Mme N̄wed Emi Ẹsiakde ke N̄wed Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn
JANUARY 7-13
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Ut 22:16
yet mme idiọkn̄kpọ fo fep ke afo ndiseme n̄kot enyịn̄ esie: Mîdịghe “yet mme idiọkn̄kpọ fo fep nyụn̄ seme kot enyịn̄ esie.” Idịghe mmọn̄ baptism esiyet idiọkn̄kpọ owo, edi owo ndiseme n̄kot enyịn̄ Jesus esinam ẹyet idiọkn̄kpọ esie ẹfep. Emi esịne ndibuọt idem ye Jesus nnyụn̄ nnam utom oro enye ọkọnọde mme Christian.—Ut 10:43; Jas 2:14, 18.
JANUARY 14-20
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Ut 23:6
ami ndi Pharisee: Ndusụk mbon oro ẹkedude ke esop Sanhedrin ẹma ẹdiọn̄ọ Paul. (Ut 22:5) Anaedi mmọ ẹma ẹdiọn̄ọ ke Paul ndidọhọ ke imọ idi eyen Pharisee ọwọrọ ke enye akamana nte Pharisee. Mme Pharisee oro ẹkedude do ke Sanhedrin ẹma ẹdiọn̄ọ ke enye ikosụhu nsu sia mmọ ẹma ẹdiọn̄ọ ke enye ekesidi Pharisee mbemiso akabarede edi Christian. Edi idịghe se ikanamde Paul etịn̄ se idude ke Ut 23:6 edi oro. Ke ini enye ọkọdọhọde ke imọ idi Pharisee, enye okoyom ndiwụt ke imọ ida ye mme Pharisee utu ke ndida ye mme Sadducee, sia enye ama enịm ke mme akpan̄kpa ẹyeset kpa nte mme Pharisee ẹkenịmde. Etie nte enye ekekere ke edieke imọ itịn̄de n̄kpọ emi imọ ye mme Pharisee inịmde, edi oro mme Sadducee mînịmke, ke oro ekeme ndinam mme Pharisee ẹda ye imọ. Se ikonyụn̄ itịbede edi oro. (Ut 23:7-9) Se Paul eketịn̄de ke Ut 23:6 onyụn̄ edi ukem ye se enye eketịn̄de aban̄a idemesie ke ini enye akadade ke iso Edidem Agrippa. (Ut 26:5) Ke ini Paul eketiede ke Rome ewet leta ọnọ nditọete esie ke Philippi, enye ama afiak ọdọhọ ke imọ idi Pharisee, oro edi, ke ikamana nte Pharisee. (Php 3:5) Ti n̄ko ke Ut 15:5 owụt ke ẹkesụk ẹdada ndusụk nditọete nte mbon oro ẹkesidide Pharisee, idem ke mmọ ẹma ẹkekabade ẹdi mme Christian.
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Ut 24:24
Drusilla: Herod Agrippa I, oro etịn̄de ẹban̄a ke Ut 12:1, ekenyene nditọiban ita, ndien Drusilla ekedi ekperedem eyenan̄wan esie. Drusilla akamana ke n̄kpọ nte isua 38 eyo mme apostle, ndien Agrippa II ye Bernice ẹkedi nditọeka esie. Felix emi ekedide andikara ekedi ọyọhọ ebe esie iba. Edidem Azizus emi akakarade Emesa ke Syria ekedi akpa ebe esie, edi enye ama ọkpọn̄ edidem oro ọkọdọ Felix ke n̄kpọ nte isua 54 eyo mme apostle. Enye ekedi n̄kpọ nte isua 16 ini oro. Etie nte enye ama odu ini emi Paul eketịn̄de ikọ ke iso Felix “aban̄a edinen ido ye mfara ke idem ye ubiereikpe eke edidide.” (Ut 24:25) Ke ini Felix ọkọkpọn̄de ifịm ukara ọnọ Festus, Felix ikamaha ndisio Paul ke ufọk-n̄kpọkọbi sia enye okoyom “ndikụt mfọn ke iso mme Jew,” ndien ndusụk owo ẹdọhọ ke enye akanam oro man enem Drusilla an̄wan esie emi ekedide eyen Jew, esịt.—Ut 24:27.
JANUARY 21-27
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Ut 26:14
ntịgha ukịm-enan̄: Ukịm-enan̄ ekedi eto emi ọsọpde-sọp iso, emi ẹkesikamade ẹda unam usụn̄. (Jg 3:31) Ikọ oro “nditịgha ukịm-enan̄” edi n̄ke, ndien ẹkụt enye ke mme n̄wed usem Greek. Ikọ emi akaban̄a ọsọn̄ibuot unam emi mîmaha nditiene ndausụn̄ andikpeme enye, edi atịghade ukịm-enan̄ tutu ọnọ idem unan. Saul akanam n̄kpọ nte utọ unam oro mbemiso enye ekedide Christian. Enye ọkpọkọnọ idemesie unan ke ini enye ọkọbiọn̄ọde mme mbet Jesus, emi ẹkedide ikọt Jehovah Abasi. (Men Ut 5:38, 39 ye 1Ti 1:13, 14 domo.) “Ukịm-enan̄” oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ec 12:11 ada aban̄a nte enyene-ibuot-owo etịn̄de ikọ tutu ọdọn̄ owo ndinam item esie.
nwt mme ikọ Bible oro ẹnamde an̄wan̄a
Ukịm-Enan̄. Anyan eto emi ẹfakde edisọp ukwak ke ibuot n̄kan̄ kiet. Mme ọtọin̄wan̄ ẹkesikama eto emi ẹda unam usụn̄. Ẹmen ukịm-enan̄ ẹdomo ye nte enyene-ibuot-owo etịn̄de ikọ tutu ọdọn̄ owo ndinam item esie. Ikọ oro, “nditịgha ukịm-enan̄” akaban̄a ọsọn̄ibuot unam emi mîmaha nditiene ndausụn̄ andikpeme enye, edi atịghade ukịm-enan̄ tutu ọnọ idem unan.—Ut 26:14; Jg 3:31.
JANUARY 28–FEBRUARY 3
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Ut 27:9
utreudia usen usio-isop: M̀mê “utreudia ini idọk.” Greek: “utreudia oro.” Ikọ Greek oro ẹkabarede “utreudia oro” aban̄a n̄kukụre utreudia oro Ibet Moses ọkọdọhọde ẹtie, oro edi, utreudia oro ẹkesitiede ini kiet ke isua ke Usen Usio-Isop, emi ẹkekotde Yom Kippur (Hebrew, yohm hak·kip·pu·rimʹ, “usen edifụk [idiọkn̄kpọ]”). (Le 16:29-31; 23:26-32; Nu 29:7) Ẹdọhọ ke ikọ oro “nditụk ukpọn̄” ke Usen Usio-Isop ọwọrọ nditre ndinam nsio nsio n̄kpọ oro ọdọn̄de owo, esịnede nditre udia. (Le 23:27, ikọ idakisọn̄) Ut 27:9 ndidọhọ “utreudia usen usio-isop” owụt ke akpan usụn̄ oro mme owo ẹkesitụkde idemmọ ke Usen Usio-Isop ekedi nditre udia. Ẹkesinịm utreudia Usen Usio-Isop ke utịt utịt September m̀mê ntọn̄ọ ntọn̄ọ October.
nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Ut 28:11
Nditọ Zeus: N̄ke mbon Greece ye Rome ọdọhọ ke “Nditọ Zeus” (Greek, Di·oʹskou·roi) ẹkedi Castor ye Pollux, amanamba emi Leda, Ọbọn̄-An̄wan Sparta, akamande ọnọ abasi emi ẹkotde Zeus (m̀mê Jupiter). Mme owo ẹkedọhọ ke Nditọ Zeus ẹkesikpeme mme awat-inyan̄, ke mmọ ẹsinyan̄a mme awat-inyan̄ ke ini ubom mmọ oyomde ndisịp. Se ẹtịn̄de ẹban̄a idiọn̄ọ oro okodude ke ubom oro Paul okodụkde owụt ke owo emi ekewetde mbụk oro ama etiene okụt se iketịbede.