Levenslessen van een sterfbedprofetie — Deel 1

1-2. Wat deed Jakob tegen het eind van zijn leven, en waarom? (Zie ook de afbeelding.)

HET is 17 jaar geleden dat Jakob met zijn gezin van Kanaän naar Egypte is gereisd (Gen. 47:28). Wat was het geweldig te worden herenigd met zijn geliefde zoon Jozef! Eindelijk zijn ze weer allemaal bij elkaar. Maar nu voelt Jehovah’s trouwe dienaar dat hij niet lang meer te leven heeft. Daarom roept hij zijn zonen bij zich voor familieberaad (Gen. 49:28).

² Het was in die tijd gebruikelijk dat een familiehoofd wanneer hij op sterven lag het gezin bijeenriep om zijn laatste instructies te geven (Jes. 38:1). Daarnaast kon hij dan aangeven wie na zijn dood het hoofd van de familie zou worden.

3. Wat is er volgens Genesis 49:1, 2 zo bijzonder aan Jakobs uitspraken?

³ Lees Genesis 49:1, 2. Dit was geen gewoon familieberaad. Jakob was een profeet. Tijdens het beraad inspireerde Jehovah hem ertoe te spreken over belangrijke gebeurtenissen in de toekomst die van invloed zouden zijn op zijn nakomelingen. Daarom wordt wat Jakob toen zei ook wel zijn sterfbedprofetie genoemd.

4. Waar gaan we ons op richten als we Jakobs sterfbedprofetie bestuderen? (Zie ook het kader ‘Jakobs gezin’.)

⁴ In dit artikel gaan we bekijken wat Jakob zei tegen vier van zijn zonen: Ruben, Simeon, Levi en Juda. In het volgende artikel komt aan bod wat Jakob tegen zijn acht andere zonen zei. Zoals we zullen zien, sprak Jakob niet alleen over zijn zonen maar ook over hun nakomelingen, die uiteindelijk de natie Israël zouden vormen. De geschiedenis van Israël maakt duidelijk hoe Jakobs profetische woorden zijn uitgekomen. We zullen waardevolle lessen uit zijn woorden halen die ons kunnen helpen onze hemelse Vader, Jehovah, blij te maken.

RUBEN

5. Wat verwachtte Ruben misschien van zijn vader te krijgen?

⁵ Jakob richt zich eerst tot Ruben. Hij zegt: ‘Jij bent mijn eerstgeboren zoon’ (Gen. 49:3). Als eerstgeborene verwachtte Ruben waarschijnlijk een dubbel deel van de bezittingen van zijn vader te krijgen. Misschien verwachtte hij ook dat hij na de dood van zijn vader het hoofd van de familie zou worden en dat dat voorrecht na verloop van tijd op zijn eigen nakomelingen zou overgaan.

6. Waarom verloor Ruben het eerstgeboorterecht? (Genesis 49:3, 4)

⁶ Ruben verloor het eerstgeboorterecht (1 Kron. 5:1). Waarom? Omdat hij jaren eerder seks had gehad met Jakobs bijvrouw Bilha. Zij was de slavin geweest van Jakobs geliefde vrouw Rachel, die gestorven was (Gen. 35:19, 22). Ruben was de zoon van Jakobs andere vrouw, Lea. Misschien werd Ruben gedreven door lust. Maar het kan ook zijn dat hij met haar sliep om te voorkomen dat ze in Jakobs genegenheid de plaats van zijn moeder zou innemen. In elk geval was wat hij had gedaan heel slecht in de ogen van Jehovah en van zijn vader. (Lees Genesis 49:3, 4.)

7. Wat gebeurde er met Ruben en zijn nakomelingen? (Zie ook het kader ‘Jakobs sterfbedprofetie’.)

⁷ Jakob zei tegen Ruben: ‘Je zult niet superieur zijn.’ Die woorden kwamen uit. Nergens wordt melding gemaakt van een nakomeling van Ruben die koning, priester of profeet werd. Toch werd Ruben niet door Jakob onterfd. En zijn nakomelingen werden een volwaardige stam in Israël (Joz. 12:6). Ruben had in andere situaties laten zien dat hij goede eigenschappen had. En er zijn geen aanwijzingen dat hij zich later nog eens aan immoraliteit schuldig heeft gemaakt (Gen. 37:20-22; 42:37).

8. Welke lessen kunnen we uit het voorbeeld van Ruben halen?

⁸ Wat is de les? We moeten vastbesloten zijn nee te zeggen tegen immorele seks. Werk aan zelfbeheersing. Wat moet je doen als je in de verleiding komt te zondigen? Denk meteen aan wat je Jehovah, je familie en anderen zou aandoen. En houd voor ogen: ‘Wat je zaait, zul je ook oogsten’ (Gal. 6:7). Aan de andere kant herinnert Rubens voorbeeld ons aan Jehovah’s barmhartigheid. Hoewel Jehovah je niet beschermt tegen de gevolgen van je fouten, zegent hij wel je inspanningen om te doen wat juist is.

SIMEON EN LEVI

9. Wat was de aanleiding voor Jakobs afkeurende woorden tot Simeon en Levi? (Genesis 49:5-7)

⁹ Lees Genesis 49:5-7. Jakob richt zich vervolgens tot Simeon en Levi. Uit zijn woorden blijkt duidelijk zijn afkeuring. Jaren eerder was Jakobs dochter Dina verkracht door de Kanaäniet Sichem. Het is begrijpelijk dat Jakobs zonen allemaal erg boos waren over wat er met hun zus was gebeurd. Maar Simeon en Levi reageerden met geweld. Ze deden de misleidende belofte vrede te sluiten met de mannen van Sichem als die zich allemaal lieten besnijden. De mannen deden wat ze vroegen. Maar toen ze nog pijn hadden van de besnijdenis, pakten Simeon en Levi hun zwaard. En ‘terwijl niemand in de stad iets vermoedde, gingen ze de stad in en doodden ze alle mannen’ (Gen. 34:25-29).

10. Hoe gingen Jakobs profetische woorden over Simeon en Levi in vervulling? (Zie ook het kader ‘Jakobs sterfbedprofetie’.)

¹⁰ Jakob was heel kwaad over het geweld van zijn twee zonen. Hij voorspelde dat ze over Israël verspreid en verstrooid zouden worden. Die profetische woorden kwamen uit toen Israël meer dan 200 jaar later het beloofde land binnenging. De stam Simeon kreeg als erfdeel stukken land in het stamgebied van Juda (Joz. 19:1). Het erfdeel van Levi bestond uit 48 steden verspreid over Israël (Joz. 21:41).

11. Welke goede dingen hebben de stammen Simeon en Levi gedaan?

¹¹ De nakomelingen van Simeon en Levi maakten niet dezelfde fouten als hun voorvaders. De stam Levi kwam loyaal op voor zuivere aanbidding. Toen Mozes op de berg Sinaï de wet van Jehovah kreeg, gingen veel Israëlieten een kalf aanbidden. Maar de Levieten gingen aan Mozes’ kant staan en hielpen hem het kwaad uit te roeien (Ex. 32:26-29). Jehovah koos ervoor de stam Levi af te zonderen voor het priesterschap, een bijzonder voorrecht (Ex. 40:12-15; Num. 3:11, 12). En later deden de Simeonieten Jehovah’s wil door bij de verovering van het beloofde land moedig met de Judeeërs mee te vechten (Recht. 1:3, 17).

12. Welke lessen kunnen we uit het voorbeeld van Simeon en Levi halen?

¹² Wat is de les? Laat nooit toe dat woede je beslissingen en gedrag bepaalt. Als jij of een dierbare slecht behandeld wordt, is het niet meer dan normaal dat je boos bent (Ps. 4:4). Maar bedenk dat Jehovah dingen die je uit woede en verbittering zegt of doet niet goedkeurt (Jak. 1:20). Laat je leiden door Bijbelse principes als je binnen of buiten de gemeente met onrecht te maken krijgt. Zo vermijd je de schadelijke gevolgen van onbeheerste woede (Rom. 12:17, 19; 1 Petr. 3:9). En als je ouders dingen doen waar Jehovah niet blij mee is, bedenk dan dat je hun voorbeeld niet hoeft te volgen. Denk niet dat je gedoemd bent te falen en Jehovah’s zegen buiten je bereik ligt. Jehovah zal je inspanningen om te doen wat juist is zeker belonen.

JUDA

13. Waarom kan Juda zich zorgen hebben gemaakt toen hij aan de beurt was?

¹³ Juda is de volgende zoon tot wie Jakob spreekt. Na alles wat Jakob tegen zijn oudere broers heeft gezegd, is hij er misschien niet gerust op. Ook hij had tenslotte een aantal ernstige fouten gemaakt. Kennelijk was hij betrokken bij de plundering van de stad Sichem (Gen. 34:27). En hij was net zo schuldig als zijn broers toen ze Jozef als slaaf verkochten en hun vader misleidden (Gen. 37:31-33). Later had hij seks met zijn schoondochter Tamar, die hij voor een prostituee aanzag (Gen. 38:15-18).

14. Welke goede dingen had Juda gedaan? (Genesis 49:8, 9)

¹⁴ Jakob werd ertoe geïnspireerd Juda alleen te prijzen en te zegenen. (Lees Genesis 49:8, 9.) Juda had laten zien dat hij echt begaan was met zijn bejaarde vader. En hij had ook medegevoel getoond met zijn jongste broer, Benjamin (Gen. 44:18, 30-34).

15. Hoe werd Juda gezegend?

¹⁵ Jakob voorspelde dat Juda een leidersrol onder zijn broers zou hebben. Maar de vervulling van die profetie liet lang op zich wachten. Zo’n 200 jaar later wordt voor het eerst vermeld dat Juda de leiding nam. De stam leidde de Israëlieten na de exodus door de woestijn naar het beloofde land (Num. 10:14). Tientallen jaren later nam Juda de leiding bij de verovering van het beloofde land (Recht. 1:1, 2). En David, een nakomeling van Juda, was de eerste in een lange lijn van koningen die uit de stam afkomstig waren. Maar er is meer.

16. Hoe ging de profetie in Genesis 49:10 in vervulling? (Zie ook het kader ‘Jakobs sterfbedprofetie’.)

¹⁶ Jakob liet uitkomen dat een afstammeling van Juda voor altijd over de mensheid zou regeren. (Lees Genesis 49:10 en de voetnoot.) Die Regeerder is Jezus Christus, degene die Jakob Silo noemde. Over Jezus zei een engel: ‘Jehovah God zal hem de troon van zijn vader David geven’ (Luk. 1:32, 33). Jezus wordt ook ‘de Leeuw uit de stam Juda’ genoemd (Openb. 5:5).

17. Hoe kun je Jehovah navolgen?

¹⁷ Wat is de les? Jehovah zegende Juda ook al had hij ernstige fouten gemaakt. Het zou kunnen dat Juda’s broers zich afvroegen wat Jehovah in hem zag. In elk geval zag Jehovah het goede in Juda en hij zegende hem daarvoor. Hoe kun je Jehovah’s voorbeeld volgen? Als iemand een speciaal voorrecht krijgt, kun je geneigd zijn je vooral op zijn fouten en gebreken te richten. Maar het is goed te bedenken dat Jehovah op zijn goede eigenschappen let en daar blij mee is. Jehovah zoekt het goede in zijn aanbidders. Laten we ernaar streven hetzelfde te doen.

18. Hoe kunnen we het voorbeeld van Juda’s nakomelingen volgen?

¹⁸ Nog een les die we van Juda’s ervaring kunnen leren is dat we geduldig moeten zijn. Jehovah vervult zijn beloften altijd, maar hij doet dat niet altijd zoals of wanneer we het verwachten. Juda’s nakomelingen namen niet meteen de leiding onder Gods volk. Ze steunden trouw degenen die Jehovah aanstelde, of het nu de Leviet Mozes, de Efraïmiet Jozua of de Benjaminiet Saul was. Volg hun voorbeeld door degenen te steunen die Jehovah uitkiest om nu de leiding te nemen (Hebr. 6:12).

19. Wat hebben we van Jakobs sterfbedprofetie over Jehovah geleerd?

¹⁹ Wat hebben we tot nu toe van Jakobs sterfbedprofetie geleerd? Het is duidelijk dat ‘mensen niet kijken zoals God kijkt’ (1 Sam. 16:7). Jehovah is heel geduldig en vergevingsgezind. Hoewel hij het niet goedvindt als we slechte dingen doen, verwacht hij ook geen volmaaktheid van ons. Hij kan zelfs degenen die in het verleden ernstige fouten hebben gemaakt zegenen als ze oprecht berouw hebben en het goede gaan doen. In het volgende artikel zullen we zien wat Jakob tegen zijn acht andere zonen zei.