NDI AMA ỌFIỌK?

Didie ke ẹkesinam ikpan̄wed ke eyo Bible, ndien ẹkesinam didie ẹkot enye?

Abasi ọkọdọhọ prọfet Jeremiah ewet etop emi imọ inọde enye esịn ke ikpan̄wed. Gospel Luke n̄ko etịn̄ nte Jesus akatatde ikpan̄wed Isaiah okot, ekem afiak ofụt.—Jeremiah 36:2; Luke 4:16-20.

Didie ke ẹkesinam ikpan̄wed? Ẹma ẹsitan̄ ikpaunam m̀mê n̄kukịp ẹdian kiet tutu enye ọniọn̄. Ndien ẹma ẹsiwan̄ enye ke eto ẹnyụn̄ ẹnam n̄kan̄ oro ẹwetde n̄kpọ esịne ke esịt. Ẹkesiwet n̄kpọ ke ikpehe ke ikpehe. Edieke ikpan̄wed oro ọkọniọn̄de, ẹma ẹsisịn eto ke edem mbiba man owo ekeme ndida ubọk kiet ntat nnyụn̄ nda ubọk enye eken mfụt enye tutu enye okụt ebiet emi enye oyomde ke ikpan̄wed oro.

N̄wed emi ẹkotde The Anchor Bible Dictionary ọdọhọ ke ikpan̄wed ama esiniọn̄ esịm n̄kpọ nte ikpat 33, ndien ke ama esikpon ekem ndida n̄wet ofụri n̄wed kiet. Ke uwụtn̄kpọ, ẹdọhọ ke ekeme ndidi ẹkeda ikpan̄wed emi ọniọn̄de esịm ikpat 31 ẹwet ofụri Gospel Luke. Ndusụk ini, ẹma ẹsifat mben ikpan̄wed ediye ediye, ẹda itiat ẹtụk enye ọdọnọ, ẹnyụn̄ ẹsịn dye.

Mmanie ẹkedi “mbọn̄ oku” oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke N̄wed Abasi Usem Greek?

Toto ke ini emi nditọ Israel ẹketọn̄ọde ndinyene oku, owo kiet kpọt ekesidi akwa oku, ndien enye ekesikama itie emi tutu enye akpa. (Numbers 35:25) Aaron ekedi akpa akwa oku. Nte ini akade, owo emi ekedide akwa oku ama esiyak itie emi ọnọ akpan esie. (Exodus 29:9) Ediwak irenowo emi ẹketode ubon Aaron ẹma ẹkabade ẹdi oku, edi ibat ibat kpọt ẹkedi akwa oku.

Ke ini idụt en̄wen ẹkekarade nditọ Israel, mme andikara emi ẹma ẹsimek ẹnyụn̄ ẹdorode akwa oku nte mmọ ẹmama. Edi etie nte mmọ ẹkesiwak ndimek mme owo ke mme ubon emi ẹwọrọde iso, akpan akpan mbon emi ẹtode ubon Aaron. Anaedi “mbọn̄ oku” ẹkedi ikpọ owo ke otu mme oku. Etie nte mbon emi ẹkesịnede ke otu mbọn̄ oku emi ẹkedi mme etubom otu 24 emi ẹkebaharede mme oku ẹdọn̄, mme ọwọrọiso owo ke ubon mme akwa oku, ye mme akwa oku oro ẹma ẹkedorode mmọ ke itie, utọ nte Annas.—1 Chronicle 24:1-19; Matthew 2:4; Mark 8:31; Utom 4:6.