë hnei nyidrë hna upi angatr troa kuca. (Mataio 28:20) Haawe, ame la hnapan, tre, nyipi ewekë troa xome la nyipi atrehmekune ne la nyipici hnene la itre ka xötrei traqa, me aijijë angatr troa eköthe la lapaune i angatr koi Iehova memine la Wesi Ula i Nyidrë. (Roma 10:17; 1 Timoteo 2:4; Heberu 11:6) Celë hi matre, ame ngöne la kola ketr la hni ne la ketre atr hnene la nyipici e hnine la Tusi Hmitrötr, ene pe kola upi angeice ju troa ietra me ujë qa ngöne la aqane ujë i angeic ekö qëmekene troa atre la nyipici. (Ite Huliwa 3:19) Thupene lai, kola eatrën hnene la atr la mekun hnei angeic hna ajan troa traqa kow, ene la troa ketre sipu sa xepu me nue la mele i angeic koi Iehova me xome la bapataiso, tune lo hna ahnithe hnei Iesu.
11. Pine nemen matre nyipi ewekë tro sa hane sine pala hi la huliwa ne cainöj qëmekene troa xome la bapataiso?
11 Ame la ketre nyine troa kuca ka nyipi ewekë catr ngöne la kola kökötre trootro la aja troa xome la bapataiso, tre, ene la troa hane cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia. Celë hi huliwa lai ka nyipi ewekë catr hnei Iehova hna athipe kowe la nöje i Nyidrë ngöne la itre drai tixenuë celë. (Mataio 24:14) Qa ngöne lai, loi e troa hetre hni ne ajan thene lai itre ka cainöj ngo thaa hna bapataisone petre kö, troa hane tro fë la nyipici kowe la itre xaa atr. Ame la troa hane xome la huliwa cili, tre, kolo hi lai a hnëkë angatr itre ka thaa bapataiso petre kö, troa catre cainöjëne pala hi la maca ka loi thupene elanyi la kola bapataiso.—Roma 10:9, 10, 14, 15.
Hetrenyi Kö La Ketre Ewekë Ka Sewe Nyipunie Troa Hane Xome La Bapataiso?
12. Nemene la ka sawa la itre xaa atr troa xome la bapataiso?
12 Ame la itre xan, tre, angatr a cile troa xome la bapataiso, pine laka, xele kö angatr ma hane xome la itre huliwa hna amekötine kowe la atr ka xome la bapataiso. Angatr a atrehmekune laka, maine angatr a ajane troa trongëne la itre hna amekötine hnei Iehova, tre, loi e troa saze hnyawa la aqane mele i angatr. Angatre jë a nango cile hnö, ke kola mekune laka, troa jole elanyi thupene la hna bapataiso troa melëne lo lai itre hna amekötine kowe la atr ka xome la bapataiso. Ame itre xan, maine jë tro angatr a mekune ka hape, “Maine kuca jë ni elanyi la ketre ewekë ka ngazo, eje hi lai laka, troa upetriji ni qa hnine la ekalesia.”
13. Ame ngöne la hneijine i Iesu, nemene la ka hnöthe la itre xaa atr troa hane itretre drei Iesu?
13 Ame ngöne lo Iesu e celë fen, hna ajolën la itre xaa atr troa hane xötrethenge Iesu hnene lo itre sipu aja i angatr memine la etrune la itre aqane imelekeu i angatr memine la itre fami i angatr. Hna qaja hnene la ketre atre cinyihan ka hape, angeic a troa xötrethenge Iesu ngöne la nöjei jë i nyidrë. Ngo hna qaja hnei Iesu ka hape, nyimutre la itre ijin, pëkö hnë tro nyidrëti a pane meköle ngöne la jidr. Ame ngöne la Iesu a hëne la ketre atr ka drei nyidrë troa hane xötrethenge nyidrë, önine lai trahmanyi e sa ka hape nyipi ewekë koi angeic troa pane “kelem” la keme i angeic. Ketre, nyipi ewekë kö koi angeic troa lapa treqene troa meci la keme i angeic, hune la troa xötrethenge Iesu; nge amë ju kö la hnëqa cili koi elany e meci hë la kem. Thupene lai, hna qaja hmaca pena ha hnene la hnaakönine ka hape, qëmekene tro angeic a xötrethenge Iesu, nyipi ewekë koi angeic troa pane “iahni” memine la lapa i angeic. Hnei Iesu hna qejepengöne la aqane jëjëne lo lai alakön, hnene hi laka ‘kola goeëne la itre ewekë e hutrö.’ Haawe, kola mama laka, ame la itre atr ka ujë tune lai, tre, tro pala pe hi angatre a qeje jol matre trianyi angatr la itre hnëqa, ene lo itre hnëqa ne la Keresiano.—Luka 9:57-62.
14. (a) Tune kaa la aqane xemine Peteru, Anederea me Iakobo me Ioane, lo Iesu a hë angatr troa itretre axena atr (itretre nyi ie, thaa ie hmaca kö ngo atr pë hë? (b) Pine nemen matre thaa nyine lueluëne kö la troa xome la nyine isilekeune i Iesu?
14 Ka ketrepengöne catre pena ha la tulu i Peteru me Anederea me Iakobo me Ioane. Ame ngöne la Iesu a hë angatr troa xötrethenge nyidrë matre troa itre ka troa nyi ie, ene la itre atr, kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape: “Ame hnei nyidoti hna canga nue pe la ite eöt, me xöte thenge nyidë.” (Mataio 4:19-22) Qa ngöne la hnei angatr hna canga xemine lai mekune cili, ene pe hnei angatr hna melëne lo hnei Iesu hna qaja pë hë e thupene koi angatr, kola hape: “Xomejë la nyine isilikeunge hui nyipunie me inine theng; ke menyike ni, nge ipië la hning; nge tro nyipunieti a öhne la hna mano thatraqane la ite u i nyipunie. Ke uqa la nyine isilikeung, nge maloe la ehnefeng.” (Mataio 11:29, 30) Ngacama ame la bapataiso, tre, kösë ketre nyine isilekeun ka tru hnëqan, ngo ame pe tre Iesu a qaja hnyawa koi së laka, ame la nyine isilekeun, ene la hnëqa ne la Keresiano tre, menyik me hmaloi e troa thue; nge atraqatre la keukawa nyine tro sa kapa qa ngön.
15. Tune kaa la aqane amamane hnene la itre ceitune i Mose me Ieremia laka, ijije hi tro sa mejiune kowe la ixatua i Akötresie ngöne la kola traqa la itre hnepe jole koi së?
15 Pengö së kö atr, la troa mekune ka hape, thatreine kö tro sa aejëne la itre huliwa ne la bapataiso. Pane goeë Mose ju me Ieremia, hnei nyidroti hna mekune ekö laka, thatreine kö nyidroti troa xome la itre hnëqa hnei Iehova hna hamëne koi nyidro. (Esodo 3:11; Ieremia 1:6) Tune kaa la aqane ithue mejiune i nyidro hnei Akötresie? Hnei Akötresieti hna qaja koi Mose, ka hape: “Tro ni a ce me eö. Nge hnei Nyidrëti hna ahnithe koi Ieremia ka hape: “ce ini me eö mate amele eö.” (Esodo 3:12; Ieremia 1:8) Ijije mina fe tro sa mejiune kowe la ixatua i Akötresie. Kola xatua së hnene la ihnimi së me mejiune së koi Akötresie, troa catre cile kowe la itre ewekë ka troa hamë luelue koi së, matre tro sa atreine melëne hnyawa lo hne së hna sa xepu. Hna cinyihane hnei aposetolo Ioane, ka hape: “Pëkö qou ngöne la ihnim, ngo hna upe tije la qou hnene la ihnimi ka pexej.” (1 Ioane 4:18) Hetre mejiune thene la nekönatr ka co ngöne la nyën a ce tro me ie memine la keme i nyën, ngo troa xou e kola tro caas. Ketre, maine tro sa lapaune koi Iehova hnene la hni së ka pexej, Nyidrëti a ahnithe hnyawa koi së laka, tro Nyidrëti a ‘amekötine la itre jë së’ ngöne la easa ce tro me Nyidrë.—Ite Edomë 3:5, 6.
Ketre Ijin Ne Iatruny
16. Pine nemen matre kola hetin asë la ngönetrei ne la atr hnine la tim?
16 Qëmekene troa bapataiso, hetre cainöj nyine troa cile fë hna eköth qa hnine la Tusi Hmitrötr; kola qejepengöne la enyipiewekëne la bapataiso ne la Keresiano. Ame hë la kola nyipune la cainöje cili, kola sipone kowe la itre ka troa xome la bapataiso troa qaja amamane koi nöjei atr la lapaune i angatr, jëne la lue hnyinge hna hnëkëne thatraqane lai nyine tro angatr a sa. (Roma 10:10; wange ju la itre mekune hna eköhagen ngöne götrane 22.) Thupene lai, troa hetine asë la ngönetrei ne la itre ka xome la bapataiso hnine la tim; angatre hi lai a xötrethenge lo tulu hna amë pe hnei Iesu. Kola amamane hnei Tusi Hmitrötr laka, thupene la hna xome la bapataiso, hnei Iesu hna “canga nyikëtijë qa ngöne la tim” maine kola “elë qa ngöne la tim.” (Mataio 3:16; Mareko 1:10) Kola mama hnyawa laka, hna hetine la ngönetrei Iesu hnei Ioane Bapataiso.b Ame la kola hetine hnyawa asë la ketre atr hnine la tim, tre, kolo hi lai a nyihatren la elolone la aqane saze angeic la mele i angeic; kösë easë a meci ngöne lo mele së hnapan, nge kolo pena ha a nyiqaane jë la ketre mele ka hnyipixe, mele ne troa nyihlue i Akötresie.
17. Troa atrune me ahmitrötrëne tune kaa hnene la itre ka troa bapataiso me itre ka cile goe, la ijine bapataiso?
17 Ame la bapataiso, tre, celë hi ketre drai ne madrin me ketre ijine nyine troa metrötrëne hnyawa. Kola amamane hnei Tusi Hmitrötr laka, hnei Iesu hna thithi thupene la hna huj alö nyidrëti hnei Ioane ngöne la Hneopegejë ne Ioridrano. (Luka 3:21, 22) Haawe, loi e tro la itre ka troa xome la bapataiso enehila, a xötrethenge la tulu i Iesu, ene la troa hetrenyi la hni ka metrötr. Nge pine laka kola ithuecatre hnei Tusi Hmitrötr troa heetre hnyawa ngöne la nöjei drai, haawe, tro kö a sisitria catre la aqane troa trongëne la eamo cili, ngöne la kola troa heetr göi troa xome la bapataiso! (1 Timoteo 2:9) Ame koi itre ka sin me ka goeëne la kola bapataiso, loi e tro fe angatr a amamane la metrötre i angatr hnene la hna drenge hnyawa la cainöj me trongëne la itre hna amekötine ngöne la hnë troa bapataiso matre thaa tro kö a zikoziko.—1 Korinito 14:40.
Itre Manathithi Hna Kapa Qa Ngöne La Bapataiso
18, 19. Nemene la itre huliwa me itre manathith hne së hna kapa qa ngöne la hna xome la bapataiso?
18 E ase hë së sa xepu me nue la mele së koi Akötresie, me xome la bapataiso, haawe, easë fe hë e hnine la ketre lapa ka ketrepengöne kö. Ame la pane manathith hne së hna kapa, tre, ene laka, Tretretro së fe hë Iehova, nge enehmu i Nyidrëti fe hë së. Hna thipetriji së ekö nge nanyi së koi Akötresie, ngo ame hë enehila, tre, iloi hë së me Nyidrë. (2 Korinito 5:19; Kolose 1:20) Jëne la thupene mele i Keriso, easë hë a hane easenyi koi Akötresie, nge Nyidrëti a easenyi së. (Iakobo 4:8) Kola qejepengöne hnei Malaki ketre perofeta, laka, Iehova a qatixenyëne me shamatine la itre atr ka xome me tro fë la ëje i Nyidrë, nge Nyidrëti a amë la itre ëje i angatr hnine la itusi ne amekunëne i Nyidrë. “Tro angat’a tenge nying, öni Iehova, nge tro ni a hnimi angate tune la ate hnime la nekö i angeic’ate dei angeic.”—Malaki 3:16-18.
19 Kola aijijë së fe hnene la bapataiso troa ketre atrene lo lapa ne la itre trejine e cailo fen. Ame ngöne la aposetolo Peteru a thele troa atre la itre manathith hna troa kapa hnene la itretre drei Keriso, qa ngöne la aqane huujëne angatr la mele i angatr, öni Iesu e ahnithe ka hape: “Ame la ate nue pe la uma, me tejin, me xa, me kem, me thin, me ifëkuku, me kuku, me ite hlapa, pine la ëjeng, te, tro ha a ca hadede la o kapa hnei angeic, me hetenyi fe la mele ka tha ase palua kö.” (Mataio 19:29) Hnei Peteru pë hë hna cinyihan itre macatre thupen, göne la aqane mele ne la “ange trejin” kola kökötr “ngöne la fen.” Hnei Peteru hna sipu melëne la ixatua memine la itre manathith hna kapa qa ngöne lai aqane mele ne la ange trejine ka ihnim; ketre tu së fe, ijije hi tro sa hane melëne lai.—1 Peteru 2:17; 5:9.
20. Nemene la mejiune ka lolo hna hamëne koi së hnene la bapataiso?
20 Ketre, hnei Iesu hna amamane ka hape, ame la itre atr ka xötrethenge nyidrë, tre, tro angatr a “hetrenyi la mele ka thaa ase palua kö.” Nyipici, kola hamën hnene la sa xepu memine la bapataiso la ketre mejiune ka tru: troa “xölehuje la nyipi mel”, ene la mele ka thaa ase palua kö ngöne la fene ka hnyipixe. (1 Timoteo 6:19) Hapeu, thaa celë kö ketre trepene ka sisitria lai thatraqane la itre drai elany, trepene nyine tro sa eköth thatraqai së memine la fami së? Kola aijijë së hnene la mejiune cili, troa “tro ngöne la atesiwa i Iehova Akötesi shë epine palua.”—Mika 4:5.
[Ithueamacany]
a Ame lo theri thauzane lao atre Iudra me itre ka xome la hmi i angetre Iudra ka drenge la cainöje i Peteru ngöne lo Penetekos, tre, hnei angatre fe hna canga xome la Bapataiso; thaa hna pane itreqe kö. Haawe, ceitui angatre hi memine lo lai Eunuka ne Aithiope, laka, ka majemine hyawa ha angatr memine la itre trepene ini me itre trepene meköti e hnine la Wesi Ula i Akötresie.—Ite Huliwa 2:37-41.
b Ame la aliene la hnëewekë qene Heleni hna xome hnei Tusi Hmitrötr thatraqane la bapataiso, tre, hna qaja hnene la itus Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words ka hape “itre aqane troa hetin, troa huje alön hnine la tim me afetrane hmaca”.
Qeje Pengöne Jë?
• Tune kaa nge pine nemen matre loi e troa hetre nyine tro sa kuca pine la hna hnimi së hnei Iehova?
• Nemene la ewekë ka loi ngöne la götrane la ua nyine troa kuca qëmekene la bapataiso?
• Pine nemene matre thaa tro kö a cile hnö troa bapataiso, hnene laka kola xou troa kei maine pena troa xele ma xome la itre hnëqa ne la ka bapataiso hë?
• Nemene la itre manathith ka tru catr hna kapa hnene la itretre drei Iesu Keriso ka bapataiso?