MEKENE 20

Huliwa Ne Ixatua

ALIENE LA MEKEN

Ihnimi Keresiano ngöne la itre ijine hulö

1, 2. (a) Nemene la jole hna cile kow hnene la itre Keresiano ne Iudra? (b) Nemene la hna kuca kowe la itre trejine ne Iudra nge ka ketr la hni angatr?

AME lo 46 M.K., hna lepi Iudra hnei jiin. Pëhë thupene a ne la itre trejine ne Iudra, ke tru catre pala ha la thupene xen. Atraqatre la mecijine thei angatr, nge easenyi catre hë matre pë hnyawa pi nyine xen. Nge, ame e cili, angatr a öhne la aqane hnimi angatre hnei Iehova, tha ase fe kö la itre xa Keresiano ekö hane melëne la ewekë cili. Nemene la ewekë ka traqa?

² Hna drenge atrune hnene la itre trejine ne Anetioka e Suria, la akötre ne la itretre Iudra ka hmi Keresiano e Ierusalema me e Iudra. Ame hnei angatre hna ithingë mani thatraqane la itre sine hmi angatr. Hnei angatre hna iëne la lue trejine trahmanyi ka maca thei angatr, Banaba me Saulo, troa tro fë la itre ixatua kowe la itre qatre thup ne la ekalesia e Ierusalema. (E jë la Ite Huliwa 11:27-30; 12:25.) Pane mekune jë la aqane ketr la hni ne la itre trejine ne Iudra hnene la ihnimi ne la itre trejine ne Anetioka!

3. (a) Nemene la aqane nyitipune la tulu ne la itre Keresiano ne Anetioka ekö hnene la itre hlue i Akötresie enehila? Hamëne jë la ketre ceitun. (Wange ju fe la itre mekune hna eköhagen, “Pane Ixatua Ka Tru Hna Kuca Ngöne La Hneijine Së.”) (b) Nemene la itre hnyinge nyine tro sa ce wange ngöne la mekene celë?

³ Ame lai ewekë ka traqa ekö lo hneijine ne la itre pane Keresiano, tre celë hi pane ixatua hna kuca lai hnene la itre Keresiano qa ngöne la ketre nöje kowe la ketre nöj. Ame enehila, easa xötrethenge la tulu ne la itre trejine ne Anetioka ekö. Ame la easa drenge ka hape, hetre itre trejine hna lepe hnei hulö ngöne la ketre götran, haawe, easë fe hi lai a hane ixatua.a Maine aja së troa trotrohnine ka hape, ame la itre ixatua hna kuca, tre casi hi memine la itre xa götrane la huliwa i Akötresie, loi e tro sa pane ce wange la köni hnyinge celë: Pine nemene matre easa xome la huliwa ne ixatua ceitu me ketre huliwa i Akötresie? Nemene la itre kepine matre kuca jë së la huliwa ne ixatua? Nemene la thangane koi së qa ngöne la hne së hna hane ixatua?

Kepine Matre “Huliwa Ka Hmitrötr” La Huliwa Ne Ixatua

4. Nemene la hnei Paulo hna qaja kowe la angetre Korinito göne la huliwa i Akötresie?

⁴ Ame ngöne la hnaaluene itusi Paulo koi angetre Korinito, hnei angeice hna qaja ka hape, ka lue pengön la huliwa i Akötresie. Maine nyipici laka, hna cinyihane la tusi Paulo thatraqane la itre hna iën, ngo thatraqane mina fe la “ite xa mamoe.” (Ioane 10:16) Ame la ketre götrane la huliwa së koi Akötresie, tre, ene la “huliwa ne iloi,” kola qaja la huliwa ne cainöj, me huliwa ne ini. (2 Kor. 5:18-20; 1 Tim. 2:3-6) Ame la ketre götrane la huliwa, tre kola qaja la troa “xatuane” la itre trejin tune la hna amamane hnei Paulo. (2 Kor. 8:4) Ame la hnaewekë hna hape, “huliwa ne iloi” me “xatuane” tre, hna ujën asë hi qa ngöne la qene Heleni, hna hape diakonia, kola hape, huliwa. Nemene la aliene lai koi së?

5. Nemene la hna amamane jëne la itre ithanata i Paulo ka hape, ame la huliwa ne ixatua, tre ketre huliwa i Akötresie?

⁵ Ame la Paulo a xome la ca hnaewekë göne la lue huliwa celë, tre angeice hi lai a amamane ka hape, ame la huliwa ne ixatua, tre nyine tro fe a eatrëne ngöne la ekalesia tune la itre xa huliwa i Akötresie. Hnei angeice hë lo hna qaja ka hape: “Isa pengöne kö la nöjei ahnahna . . . Nge isa pengöne kö la ite hna qâ, ngo casi la Joxu . . . kola kuca asë lai hnene la uati ka cas.” (1 Kor. 12:4-6, 11) Haawe, ame koi Paulo, itre “huliwa ka hmitrötr” asë hi la nöjei huliwa ne la ekalesia.b (Rom. 12:1, MN, 6-8) Tha tro kö së lai a sesëkötre la Paulo a xome la traeme i angeic troa “nyi hlue ne la ite ka hmitöt.”—Rom. 15:25, 26.

6. (a) Tune la hna qaja hnei Paulo, pine nemene matre ketre huliwa i Akötresie la huliwa ne ixatua? (b) Qeje pengöne jë la aqane eatrëne la huliwa ne ixatua e cailo fen enehila. (Wange ju la itre mekune hna eköhagen, “E Lepi Së Jë Hnei Hulö!”)

⁶ Hnei Paulo hna xatuane la angetre Korinito troa trotrohnine la kepine matre ame la huliwa ne ixatua, tre ketre igötranene fe la itre huliwa i angatre koi Akötresie. Tro sa pane ce wange la mekune celë: Itre Keresiano a kuca lai, ke angatr a ‘denge thenge la maca ka loi Keriso.’ (2 Kor. 9:13) Haawe, hnene laka hetre ajane la itre Keresiano troa trongëne la itre ini Keriso, angatr a xatuane ju la itre sine hmi angatr. Öni Paulo, ame la itre huliwa ka loi hnei angatre hna kuca thatraqane la itre trejin, tre, hatrene hi “la ihnimi gufa i Akötesie ka nyipi atraqate.” (2 Kor. 9:14; 1 Pet. 4:10) Celë hi matre hnene la Ita Ne Thup ne 1 Diseba 1975 hna qaja la ixatua hna hamëne hnene la itre trejine me hape: “Loi e troa eje koi së ka hape, ka tru koi Iehova Akötresie me Iesu Keriso la pengöne huliwa cili.” Nyipici, ketre huliwa ka hmitrötr la huliwa ne ixatua.—Rom. 12:1, 7; 2 Kor. 8:7; Heb. 13:16.

Huliwa Ne Ixatua Me Itre Alien

7, 8. Nemene la pane aliene la huliwa ne ixatua? Qeje pengöne jë.

⁷ Nemene la itre kepine matre kuca jë së la huliwa ne ixatua? Hnei Paulo hna sa la hnyinge celë ngöne la hnaaluene tusi angeic kowe la angetre Korinito. (E jë la 2 Korinito 9:11-15.) Ame ngöne la itre xötre celë, Paulo a qaja atrune la köni kepine qa ngöne la hna “huliwane la huliwa celë,” ene la huliwa ne ixatua. Tro sa pane ce wange la hnapan.

⁸ Ame la pane kepin, tre, huliwa ne ixatua a atrunyi Iehova. Hnene la faifi lao xötre hna qaja e caha hnei Paulo kowe la itre trejin hna amamane la aqane qaja atrunyi Iehova Akötresie. Paulo a amexeje koi angatre la “nyine aciane la ole koi Akötesie” memine la “nyine amanane la ole atraqate koi Akötesie.” (Xötre 11, 12) Angeice fe a qaja kowe la itre Keresiano la aqane “atrunyi Akötesie,” me aqane atrune “la ihnimi gufa i Akötesie” jëne la huliwa ne ixatua. (Xötre 13, 14) Nge Paulo a nyipune la mekuna i angeic göne la huliwa ne ixatua me hape: “Ole koi Akötesieti.”—Xötre 15; 1 Pet. 4:11.

9. Hnauëne laka saze pi hi la mekunane la itre atr hnene la huliwa ne ixatua? Hamëne jë la ketre ceitun.

⁹ Tui Paulo, itre hlue i Akötresie enehila a waipengöne la huliwa ne ixatua ceitu me itre aqane troa atrunyi Iehova, me aqane troa alolone la itre ini Nyidrë. (1 Kor. 10:31; Tito 2:10) Kola mama laka, huliwa ne ixatua a xometrije la itre mekune ka tria hna qaja göi Iehova me göi Itretre Anyipici Nyidrë. Drei la ketre ceitun: Hnene la ketre föe ka mele ngöne la ketre götrane hna lepe hnei wene hna cinyihane hune la qëhnelö i eaho ka hape: “Itretre Anyipici Iehova, The Fenafena Kö.” Ame hë e ketre drai, eahlo a öhne la kola nyidrawane la ketre uma hnene la itre ka huliwa ne ixatua qëmekene la hnalapa i eahlo. Tro ju pë hë la itre drai, nge mama ha koi eahlo la elolone la thiina ne la itre ka huliwa; eahlo pë hë a tro jë troa thele ithanata me angatr. Ame la eahlo a atre ka hape, Itretre Anyipici Iehova angatr, eahlo a sesëkötre me hape, “Ngazo la thiinange koi epun.” Ame hë e thupen, eahlo ha huletrije pi lo hna cinyihan hune la qëhnelö.

10, 11. (a) Nemene la itre ceitune ka amamane ka hape, hne së hna eatrëne la hnaaluene aliene la huliwa ne ixatua? (b) Nemene la hna hnëkëne thatraqane la itre ka ixatua? (Wange ju la itre mekune hna eköhagen, “Jia Ne Huliwa Ka Nyipi Ewekë Catr.”)

¹⁰ Ame la hnaaluen, ‘troa hamëne la ka ijij’ kowe la itre trejin. (2 Kor. 9:12a) Tru la aja së troa canga xatuane la itre trejine me hamë angatre la ka ijij me ahmaloeëne la akötre i angatr. Pine nemen? Pine laka, ame la itre atrene la ekalesia, tre, ceitu me “ca ngönetei,” nge “maine akötë hë la kete hnepe ngönetei, ce aköte asë ite hnep’ ej.” (1 Kor. 12:20, 26) Celë hi matre, ihnimi trejin me utipin la ka upe la itre trejine troa pane nue la ketre ijin, me huliwane la hnei angatre hna atreine göi troa xatuane la itre trejine hna lepe hnei hulö. (Iako. 2:15, 16) Thupene lo gejë madra e Zapo lo 2011, hnene la filial ne Etazini hna upe la ca tus kowe la komite ne xupi uma ne la nöj e Etazini, me sipone maine “ijije tro la itre trejine ka trene metie” a ixatua xupi Uma Ne Baselaia e Zapo. Tune kaa la aqane sa i angatre la tus? Itre wiik e thupen, traqa koi 600 lao ka sipu saen ka xemine lai sipo, nge sipu qanyi angatre kö nyithupene la pasesi angatr a tro Zapo! Önine la filial ne Etazini, “Tru catre pala ha hnei ka xemin.” Hnene la ketre trejine ne Zapo hna hnyinge kowe la ketre ka traqa ne ixatua qa ngöne la ketre nöj la kepine la traqa i angeic, öni angeic: “Ame la itre trejine ne Zapo, ketre hnepe ‘ngönetrei huni’ hi. Nge ame la angatr a akötr, eahuni fe hi a akötr.” Hnene la ihnim me hni ne huuj, matre itre xa trejin ka traqa ne ixatua a nue mel troa xatuane la itre trejin me angatr.c—1 Ioane 3:16.

Suisse, 1946

PANE IXATUA KA TRU HNA KUCA NGÖNE LA HNEIJINE SË

AME lo Semitrepa 1945, itre treu thupene la kola nyipune la Hnaaluene Isi Ka Tru e Erop, hnei Knorr hna ithuemacanyine la aqane troa hamëne “la ixatua ka tru nyine troa iupi fë kowe la itre trejin e Europe central.”

Itre wiik thupene lai ithuemacany, hnene la Itretre Anyipici Iehova ne Kanada, me Etazini, me itre xa nöj, hna ithingë iheetr, me xen, me iupi fë pi hë. Qaane lo Januare 1946, hna iupi fë la itre ewekë kowe la itre trejine ne Agele, me Alema, me Autriche, me Belgique, me Bulgarie, me Danemark, me Faras, me Finlande, me Grèce, me Hongrie, me Italie, me Norvège, me Pays-Bas, me Philippines, me Pologne, me Roumanie, me Caina me Tchécoslovaquie.

Tha hna aca iupi fë ewekë kö hnene la itre ka ixatua. Lue macatre nge sin ne iupi fë ixatua angatr! Ame ngöne la ijine cili, hnene la ala 85 000 lao trejine trahmanyi me föe hna upe la 300 000 kg xen, me 450 000 kg iheetr, nge 124 000 lao ibutr kowe la itre nöje hna angazone hnei isi. Ame lo Ogas 1948, kola fenesi la ixatua ka tru cili. Önine la Ita Ne Thup ne 1949: “Celë hi ka amamane la ihnimikeune la itre trejin. Atre hnyawa hi së laka, itre trejine hi a huliwa tune lai göi troa atrune la Joxu. Nge angatr a mekune ka hape, ame la ixatua cili, tre nyine troa aijijëne la itre xa trejine troa catre nyihlue i Iehova, matre ame koi angatr, ketre manathith la troa xatuane la itre trejin tune lai.” Hnene la ixatua cili hna atrunyi Iehova, me akeukawane la itre trejin, me acatrene la cas ka eje thene la itre trejine e cailo fen.

¹¹ Hnene fe la itre ka tha ce hmi kö me easë hna hane qaja la madrine i angatre kowe la huliwa ne ixatua. Thupene lo hulö ka traqa e Arkansas, Etazini lo 2013, hnene la zonal ne la nöj hna qaja la enyimenyimene la aqane traqa ne la Itretre Anyipici Iehova ka saen me hape: “Lolo catre la aqane hnëkëne la Itretre Anyipici Iehova la huliwa ne la itre ka traqa ne ixatua matre tha jole kö troa xatuane hnyawane la itre atr hna lepe hnei hulö.” Eje hnyawa hi lo hna qaja hnei Paulo, easa ‘hamëne la ka ijij’ kowe la itre trejine me easë ka aja ixatua.

12-14. (a) Pine nemene matre nyipi ewekë catre troa eatrëne la hnaakönine aliene la huliwa ne ixatua? (b) Nemene la itre hna melëne ka amamane la enyipiewekëne la troa kuca pala hi la itre huliwa i Akötresie?

¹² Ame la hnaakönin, easa xatuane la itre hna lepe hnei hulö troa eatrëne hmaca la itre huliwa i angatre koi Akötresie. Pine nemene matre ka nyipi ewekë catre lai? Öni Paulo, ame la itre ka kapa la ixatua, tro ha upi angatre troa “amanane la ole atraqate koi Akötesie.” (2 Kor. 9:12b) Pë hmaca ju kö la aqane tro angatr a amamane la ole i angatre koi Iehova hune la troa canga kuca hmaca la itre huliwa i Akötresie. (Fil. 1:10) Önine la Ita Ne Thup lo 1945: “Ka loi koi Paulo . . . la itre ahnahna hna kuiën, ke kola kuca lai matre tro la itre Keresiano ka aja ixatua a madrine kowe la itre ixatua hna kapa, nge matre troa aijijë angatre troa canga xome hmaca la huliwa ne cainöj.” Kepine fe hi lai matre easa kuca la huliwa ne ixatua enehila. Ame la kola xome hmaca la huliwa ne cainöj hnene la itre trejin, angatre hi lai a ithuecatrene la itre atr ka lapa ezi angatre me angatre fe.—E jë la 2 Korinito 1:3, 4.

¹³ Tro sa ce wange la mekunane la itre hna thuecatrene hnene la ixatua hna hamën, nge itre ka xome hmaca la huliwa ne cainöj. Önine la ketre trejine trahmany: “Ketre manathithi ka tru kowe la hnepe lapange la troa cainöj. Ame la eahuni a thele troa akeukawane la itre xa atr, kolo fe hi lai a nango akeukawanyi hun qa ngöne la itre ewekë ka angazone la hni hun.” Önine la ketre trejine föe: “Ame la eni a catre kuca la itre huliwa i Akötresie, tre, tha mekune catrëne kö ni la itre ewekë hna angazon hnei hulö. Nge tingetinge la hning.” Hna qaja hnene la ketre trejine föe ka hape: “Ngacama pëkö ketre ewekë hne hun hna atreine troa kuca, ngo ame la eloin, huliwa ne cainöj la ka xatua hun. Ame la eahuni a ce thawa me itre xa atr la mejiune hun kowe la fene ka hnyipixe, tre kolo hi lai a acatrene la lapaune hun ka hape, troa ahnyipixene la nöjei ewekë asë.”

¹⁴ Ame la troa sine la itre icasikeu, tre ketre huliwa i Akötresie lai nyine tro la itre trejine hna lepe hnei akötr a canga kuca. Tro sa ce wange la ewekë ka traqa koi Kiyoko, ketre trejine föe ka troa traqa kowe la 60 lao macatre. Thupene la gejë madra, ame ju pe hi la hnei eahlo hna hetreny, tre, ene la iheetr hna heetrën, me lue isavat, nge hace catre la mele i eahlo. Traqa ju hi la ketre qatre thup a qaja koi eahlo ka hape, tro angatr a icasikeu ngöne la loto i nyidrë. Öni Kiyoko: “Hnene la ketre qatre thup me föi nyidrë, me ketre trejine föe me eni hna lapa hnine la loto i nyidrë. Kösë ketre iamamanyikeu la icasikeu cili, ke, thëthëhmine hë ni lo gejë madra. Nge tingetinge hë la hning. Hnene la icasikeu cili hna amamane koi ni la menen ne la troa ca lapa memine la itre Keresiano.” Hnene la ketre trejine föe hna qeje pengöne la itre icasikeu thupene la hna traqa la ketre hulö, me hape: “Hnene itre eje hna xatua ni troa cile hut hnine la itre akötr!”—Rom. 1:11, 12; 12:12.

Manathith Ka Hut Qa Ngöne La Huliwa Ne Ixatua

15, 16. (a) Nemene la itre manathith hna kapa hnene la itre Keresiano ne Korinito, me itre xan qa ngöne la hna kuca la huliwa ne ixatua? (b) Nemene la thangane la itre huliwa cili enehila?

¹⁵ Ame la Paulo a ithanatane la huliwa ne ixatua kowe la angetre Korinito, hnei angeice hna qaja la itre manathith hna kapa hnei angeic me itre xa Keresiano qa ngöne la hna hane kuca la huliwa cili. Öni angeic: “Angat’ [itretre Iudra ne Ierusalema ka hmi Keresiano nge ka kepe ixatua] a ajane atraqate koi nyipunie qa ngöne la ihnimi gufa i Akötesie ka nyipi atraqate thei nyipunie, nge angat’ a thithi thatraqai nyipunie.” (2 Kor. 9:14) Eje hi, tro la aqane hame i angetre Korinito, memine lo itre xa trejine laka, tha atre Iudra kö, a upe la itretre Iudra Keresiano, troa thithi sai angatr, me hane akökötrene la aqane ihnimikeu i angatr.

¹⁶ Hnene la Ita Ne Thup ne 1 Diseba 1945 hna qeje pengöne la itre manathith nyine kapa e hna trongëne la itre ithanata i Paulo, kola hape: “Ame la kola hamë ewekë hnene la itre xa hlue i Akötresie kowe la itre trejine ka pë ewekë, haawe, celë hi ka amamane hnyawa la cas ka eje thene la itre trejin.” Ewekë hi lai hna melëne hnene la itre ka huliwa ne ixatua enehila. Önine la ketre qatre thup ka traqa ne ixatua thupene la hna di: “Eni a easenyi catre kowe la itre trejin la eni a kuca la huliwa ne ixatua.” Önine la ketre trejine föe ka kepe ixatua: “Ame la aqane ce mele së itre trejin, tre celë hi ka qajaqaja la mele elanyi ngöne la Paradraiso e celë fen.”—E jë la Ite Edomë 17:17.

17. (a) Nemene la aqane eatre la Isaia 41:13 ngöne la huliwa ne ixatua? (b) Qaja jë la itre ixatua hna kuca hnene la itre ka saen ka atrunyi Iehova me acatrene la cas ka eje the së. (Wange ju la itre mekune hna eköhagen, “Ixatua Hna Hamën Hnene La Itre Ka Saen e Cailo Fen.”)

¹⁷ E kola traqa la ixatua ngöne la götrane hna lepe hnei hulö, hnene la itre trejine e cili hna melëne la hna qaja axeciëne hnei Akötresie kola hape: “Ini Iehova Akötesi ’ö, ate ea la ime maca i ’ö, ate qaja koi ’ö, ka hape, The qou kö, tro ni a xatua eö.” (Is. 41:13) Thupene la ketre hulö, hnene la ketre trejine föe hna qaja ka hape: “Hace pi hë la hning la eni a goeëne la itre ewekë hna angazon, ngo hnei Iehova hna sathe la ime i Nyidrë koi ni. Thatreine kö ni qaja la aqane xatua ni hnene la itre trejin.” Thupene la ketre hulö ka traqa ngöne la götrane hna mele ngön hnene la lue qatre thup, hnei nyidroti hna cinyihane la mekunane la lue ekalesia i nyidro me hape: “Atraqatre la hleuhleu thupene la kola traqa la sa, ngo hne huni hna kapa la ixatua i Iehova jëne la itre trejin. Hne huni pala hi hna e la kola qaja la itre huliwa ne ixatua, ngo ame enehila lue meke hun a goeën.”

CELË HI KA AMAMAI GOJENYI KOI ANGEIC

NEMENE la thangane kowe la itre thöth qa ngöne la hna hane ixatua? Tro sa ce wange la ka traqa koi Peter Johnson lo angeic ekö a 18 lao macatre me hane xötrei ixatua. Öni angeic: “Thatreine kö ni troa thëthëhmine la hni ne ole ne la itre trejine ngöne la angatr a kapa la ixatua, tune mina fe la madrinenge troa xatua angatr. Celë hi ka acatrene catrëne la ajange troa kuca asë la hnenge hna atreine troa nyihlue i Iehova.” Thupene lai, Peter fe hi a nyiqaane la huliwa ne pionie. Angeice pë hë a hane huliwa hnine la Bethela, nge e thupen, angeice fe hë a hane sine la Komite Ne Xupi Uma ne la nöj. Öni Peter enehila: “Hnene la pane huliwa hnenge hna kuca lo 1974 hna amamane hnyawa koi ni la nyine tro ni a kuca.” Maine thöthi epun, tro fe kö epun a xötrethenge la hna kuca hnei Peter? Maine jë tro la ketre huliwa ne ixatua elanyi a amamane koi epuni la nyine tro epuni a kuca koi Iehova!

Tro Kö Epuni a Hane Ixatua?

18. Nemene la nyine tro epuni a kuca e ajane epuni troa hane saen göi troa hamë ixatua? (Wange ju fe la itre mekune hna eköhagen, “Celë Hi Ka Amekötine La Mele i Angeic.”)

¹⁸ Pi tro fe kö epuni a melëne la madrine ka xulu qa ngöne la hna ixatua? Maine eje hi, loi e tro epuni a atre, ka hape, ame la itre ka saen troa ixatua, itre hna iëne qa ngöne la itre ka xupi Uma Ne Baselaia. Haawe, thuemacane ju la itre qatre thupe i epun ka hape, epuni a ajane troa nyialiene la pepa ne sipo troa ixatua. Tro la qatre thup ka kuca ha la huliwa ne ixatua a amekunë epuni la ewekë celë: “The canga feke kö kowe la götrane hna lepe hnei hulö, e tha ase petre kö epuni kapa la pepa qaathene la Komite Ne Ixatua.” E hnei epuni hna tro thenge la hna amekötine cili, tro ha tro loi la huliwa ne ixatua i epun.

19. Nemene la ka amamane ka hape, easë hi la itretre drei Keriso?

¹⁹ Ame la huliwa ne ixatua, tre celë hi ketre jëne ka sisitria nyine amamane ka hape, easa drengethenge la hna amekötine hnei Keriso, ene la troa “ihnimikeun.” Ame la easa amamane la ihnimi cili, celë hi ka anyipicine ka hape, easë hi la itretre drei Keriso. (Ioane 13:34, 35) Ketre manathith ka tru koi së la itre ka saen ka ala nyim. Ame la angatr a xatuane la itre jini ne la Baselaia, itre huliwa i angatr a atrunyi Iehova!

a Hnene la mekene celë hna ithanatane la itre huliwa ne ixatua hna kuca thatraqane la itre trejine me easë. Ngo, ala nyimu la itre ka tha atre anyipici Iehova kö hna hane fe xatuan.—Gal. 6:10.

b Tha hnei Paulo kö hna xome la hnaewekë diakonos (atre huliwa) ngo ene pe la hnaewekë ka qaja la itre ka huliwa göi troa qaja “la nöjei dikona.”—1 Tim.3:12.

c Wange ju la tane mekune hna hape, “Ixatua Thatrane La Itre Trejin Ne Bosnie,” ngöne la Ita Ne Thup ne 1 Nofeba 1994, götrane 23-27 qene Wiwi.

Ixatua Hna Hamën Hnene La Itre Ka Saen E Cailo Fen

AFRIQUE CENTRALE ME AFRIQUE DE L’OUEST

Ame lo 1994, hna sasaithe la 800 000 lao ka mec, ke hna itö ihumuthe la lue lapa ne Rwanda. Qa ngöne la isi cili, gomegome fe hë la itre nöj e nyipine e Afrique, ke nyimutre catre la itre ka traqa ne troa nyi hunapo e cili. Ame göi troa xatuane la itre trejine ka mele hnine la akötr, hnene la Itretre Anyipici Iehova qa Belgique, me Faras, me Suisse, hna iupi fë ngöne avio la 300 lae tonnes ne iheetr, me drösinöe, me uma mano, me xen, me itre xa ewekë ju kö. Tha hmitre ju kö, nge kolo fe ha kapa la itre ewekë cili hnene la itre trejin.

Ketre, hna upe qaa Faras a tro Afrique la treen lao Itretre Anyipici Iehova, itre droketre me infirmières göi troa nyinyine la meci ne la itre trejin, itre xan ka eatre hnene la isi, itre xan hna tithe hnei mec, nge itre xan ka kucakuca hnei jiin. Ame lo lue macatre ka ase hë, hnei angatre hna nyinyine la meci ne la ala 10 000. Hnene la huliwa i angatre hna atrunyi Iehova me organizasio i Nyidrë. Önine la ketre infirmière: “Ame la eahuni a traqa kowe la ketre götran troa ixatua, önine la itre atr: ‘Itretre Anyipici Iehova la. Angatr a traqa ne troa xatuane la itre trejin me angatr.’ ” Thupene la hna kepe ixatua qaathene la ketre infirmière, önine la ketre trejin: “Oleti koi Eö, trejin. Oleti Iehova!”

Ame itre xa ijin, nyipi ewekë la huliwa ne ixatua e traqa ju hetre itre atr ka eatr hnei loto. Ame la kola eatre la ketre loto lo 2012 e Nigéria, ala 13 lao Itretre Anyipici Iehova ka mec, nge casi hi la ekalesia i angatr, nge ala 54 lao xan ka tru eatren. Hnene la komite ne ixatua hna hnëkëne matre troa thupëne la itre ka eatr e lai me jidr. Ame la kola öhne hnene la ketre föe ka wezipo e pital la ixatua hna hamëne hnene la itre trejin, eahlo pë hë a telefone jë kowe la hnamiatre i eahlo troa qaja ka hape: “Pëkö ala cas qa ngöne la hmi së ka traqa troa wai ni. Trohemi kowe la pital matre troa hane öhne la aqane melëne la ihnimi hnene la Itretre Anyipici Iehova!”

Ngacama tru la hleuhleu ne la itre trejin qa ngöne la akötre ka traqa kowe la neköi ekalesia i angatr, ngo hna akeukawanyi angatr hnene la ihnimi ne la itre xa trejin. Ketre, qa ngöne la hna ketri angatre hnene la itre ka hamë ixatua, catre hmaca jë hi la ekalesia troa cainöj. Qëmekene troa traqa la jole cili, ala 35 lao ka cainöje ngöne la ekalesia. Ame la macatre thupen, aca tro elë jë hi koi 60.

AUSTRALIE

Hna traqa la di lo 2013 ngöne la ketre götrane ne la ngönegejë ne Queensland, matre ala 70 lao Itretre Anyipici Iehova ka pë uma. Mark me Rhonda me nekö i nyidro jajiny la itre hna angazoi uman hnene lai di ka traqa, matre angatr a tro jë pe kowe la ketre uma ka kapa la itre atr ka pë uman. Ka catre la uma cili hnei atr, matre öni Rhonda: “Pëkö göhnë ne tro sa lapa.” Ame pena la mejene la itre hélicoptères ka traqa me tro hmaca, tre kola nyixane la itre jole ngöne la götrane cili. Jole hë la mekuna i eahlo, matre eahlo a hnyinge koi föi eahlo me hape, “Tro hë sa tune kaa?” Ame hnei Mark hna thithi catre draië koi Iehova troa sipo ixatua. Öni Rhonda: “Thupene 30 lao menetr, traqa pi hi la ketre loto, ame hna lö pi la köni trejin. Ame la eahuni a ithanata me angatr, öni angatr: ‘Tro sa ce tro. Tro epuni a lapa thene la ketre trejin.’ ” Öni Rhonda hmaca jë: “Thatreine kö huni troa qeje pengöne la etrune la ole hun kowe la aqane hnimi hun hnene la organizasio i Iehova.”

Hna sasaithe la 250 lao ka saen ka nyenyape troa hamë ixatua kowe la itre trejine ngöne la götrane cili. Önine la ketre trejin ka qatre hë: “Traqa pi hi la itre trejin, thatre kö së ka hape, ka qaa kaa. Eni pe a haine la aqane nyidrawane angatr la hnalapang. Thatreine kö ni me ifëneköng thëthëhmine la ixatua i angatr.”

BRÉSIL

Ame lo 2008 e Santa Catarina, hna traqa la itre di atraqatr matre hnene la ala 80 000 lao atr hna trotrije la itre hnalapa i angatr. Önine la ketre atr ne cili, kösë “gejë madra la dro me sinöe hna thenge trongën.” Hnene la itre trejine hna kötre kowe la Uma Ne Asabele. Öni Márcio, atre thupëne la iuma: “Ame la angatr a kötre mel, pëkö hnei angatre hna kötre fë, iheetre hi ka cabi hnei trëtr.” Önine la ketre trejine föe: “Ase hë theng la uma hun. Hace pi hë la hning la eni a öhne la kola aca tro theng la umang, ngo tha thëthëhmine kö ni la aqane hnimi huni hnene la itre trejin. Pëkö ihnimi ka tun! Eni a öhne ngöne la jol ka traqa koi hun la eloine troa catre huliwa koi Akötresie.”

Uma Ne Asabele e Santa Catarina, Brésil, hnë kapa me ithuewekëne la itre hna angazoi uman lo 2009

Hnene la di ka traqa hna apatrene la itre hnalapa ngöne la itre götrane wetr e Rio de Janeiro. Hnene laka, ame la itre götrane cili hna traqa lapa la itre di, itre trejine pë hë a acile jë la ketre Komite Ne Ixatua. Maine troa traqa hmaca la ketre di, tro la itre trejine (ka mel e cili) a canga thuemacane lai komite. Troa canga traqa la itre ka saen hnine la itre kamio hna cyinyany ka hape, “Itretre Anyipici Iehova: Ixatua Koi Itre Atr.” Ame la nöjei ka traqa, angatr a ce traqa memine la itre jia ne huliwa i angatr, nge isa atre hë angatre la nyine kuca. Angatr a heetrëne la itre sine wesikotr hna cinyanyin, ka hape Itretre Anyipici Iehova. Angatr a ce huliwa memine lo Komite Ne Ixatua e Pital, me xatuane la itre trejine ka eatr. Itre ka saen a traqa fë tim, me drösinö, me iheetr, me itre ewekë nyine nyidrawa uma. Tha huliwa ka co kö la troa nyidrawane la itre uma hna lapane hnei trëtr. Tha ekö catre kö la kola löthe la itre uma hnei trëtr. Hnene la ala 60 lao ka saen hna jegöthe la dro me trëtr qa hnine la ketre uma troa nyialiene la foa lao kamio!

JIA NE HULIWA KA NYIPI EWEKË CATR

AME lo Juun 2013, hetre boroshür ka qeje pengöne la huliwa ne ixatua hne së hna kuca (Jehovah’s Witnesses and Disaster Relief ). Hna hnëkëne hmekuje hi kowe la itre ka cilëne la mus, ene lo itretrekë hnëqane la ixatua kowe la nöj e traqa ju itre hulö. Kola qeje pengöne hnene lai boroshür la itre huliwa ne ixatua hna kuca qaane lo itre macatre 1940. Eje fe a amamane la ketre imap ka amamane la huliwa ne ixatua e cailo fen. Hnene la ketre qatre thup ka hane hnëkëne la itre ixatua hna qaja ka hape: “Hnene la itre trejine ka huliwa ngöne la itre komite ne ixatua ne la nöj hna xome la boroshüre cili matre troa ce ithanata memine la itre ka cilëne la mus ngöne la nöj hna majemine lepe hnei hulö. E atrepengöne hnyawa ha angatre la itre huliwa ne ixatua hne së hna kuca, tha jole kö koi së troa kapa qaathei angatre la pepa nyine nue së troa tro kowe la itre götrane hna lepe hnei hulö.”