Ikpehe 7

Nso Idi Utịp Nsọn̄ibuot?

1-3. Didie ke ini owụt ke Jehovah enen?

KABAN̄A eneni oro aban̄ade unen Abasi ndikara, nso idi utịp nda-ke-idem oro ukara owo adade ke idem ọkpọn̄ Abasi ke ofụri isua ikie ẹmi? Nte mme owo ẹmewụt nte idide mme andikara ẹmi ẹfọnde ẹkan Abasi? Edieke nnyịn idade n̄wetnnịm n̄kpọ oro aban̄ade ibak oro owo anamde ye owo ibiere, ke akpanikọ ifọnke ikan.

² Ke ini akpa ete ye eka nnyịn ẹkesịnde ukara Abasi, afanikọn̄ ama etiene. Mmọ ẹma ẹda ndutụhọ ẹsọk idemmọ ye kpukpru ekpụk ubonowo oro ẹketode mmọ ẹwọn̄ọ. Ndien mmọ ikenyeneke owo ndomokiet ndiduọhọ ke mîbọhọke idemmọ. Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Mmọ ẹmenam idiọk ke idemmọ; mmọ idịghe nditọ esie, ndo edi ekemmọ.”​—⁠Deuteronomy 32:⁠5, NW.

³ Mbụk omowụt nte ntọt oro Abasi ọkọnọde Adam ye Eve enende nte ke edieke mmọ ẹwọrọde ẹkpọn̄ idak ndutịm Abasi, mmọ ẹyekụt nditaha ẹnyụn̄ ẹkpa ke akpatre. (Genesis 2:⁠17; 3:⁠19) Mmọ ẹma ẹwọrọ ẹkpọn̄ idak ukara Abasi, ndien nte ini akade mmọ ẹma ẹkụt nditaha ẹnyụn̄ ẹkpa.

4. Ntak emi kpukpru nnyịn imanade ye unana mfọnmma, idide se udọn̄ọ ye n̄kpa ẹsịmde?

⁴ Se ikotịbede inọ kpukpru nditọ mmọ ke oro ebede ekedi nte N̄wed Mbon Rome 5:12 anamde an̄wan̄a ete: “Idiọkn̄kpọ [okoto] owo kiet [Adam, ibuot ekpụk ubonowo] odụk ke ererimbot, n̄kpa onyụn̄ [oto] ke idiọkn̄kpọ oro odụk; n̄kpa onyụn̄ ebe osịm kpukpru owo.” Ntre ke ini akpa ete ye eka nnyịn ẹkesọn̄de ibuot ye itie-usenyịn Abasi, mmọ ẹma ẹkabade ẹdi mme anamidiọk oro ẹbiomode ndo. Nte ekemde ye ibet ndammana edu, unana mfọnmma ekedi ofụri se mmọ ẹkekemede ndiyak nnọ nditọ mmọ. Oro edi ntak kpukpru nnyịn ikamanade ye ndo, idide se udọn̄ọ ye n̄kpa ẹsịmde.

5, 6. Nso ke mbụk owụt aban̄a ukeme owo ndida ata emem ye uforo ndi?

⁵ Ediwak isua ikie ẹma ẹbe. Mme obio ukara ẹma ẹdi ẹnyụn̄ ẹbe ẹfep. Ẹma ẹdomo kpukpru orụk ukara oro ẹkemede ndikere mban̄a ẹse. Edi, ke ediwak ini, mme enyene-ndịk n̄kpọ ẹmetịbe ẹnọ ekpụk ubonowo. Ke isua tọsịn itiokiet ẹma ẹkebe, owo ekpekere ete ke mme owo ẹkpenam n̄kọri tutu ẹkesịm idaha oro ẹwụkde emem, unenikpe, ye uforo ke ofụri isọn̄ ye nte ke etisịm emi mmọ ẹkpefiọk mme in̄wan̄în̄wan̄ ufọn ẹmi ẹdude ke mfọnido, mbọm, ye edidianakiet.

⁶ Ata idem n̄kpọ, nte ededi, akam edi isio n̄kpọ. Idụhe baba orụk ukara owo kiet oro akanam ẹsiode ẹdi emi adade ata emem ye uforo ọsọk kpukpru owo. Ke ọyọhọ isua ikie-⁠20 emi ikpọn̄, nnyịn imokụt ediwot oro ẹwotde ediwak miliọn owo kpukpru ini ke nsobo eke orụk oro Nazi okosobode mme Jew ye ediwot oro ẹwotde se iwakde ikan owo miliọn 100 ke mme ekọn̄. Ke eyo nnyịn ẹmetụhọde, ẹwot, ẹnyụn̄ ekọbi anana-ibat owo ke ntak nsọn̄ido ye mme ntuaha ukaraidem.

Idaha Odude Mfịn

7. Didie ke ẹkeme ndinam idaha ekpụk ubonowo mfịn an̄wan̄a?

⁷ Ke adianade do, kere ban̄a ofụri idaha ekpụk ubonowo mfịn. Ubiatibet ye afai ẹmetọt. Edida n̄kpọsọn̄ ibọk ke idiọk usụn̄ amatara usọp usọp. Mme udọn̄ọ oro ẹmende ẹto idan̄ ẹmetara. Enyene-ndịk udọn̄ọ oro AIDS ke ọnọmọ ediwak miliọn owo. Ediwak miliọn owo ke mme itie duop ekpan̄a ke ntak ọ-⁠biọn̄ m̀mê udọn̄ọ ke isua kiet kiet, ke adan̄aemi ekpri ibat owo ẹnyenede akpakịp inyene. Mme owo ẹmesabade ẹnyụn̄ ẹbiat isọn̄. Uwem ubon ye nti ido uwem ẹmewụre ke kpukpru ebiet. Ke akpanikọ, uwem mfịn omowụt idiọk itie edikara ‘abasi ererimbot emi,’ kpa Satan. Ererimbot emi enye edide etubom etie afai afai, isọn̄esịt isọn̄esịt, onyụn̄ abiara ofụri ofụri.​—⁠2 Corinth 4:⁠4.

8. Ntak emi nnyịn mîkemeke ndikot mme n̄kpọ oro ubonowo anamde ata n̄kọri?

⁸ Abasi amayak ini oro okponde ekem odu ọnọ mme owo ndisịm etịn̄e ke ifiọk ntaifiọk ye n̄kọri n̄kpọ obụkidem mmọ. Edi nte enye edi eti n̄kọri ke ini mme ọtọmbe, moto un̄wanaekọn̄, ubomofụm un̄wanaekọn̄, ye enyịmikan̄ nuclear ẹdade itie utịgha ye idan̄? Nte enye edi n̄kọri ke ini mme owo ẹkemede ndinam isan̄ n̄ka ufụmenyọn̄ edi ikemeke ndidụn̄ ọtọkiet ke emem ke isọn̄? Nte enye edi n̄kọri ke ini mme owo ẹsikopde ndịk ndisan̄a ke mme efak ke okoneyo, m̀mê idem ke uwemeyo ke ndusụk ebiet?

Se Ini Owụtde

9, 10. (a) Nso ke mme isua ikie ẹmi ẹkebede ẹwụt in̄wan̄în̄wan̄? (b) Ntak emi Abasi mîdimenke ifụre uduak ifep-⁠e?

⁹ Se ediwak isua ikie ẹmi ẹbede ẹwụtde edi nte ke mme owo ikemeke ndinen̄ede ikpat esiemmọ uforo uforo ke ẹsiode ukara Abasi ẹfep. Mmọ ikemeke ndinam oro ukem nte mmọ mîkemeke ndidu uwem ye unana edidia udia, edin̄wọn̄ mmọn̄, ye edikot ibifịk. Uyarade ana in̄wan̄în̄wan̄: Ke akpanikọ ẹkenam nnyịn ndiberi edem ke ndausụn̄ Andibot nnyịn ukem nte ẹkebotde nnyịn ndiberi edem ke udia, mmọn̄, ye ofụm.

¹⁰ Ke ndiyak ukwan̄ido odu, Abasi omowụt inikiet ye ke nsinsi mme mfụhọ mfụhọ utịp ẹmi ẹdude ke ndida ifụre uduak nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄. Ndien ifụre uduak edi utọ ọsọn̄urua enọ oro tutu utu ke ndibọ mme owo enye mfep, Abasi amayak mmọ ẹkụt se edida enye nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄ ọwọrọde. Ikọ Abasi etịn̄ akpanikọ ke ini enye ọdọhọde ete: “Owo eke asan̄ade inyụn̄ ikemeke ndinen̄ede ikpat esiemmọ.” Enye n̄ko edi akpanikọ ke ini enye ọdọhọde ete: “Owo amakara owo tutu ọnọ enye unan.”​—⁠Jeremiah 10:⁠23; Ecclesiastes 8:⁠9, NW.

11. Nte orụk ukara owo ekededi emen ndutụhọ efep?

¹¹ Abasi ndiyak ukara owo odu ke isua tọsịn itiokiet omowụt ke okopodudu usụn̄ nte ke owo ikemeke nditre ndutụhọ. Idụhe baba ini kiet oro enye akanamde ntre. Ke uwụtn̄kpọ, ke eyo esie Edidem Solomon eke Israel, ye ofụri ọniọn̄, inyene, ye odudu esie, ikekemeke ndinen̄ede unana inemesịt oro osụn̄ọde oto ukara owo. (Ecclesiastes 4:​1-⁠3) Ukem ntre, ke eyo nnyịn mme adaiso ererimbot, idem ye mme ata mbufa ifiọk ubot mbufa n̄kpọ, ikemeke ndisio ndutụhọ mfep. Ke akam ọdiọkde akan, mbụk owụt ete ke mme owo ndida ke idem n̄kpọn̄ ukara Abasi ananam ndutụhọ ọkọri utu ke ndisosio enye mfep.

Edise Oro Abasi Esede N̄kpọ Aka Anyan

12-14. Mme ufọn anyanini ewe ẹdi nte utịp oro Abasi ayakde ndutụhọ odu?

¹² Abasi ndiyak ndutụhọ odu amabiak nnyịn. Edi enye ama ese n̄kpọ aka anyan, ọfiọkde nti utịp ẹmi ẹdidide ke akpatre. Nte Abasi esede n̄kpọ eyeda ufọn ọsọk mme edibotn̄kpọ, idịghe ke isua ifan̄ kpọt m̀mê ke tọsịn ifan̄, edi ke ediwak miliọn isua, ih, ke nsinsi nsinsi.

¹³ Edieke idaha ntre adahade ada ke ini ekededi ke ini iso nte ke owo ada ifụre uduak anam n̄kpọ ke idiọk usụn̄ ndidemede eneni mban̄a usụn̄ unam n̄kpọ Abasi, idiyomke ẹnọ enye ini man odomo ndiwụt nte mme ekikere esie ẹdide akpanikọ. Sia ama akayayak mbon nsọn̄ibuot ẹdu ke ediwak tọsịn isua, Abasi ama ononịm uwụtn̄kpọ oro ekemde ye ibet oro ẹkemede ndida nnam n̄kpọ ke nsinsi ke ebiet ekededi ke ekondo.

¹⁴ Koro Jehovah ayakde ukwan̄ido ye ndutụhọ ẹdu ke ini emi, eyedi ẹma ẹwowụt nte ekemde nte ke n̄kpọ baba kiet oro mîdụhe ke n̄kemuyo ye enye ikemeke ndiforo. Eyedi ẹma ẹwowụt ye unana eyịghe nte ke ekikere nda-ke-idem eke owo m̀mê edibotn̄kpọ eke spirit baba kiet ikemeke ndida nsinsi ufọn ndi. Ntem, Abasi eyenen adan̄aoro ke ofụri ofụri ndisọhi owo nsọn̄ibuot ekededi usọp usọp mfep. ‘Enye eyesobo kpukpru mme idiọk owo.’​—⁠Psalm 145:⁠20; Rome 3:⁠4.

[Ndise ke page 15]

Ke akpa ete ye eka nnyịn ẹma ẹkemek ndida ke idem n̄kpọn̄ Abasi, mmọ ke akpatre ẹma ẹkọri ẹsọn̄ ẹnyụn̄ ẹkpa

[Ndise ke page 16]

Ukara owo ke ẹsiode Abasi ẹfep ọyọhọ ye afanikọn̄

[Ebiet ẹdade n̄kpọ ẹto]

Foto U.S. Coast Guard