Ifụre Ekikere ke Amia-Mbuba N̄kaowo
“EDIEKE owo ekededi oyomde ndidi ebeiso,” Jesus Christ ama ọnọ mme apostle esie item ete, “enye enyene ndikpere edem, ndinyụn̄ nsan̄a utom nnọ kpukpru mmọ eken.” Mme apostle ẹkeneni ẹban̄a enyeemi okponde akan ke otu mmọ. Mmọ ẹma ẹfiọk ete ke Jesus ikamaha utọ edu oro. Akananam enye ikonụkke mme mbet esie isịn ke ndidomo idem ye kiet eken nte usụn̄ ndisịn udọn̄ nnọ n̄kọri eke spirit.—Mark 9:33-37.
Mbemiso ekedide isọn̄, Jesus Christ ama etiene abuana ke ndibot akpa owo iba oro onyụn̄ ọfiọk nte mmọ ẹketiede. (Colossae 1:15, 16) Ẹkebot mme akpa owo oro ye ukeme ndinam n̄kọri ye unana edimia mbuba unana esịtmbọm ye mbon en̄wen. Mme owo ikenyeneke ntak ndomokiet ndin̄wana ke otu idemmọ man ẹbiere m̀mê anie ekedi etubom mmọ, m̀mê mmọ ndikodomo idem ye mme unam man ẹbọhọ ẹdu uwem.—Genesis 1:26; 2:20-24; 1 Corinth 11:3.
Ntọn̄ọ Edu Umia Mbuba
Didie, ndien, ke edu umia mbuba unana esịtmbọm akasan̄a edidi utọ odudu oro akarade ntre ke n̄kaowo? Akpa uwotowo ke mbụk owo ọnọ n̄kpọ ndida mfiọk. Edu umia mbuba Cain, akpan akpa owo iba oro, ama ada okosịm n̄kpọ mmọn̄eyet. Cain okowot eyeneka esie Abel sia uwa Abel ekenemde Abasi esịt, ke adan̄aemi eke Cain mîkenemke. Ndien Bible ọdọhọ ete ke Cain ‘ekedi eke andidiọk onyụn̄ owot eyeneka esie.’—1 John 3:12; Genesis 4:4-8.
Ih, andidiọk oro, Satan kpa Devil, edi anditọn̄ọ ye andisịn nsọk nnọ edu umia mbuba. Okposụkedi enye ekedide eyen Abasi edide angel ye mme n̄kokon̄ ifetutom, enye ama oyom n̄kpọ efen efen. (Men Ezekiel 28:14, 15 domo.) Ke ini enye akabian̄ade Eve, enye ama ayarade se idide udọn̄ esie. Enye ọkọdọhọ ete ke ndidia mfri oro ẹkekpande, eyenam enye “etie nte Abasi.” (Genesis 3:4, 5) Ke akpanikọ, edi Satan okoyom nditie nte Abasi, odomode idem ye Jehovah. Edu umia mbuba ye Abasi ama onụk enye esịn ke nsọn̄ibuot.—James 1:14, 15.
Edu emi esibebe owo. Ke idak odudu Satan, ẹma ẹtaba emem akpa ndutịm ubon oro Abasi ọkọnọde. (Genesis 3:6, 16) Ọtọn̄ọde ke ini nsọn̄ibuot esie oro ye Abasi, Satan kpa Devil amakara ubonowo, edemerede edu umia mbuba, idem abian̄ade irenowo ye iban ndinịm ke akpanikọ nte ke umia mbuba unana esịtmbọm edi ukpọhọde edikụt unen. Nte ededi, Bible anam an̄wan̄a ete: “Ọtọ nte idiọk ufụp ye ndomoidem odude, do ke ndutịme ye kpukpru idiọkido ẹdu.” (James 3:14-16) Satan ke ntre ama ọbọ owo inemesịt esie ye ifụre eke ekikere.
Edikụt Unen ye Unana Edimia Mbuba
Ke edide isio ye mbukpek Satan, Bible ọnọ mme uwụtn̄kpọ edikụt unen oro mîsan̄ake ye umia mbuba. N̄wọrọnda edi eke Jesus Christ. Okposụkedi okodude ke mbiet Abasi, akananam enye ikekereke nte ikpedide n̄ka ye Abasi edi ama emen mbiet ofụn esịne onyụn̄ edi isọn̄. Ke akande oro, enye ama osụhọde idem onyụn̄ osụk ibuot tutu osụn̄ọ ke n̄kpa ke eto ndutụhọ. Edu nsụkibuot emi, emi mîsan̄ake ye edu ndomoidem ndomokiet, ama ada okosịm enye ndinyene mfọn Abasi. “Ke ntak oro Abasi [ama emenede] Enye onịm ke enyọn̄, onyụn̄ ọnọ Enye enyịn̄ emi okon̄de akan kpukpru enyịn̄.” (Philippi 2:5-9) Nso unen ke edibotn̄kpọ ekededi ekeme ndinyene okpon akan oro? Enye ama enem Ete esie esịt okosịm udomo oro edibotn̄kpọ ndomokiet efen mîkemeke, ndien enye akanam emi ye unana edu ndomoidem m̀mê umia mbuba ndomokiet.—Mme N̄ke 27:11.
Ediwak mme anam-akpanikọ angel ke heaven ẹwụt ukem edu emi. Okposụkedi Jesus, emi ekedide etubom mme angel, akakabarede ekpri esisịt akan mmọ ke ini enye ekedide isọn̄, mmọ ẹma ẹnam se enye oyomde ke unyịmesịt. Nte an̄wan̄ade, mmọ ikenyeneke ekikere ndomokiet ndida ifet oro ekebederede mi nnyụn̄ ndomo ndikpụhọ enye nte Etubom mme angel.—Matthew 4:11; 1 Thessalonica 4:16; Mme Hebrew 2:7.
Ọkpọsọn̄ usua oro mmọ ẹnyenede ẹban̄a edu umia mbuba akam edi se ẹtịmde ẹkụt ke ini nnyịn ikerede iban̄a usụn̄ emi mmọ ẹkenamde n̄kpọ ẹban̄a uduak Abasi ndimenede ndusụk mme anana mfọnmma owo nnọ uwem eke spirit oro mîkemeke ndibiara, kpa idaha oro mmọ ẹdidude ‘ẹkpe ikpe ẹnọ mme angel.’ (1 Corinth 6:3) Mme angel ẹnyene ekese ifiọk eyouwem ke ndinam n̄kpọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹnyene ukeme oro okponde akan ndida nnam eti n̄kpọ ẹkan nte mme anana mfọnmma owo ẹnyenede. Edi, mme angel ẹkop inemesịt ndinam n̄kpọ nnọ mbon oro ẹyetde aran mi ke isọn̄, idehede ifụbe ufụp iban̄a se mmọ ẹdibọde. (Mme Hebrew 1:14) Eti edu, unana umia mbuba mmọ an̄wam mmọ ndikaiso nnam utom ke iso ebekpo Ọbọn̄ Andikara Jehovah.
Ndien, kere ban̄a mme anam-akpanikọ asan̄autom Abasi eke eset ẹmi ẹdinamde ẹset ke n̄kpa ke isọn̄. Abraham ekedi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ mbuọtidem ẹkenyụn̄ ẹkot enye “ete kpukpru mmọemi ẹbuọtde idem.” (Rome 4:9, 11) Job ama onịm eti uwụtn̄kpọ ime. (James 5:11) Moses, emi ekedide “ata sụn̄sụn̄ owo, akan kpukpru owo ẹmi ẹdude ke iso ererimbot,” ama ada idụt Israel usụn̄ ọwọrọ ke ufịn. (Numbers 12:3) Anie ke otu mme anana mfọnmma owo okonịm uwụtn̄kpọ mbuọtidem, ime, ye sụn̄sụn̄ ido oro ọfọnde akan eke irenowo ẹmi? Nte ededi, mmọ ẹdu ke udịm mbon oro ẹdidade Obio Ubọn̄ Abasi eke isọn̄ inyene. (Matthew 25:34; Mme Hebrew 11:13-16) Mmọ, ukem nte John Andinịm Owo Baptism, ẹdidi se ẹbatde nte “owo emi ekpride akan ke Obio Ubọn̄ heaven.” (Matthew 11:11) Ndi mmọ ẹyekekere ndikụni, ẹyịrede ẹte ke mbuọtidem, ime, m̀mê sụn̄sụn̄ ido mmimọ ẹkedi ukem mîdịghe ke ndusụk idaha ama okpon akan eke mbon oro ẹnọde uwem ke heaven? N̄wan̄ansa-o! Mmọ ẹdidi mme okop-inemesịt mme andidu ke idak Obio Ubọn̄ Abasi.
Mfịn, n̄ko, edi inem n̄kpọ ndidu ye mme owo oro mînyeneke edu umia mbuba. Yasuo, ẹmi ẹkesiakde ke akpa ibuotikọ, ama ọduọ odụk isọn akamba akamba ke ndinam mbubịne unyam gold onyụn̄ ataba kpukpru inyene esie. “Mme ufan” esie ẹma ẹfehe ẹkpọn̄ enye. Nte n̄wan esie ọkọtọn̄ọde ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah, enye ama esidụk mme mbonoesop mmọ ke ntak ekikere editua n̄kpọfiọk ke mfịna oro enye akadade ọsọk ubon esie. Ke akpatre, enye ama osion̄o idem ọkpọn̄ edu umia mbuba ọnyụn̄ akabade edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Idahaemi enye okop inemesịt ndikụt mme ufan ẹdide Christian ẹdude ẹkanade enye, kpa utọ mbon oro ẹnyịmede ndin̄wam enye ke ini ukụt.
Nte Ẹkemede Ndimụm Ifụre eke Ekikere N̄kama
Isidịghe mmemmem n̄kpọ kpukpru ini ndimụm ifụre eke ekikere n̄kama ke anana-mbọm, amia-mbuba n̄kaowo. Nnyịn iyenam ọfọn nditịm mfiọk nte ke Bible obiom “usua, ye utọk, ye ufụp, ye iyatesịt, ye ndomoidem, ye ubahade, ye edisiak isio n̄ka, ye udu” ikpe nte “ubọkutom obụkidem” oro akpande owo ndida Obio Ubọn̄ Abasi nnyene. Kpukpru utom ẹmi ẹsan̄a ikpat kiet ye edu umia mbuba. Eyịghe idụhe apostle Paul ekesịnde udọn̄ ọnọ mbon Galatia ete: “[Ẹyak] nnyịn ikûtan̄ idem, ikûyat kiet eken esịt, ikûnyụn̄ ifụbe ufụp ye kiet eken.”—Galatia 5:19-21, 26.
Ke udọn̄ikọ emi, n̄wed Paul ama owụt ukpọhọde ediyọ ntan̄idem umia mbuba. Enye ọkọdọhọ ete: “Mbun̄wụm Spirit edi ima, ye idatesịt, ye emem, ye ime, ye mfọnido, ye eti ido, ye edinam akpanikọ, ye ifụre ifụre ido, ye mfara ke idem; baba ibet kiet ibiọn̄ọke orụk edu ẹmi.” (Galatia 5:22, 23) Mbun̄wụm spirit esin̄wam nnyịn ndisio ndomoidem mfep ke esịt nnyịn. Kere, ke uwụtn̄kpọ, ban̄a edu ima. Paul anam an̄wan̄a ete, “Ima ifụbeke ufụp; inamke inua, ikohokede idem, inamke ido eke mîdotke, iyomke ufọn esiemmọ, isọpke iyatesịt.” (1 Corinth 13:4-7) Ebede ke ndikọri ima, nnyịn imekeme nditre ndifụbe ufụp, kpa odudu oro edide ntak edu umia mbuba. Mme mbun̄wụm spirit eken n̄ko ẹn̄wam nnyịn ndisio mme uyịre uyịre edu umia mbuba unana esịtmbọm, mfep ke esịt ye ekikere nnyịn. Kamse, ye mfara idem ke ntụk ekededi oro edemerede aban̄a ndimia mbuba ye mmọ en̄wen man ikan inamke n̄kpọ se ididide utịp ẹkeme ndidi se ẹsọpde ẹfịk ẹnịm!—Mme N̄ke 17:27.
Nte ededi, man ikọri mme edu ẹmi, ana nnyịn iyak spirit Abasi anam utom ke idem nnyịn. Nnyịn imekeme ndisịn udọn̄ nnọ eti edinam eke edisana spirit emi ebe ke ndikọbọ ke akam nnyụn̄ mben̄e spirit Abasi ndin̄wam nnyịn. (Luke 11:13) Ke ndinam n̄kpọ mban̄a akam nnyịn, nso ke Abasi edinọ nnyịn? Bible ọbọrọ ete: “Ẹkûtịmede esịt ke baba n̄kpọ kiet, edi ke kpukpru n̄kpọ, ẹsan̄a ye akam ye n̄kpeubọk ye ekọm, ẹsian Abasi se mbufo ẹyomde. Ndien emem Abasi emi ayan̄ade ifiọk owo, eyekpeme mbufo esịt ye ekikere ke Christ Jesus.”—Philippi 4:6, 7.
Emi ekedi akpanikọ ye mme apostle Jesus. Idem ke Jesus ama ọkọtọn̄ọ Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ ke akpatre okoneyo oro enye okodude ye mme apostle, mmọ ẹkesụk ẹneneni ẹban̄a m̀mê anie ke otu mmọ ekpedi andikpon n̄kan. (Luke 22:24-27) Jesus ke nsio nsio idaha ama ododomo ndin̄wam mmọ ẹnen̄ede ekikere mmọ, edi edu umia mbuba emi ama adia mmọ idem ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ. (Mark 9:34-37; 10:35-45; John 13:12-17) Nte ededi, ndondo oro mmọ ẹkebọde edisana spirit n̄kpọ nte usen 50 ke eneni oro ama ekebe, edu mmọ ama okpụhọde. Eneni ndomokiet ikodụhe kaban̄a m̀mê anie edida ke ibuot mmọ ke nditịn̄ ikọ nnọ otuowo oro ẹkenyenede udọn̄ emi ẹkesopde idem ke usen Pentecost oro.—Utom 2:14-21.
Ufan̄ ndomokiet ikodụhe inọ owo ekededi ndikara esop Christian. Ke ini mmọ ẹkenyenede ndikọk mfịna oro akaban̄ade mbobi, James, oro mîkakam idịghe mbet ke ini n̄kpa Jesus akada usụn̄ ke akpan mbono oro. Idiọn̄ọ eneni idụhe kaban̄a m̀mê anie edida usụn̄ ke mbono otu ukara esop Christian oro. Nso ukpụhọde ke emi ekedi ntem ọkpọn̄ ini oro mme apostle ẹkenyenede edu umia mbuba! Ye un̄wam edisana spirit, mmọ ẹma ẹti mme ukpepn̄kpọ Jesus ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndidiọn̄ọ se mme ukpepn̄kpọ oro ẹwọrọde.—John 14:26.
Oro ekeme ndidi ntre ye nnyịn. Ye un̄wam edisana spirit, nnyịn imekeme ndikan ntụk edimia mbuba ye mbon en̄wen ekededi oro osụhọde man inam n̄kọri kpa ye oro inọde mmọ efen unan. Utu ke oro, nnyịn imekeme ndinyene ifụre eke ekikere oro ayan̄ade ifiọk owo. Bible ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ibịghike ẹyesịn anditọn̄ọ umia mbuba unana esịtmbọm oro, Satan kpa Devil, ke editụn̄ọ ukpe, ẹnam enye okûnyene odudu aba. (Ediyarade 20:1-3) Ndomoidem ke ufọt mme mbọhọidụn̄ ididụhe aba. Nte utịp edidi n̄kaowo oro n̄kọri ndomokiet mîdidụhe aba? N̄wan̄ansa-o! Mme owo ẹyekọri ẹsịm mfọnmma, emi iditoho edimia mbuba ekededi ke otu idemmọ, edi edibe ke edida uwa ufak Jesus nam n̄kpọ mban̄a mmọ.—1 John 2:1, 2.
Keinosuke, oro ẹkesiakde ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, emi inikiet ke mbemiso ekenyenede ubọn̄ oro asan̄ade ye edikụt unen ke ererimbot ebe ke ndinyam ediwak ibat moto, ama okop mmemidem ke ekikere ye ke ikpọkidem, edi ke akpatre enye ama ọkpọn̄ utom esie. Enye ọdọhọ ete, “Idahaemi, uwem mi ọyọhọ ye ata inemesịt.” Enye ama edikụt ntak emi ata edikụt unen okonịmde uwem Jesus idiọn̄ọ. Enye idahaemi emenyene nduọkodudu ke se ededi oro enye ekemede ndinam ke esop Abasi eke ofụri ererimbot. Enye ke ntem ke otịm idem ọnọ obufa ererimbot, emi umia mbuba mîdidụhe aba. Afo n̄ko emekeme ndibemiso n̄kụt nte n̄ka obufa ererimbot emi editiede ebe ke ndika n̄kese kiet ke otu Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke n̄kann̄kụk fo nnyụn̄ mbuana ye Mme Ntiense Jehovah.
[Ndise ke page 7]
N̄ka ubonowo ẹyedara emem ye edidianakiet ke obufa ererimbot Abasi