Isọn̄ Emi Mîn̄wụmke Mfri Omon̄wụm Mfri

NTE ARTHUR MELIN OBỤKDE

Ekedi ediye usen ndaeyo kiet ke 1930, ndien ami n̄kada ke itie ubehe ubom Prince Rupert, British Columbia. Ke ini nsụkde enyịn nse ubom emi ẹkeyịride ke mbenesụk, ami mma mbụp ke n̄kpaidem nte, ‘Ofụri mmọn̄ emi okodude mi aka m̀mọ̀n̄?’ Emi ekedi akpa ini ami ndikụt nte mmọn̄ ekebede ke Mbenesụk Edem Usoputịn Pacific emi mmọn̄ ekemede ndisụhọde nsịm mita itiaba ke hour itiokiet kpọt. Edi didie ke eyeneren emi ọkọkọride ke obio in̄wan̄ akasan̄a edisịm mbenesụk Inyan̄ibom Pacific?

ẸMA ẹnọ mi ikot nditat ifetutom mi ke utom uyọhọ ini nnamde nnọ Jehovah ebe ke ndisan̄a ye otu mbon ubom Charmian. Utom nnyịn ekedi nditọn̄ọ utom ukwọrọikọ ke nsannsan mbenesụk edem usoputịn ọtọn̄ọde ke Vancouver osịm Alaska. Akamba ikpehe emi ama esịne ediwak kilomita akpan akpan ke n̄kan̄ mbenesụk British Columbia, emi mme anditoro Jehovah ifịk ifịk mîkodụhe. N̄kukụre ebiet emi ekedide isio ekedi obio Prince Rupert emi ekpri otu mme asuanetop Obio Ubọn̄ ẹkedude.

Ami mma nnyene ọkpọsọn̄ udọn̄ nditọn̄ọ, ntre ke ini n̄kọwọrọde ke tren, mma nsan̄a inikiet inikiet n̄ka itie ubehe ubom ndikokụt ubom Charmian nnyụn̄ nsobo ye mbon ubom oro, Arne ye Christina Barstad. Owo ndomokiet ikodụhe ke esịt, ntre mma mfiak edem. Nte ini akade, ke ini n̄kafiakde ndi usen oro, idem ama akpa mi. Eketie nte n̄kpọ eke inyan̄ibom oro akasatde-sat!

Edi nso ikada ikosụn̄ọ ke inem inem utom emi?

N̄kpọ Akpa eke Spirit

Esịtekọm oro nnyenede nnọ n̄kpọ eke spirit ọkọtọn̄ọ ke ufọk ke unaisọn̄ Alberta, Canada. Ete mi ama okụt tract emi Charles Taze Russell eke Zion’s Watch Tower Tract Society ekewetde oro okokpụhọrede uwem esie akamba akamba. Papa ama ọtọn̄ọ ndikwọrọ ikọ nnọ mme mbọhọidụn̄ esie, kpa ye adia-ini utom utọ in̄wan̄ esie ke Calmar, Alberta. Oro ekedi ke isua ikie ẹmi ẹkebede, ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1890.

Ke ufọk emi ẹten̄ede Abasi mi ke ami n̄kamana ke February 20, 1905, nte ọyọhọ eyen itiaita ke ubon emi ikakabarede idi nditọeka iren ye iban duop. Papa, ọkọrọ ye mbon en̄wen ke ikpehe emi mbon Sweden ẹdụn̄de, ẹma ẹbuana ye International Bible Students. Nte ini akakade, mmọ ẹma ẹbọp itie usopidem, emi ẹkekotde Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke ukperedem. Enye ekedi kiet ke otu ẹmi ẹkebemde iso ẹbọp ke Canada.

Akananam utom in̄wan̄ ikọbiọn̄ọke nnyịn ndidụk mme mbonoesop Christian, ẹmi mme isenowo ẹdide mme etịn̄ikọ ẹmi Watch Tower Society osiode ọdọn̄ ẹkesinọde mme utịn̄ikọ ke ndusụk mmọ. Mme utịn̄ikọ ẹmi ẹma ẹnam nnyịn inyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ndibuana ke utom ukwọrọikọ. Nte utịp, ekpere ndidi kpukpru owo ke ubon nnyịn ẹkaiso ndisan̄a ke un̄wana akpanikọ Bible ye unana ediyok.

Ndibuana ke Utom Ukwọrọikọ

Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1920, ẹma ẹnọ mi akpa utom unọ ikọ ntiense mi. Utom mi ekedi ndisuan n̄wed ikot utịn̄ikọ an̄wa to ke enyịnusụn̄ sịm enyịnusụn̄ ke obio Edmonton. Nte n̄kadade do ikpọn̄ usen oro, mma n̄kpep ata akpan ukpepn̄kpọ: Mbuọtidem ke Jehovah. (Mme N̄ke 3:​5, 6) N̄kokop inemesịt didie ntem ndikụre akpa utom oro ye un̄wam Jehovah!

Mbuọtidem mi ke esop Jehovah oro ẹkụtde ke enyịn ye ke otu asan̄autom esie emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ ama akaiso ndikọri nte ẹkenọde edinam an̄wan̄a efen efen ke Ikọ akpanikọ esie. Ẹma ẹbiat ekese ido edinam Christendom, utọ nte mme usọrọ Christmas ye mme usen emana, ẹfep. Ọkpọkpọ edinyan̄a ikedịghe aba n̄kpọ ndikere n̄kaha; utu ke oro, edikwọrọ Obio Ubọn̄ ama ọtọn̄ọ ndinyene akpan itie oro enye odotde. Kpukpru emi ama enen̄ede otụk uwem mi. Ntre ekpri ini ke mma n̄kayak uwem mi nnọ Jehovah ke April 23, 1923, mma nnam utom uyọhọ ini edi utịtmbuba mi.

Ke mme ini etuep emi eyo ekebịtde nte ice ke obio in̄wan̄ emi, nnyịn ikesisan̄a ke ukpatn̄kpọ oro enan̄-mbakara odụride inọ ikọ ntiense ke mme ikpehe obio in̄wan̄. Inikiet mma mbiat urua iba ye otu kiet ke se ẹkediọn̄ọde nte utom ufọk moto. San̄asan̄a moto ẹmi ẹma ẹtịm ẹfọn ke ndinọ ikọ ntiense ke mme ikpehe oro ẹketiede an̄wan̄wa ke mme obio in̄wan̄ Canada. Kpa ye mme mfịna okụk, ọkpọsọn̄ etuep, ye anyanusụn̄ isan̄, ami mma ndomo ndisọn̄ọ ndu ke utom usiakusụn̄ ke Alberta, n̄wọwọrọ ndodụk ke n̄kpọ nte isua ita tutu osịm usen oro mmendifreke ke 1930, emi ẹkenọde mi ikot ndikanam utom ke Mbenesụk Edem Usoputịn Pacific. Sia mmen̄kọdiọn̄ọke baba n̄kpọ kiet mban̄a inyan̄ m̀mê ndiwat ubom, ikot oro ama enyek mi idem.

Nte ededi, ikebịghike ke mma n̄kebehe ke Prince Rupert mma ntọn̄ọ ndikop inem mbufa nsan̄a mbonutom ke ubom oro. Brọda Barstad ekedi awatinyan̄ emi enyenede ifiọk, emi ama akanam utom ukọiyak ke ediwak isua. Isua itiokiet oro ẹketienede ẹkedi ini ifịk ifịk ukwọrọikọ, iwatde ke mbenesụk mmọn̄ British Columbia ọtọn̄ọde ke Vancouver osịm Alaska. N̄kpọ efen n̄kekpepde: Nyịme utom emi otode Jehovah kpukpru ini, ndien kûdede umen̄e.

Ndisuan N̄kpasịp ke Inyan̄

Akpa esụkmbehe emi nnyịn ikadiande ke ini ndaeyo eke 1930 oro ekedi Ketchikan, Alaska, emi nnyịn ikemende katọn 60 ẹmi ẹdọn̄ọde mme n̄wed ukpep Bible ke ubom. Ke ediwak urua, nnyịn ima iwaha kpukpru ufọk ke Ketchikan, Wrangell, Petersburg, Juneau, Skagway, Haines, Sitka, ye mme nsannsan n̄kpri obio in̄wan̄ eken. Ekem nnyịn ima ikụre ofụri mbenesụk British Columbia, ikụrede enye mbemiso utịt ndaeyo. Ima iwaha ika n̄kpri ufọk in̄wan̄, mme ine, mme obio in̄wan̄ mbon India, n̄kpri obio, inyụn̄ ika ibịne mme ododụn̄ ye mme ọkọk afia oro ẹkedude ke nsannsan ebiet. Ndusụk ini ama esisọn̄ ndibe n̄kpọn̄ mme andikpeme ada-ikpọn̄ ufọk oro ẹnyenede ikan̄ unọ nsụn̄ikan̄ idiọn̄ọ ẹmi ẹkesiyomde owo ndida nneme nneme.

Nte ini akade, N̄ka ama ọnọ nnyịn n̄kpri ukwak ubre usanikwọ ye mme utịn̄ikọ Bible oro ẹkemụmde ẹsịn ke usanikwọ. Nnyịn ima isikama mmọemi isan̄a, ọkọrọ ye mme n̄wed, mme Bible, ye mme magazine. Ediwak ini nnyịn ikenyene ndikama mmọ nte nnyịn isan̄ade ke mme itiat mbenesụk oro ibe. Ke ini mmọn̄ edide ekebe, ndusụk ini nnyịn ikenyene ndikama mmọ ndọk nnyek nnyek eberi n̄ka n̄kokon̄ itie usion̄o mbiomo. Esịt ama enem mi aban̄a ukpep uda odudu nnam n̄kpọ oro n̄kọbọde ke ini uyen mi ke ekpri obio in̄wan̄.

Ukwak utịn̄ikọ emi okodude ke ubom nnyịn ama anam n̄kpọ nte okopodudu n̄kpọutom ke ndisuan etop Obio Ubọn̄. Mmọn̄ oro ama esinam ẹda ke ediwak kilomita ẹkop mme utịn̄ikọ Bible oro ẹmụmde ẹsịn ke usanikwọ. Inikiet ke ini ikeyịride ubom ke nsannsan itie nduọkodudu ke Isuo Vancouver, nnyịn ima ibre kiet ke otu mme utịn̄ikọ Bible ẹmi. Ke ndan̄nsiere mme owo oro ẹdụn̄de ke esịt obio ẹma ẹdọhọ nnyịn ye nduaidem ete: “N̄kpọn̄ nnyịn ima ikop ukwọrọikọ oro okotode heaven nnennen!”

Ke idaha efen ebe ye n̄wan oro ẹma ẹkesọn̄ ẹma ẹdọhọ ke mmimọ ima ikop ikwọ otode itie emi nsụn̄ikan̄ itie utem udia esisan̄ade ọwọrọ ke ufọk mmimọ osụhọde odụk ufọk, edi ke ini mmimọ ikọwọrọde an̄wa, mmimọ ikokopke n̄kpọ ndomokiet. Ke ifiakde idụk esịtufọk, mmimọ ima ikop utịn̄ikọ. Ntak ekedide ntre? Ọfọn, ke ini mmọ ẹkedude ke an̄wa, nnyịn ke ikokpụhọ usanikwọ oro. Nnyịn ima isibemiso ibre ikwọ man imụm udọn̄ mme owo, ekem ibre mme utịn̄ikọ Bible.

Edi ke idaha efen n̄ko, ke ini nnyịn ikeyịride ubom ikpere isuo emi obio in̄wan̄ mbon India odude, n̄kpri nditọiren iba ẹmi ẹdide mme amanaisọn̄ ẹma ẹwat ẹwọrọ ẹdi ndise ebiet emi uyo oro okotode. Ndusụk owo ke isuo oro ẹkekere ke ekedi uyo mme akpan̄kpa mmọ oro ẹkesetde!

Ikedịghe esen n̄kpọ ndinịm n̄wed ikie ke usen ye mbon oro ẹkenamde utom ke mme ufọkutom iyak atian oro ẹkedude nsannsan. Sia ẹkenyenede esisịt n̄kpọ oro ẹdụride owo udọn̄, mmọ ẹma ẹnyene ini ndikere mme n̄kpọ eke spirit. Nte ini akade ediwak mbon ẹmi ẹkedude nsannsan mi ẹma ẹkabade ẹdi Mme Ntiense. Ke mme ini ikesifiakde ika, nnyịn ima isisak iso ise ediwaha nse mmọ kaban̄a ‘ndọn̄esịt edem mbiba.’​—⁠Rome 1:⁠12.

N̄kaiso Utom ye Nsan̄a

Ke 1931, mma ndọ Anna, eyeneka Christina Barstad an̄wan. Ke oro ebede nnyịn ima ikaiso ke utom usiakusụn̄ nnyịn ọtọkiet ke ubom inyụn̄ idara ediwak ifiọkutom oro ẹnọde utịp ke mme isua oro ẹkebede. Mme isọnsi, ekpe inyan̄, seal, ituobo, okoyo, mme bear, ye mme ntrukpom ẹkesidi mme nsan̄a nnyịn ke otu ikpọ obot ẹmi ẹnyenede uten̄e, n̄kpri edịk ẹmi ẹdude ikpọn̄, ye ndobo ndobo itụn̄ inyan̄ibom, oro akai emi ọyọhọde ye cedar, pine, ye ikpọ eto Douglas ẹkande mmọ ẹkụk. Ediwak ini nnyịn ima isin̄wam mme okoyo ẹmi idem ama ekemem ye nditọ mmọ nte mmọ ẹn̄wanade ndiwọk mbe ukot mmọn̄ oro ọsọpde man ẹbọhọ mme unam ẹmi ẹsiwotde unam efen ẹta.

Uwemeyo usen kiet nnyịn ima ida ikụt ntrukpom efede isọn̄ isọn̄ ebe mmọn̄, omụmde akamba chinook salmon ke mbara esie. Iyak oro ama enen̄ede okpon akan se ekemede ndisio ofụri ofụri ke mmọn̄, ntre ntrukpom oro okodụri salmon oro aka mbenesụk. Frank Franske, kiet ke otu mbon ubom oro, ama okụt ifet enye ekenyenede onyụn̄ efehe ke mbenesụk ndikosobo ye ntrukpom oro idem ama ekemem onyụn̄ akanam enye ayak se enye okomụmde onịm. Otu mme asiakusụn̄ nnyịn ẹma ẹnyene inem inem udia mbubịteyo emi ẹdade salmon ẹtem ke mbubịteyo oro, ndien ntrukpom oro ama ekpep ndibuana n̄kpọ, okposụkedi akanamde ntre mmen̄e mmen̄e.

Ke ekpri isuo kiet ke utịt utịt edem edere Isuo Vancouver, ebe ye n̄wan ẹmi ẹkerede Thuot ẹma ẹbọ akpanikọ Bible. Ebe ekedi owo emi mîfiọkke n̄wed, owo ukpọtiọ, owo usụn̄ esie emi odude ke ufọt ufọt iduọk isua 90 esie, ndien n̄wan okodu ke ufọt ufọt iduọk isua 80 esie. Nte ededi, eren emi ama enen̄ede enyene udọn̄ ke akpanikọ tutu enye osụhọde idem onyịme n̄wan esie ekpep enye nte ẹkotde n̄wed. Ikebịghike enye ama ekeme ndikpep Bible ye mme n̄wed N̄ka ke idemesie. Ke se isụhọde ikan isua ita ke ukperedem, ami mma n̄kop idatesịt ndinịm mmọ mbiba baptism ke obio mmọ ke nsannsan isuo, ndade ubom nnyịn nte n̄kpọ unịm baptism!

Nnyịn n̄ko ima ikop idatesịt ndikụt ubon Sallis ke Powell River ẹnamde n̄kpọ ẹban̄a etop Obio Ubọn̄. Walter ama okot ekpri n̄wed oro War or Peace​—⁠Which? onyụn̄ ọsọsọp okụt nte se isịnede ke esịt esie edide akpanikọ. Ikebịghike ofụri ubon ẹma ẹdiana ye Walter ẹnam utom usiakusụn̄ ke Vancouver, emi nnyịn ikesiyịride Charmian ke ini etuep. Enye ama esiwụt ọkpọsọn̄ ifịk, ndien ke ediwak isua enye ama anam ofụri otu nditọete ke n̄kan̄ Vancouver ẹma enye. Enye ama okụre utom esie ke isọn̄ ke 1976, ọkpọn̄de akamba ubon eke Mme Ntiense.

Ndikan Ubiọn̄ọ

Mme ọkwọrọ ederi ke mme obio in̄wan̄ mbon India ẹma ẹsiwak ndiyat esịt mban̄a utom nnyịn, ẹdade nnyịn nte mme andibe adan̄a ndụk itie ukara eke spirit mmọ. Ke Port Simpson ọkwọrọ ederi n̄kann̄kụk ama ọdọhọ ọbọn̄ obio akpan nnyịn ndiwaha ufọk mme owo. Nnyịn ima ikosobo ye ọbọn̄ oro inyụn̄ ibụp m̀mê enye ekere ke enen ọkwọrọ ederi oro ndibat ikọt esie nte mbon ẹmi mînyeneke-nyene ifiọk ndibiere n̄kpọ nnọ idemmọ. Nnyịn ima inọ ekikere ite ẹnọ ikọt esie ifet ndikop nneme Ikọ Abasi ndien ẹbiere ẹnọ idemmọ se mmọ ẹyomde ndinịm ke akpanikọ. Utịp: Enye ama ọnọ nnyịn unyịme ndikaiso n̄kwọrọ ikọ ke obio in̄wan̄ oro.

Ọbọn̄ obio en̄wen ama ọbiọn̄ọ kpukpru ukeme oro mbon esop ye mme otu ido ukpono ẹkesịnde ke ediwak isua ndibiọn̄ọ Mme Ntiense ndisobo ye mbio obio esie. Enye ọkọdọhọ ete: “Adan̄a nte ndide ọbọn̄, Mme Ntiense Jehovah ẹkeme ndidi mi.” Edi akpanikọ, owo ikesiwakke ndidara nnyịn ke kpukpru ebiet, edi kpa ye ubiọn̄ọ akananam owo ikenyịkke nnyịn ndikpọn̄ ikpehe ekededi. Ntre nnyịn ima ikeme ndikụre utom nnyịn ini ekededi oro nnyịn ikebehede.

Ndiyọ Mme Afanikọn̄ ke Inyan̄

Ke mme isua oro ẹkebede, nnyịn ima isisobo mme afanikọn̄ ẹtode oyobio, ọtọ ye ekebe, mme itiat ẹmi owo mîwụtke ke n̄wedisan̄, ndien ndusụk ini mfịna engine. Inikiet nnyịn ima ifiọrọ ikekpere Isuo Lasqueti, emi odude n̄kpọ nte kilomita 160 ke n̄kan̄ edem edere Vancouver. Nnyịn ima ibak ke itiat, emi ekedi ke ini mmọn̄ ekekebede, ndien idaha ofụm ama atua nnyịn mbọm. Edieke ekpedide akpa ama adaha ubom ọkpọkọtọ ke mme itiat asiaha mbai mbai. Kpukpru nnyịn ima isọp iwọn̄ọ idọk mme itiat oro inyụn̄ inam se ikekemede ke idiọk idaha oro. Nnyịn ima idia udia uwemeyo, ida ini oro ikpep n̄kpọ, inyụn̄ ibet mmọn̄ afiak ọtọ.

Kpa ye ediwak n̄kpọndịk ye mme mfịna, uwem ama enem onyụn̄ ọnọ nsọn̄idem. Nte ededi, nditọiren nnyịn iba ndimana ama ada akamba ukpụhọde edi. Nnyịn ima ikaiso ndidụn̄ ke ubom, edi ini ekededi emi nnyịn ikawatde ika anyan ebiet nte edem edere Akpa Oona, Anna ye nditọiren oro ẹma ẹsụhọ do ye ete ye eka esie ke adan̄aemi nnyịn eken ikebede ika nsannsan edem edere Alaska. Ekem, ke ini inyọn̄de idi n̄kan̄ edem usụk, Anna ye nditọ ẹma ẹfiak ẹdidiana ye nnyịn.

Ntịghi nte akanam nditọ oro ẹsemede m̀mê ẹdọn̄ọde. Ima isida n̄kpaha ikpaha mmọ isịn ke ubom kpukpru ini, ndien ndusụk ini nnyịn ima isikam itebe mmọ urụk. Ih, n̄kpọsọn̄ ini ẹma ẹsidu.

Mme N̄kaiso Ukpụhọde

Ke 1936 nnyịn ikenyene ndikpọn̄ Charmian, ndien ami mma nnyene utom. Ekem nnyịn ima inyene ọyọhọ eyen ita. Nte ini akade, mma ndep ubom ukọiyak, emi mîkan̄wamke nnyịn ndinyene mme n̄kpọ uduuwem kpọt edi n̄ko akayakde nnyịn ikaiso ikwọrọ ikọ ke mbenesụk.

Nnyịn ima inyene ufọk ke Isuo Digby, ke edem itụn̄ inyan̄ibom n̄kan̄ Prince Rupert, ndien ikebịghike ẹma ẹtọn̄ọ ekpri esop. Ke ini Ekọn̄ Ererimbot II, ke ini ẹkedoride ukpan ke utom ukwọrọikọ eke Mme Ntiense Jehovah ke Canada, nnyịn ima isida ubom ika Prince Rupert ke ama ekebe ufọt okoneyo inyụn̄ “ikanam ubịnikọt” ke efakutom oro, ikpọn̄de mme n̄wed ke kpukpru ufọk. Akananam baba owo kiet ikekereke ke uwat nnyịn ke ufọt okoneyo ama abuana edisuan mme n̄wed oro ẹkekpande!

Isọn̄ Oro Omon̄wụm Mfri

Sụn̄sụn̄ ediwak owo ẹma ẹtọn̄ọ ndibuana ye Mme Ntiense Jehovah, ndien ke 1948 ama ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke ẹyom Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke Prince Rupert. Ke ima ikedep ufọk mbonekọn̄ emi okodude ke itie ubehe ubom n̄kan̄ eken, nnyịn ima iwụri enye, idori enye ke obukpọk ibe inyan̄, ndien ekem inụk enye ke n̄kpọ ukpatn̄kpọ ika itie ubọpufọk. Jehovah ama ọdiọn̄ ọkpọsọn̄ utom nnyịn, ndien nnyịn ima inyene Ufọkmbono Obio Ubọn̄ nnyịn.

Ke 1956, ami mma mfiak ndụk udịm mme asiakusụn̄, ndien Anna ama adiana ye ami ke 1964. Nnyịn ima itọn̄ọ ntak ida ubom inam utom ke Mbenesụk Pacific. Nnyịn ima ibuana n̄ko ke utom circuit ke ekpri ini, ikade ikese mme esop ọtọn̄ọde ke mme Isuo Queen Charlotte ke mme obot ẹmi ẹdude ke n̄kan̄ edem usiahautịn tutu osịm Fraser Lake, ndien ekem ika anyan ikosịm Prince George ye Mackenzie. Ke mme isua ẹmi ẹkebede, nnyịn ima inam isan̄ ke ediwak tọsịn kilomita ke moto, ubom, ye ubomofụm ke ofụri ofụri Edem Edere ye Edem Usoputịn Pacific.

Ke Prince Rupert nnyịn imakaiso ndinyene mme inem inem ifiọkutom ke utom ukwọrọikọ. Ami ye Anna imekpep n̄kpọ ye mme owo ẹmi ke ukperedem ẹkedụkde Watchtower Bible School of Gilead ndien ke oro ebede ẹnam utom nte mme isụn̄utom ke isenidụt. Nso n̄kpọ inemesịt ke edi ntem ndikụt nte nditọ nnyịn eke spirit ẹdade ọsọn̄urua etop Obio Ubọn̄ ẹka mme nsannsan idụt!

Idahaemi nnyịn mbiba imọsọn̄ ibe isua 80 ndien ke iyọ unana nsọn̄idem edi nnyịn ke isụk ikop inemesịt ke utom Jehovah. Mme oto-obot uyai ẹmi nnyịn ikokụtde ke Alaska ye British Columbia ẹnọ nnyịn inem inem n̄kpọ editi. Edi akam ọnọ n̄kponn̄kan idatesịt ndikụt wilderness akwa ikpehe isọn̄ emi mîkon̄wụmke mfri mi inikiet ke n̄kan̄ eke spirit nte ọyọhọde idahaemi ye ediwak esop eke mme anditoro Jehovah.

Se ikọnọde nnyịn inemesịt akpan akpan edi ndikụt nditọ nnyịn, ọkọrọ ye nditọ nnyịn eke spirit, nte ẹkọride ẹkpon ẹnyụn̄ ẹtorode Jehovah. Nnyịn imadat esit nte ke ima inyene ekpri udeme ke n̄kọri eke spirit ke ikpehe isọn̄ emi. Ke uwụtn̄kpọ, Alaska enyene n̄kọk itieutom esie idahaemi emi esede aban̄a utom mme esop ẹmi ẹwakde ẹbe 25.

Mi ke Prince Rupert nnyịn ima inyene ifet ke 1988 ndiyak ediye obufa Ufọkmbono Obio Ubọn̄, emi odude ke ata ufọt ufọt obio, nnọ. Ih, nnyịn imokop idatesịt, nte Isaiah okokopde, ke ndidọhọ: “Afo anam idụt ọtọt, O Jehovah, . . . ada ukpono; anam kpukpru adan̄a isọn̄ ẹtara.”​—⁠Isaiah 26:15.

[Ndise ke page 21]

Ndidu ke utom circuit 1964-⁠67

[Ndise ke page 24]

Orụk ubom emi ẹkesidade ẹnọ ikọ ntiense ke mbenesụk