Nsinsi Ndutụhọ—Ntak Edide Ntịme Ntịme Ukpepn̄kpọ?
“Mma n̄kop ẹbịnde pastọ mbufo ete ọnyọn̄. Nso ikotịbe?”
“Ọfọn, enye atak ke ndidọhọ ke kpukpru nnyịn idika hell.”
“Nso ke obufa pastọ esidọhọ?”
“Obufa pastọ ọdọhọ ke nnyịn idika hell n̄ko.”
“Ndien nso idi ukpụhọde?”
“Ọfọn, ukpụhọde edi nte ke ini akpa pastọ ekesitịn̄de, ekesitie nte ke enye enenem esịt aban̄a oro; edi ke ini obufa owo emi etịn̄de, enye esitịn̄ nte n̄kpọ eke mfụhọ ọyọhọde enye esịt.”
NTE ẹwụtde in̄wan̄în̄wan̄ ke n̄wed oro ọyọhọde ye ndise, mbụk emi owụt ke ediwak mme andikpep Bible, ọkọrọ ye mme aka ufọkabasi, ikopke inemesịt ye ukpepn̄kpọ hell. Ke ntatara usụn̄, enye n̄ko ọsọn̄ọ se ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono owo Canada oro, Clark H. Pinnock, ọkọdọhọde: “Ke otu kpukpru ibuotikọ ukpepn̄kpọ ido ukpono oro ẹtịmerede ekikere owo ke ofụri isua ikie ẹmi, n̄kere ke ibat ibat ẹkeme nditịmede owo esịt n̄kan ukabade oro ẹnọde ẹban̄a hell nte ubiak ubiak nsinsi ufen ke ikpọkidem ye ke ukpọn̄.”
Ido Uwem Abuana
Ntak, ndien, ekikere otịmerede ediwak owo aban̄a mme ndise ikan̄ ndutụhọ ẹmi ẹwụtde ke Christendom? (Se ekebe.) Prọfesọ Pinnock osio owụt ete: “Ekikere oro nte ke edibotn̄kpọ oro enyenede ifiọk eyedu ke ndutụhọ eke ikpọkidem ye eke ntụk ke udomo ini oro mînyeneke utịt enen̄ede afịna owo etieti, ndien ekikere oro nte ke Abasi ọnọ ewụhọ ete ẹnam mmọ ntem amabiat mbuọtidem oro nnyenede mban̄a ima Abasi.”
Ih, ukpepn̄kpọ nsinsi ndutụhọ akama mfịna ke n̄kan̄ ido uwem. Ke uwụtn̄kpọ, mme Christian oro ẹnyenede esịt akpanikọ ẹsitie ẹkere mbụme ẹmi ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono Catholic oro, Hans Küng, okobụpde ete: “Nte Abasi ima . . . ekpese anana-utịt, anana-idotenyịn, anana-mbọm, anana-ima, ibak ibak editụhọde mme edibotn̄kpọ esie ke ikpọkidem ye ke ekikere ke nsinsi?” Küng akaiso ete: “Ndi enye edi utọ ọsọn̄esịt owo emi ẹkamade isọn? . . . Nso ke nnyịn ikpekere iban̄a owo emi oyụhọde udọn̄ esie ke ndisio usiene ke udomo eke mîkemeke ndikpụhọde ye unana uyụhọ?”a Ke akpanikọ, didie ke Abasi emi asiande nnyịn ke Bible ete ke nnyịn inyene ndima mme asua nnyịn akpaduak nditụhọde mme asua esie ke nsinsi? (1 John 4:8-10) Idịghe n̄kpọ n̄kpaidem, ndusụk owo ẹbierede ẹte ke nte hell etiede ikam ikemke ye edu Abasi, nte ke ukpepn̄kpọ emi iwụtke ifiọk ke n̄kan̄ ido uwem.
Ediwak mme andinịm ke akpanikọ eken ẹdomo ndifịk ubieresịt mmọ nnịm ke ndifep mme mbụme ẹmi. Nte ededi, ndifụmi mme mbụme ẹmi inamke mme mfịna ẹmi ẹkûdu aba. Ntem ẹyak nnyịn isak iso ise n̄kpọ emi. Nso idi mme ebuana ke n̄kan̄ ido uwem oro ẹsan̄ade ye ukpepn̄kpọ emi? Ke Criswell Theological Review, Prọfesọ Pinnock ewet ete: “Nsinsi ndutụhọ edi se owo mîkemeke ndiyọ ke n̄kan̄ ido uwem koro enye anam Abasi etie nte ubi ubi owo oro itọn̄ iyịp asatde emi onịmde nsinsi itie ebietde Itienna Ekikere Nazi ọnọ mbon unọmọ emi enye mîkam iyakke ẹkpan̄a.” Enye obụp ete: “Didie ke owo ekededi oro okopde mbọm aban̄a owo ekpetie sụn̄ ekere aban̄a utọ ekikere oro [kpa akani ukpepn̄kpọ aban̄ade hell]? . . . Didie ke mme Christian ẹkpekeme ndikere mban̄a utọ mfiomo mfiomo ye osio-usiene abasi oro?”
Ke owụtde idiọk odudu oro ukpepn̄kpọ emi ekekemede ndinyene ke eduuwem owo, Pinnock ọdọhọ ete: “Ami nsikam n̄kekere akpakịp idiọk emi mbon ẹnịmde Abasi oro otụhọrede mme asua esie ke akpanikọ, ẹnamde?” Enye eberi ete: “Nte emi idịghe ukpepn̄kpọ emi otịmde otịmerede owo akan emi oyomde ẹfiak ẹtie ẹkere?” Ih, edieke ẹdọhọde ke Abasi abak utọ ibak oro, eyịghe idụhe nte ke mme aka ufọkabasi oro ẹkerede n̄kpọ ke ẹfiak ẹnam ndụn̄ọde ẹban̄a hell ikan̄. Ndien nso ke mmọ ẹkụt? Mfịna efen oro odude ke ekikere aban̄ade nsinsi ndutụhọ.
Hell ye Unenikpe
Ediwak owo oro ẹkerede ẹban̄a akani ukpepn̄kpọ aban̄ade hell ẹkụt ẹte ke etie nte enye owụt Abasi nte anamde n̄kpọ ke ukwan̄ usụn̄, ntre enye afịna ndammana ekikere unenikpe mmọ. Ke nso usụn̄?
Afo edinyene ibọrọ kiet ke ndimen ukpepn̄kpọ nsinsi ndutụhọ ndomo ye idaha unenikpe oro Abasi ọkọnọde: “Enyịn ke enyịn, edet ke edet.” (Exodus 21:24) Ke ndikere mban̄a, men ukpepn̄kpọ hell ikan̄ buan ye ibet Abasi oro ẹkenọde Israel eset, kpa ibet edinọ n̄kemn̄kem usiene. Nso ubiere ke afo edisịm? Nte ke edi sụk mme anamidiọk oro ẹketụhọrede owo ke nsinsi ẹdot ndibọ ukem nsinsi ndutụhọ oro ke usiene—nsinsi ndutụhọ ke nsinsi ndutụhọ. Edi sia mme owo (ẹkpediọk adan̄a didie) ẹkemede nditụhọde owo ke ibio ini, ndibiere nsinsi ndutụhọ nnọ mmọ anam unana edida ukem ukem odu ke ufọt ubiatibet mmọ ye nsinsi ufen hell ikan̄.
Ke editịm ntịn̄, ufen oro okpokpon akaha. Enye akpaka anyan akan “enyịn ke enyịn, edet ke edet.” Ke ekerede nte ke ukpepn̄kpọ Jesus ama akpan ekikere edisio usiene, afo emekeme ndinyịme nte ke eyesọn̄ mme ata Christian ndikụt nte nsinsi ndutụhọ enende.—Matthew 5:38, 39; Rome 12:17.
Ndiwụt ke Ukpepn̄kpọ Oro Enen
Kpa ye oro, ediwak mme andinịm ke akpanikọ ẹkaiso ẹdomo ndiwụt ke ukpepn̄kpọ oro enen. Didie? Ewet n̄wed owo Britain oro, Clive S. Lewis, etịn̄ ikọ ke ibuot ediwak mme andida nnọ ukpepn̄kpọ emi ke n̄wed esie oro, The Problem of Pain ete: “Idụhe ukpepn̄kpọ efen oro ami ke unyịmesịt n̄kpamade ndisio mfep ke Ido Ukpono Christ nte enyeemi, edieke n̄kpekemede. Edi enye enyene ọyọhọ ibetedem oto N̄wed Abasi ndien, akpan akpan, oto mme ikọ Ọbọn̄ Nnyịn.” Ntem, mme andinọ enye ibetedem ẹnyịme ẹte ke nsinsi ndutụhọ enyene ndịk, edi ke ukem ini oro, ẹdọhọ ke ana ẹkpep ukpepn̄kpọ oro koro mmọ ẹkere ke Bible ekpep enye. Ekpep ukpepn̄kpọ ido ukpono oro, Pinnock, ọdọhọ ete: “Ke ndinyịme idiọk idaha esie, mmọ ẹdomo ndiwụt edinam akpanikọ oro n̄kpọ mîsehekede emi mmọ ẹnyenede ẹnọ Bible ye ndusụk edu uko ke mmọ ndinịm utọ enyene-ndịk akpanikọ oro n̄kukụre ke ntak edide n̄wed Abasi ekpep enye. Mmọ ẹnam enye etie nte n̄kpọ eke edinana oro Bible ananade ndudue odu ke itiendịk. Edi nte enen̄ede edi ntre?”
Afo n̄ko emekeme ndiyịk m̀mê edinam akpanikọ nnọ Bible eyenam fi onyịme ukpepn̄kpọ emi ye unana mfan̄a. Nso ke Bible enen̄erede etịn̄?
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Eternal Life?—Life After Death as a Medical, Philosophical, and Theological Problem, page 136.
[Ekebe ke page 5]
MBIET ITA ORO ẸNYENEDE UKEM EKIKERE
Ikọ Uyarade Mbuọtidem eke Westminster, emi ediwak mbon Protestant ẹnyịmede, ọdọhọ ete ke mbon oro mîdikaha heaven “ẹdi se ẹditopde ẹdọn̄ ke nsinsi ndutụhọ, ẹnyụn̄ ẹnọ ufen nsinsi nsobo.” The Encyclopedia of Religion anam an̄wan̄a ete, “Ke Ido Ukpono Christ a-Roman Catholic, ẹda nte ke hell edi idaha ufen oro mîdinyeneke utịt . . . oro akpan akpan . . . edide ufen ikan̄ ye mme ndutụhọ eken.” N̄wed-ofụri-orụk-ifiọk emi adian do ete ke “Ido Ukpono Christ eke Orthodox Edem Usiahautịn” onyịme ye “ukpepn̄kpọ oro nte ke hell edi idotenyịn nsinsi ikan̄ ye ufen oro anade ebet mme anamidiọk.”—Eboho 6, page 238-239.