Itre Madrine i Angetre Tro Ngöne Meköt
“Ame la manathithi qa thei Iehova, te, kola atena mon; nge tha hnei nyidëti hna aköte fë.”—ITE EDOMË 10:22.
1, 2. Pine nemene matre tro sa thupëne matre thaa tro kö sa hnehengazone menune la itre ijine ka troa xulu?
HNA cinyihane hnene la ketre trahmanyi ka ini qa Amerika ka hape: “E TRU pala ha la hna hnengazon la drai elanyi tro hë lai a mitimit la itre nyine kuca koi enehila.” Kolo pengöi itre nekönatre lai: tru hë la hnene itre ej hna hane pi qene ka tru, matre thëthëhminë hë nge nanyi hë koi nyudren la itre qa i itre nekönatr.
2 Hna traqa fe la pengöne cili kowe la itre hlue i Iehova. Eje hi, easa lapa qëmeke enehila kowe lo itre hna thingehnaean, ene la troa acile hmaca la paradraiso e celë fen. Easë a treqene catrëne la ketre mele laka, pë hmaca kö la nöjei kucakuca, pë hmaca kö ka qatr, paatrë hë la hace, me akötr. Ka nyipi ewekë catr la troa mejiune kowe la itre ewekë cili. Ngo ue ju hë e tru menu la hne së hna mekune lo itre manathithi thatraqane la ngönetrei, matre mitimiti ju pë hë la itre manathithi thatraqane la mele së enehila ngöne la götrane la ua? Nga watri pë hë itre ej! Ketre, saqe hi tro sa kucakuca me hetrenyi ‘la hni ka simec pine laka ame la itre ewekë hna mejiune kow, tre, hmitre hë itre ej;’ sasaithë hë lo hnepe ijine hne së hna mekun troa ilapatreqe. (Ite Edomë 13:12) Hane hi lai ka troa nyi ehacen me agocen la hni së, ene lo itre thangane la itre jole me itre ewekë ka ngazo ka traqa koi së. E thaa cilë hë së kow, tro pe hi së lai a melene eetre lapa. Celë hi matre, ijije hi tro sa neën la itre ewekë cili, e ka tru koi së la itre manathith nyine tro sa kapa enehila.
3. Nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la hna cinyihane celë?
3 Öni Ite Edomë 10:22 ka hape: “Ame la manathithi qa thei Iehova, te, kola atena mon; nge tha hnei nyidëti hna aköte fë”. Ame la aqane atrenamo së ngöne la götrane la ua, tre, hapeu, thaa kolo jë kö lo itre manathithi lai nyine tro së itre hlue i Iehova a kapa madrin? Pane ce wange jë pe së la itre xaa götran la trengamo së ngöne la götrane la ua, memine la itre aliene itr’ej koi së isa alacaas. Maine tro sa hnëkë ijin matre troa thele la pengöne la itre manathithi ka nyimutre hnei Iehova hna hamëne kowe ‘la ate ka meköti, ka melën la meköt’, haawe, tro ha catre hnyawa e cili la aja së troa nyihluene pala hi la Tretretro së ekoho hnengödrai cememine la madrin.—Ite Edomë 20:7
Itre Manathith Nyine Amadrinën La Mele Së Enehila
4, 5. Nemene la ini ne la Tusi Hmitrötr hnei nyipunie hna nyipi ewekën, nge pine nemen?
4 Hetrenyi the së la Nyipi Atrehmekune jëne la itre ini qa hnine la Tusi Hmitrötr. Ame kowe la itre hmi ne la itre nöj ka sipu selën ka hape itre Keresiano fe angatr, tre, angatre fe hi a hane qaja ka hape, itre ka lapaune angatr kowe la Tusi Hmitrötr. Ngo, thaa ceitune kö la itre ini hnei angatre hna hamëne me Tusi Hmitrötr. Ame thene la itre atrene la ketre hmi, tre, ngacama ce hmi angatre hi, ngo ame pe, isazikeu kö la itre aqane mekune i angatr. Hane hi lai eisapengönene la aqane ujë i angatr memine la itre hlue i Iehova! Ngacama kola isa traqa qa ngöne isa nöjen, me isa aqane mel, me isa pengöne hane ngönetrei, ngo ame pe easë a hmi kowe la nyipi Akötresie. Thaa Akötresieti ka köni qenöne kö Nyidrë, nge atre hi së la Atresiwa i Nyidrë. (Deuteronomi 6:4; Salamo 83:18; Mareko 12:29) Easa atrehmekune hnyawa fe laka easenyi hë matre traqa pi kowe la pune lo ewekë ka ajolëne ekö la musi cile i Akötresie, nge atre kö së la nyine tro së isa alcaas a kuca, ene la tro sa nyipici koi Akötresie. Atre hi së la nyipici göi pengöi itre ka mec, matre paatre hë qaa the së la xoue u ne ka mec; ketre, thaa xouene fe hë së la haze, atre akötrën la itre atr hnine ihueë maine ka upi angatre pena kowe la purgatoire.—Ate Cainöj 9:5
5 Ketre, madrine ka tru koi së la kola atre ka hape, thaa ka thithë xane kö së, nge thaa ka fetra kö së qa ngöne lo hna hape Evolisio. Ngo easë la itre hna xupe hnei Akötresie, hna xupi së hnaiji Nyidrë. (Genese 1:26; Malaki 2:10) Hna atrune la Akötresie hnene la atre cinyihane la tusi Salamo, hnei angeic hna nyiman, me hape: “Ini a olene koi cilie ke hna akete pengönë ni, nge nyine hain ; nyine haine la ite huliwa i cilie ; nge ate hnyawa lai hnene la ung.”—Salamo 139:14.
6, 7. Nemene la ka saze ngöne la mele i epun, me itre xaa atr fe hnei epuni hna atre matre traqa pi koi epuni la manathith?
6 Tro trije pi la itre ngazo hna majemine kuca. Nyimutre la itre ithuemacanyi hna hamën enehila jëne ipoos, me televizio, me zonal; kola hmekë së qa ngöne la itre ethane la hna ufi sixa, me iji menu la ka haitr, me kuci ngazo. Ngo hna drei simin la itre ithuemacanyi cili hnene la itre atr. Ngo, ue ju hë e inine jë hnene la ketre atr ka hni ka menyik, laka, ka ngazo kowe la nyipi Akötresie la itre ewekë cili, nge kola ahleuhleunyi Nyidrë e tro pala kö a melëne la itre ewekë cili? Eje hi lai laka, tro hë lai a enijën la hni angeic troa thipetrije la itre ewekë ka ngazo cili! (Isaia 63:10; 1 Korinito 6:9, 10; 2 Korinito 7:1; Efeso 4:30) Maine eje hi laka, angeic a pane ujë tune lai göi troa amadrinë Iehova Akötresie, haawe, tro hmaca kö angeice a kapa mina fe la itre thangane nyine loi kowe la mele i angeic, ene la troa egöcatre la mel me tingetinge la hni.
7 Ketre, ka jole catr kowe la itre atr ka alanyimu troa trije la itre hna majemine kuca ka ngazo. Ngo celë hi hna kuca lai hnene la itre thauzane e angatr. Hnei angatr hna nue la mele i angatr koi Iehova jëne la bapataiso hnine la tim; angatre hi lai a amamane kowe la nöjei atr ka hape, ase hë angatr nuetrije la nöjei ewekë ka ngazo hnei angatr hna majemine kuca, lo hna sisin hnei Akötresie. Hane hi lai ketre ithuecatre koi së asë! Kolo hi lai a thue catre së hnyawa matre thaa tro kö së a nyi hluene hmaca la itre aja ka ngazo.
8. Nemene la itre eamo hna nyitrepene hnene la Tusi Hmitrötr, ka hamë madrine kowe la fami?
8 Mele ka loi me madrine e hnine la fami. Ame ngöne la itre nöje ka nyimutre, kola kaqa tretr la itre fami. Alanyimu la itre trefën ka sei hna cil, nge kola xeni pun hnei itre nekönatr, nyudreni a mele hnine la akötr, ke, gufa ha lo ihnimi nyine troa hamëne hnei keme me thin. Ngöne la itre nöj ne Erop, e 100 lao fami, tre 20 lao ka lapa sine föe maine sine trahmany, a kolo pe hi a ce mele caas me itre nekönatr. Hnei Iehova hna xatua së tune kaa troa thiina ka meköti ngöne la götrane cili? E jë la tusi Efeso 5:22–6:4, nge troa kapa la itre eamo hnine la Wesi Ula i Akötresie hna hamëne kowe la itre trahmany, me itre föe, me itre nekönatr. Maine tro la itre keme me thin a trongëne la itre hna qaja hnei Tusi Hmitrötr, eje hi lai laka, tro ha acatrene la aqane imelekeu i nyidro lue trefën, nge tro fe hë a xatua nyidro troa hiane hnyawa la itre nekö i nyidro, nge tro ha hetrenyi la mele ka loi e hnine la fami. Hapeu, thaa ketre manathithi kö lai ka troa amadrinë së?
9, 10. Tune kaa la eisapengönen la aqane goeëne së la itre drai elanyi memine la aqane wai ewekë ne la fen?
9 Eje hi laka, tro ha paatre la itre ejolen la fene celë. Ngacama tru la hna atreine kuca hnene la itre ka kuci Sias, nge maine troa ithakeun memine la trengecatren la itretre cilën la mus troa thele mele ka loi kowe la atr, ngo ame kö itre ejolene la fen tre eje kö. Klaus Schwab la ketre atr ka eköthe la ketre icasikeu göi troa ce ithanatane la itre ejolene göi mani e cailo fen; hnei angeic hna cinyihane ka hape, “nyimenyimene kö elë la itre jol ka akötrën la mele ne la atr, nge hmitre pë hë la nyine kowe itre ej.” Nyidrëti a qaja la itre “ethane ka ketr la itre nöj asë, tune lo iaxoueny (terrorisme), memine la aqane angazone la itre ewekë ka nyipi ewekë catr kowe la mele ne la atr, me itre jol göi mani.” Hna nyipune hnei Schwab, ka hape: “Celë hi matre nyipi ewekë catr enehila, tro la itre atr a qëmeke hnyawa kowe la itre nyipi jol, nge troa ce huliwa me canga ce wange me axeciën nyimenyimën la itre mekun ka ijije troa apaatren la itre ejolene la fen asë.” Easë hë ngöne la ketre hneijine ka hnyipixe ne la mele ne la atr, nge ame la mele ka loi hna thele hnene la atr thatraqai angeice elany, tre, kolo pala hi a mitimiti catr.
10 Celë hi matre hetre madrine atraqatr koi së troa atre laka, hnei Iehova hna acile la ketre jëne troa apaatrene la nöjei jole ne la itre atr asë, ene, la Baselaia ne la Mesia i Akötresie! Jëne la Baselaia cili, tro la nyipi Akötresie a ‘nyi pune la ite ishi’ nge ‘tro ha atraqatre la tingeting.’ (Salamo 46:9; 72:7) Tro la Joxu hna iën, ene Iesu Keriso, ‘a amelene la ate pë ewekë, la ate aköt, memine la ate ka aköte qa ngöne la hna qana angazone memine la hna azekën.’ (Salamo 72:12-14) Ngöne la musi ne la Baselaia, thaa tro kö a hetre jiin. (Salamo 72:16) Tro Iehova “a köle tije la nöjei tenge timida asëjëihë qa ngöne la ite lue meke (së), nge pa hmaca kö mec, me hace hni, me teij, me aköt. Patë hë la ite ewekë hnapan.” Ase hë acile la Baselaia e koho hnengödrai, nge tro ej a kuca la itre ewekë ka ijije nyine troa apaatren la itre jol e celë fen.—Daniela 2:44; Hna amamane 11:15.
11, 12. (a) Tro kö lai a eje the së la madrine ka cile hut, e hne së hna nyinyape thele la itre ewekë nyine iamadrinë? Qeje pengöne jë. (b) Qathei drei la nyipi madrin?
11 Aqane troa kapa la nyipi madrin. Nemene la ka troa axulun la nyipi madrin? Önine la ketre droketre ne he, ka hape, köni ewekë ka ithue madrine së: itre ewekë nyine iamadrinë, troa nue la mele së (troa kuca la itre ewekë thatraqane la huliwa së maine ngöne la hnepe lapa së pena), troa kuca la ketre ewekë ka hetre alien thatraqane la mele së (troa kuca la ketre ewekë uti hë la pun maine troa thele troa kuca la loi koi ketre atr). Ngo nyidrëti a qaja ka hape, ame la itre ewekë nyine iamadrinë, tre, celë pe hi la nyine troa wanga acon ngöne lo lai köni ewekë. Öni nyidrëti fe ka hape: “Loi e troa atre hnyawa lai, pine laka, nyimutre la itre atr ka nyitrepene la mele i angatr hune la thele nyine iamadrinë.” Nemene fe la aqane mekunen la Tusi Hmitrötr?
12 Hnei Solomona, ketre joxu ne Isaraela ekö hna qaja ka hape: “Öning’e kuhu hning, hawe, ‘tro ni a tupathi’ö hnei madin. Nge tro eö a öhne la loi’ ; nge hana wang, celë hi kete wanamamik. Hnenge hna hape göi ihnyima, ‘qene hmo lai’ ; me göi madine, ‘ej’a u?’ ” (Ate Cainöj 2:1,2) Qa ngöne lai, Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, ame la madrine hna kapa qa ngöne la itre ewekë nyine iamadrinë, tre, ka xoxopatre hi. Nge tune kaa kö lo hna qaja ka hape, troa nue la mele troa kuca la ketre huliwa? Ame la ketre huliwa ka sisitria nge ka nyipi ewekë catr e tro sa xom, tre, ene la troa cainöjëne la Baselaia me troa inine la itre atr. Ame la easa tro fë la maca ne iamele hna qaja hnei Tusi Hmitrötr, easë hi lai a xome la ketre huliwa ka aijijë së troa hetrenyi la mel, easë me itre ka drei së. (1 Timoteo 4:16) Pine laka easë “a ce huliwa trotro kö me Akötesie”, easë a jele nyipicine laka, “Sisitia la manathithi e troa hame hune la troa kapa.” (1 Kor.3:9; Itre hul. 20:35.) Ketre huliwa lai ka nyipi ewekë catre kowe la mele së, nge kola aijijëne la Atre Xupi së troa sa kowe lo atre jelengazo Nyidrë, ene Satana lo Diabolo. (Ite Edomë 27:11) Haawe, Iehova a amamane hnyawa koi së laka, ihnimi së me aqane imelekeu së me Nyidrë la ka troa hamëne koi së la nyipi madrin, ene la madrine ka cile hut. 1 Timoteo 4:8.
13. (a) Pine nemene matre ame la Ini Ne Cainöj Qaa Thei Akötresie, tre, celë hi ketre manathith nyine tro sa kapa madrin? (b) Nemene la itre manathithi hnei nyipunie hna kapa qa ngöne la Ini Ne Cainöj Qaa Thei Akötresie?
13 Hetrenyi the së la ketre porogarame ne ini ka lolo koi së. Zerar la ketre qatre thup hnine la ketre ekalesia ne la Itretre Anyipici Iehova. Nyidrëti a mekune hmaca lo nyidrëti petre kö a thöth; öni nyidrë: “Ame lo nekönatre petre kö ni, thatreine hnyawa kö ni troa ithanata. Maine hetre hnenge hna cile hnö pin, pë hë trenge ithahnata hnenge hna atreine troa qaja hnyawa ke tretrë hë la qeng. Ceitunge pë hë me atr hna wajahuj. Hnene la keme me thineng hna tro sai ni kowe la ketre droketre matre troa nyinyin la mecing. Ngo mama pi hi laka ame la jol tre, thaa qa kö ngöne la ngönetrei, ngo ngöne he. Eloine pe, hetrenyi lo ketre ewekë hna hnëkëne hnei Iehova, ene la Ini Ne Cainöj Qaa thei Akötresie. Ame la eni a sipone matre troa hane sine la ini cili, ene pe ithuecatre hmaca jë hi koi ni. Hetre thangane catre koi ni! Maca ha la aqane ithanata i eni, atreine hë ni cile kowe la itre hnepe jol ka eje theng, nge eni a catre cainöjëne la maca ka loi. Ame enehila, tre, eni fe hë a hane cile fë la itre cainöj kowe la ka alanyim. Eni a olene koi Iehova la hnei Nyidrëti hna hamë ni la ketre mele ka hnyipixe jëne la Ini Ne Cainöje Cili.” Hapeu, thaa ewekë kö lai ka thue madrine së, ene lai ini hnei Iehova hna hamëne nyine troa xatua së troa eatrëne la huliwa i Nyidrë?
14, 15. Ngöne la ketre ijine hleuhleu la mele së, nemene la ixatua ka ijije koi së? Qeje pengöne jë.
14 Easë a madrine la eloine la aqane imelekeu së me Iehova memine la ixatua ne la itre trejine ka ce huliwa me easë e cailo fen. Katerin la ketre atr ka mele e Alema; kola nango hleuhleu hnei eahlo pine lo gejë madra e Asia. Eahlo a seseu, pine laka, ame la neköi eahlo jajiny, tre, angeic e Tailaad ngöne la kola traqa lai gejë madra. Ma traqa koi 32 lao hawa ne pane lapa menu Katerina, thatre kö eahlo la pengöne la neköi eahlo, maine jë angeice fe thene lo itre atr ka eatre angazonyi maine meci pena ha; nge kolo pala hi a qaja trongëne la etrune la itre ka mec. Uqa pi hi la hni eahlo la eahlo a sa la telefon, kola ahni maca ka hape mele kö la neköi eahlo!
15 Nemene la ka xatua Katerin ngöne la itre hawa ne eahlo a seseu me hnehengazo? Eahlo a cinyihane ka hape: “Thaa mano kö ni thithi koi Iehova. Eni a öhne hnyawa e cili la thangane la thith, laka, kola thue egöcatre koi ni nge tingetinge la hning. Ketre, hna hnimi ni hnene la itre trejine ngöne la götrane la ua, angatr a traqa troa wai ni me ithuecatre koi ni.” (Filipi 4:6, 7) Eje hi lai laka, maine paatre ju la ixatua qa ngöne la thith memine la keukawa qa thene la itre atrene la lapa ngöne la götrane la ua, haawe, tro ha jole catre koi eahlo troa melëne lo lai itre hawa ne eahlo a seseu me hnehengazone la neköi eahlo jajiny! Hnene la eloine la aqane imelekeu së me Iehova memine la Hupuna i Nyidrë, memine fe la itre otrene ne ihnimi ka iothekeu së memine la itre atrene la fami së Keresiano, matre kapa jë së la ketre manathith ka ketrepengöne kö nge thaa sipu qaathe së kö.
16. Qaja jë la ketre ceitun ka amamane la esisitriane la mejiune kowe la melehmaca.
16 Mejiune ka aijijë së troa iöhnyi hmaca memine la itre hne së hna hnim ka meci hë. (Ioane 5:28, 29) Hna hetru Matias e hnine la ketre hnalapa ka anyipici Iehova. Thaa hnei angeice kö hna canga nyipi ewekëne la manathithi cili, ene pe uthithi pi hi angeice me paatr qa ngöne la ekalesia ngöne lo ijine angeic a thöth. Ngo ame hë enehila, hnei angeice hna cinyihane ka hape: “Pëkö ithanata ka jui hnenge ekö hna ce porotrikën me kaka. Ame ngöne la itre macatre cili, tre, tru hi la hnei nyio hna lapaa iwesitrë. Ngo ame pe la aja i kaka, tre, loi e troa lolo la meleng. Tru catr la ihnimi Nyidrëti koi ni, ngo thaa trotrohnine hnyawa kö ni ekö la ewekë cili. Ngöne la itre macatre 1996, eni a lapa ezi nyidrë ngöne la ibetr, me ea la wanakoime i nyidrë me treije hleuhleu me qeje menu koi nyidrë pine la nöjei hneng hna kuca, nge eni a qaja fe la etrune la ihniminge koi nyidrë. Ngo thaa drenge hë nyidrë. Hna tithi nyidrë hnene la ketre mec, nge canga sasaqe i nyidrëti hi kei, thaa qea ju kö nge nyidrëti hi a meci pi. Maine tro fe ni a sine elanyi lo kola amelene hmaca la itre ka mec, tro ni a kepe kaka, thaa tro hmaca kö ni a tune ekö lo, tro pe nyio a pane hane ce mele madrin. Tro nyidrëti elanyi a madrine laka, qatre thupe hë ni, nge eni memine la föeng a xome la huliwa ne pionie.” Drei la ketre manathithi koi së, ene la lapaune kowe la melehmaca!
“Thaa Hnei Nyidëti Hna Aköte Fë”
17. Ame ngöne la easa thele hnyawa me mekune la itre manathithi hnei Iehova hna hamëne koi së, nemene la thangane koi së?
17 Hnei Iesu Keriso hna qaja la Tretretro i nyidrë e koho hnengödrai, me hape: “anganyidëti a axulune la jö i anganyidë hune la nöjei ka ngazo me ka loi, me upe la manie kowe la nöjei ka meköti me ka tha meköti kö.” Maine lehova Akötresie a kuca la loi kowe matre öhnyi manathithine fe hnene la itre ka thaa meköti kö memine la itre ka ngazo, haawe, sisitria pala kö elanyi la aqane tro Nyidrëti a amanathithine la itre ka tro ngöne la hni ka nyipici! Önine la atre cinyihane la tusi Salamo 84:11, ka hape: “Tha tro nyidëti a cipane la kete loi e angete trongëne la meköt.” Maine tro sa thele hnyawa me mekune la aqane wanga atrune Nyidrëti la itre hnei Nyidrëti hna hnim, nyipici troa elitrauje la itre hni së hnene la ole me madrine !
18. (a) Nemene la aliene la kola hape thaa hnei Iehova kö hna akötre fë? (b) Pine nemen matre kola akötrën la itre hlue i Akötresie ka mele nyipici koi Nyidrë?
18 Ame la kola trena mo ngöne la götrane la ua la nöje i Iehova, tre, hnene laka angatr a kapa “la manathithi qa thei Iehova.” Nge xecie hnyawa koi së laka, “tha hnei nyidëti hna aköte fë.” (Ite Edomë 10:22) Pine nemene hö matre kola hane traqa kowe la itre hlue i Akötresie ka mele nyipici la itre itupath, me iangazo me iakötrë? Könitre la köni kepine matre traqa pi koi së la itre jol me itre itupath. (1) Ihuli la ngazo. (Genese 6:5; 8:21; Iakobo 1:14, 15) (2) Satana me itre demoni angeic. (Efeso 6:11, 12) (3) La fen hnengödrai ka ngazo. (Ioane 15:19) Maine nyipici laka Iehova a nue troa hleuhleu la mele së hnene la itre iakötrë, ngo ame pe, tre, thaa Nyidrëti kö la qaan la itre akötre së. Kolo pe a qaja ka hape, “Ame la nöjei ahnahna ka loi asë, memine la ite hna hamëne gufane ka lolo asë, te, qa koho thene la Tetetro ine la lai.” (Iakobo 1:17) Ame la itre manathithi qaathei Iehova, tre, pëkö hace me akötre ngön.
19. Nemene manathithi elanyi hna troa kapa hnene la itre ka tro cememine la hni ka nyipici?
19 Nyipi ewekë tro sa easenyi koi Akötresie, matre tro sa hane hetre mo ngöne la götrane la ua. Ame la easa thele troa akökötren la aqane imelekeu së me Nyidrë, easë hi lai a ‘troa amë thatraqai easë kö la trepene ka loi nyine thatraqan’epin, matre tro së a xölehuje la nyipi mel’, ene, la mele ka thaa ase palua kö. (1 Timoteo 6:12, 17-19) Ame hë elanyi ngöne la fene ka hnyipixe hnei Akötresieti hna troa acil, tro ha nyixane la itre mo së ngöne la götrane la ua, hnene la itre manathithi ngöne la ngönetrei. Haawe, tro hë la nyipi mel a thatraqane la itre ka “denge thenge la aqane ula i Iehova.” (Deuteronomi 28:2) Qa ngöne lai, eje e kuhu itre hni së la ajan troa catre tro cememine la madrin memine la hni ka nyipici.
Nemene La Hnei Nyipunieti Hna Inin?
• Pine nemene matre thaa jëne inamacane kö la troa hnehengazone menune la drai elany?
• Nemene la itre manathith hne së hna kapa enehila?
• Pine nemene matre kola akötre hnene la itre hlue i Akötresie ka mele nyipici koi Nyidrë?