Christ Ama Asua Se Ikwan̄ade—Nte Afo Amasua?
“Afo amama se inende, onyụn̄ asua se ikwan̄ade; mmọdo Abasi, kpa Abasi Fo, adade aran idatesịt eyet Fi akan mme nsan̄a Fo.”—MME HEBREW 1:9.
1. Ke ẹsiode edima se inende ẹfep, nso n̄kpọ efen ke ẹyom ẹto kpukpru mme ata asan̄autom Jehovah Abasi?
MME ata asan̄autom Jehovah ẹma enye ke ofụri esịt, ukpọn̄, ekikere, ye odudu mmọ. (Mark 12:30) Mmọ ẹyom ndinam esịt adat Jehovah ebe ke ndimụm nsọn̄ọnda n̄kama. (Mme N̄ke 27:11) Man ẹnam oro, idịghe n̄kukụre mmọ ndima se inende edi ana mmọ n̄ko ẹsua se ikwan̄ade. Uwụtn̄kpọ mmọ, Jesus Christ, ke akpanikọ ama anam oro. Ẹketịn̄ ẹban̄a enye ẹte: “Afo amama se inende, onyụn̄ asua se ikwan̄ade.”—Mme Hebrew 1:9.
2. Nso ibuana ke se ikwan̄ade?
2 Nso idi se ikwan̄ade? Enye edi idiọkn̄kpọ, nte apostle John okowụtde ke ini enye ekewetde ete: “Kpukpru owo eke ẹnamde idiọkn̄kpọ ẹbiat ibet n̄ko; ndien idiọkn̄kpọ edi edibiat ibet.” (1 John 3:4) “Ibet ibiọn̄ọke m̀mê ikarake” abiatibet. (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Se ikwan̄ade esịne kpukpru se mîfọnke, idiọkn̄kpọ, oburobụt ido, mbiara, ye unana edinam akpanikọ. Ndise ererimbot owụt ete ke se ikwan̄ade atara asuana mfịn akan nte akanam edide. Eyịghe idụhe nte ke nnyịn idu uwem ke “ndiọkeyo” oro apostle Paul ekebemde iso etịn̄ aban̄a ke 2 Timothy 3:1-5. Ke ikerede iban̄a kpukpru se ikwan̄ade emi, eye didie ntem nte ẹwụk nnyịn ẹte isua kpukpru idiọkido! Ke uwụtn̄kpọ, ẹsian nnyịn ẹte: “Mbufo ẹmi ẹmade Jehovah, ẹsua idiọkido.” (Psalm 97:10) Ukem ntre, nnyịn ikot ite: “Ẹsua idiọk, ẹnyụn̄ ẹma eti.”—Amos 5:15.
Orụk Usua Ita
3-5. Ke ewe usụn̄ ita ke ẹda ikọ oro ‘sua’ ke Ikọ Abasi?
3 Ndisua n̄kpọ ọwọrọ nso? Ke Ikọ Abasi, ẹda ‘sua’ ẹtịn̄ ikọ ke nsio nsio usụn̄ ita. Odu usua oro otode udu onyụn̄ oyomde ndinọ se enye asuade unan. Ana mme Christian ẹfep orụk usua enyeemi. Orụk enyeemi okonụk Cain ndiwot edinen eyeneka esie Abel. (1 John 3:12) Emi n̄ko edi orụk usua oro mme adaiso ido ukpono ẹkenyenede ẹban̄a Jesus Christ.—Matthew 26:3, 4.
4 N̄ko-n̄ko, ẹda ikọ oro ‘sua’ ke N̄wed Abasi ke usụn̄ifiọk edinyene usụhọde ima nnọ n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, Jesus ọkọdọhọ ete: “Edieke owo etienede Mi, ndien mîsuaha ete esie, ye eka esie, ye n̄wan esie, ye nditọ esie, ye nditọeka esie iren, ye nditọeka esie iban, ye uwem esie n̄ko, enye ikemeke ndidi owo mbet Mi.” (Luke 14:26) Nte an̄wan̄ade, ikọ Jesus n̄kukụre ọkọwọrọ ndima mmọemi osụhọde akan nte imade enye. Jacob ‘ama asua Leah,’ edi enye ke akpanikọ akama enye ke udomo oro osụhọrede akan nte enye akamade Rachel.—Genesis 29:30, 31.
5 Ndien enyene se ikọ oro ‘sua’ ọwọrọde emi otịmde ebehe nnyịn mi. Enye enyene ekikere edinyene utọ ọkpọsọn̄ ekikere edisua m̀mê ọkpọsọn̄ usua mban̄a owo m̀mê n̄kpọ tutu nnyịn ifep ndinyene n̄kpọ ekededi ndinam ye utọ owo m̀mê n̄kpọ oro. Ke Psalm 139 ẹtịn̄ ẹban̄a emi nte “ofụri usua.” Do David ọkọdọhọ ete: “O Jehovah, nte ndisuaha mmọ eke ẹsuade fi? Nte mmọ eke ẹnenide fi inyụn̄ itekke mi esịt? Mmada ofụri usua nsua mmọ: mmọ ẹtie nte mme asua mi.”—Psalm 139:21, 22.
Ntak Nnyịn Ikpasuade se Ikwan̄ade
6, 7. (a) Ntak emi nnyịn akpan akpan ikpasuade se ikwan̄ade? (b) Nso idi udiana okopodudu ntak ndisua se ikwan̄ade?
6 Ntak nnyịn ikpasuade se ikwan̄ade? Ntak kiet edi man nnyịn ikeme ndinyene ukpono nnọ idem ye eti ubieresịt. Edi n̄kukụre ke usụn̄ emi ke nnyịn ikeme ndinyene eti itie ebuana ye edinen, ima ima Ete nnyịn eke heaven, Jehovah. David ama onịm eti uwụtn̄kpọ ke afan̄ emi, nte ikemede ndikụt ke ndikot Psalm 26. Ke uwụtn̄kpọ, enye ọkọdọhọ ete: “Mmasua esop mme anamidiọk, ndinyụn̄ ntiehe ye mme oburobụt owo.” (Psalm 26:5) Ima oro nnyịn imade Abasi ye edinen ido ekpenyene ndinụk nnyịn ndiyat esịt nte enende mban̄a—ih, ndisua—kpukpru se ikwan̄ade ke ekikere esie, esịnede edinam ubiatibet eke mbon oro ẹsọn̄de ibuot ẹnyụn̄ ẹsuade Jehovah. N̄ko-n̄ko, nnyịn ikpenyene ndisua se ikwan̄ade ke ntak esuene oro enye esidade odori ke enyịn̄ Abasi.
7 Ntak efen oro ikọt Jehovah ẹkpenyenede ndisua se ikwan̄ade edi nte ke enye enen̄ede akama n̄kpọndịk onyụn̄ ọnọ unan. Nditọ nnọ obụkidem, emi ọwọrọde nditọ se ikwan̄ade, edinyene nso utịp? Paul ọkọnọ item ete: “Ẹkûyak ẹbian̄a mbufo; owo ikemeke ndibian̄a Abasi: se ededi owo ọtọde, oro ke enye edinyụn̄ ọdọk. Owo eke ọtọde ọnọ obụkidem eyedọk mbiara oto obụkidem; edi owo eke ọtọde ọnọ spirit, oto ke spirit ke enye eyedọk nsinsi uwem.” (Galatia 6:7, 8) Ntre ikpanaha nnyịn iyom ndinyene n̄kpọ ndomokiet ndinam ye se ikwan̄ade. Ke akpanikọ, oyom nnyịn isua kpukpru se ikwan̄ade ke ufọn ye ifụre ekikere nnyịn.
Mbon Oro Ẹsuade se Ikwan̄ade
8. Anie okonịm akpan uwụtn̄kpọ ke ndisua se ikwan̄ade, nte ẹwụtde ẹto ewe itien̄wed Abasi?
8 Ke ndisua se ikwan̄ade, Abasi omonịm akpan uwụtn̄kpọ ọnọ ofụri enyene-ifiọk edibotn̄kpọ. Enye esiyat esịt nte enende aban̄a se ikwan̄ade, ndien Ikọ esie ọdọhọ ete: “Jehovah asasua n̄kpọ mbitiokiet ẹmi: ukpọn̄ esie onyụn̄ ese mbitiaba ẹmi ke mbubiam: n̄kokidem, edeme nsu, ye ubọk eke ẹduọkde iyịp owo eke mîduehe, esịt eke aduakde uduak ibak, ukot eke ẹsọpde ẹbịne idiọk, owo eke oyokde nyok, nte ntiense nsu, ye owo eke edemerede utọk ke otu nditọete kiet.” Nnyịn ikot n̄ko ite: “Uten̄e Jehovah edi ndisua idiọk, ye iseri, ye isen̄, ye idiọkido: ami nnyụn̄ nsua abak inua.” (Mme N̄ke 6:16-19; 8:13) Akan oro, ẹsian nnyịn ẹte: “Ami Jehovah mmama ikpe, nsasua se ẹdade ke n̄wo.”—Isaiah 61:8.
9, 10. Didie ke Jesus okowụt ke imasua se ikwan̄ade?
9 Jesus Christ ekekpebe Ete esie ke ndisua se ikwan̄ade. Ntem, nnyịn ikot ite: “Afo amama se inende, onyụn̄ asua se ikwan̄ade; mmọdo Abasi, kpa Abasi Fo, adade aran idatesịt eyet Fi akan mme nsan̄a Fo.” (Mme Hebrew 1:9) Jesus ama onịm uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn ke orụk usua enyeemi. Enye ama owụt usua oro enye akasuade se ikwan̄ade ebe ke ndiyarade mbon oro ẹkekoide-koi ẹnam enye—mme nsunsu adaiso ido ukpono. Ndien ndien, enye ama obiom mmọ ikpe nte mbon mbubịk. (Matthew, ibuot 23) Ke idaha efen Jesus ama asian mmọ ete: “Mbufo ẹdi nditọete mbufo, kpa Satan, ẹnyụn̄ ẹyom ndinam obukpo udọn̄ ete mbufo.” (John 8:44) Jesus ama owụt usua oro enye akasuade se ikwan̄ade tutu okosịm udomo oro enye akadade odudu ikpọkidem, utịm ikaba anamde temple asana ọbọhọ mme mbubịk ọdiọkitọn̄ mbon ido ukpono oro.—Matthew 21:12, 13; John 2:13-17.
10 Jesus ama owụt n̄ko usua oro enye akasuade se ikwan̄ade ye idiọkn̄kpọ ke nditre ndinam mmọ ofụri ofụri. Ke ntre, enye ama ekeme ndibụp mme andibiọn̄ọ enye nte owụtde ifiọk ete: “Ewe owo ke otu mbufo ekeme ndiwụt idiọkn̄kpọ eke nnamde?” (John 8:46) Jesus ama ‘asana, inyeneke n̄kari, inyụn̄ iduehe, isan̄ake ye mme anamidiọk.’ (Mme Hebrew 7:26) Ke ọsọn̄ọde emi, Peter ekewet ete ke Jesus “ikanamke idiọkn̄kpọ, akanam inyụn̄ ikwe Enye abian̄a ke inua.”—1 Peter 2:22.
11. Ewe uwụtn̄kpọ N̄wed Abasi ke nnyịn inyene iban̄a mme anana-mfọnmma owo oro ẹkesuade se ikwan̄ade?
11 Jesus, nte ededi, ekedi mfọnmma owo. Nte nnyịn imenyene uwụtn̄kpọ ke N̄wed Abasi emi mme anana-mfọnmma owo ẹkenen̄erede ẹsua se ikwan̄ade? Ke akpanikọ imenyene! Ke uwụtn̄kpọ, Moses ye ekemmọ mme Levite ẹma ẹwụt ọkpọsọn̄ usua ẹban̄a ukpono ndem ke ndikowot mme okpono ndem 3,000 ke ewụhọ Jehovah. (Exodus 32:27, 28) Phinehas ama owụt usua oro enye akasuade se ikwan̄ade ke ini enye okowotde owo iba oro ẹkenamde use ke eduat.—Numbers 25:7, 8.
Ndiwụt Usua Nnọ se Ikwan̄ade
12. (a) Didie ke nnyịn ikemede ndiwụt usua oro isuade se ikwan̄ade? (b) Nso ẹdi ndusụk nti usụn̄ ndifep mme ukwan̄ ekikere?
12 Ke osụhọrede edisịm eyo nnyịn, didie ke ikeme ndiwụt usua oro isuade se ikwan̄ade? Ebe ke ndikpeme ekikere, ikọ, ye edinam nnyịn. Oyom nnyịn ikọri edu edikere mban̄a mme n̄kpọ oro ẹbọpde-bọp ke ini esịt nnyịn mînyeneke akpan n̄kpọ ndikere mban̄a. Edieke nnyịn idemerede idap ke okoneyo, ntụhọ ekeme ndidu ndinyene etikwo etikwo ekikere, utọ nte edikaiso nsịn idem ke mfụhọ m̀mê edisịn esịt ke ekikere idan̄. Kûdede uyak ufan̄ unọ mme utọ n̄kpọ oro, edi nyene edu edisịn idem ke ekikere oro enyenede ufọn. Ke uwụtn̄kpọ, domo nditi mme itien̄wed ke ibuot, inemesịt usụkkiet, ye mbun̄wụm spirit usụkkiet. (Matthew 5:3-12, NW; Galatia 5:22, 23) Nte afo emekeme ndisiak enyịn̄ mme apostle 12? Nte ọmọfiọk Ibet Duop? Mme esop oro ẹkewetde n̄wed ẹnọ ẹsọk ke Ediyarade ẹdi nso? Ndimụm mme ikwọ Obio Ubọn̄ nsịn ke ibuot ekeme n̄ko ndin̄wam esịt nnyịn akaiso ekere aban̄a mme n̄kpọ oro ẹdide akpanikọ, ẹnyenede ukpono, ẹnende, ẹdide edisana, ẹdotde ete ẹma, ẹwọrọde eti etop, eti ido odude, itoro onyụn̄ odude.—Philippi 4:8.
13. Ndisua se ikwan̄ade edin̄wam nnyịn ifep nso orụk ikọ?
13 N̄ko-n̄ko, nnyịn iwụt ite ke imasua se ikwan̄ade ke ndifep kpukpru ndek ndek ikọ. Ediwak mbon ererimbot ẹsikop inemesịt ke nditịn̄ ye ke ndikpan̄ utọn̄ nnọ idiọk mbubru, edi inaha mme Christian ẹnyene ntụhọ edikam n̄kpan̄ utọn̄ nnọ mmọ. Utu ke oro, nnyịn ikpenyene ndikpọn̄ ebiet oro inyụn̄ ifep ndibuana ke nneme ekededi oro ọdiọkde okosịm utọ udomo ntre. Edieke nnyịn mîkemeke ndikpọn̄ do, nnyịn imekeme ke nsụhọde n̄kaha ndiwụt oto nte inịmde iso nte ke nnyịn imasua utọ nneme ntre. Oyom nnyịn inam eti item emi: “Ẹkûyak ndek ndek ikọ ọwọrọ mbufo ke inua, edi ẹtịn̄ se in̄wamde owo ndikọri ke mfọn, nte unana owo edide, man ẹda ufọn ẹnọ mmọ eke ẹkopde.” (Ephesus 4:29) Nnyịn ikpenyeneke ndisabade idem nnyịn ke nditịn̄ se idide ndek ndek ikọ m̀mê ndikpan̄ utọn̄ n̄kop enye.
14. Nso ukpeme ke edisua se ikwan̄ade edinọ kaban̄a mme edinam mbubehe ye utom?
14 Ana inam usua oro nnyịn isuade se ikwan̄ade osịm kpukpru ndiọi edinam. Edisua se ikwan̄ade eyen̄wam nnyịn ifep afia edikan̄ mbuọtidem ke afan̄ emi. Mme ata Christian inamke idiọkn̄kpọ. (Men 1 John 5:18 domo.) Ke uwụtn̄kpọ, ana nnyịn isua kpukpru edinam unana edinam akpanikọ ke mbubehe. Mfịn, ẹmesịn ediwak ke otu Mme Ntiense Jehovah ke idak mfịghe edinam mme n̄kpọ oro mîdịghe akpanikọ nnọ mme eteutom mmọ edi mmọ ẹsisịn ndinam ntre. Mme Christian ẹsikam ẹnyịme nditaba utom mmọ utu ke ndinam n̄kpọ oro abiatde ubieresịt mmọ oro Bible ọnọde ukpep. Akan oro, oyom nnyịn iwụt n̄ko usua oro isuade se ikwan̄ade ke nditre ndibiat mme ibet uwat ye ndidia inọ ke ini anade ikpe tax m̀mê ikpe utomo.—Utom 23:1; Mme Hebrew 13:18.
Ndisua Ndek Ndek Ido Idan̄
15. Ndibot owo ye ọkpọsọn̄ ntụk idan̄ ọyọhọ ewe nti uduak?
15 Nte mme Christian, ana nnyịn akpan akpan isua kpukpru ndek ndek ido oro ẹnyenede n̄kpọ ndinam ye idan̄. Ke ndibot ubonowo ye ọkpọsọn̄ ntụk edinyene ebuana idan̄, Abasi ama ọyọhọ nti uduak iba. Enye akanam man okụt ete ke ekpụk ubonowo idikpaha ikụre, ndien enye n̄ko akanam ata ima ima ndutịm ọnọ inemesịt. Idem mbon oro ẹdide ubuene, oro mîfiọkke n̄wed, m̀mê oro ke ndusụk usụn̄ efen ẹdude ke idiọk idaha ẹkeme ndikop inemesịt akamba akamba ke itie ebuana ndọ. Nte ededi, Jehovah ama onịm mme adan̄a ke nte ẹkemede ndikop inemesịt ke itie ebuana emi. Ẹnyene ndiwụt ukpono nnọ mme adan̄a ẹmi Abasi okonịmde mi.—Genesis 2:24; Mme Hebrew 13:4.
16. Nso ikpedi edu nnyịn kaban̄a ndek ndek unọ idem inemesịt ye mme edinam oro ẹbuanade idan̄?
16 Edieke nnyịn isuade se ikwan̄ade, nnyịn iyetịn̄ enyịn ifep kpukpru ndek ndek edinam idan̄ ye oburobụt edinọ idem inemesịt. Nnyịn ke ntre iyefep kpukpru n̄wed, magazine, ye mme n̄wedmbụk oro ẹnyenede nduduọhọ ke n̄kan̄ ido uwem. Ukem ntre, edieke nnyịn isuade se ikwan̄ade, nnyịn idisehe ndek ndek n̄kpọ ekededi, edide ke television, ke senima, m̀mê ke efembre kọnsat. Edieke ikụtde nte edinam edide oburobụt, ekpenyene ndinụk nnyịn ndikọbi television inikiet inikiet mîdịghe inyene uko ndikpọn̄ efembre kọnsat oro. Kpasụk ntre, edisua se ikwan̄ade eyenam nnyịn ifep kpukpru ikwọ oro mme ikọ ikwọ m̀mê n̄kukwak esie edemerede owo udọn̄. Nnyịn idiyomke ndinyene ifiọk aban̄ade oburobụt ido edi iyedi ‘nditọn̄wọn̄ ke edinam idiọkn̄kpọ, edi idi ikpọ owo ke ifiọk.’—1 Corinth 14:20.
17. Nso item ke N̄wed Mbon Colossae 3:5 ọnọ oro ekemede ndin̄wam nnyịn ndidi edisana ke n̄kan̄ ido uwem?
17 Ke otịmde odot akan, ẹnọ nnyịn item ẹte: “Mmọdo ẹwot mbak idem mbufo ẹmi ẹdude ke isọn̄. Ẹkpọn̄ use, ye ndek ndek ido, ye idiọk udọn̄.” (Colossae 3:5) Mfan̄a ndomokiet idụhe nte ke oyom ọkpọsọn̄ ukeme ke n̄kan̄ nnyịn edieke nnyịn idibierede ndidi edisana ke n̄kan̄ ido uwem. Kaban̄a ikọedinam usem Greek oro ẹkabarede “ẹwot” ke N̄wed Mbon Colossae 3:5, The Expositor’s Bible Commentary ọdọhọ ete: “Emi ọnọ ekikere ete ke idịghe sụk nnyịn ndifịk m̀mê ndikara ndiọi edinam ye edu. Ana nnyịn isọhi mmọ enye ifep, ibiat akani usụn̄uwem ifep ofụri ofụri. ‘Wot ofụri ofụri’ ekeme ndiwụt odudu esie. . . . Se ikọedinam oro ọwọrọde ye odudu oro ikọ oro enyenede ọnọ ekikere ọkpọsọn̄, ubiak ubiak ubiere idemowo.” Nnyịn ke ntre ikpenyene ndifep n̄wed ndise idan̄ nte n̄kpọ eke edide idiọk, udọn̄ọ n̄kpa oro esibede owo, koro oro edi se enye edide ke n̄kan̄ ido uwem ye ke n̄kan̄ eke spirit. Christ ama owụt ukem ekikere oro ke ini enye ọkọdọhọde ete ẹsịbe ubọk, ukot, m̀mê idem enyịn ẹfep edieke enye anamde nnyịn ituak ukot iduọ.—Mark 9:43-48.
Ndisua Nsunsu Ido Ukpono ye Nsọn̄ibuot
18. Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt usua oro isuade se ikwan̄ade ke n̄kan̄ ido ukpono?
18 Ekem, n̄ko, nte Jesus okowụtde usua oro enye asuade se ikwan̄ade ke ndiyarade mbubịk mbubịk mbon ido ukpono, ntre mfịn Mme Ntiense Jehovah ke ẹwụt usua oro mmọ ẹsuade kpukpru mbubịk mbubịk ukwan̄ido ido ukpono. Didie? Ke ndisuan n̄wed ukpep Bible oro ayararede Akwa Babylon ke se enye enen̄erede edi, kpa akpara ido ukpono. Edieke nnyịn ke akpanikọ isuade mbubịk ukwan̄ido eke ido ukpono, nnyịn idibiatke ini ke ndiyarade Akwa Babylon, kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono. Nnyịn idinam oro ke ntak mbon esịt akpanikọ emi enye okịmde enyịn onyụn̄ omụmde onịm ke itie ufụn eke spirit. Udomo nte nnyịn inen̄erede isua ukwan̄ido Akwa Babylon, kpa ke udomo oro ke nnyịn idisịn ifịk ibuana ke kpukpru ikpehe utom ukwọrọikọ Obio Ubọn̄.—Matthew 15:1-3, 7-9; Titus 2:13, 14; Ediyarade 18:1-5.
19. Didie ke ikpese mbon nsọn̄ibuot, ndien ntak-a?
19 Mbiomo edisua se ikwan̄ade abuana n̄ko kpukpru edinam mbon nsọn̄ibuot. Edu nnyịn kaban̄a mbon nsọn̄ibuot ekpetie nte eke David, emi akatan̄ade ete: “O Jehovah, nte [nsuaha] mmọ eke ẹsuade fi? Nte mmọ eke ẹnenide fi inyụn̄ itekke mi esịt? Mmada ofụri usua nsua mmọ: mmọ ẹtie nte mme asua mi.” (Psalm 139:21, 22) Mbon nsọn̄ibuot eyomfịn ẹda ke n̄kan̄ “owo eke edide ata abiatibet,” kpa mme ọkwọrọ ederi Christendom. (2 Thessalonica 2:3) Nte mme anam-akpanikọ Ntiense Jehovah, nnyịn ke ntre inyeneke n̄kpọ ndomokiet ndinam ye mmọ. Sia idide mme anana-mfọnmma, esịt nnyịn mmemmem mmemmem ekeme ndinyene ntụhọ edikụt ndudue nnọ nditọete nnyịn. Nte owo kiet kiet, mme andibuana ke otu “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ẹdi mme anana-mfọnmma. (Matthew 24:45-47) Edi otu emi anam akpanikọ onyụn̄ enyene ọniọn̄. Mbon nsọn̄ibuot ẹsisio se itiede nte ndudue oro nditọete oro ẹdade usụn̄ ẹnamde ẹnịm iso. Ubọhọ nnyịn ọkọn̄ọ ke ndifep abian̄a abian̄a ekikere mbon nsọn̄ibuot nte n̄kpọ eke edide ibọkn̄kpa, emi ke akpanikọ edide ntre.—Rome 16:17, 18.
20, 21. Didie ke ẹkeme nditịn̄ mme ntak oro nnyịn inyenede ndisua se ikwan̄ade ibio ibio?
20 Nnyịn imokụt ite ke ererimbot ọyọhọ ye se ikwan̄ade, emi edide ukem n̄kpọ ye idiọkn̄kpọ. Nnyịn ndima se inende ikemke; ana nnyịn n̄ko isua se ikwan̄ade. Ndusụk mbon oro ẹkesiode ẹfep ke esop Christian ẹkeme ndidi ẹma ẹkere ke mmimọ imama se inende, edi mmọ ikenen̄ekede isua se ikwan̄ade. Nnyịn imokụt n̄ko ntak emi nnyịn ikpasuade se ikwan̄ade. Nnyịn ikemeke ndinyene eti ubieresịt ye ukpono nnọ idem nnyịn ibọhọke nnyịn inam oro. N̄ko-n̄ko, se ikwan̄ade ọwọrọ unana edinam akpanikọ nnọ Jehovah Abasi. Ndien se ikwan̄ade esinam nnyịn idọk ata idiọk mbun̄wụm—nditaha, mbiara, ye n̄kpa.
21 Nnyịn imokụt n̄ko nte ikpowụtde ke imasua se ikwan̄ade. Nnyịn inam oro ebe ke nditre ndinyene n̄kpọ ndinam ye orụk unana edinam akpanikọ ekededi, oburobụt ido idan̄, m̀mê nsọn̄ibuot. Sia nnyịn iyomde ndibuana ke ndiwụt unen oro Jehovah enyenede inyụn̄ iyomde ndidat enye esịt, idịghe n̄kukụre nnyịn ndima se inende nnyụn̄ nsịn idem ke utom esie edi ana isua se ikwan̄ade n̄ko, nte emi Adaiso ye Etubom nnyịn, Jesus Christ, akanamde.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Didie ke N̄wed Abasi ada ikọ oro ‘sua’?
◻ Nso ẹdi ndusụk nti ntak oro inyenede ndisua se ikwan̄ade?
◻ Ewe nti ntak ke nnyịn inyene iban̄a mbon oro ẹkesuade se ikwan̄ade?
◻ Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt usua oro isuade se ikwan̄ade?
[Ndise ke page 9]
Jesus ama anam temple asana koro enye akasuade se ikwan̄ade
[Ndise ke page 10]
Edieke nnyịn isuade se ikwan̄ade, nnyịn iyefep oburobụt unọ idem inemesịt oro edemerede udọn̄ idan̄