Ndisan̄a Ke Ndeikpat Ete Ye Eka Mi
NTE HILDA PADGETT OBỤKDE
“Mmayak uwem mi nsịn ke utom Ata Edikon̄,” ntre ke ibuotikọ n̄wedmbụk n̄kpọntịbe okokot, “ndien n̄kemeke ndinam utom mme eteufọk iba.” Mme ikọ oro ẹtode se n̄ketịn̄de nnọ ikpọ owo British Ministry of Labour and National Service ke 1941 ẹma ẹwụt ntak oro n̄kenyenede ndisịn ndausụn̄ mmọ ndinam utom ufọkibọk ke ini Ekọn̄ Ererimbot II. Esisịt ini ke oro ebede ẹma ẹbiom mi ikpe ẹnyụn̄ ẹbiere n̄kpọkọbi ọfiọn̄ ita ẹnọ mi ke ndikesịn.
NSO ikada afanikọn̄ emi isọk mi? Baba, ikedịghe ke ntak isa isa edu m̀mê edu nsọn̄ibuot uyen. Utu ke oro, mme ntak ẹka edem ẹkesịm ini emi n̄kedide eyenọwọn̄.
Ifịk Oro Papa Ekenyenede Aban̄a Obio Ubọn̄
N̄kamana ke June 5, 1914, ke Horsforth emi ekperede Leeds, ke edem edere England. Ete ye eka mi, Atkinson ye Pattie Padgett, ẹkedi mme andikpep ke ederi nditọwọn̄ ye mbon n̄ka ikwọ ke Primitive Methodist Chapel ke ebiet emi Papa ekesibrede ndido. Ke ini n̄kedide nsekeyen, ufọk nnyịn ekedi ufọk inemesịt ibọhọke ke n̄kpọ kiet. Mme idaha ererimbot ẹma ẹfịna Papa. Enye ama asua ekọn̄ ye afai onyụn̄ onịm ewụhọ Bible ke akpanikọ: “Afo unyeneke ndiwot owo.”—Exodus 20:13, King James Version.
Ke 1915 ukara ama akpak kpukpru n̄kparawa owo ete ẹdụk ekọn̄ ke unyịmesịt man ẹfep edinyenyịk mmọ nsịn. Ye ndusụk eyịghe ke esịt, Papa ama ada ofụri usen kiet ke edịm ebet ini esie ndisịn enyịn̄ ke n̄wed nte owoekọn̄. Ke edem usen oro, ofụri uwem esie ama okpụhọde!
Ke adan̄aemi anamde utom nte esịn mmọn̄ esan̄ukwak ke akamba ufọk kiet, enye ama enyene nneme ye mbonutom eken aban̄a mme n̄kpọntịbe ererimbot. Ọdiọn̄ in̄wan̄esa ama ọnọ enye ekpri tract oro, Gathering the Lord’s Jewels. Papa ama ada enye ọnyọn̄ ufọk, okot enye, onyụn̄ afiak okot. “Edieke oro edide akpanikọ,” enye ama ọdọhọ, “do kpukpru n̄kpọ eken inenke.” Ke ndan̄nsiere, enye ama obụp aban̄a ntọt efen efen, ndien ke urua ita, enye ama esikpep Bible tutu eyo ọtọn̄ọ ndisiere. Enye ama ọfiọk ke imokụt akpanikọ! Sunday, January 2, 1916, n̄wed oro enye ekesiwetde n̄wetnnịm n̄kpọ eke usen ke usen ọdọhọ ete: “N̄kaka Ufọkabasi ke usenubọk, n̄ka I.B.S.A. [N̄ka Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible eke Ofụri Ererimbot, nte ẹkediọn̄ọde Mme Ntiense Jehovah ini oro ke England] ke okoneyo—n̄kpepde Mme Hebrew 6:9-20—akpa edisobo mi ye nditọete.”
Ikebịghike ubiọn̄ọ ama edemede. Mme iman ye mme ufan nnyịn ke ufọkabasi ẹkekere ke ibuot ifọnke Papa. Edi enye ama anam ubiere esie. Mme mbonoesop ye ukpepn̄kpọ ẹkedi akpan n̄kpọ ẹnọ enye ke uwem, ndien ke March enye ama ayarade uyakidem esie ọnọ Jehovah ke mmọn̄ baptism. Ke urua ifan̄ ẹma ẹkebe nte Papa ekesisan̄a ikpọn̄ aka mme mbonoesop, Mama ama etre mfịna. Enye ama emen mi esịn ke ukpatn̄kpọ nseknditọ onyụn̄ asan̄a kilomita itiaita aka Leeds, osịmde do ke ata ukem ini oro mbonoesop okụrede. Afo emekeme ndikere nte Papa okokopde idatesịt. Ọtọn̄ọde ke ini oro kaiso, ubon nnyịn ama adiana kiet ke utom Jehovah.
Idaha oro Papa okodude ama ọsọn̄ etieti—anamutom unyịmesịt ke ekọn̄ ndien ekem ke urua ifan̄, edi owo emi esịnde ndinam utom ekọn̄. Ke ini ẹkekotde, enye ama esịn ndikama ikan̄, ndien ke July 1916 enye ama ada ke kiet ke otu ikpe ition oro ẹkekotde enye ke esop ekọn̄, ẹbierede n̄kpọkọbi usen 90 ẹnọ enye. Ke ama okokụre akpa n̄kpọkọbi esie, Papa ama enyene nduọkodudu urua iba, ekem ikpe efen ke esop ekọn̄ ama etiene ye n̄kpọkọbi usen 90 efen. Ke etienede n̄kpọkọbi esie ọyọhọ ikaba, ẹma ẹnọ enye aka Royal Army Medical Corps, ndien ke February 12, 1917, enye ama anam isan̄ ke nsụn̄ikan̄ ekọn̄ aka Rouen, France. N̄wed oro enye ekesiwetde n̄wetnnịm n̄kpọ eke usen ke usen obụk ete ke idaha esie do ama ototịm anam enye akabade okop itekesịt kpukpru usen. Enye ama ọfiọk ete ke imọ ikakam ise iban̄a mbonekọn̄ oro ẹdade unan man mmọ ẹfiak ẹka ẹken̄wana ekọn̄.
Enye ama afiak esịn ndinyịme. Isan̄ enyeemi esop ekọn̄ ama ebiere ikpe isua ition ọnọ enye ke ufọk-n̄kpọkọbi ekọn̄ mbon Britain ke Rouen. Ke ini Papa ọkọdọhọde ẹnọ imọ ika ufọk-n̄kpọkọbi mbio obio nte owo emi esịnde utom ekọn̄, ẹma ẹnọ enye ufen ke ndisinọ enye bred ye mmọn̄ ikpọn̄ ke ọfiọn̄ ita, ekem udia oro ẹsinọde ofụri ini ke ufọk-n̄kpọkọbi tutu idem esie ọtọn̄ọ ndisọn̄; ekem ẹma ẹfiak ẹtọn̄ọ. Ẹma ẹsịn enye ebuka ke ubọk ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọde enye ubọk ẹnọ edem ke uwemeyo ndien ke okoneyo ye ke mme ini udia ẹwọn̄ọde enye ubọk ẹnọ iso. Ke ofụri ini uwem esie, enye ama enyene nde unan ke itọn̄ubọk esie emi mme ebuka oro ẹkekpride ẹkaha ẹkefatde enye obụkidem, osụn̄ọde ke mme unan ẹmi ẹwọrọde imịn. Enye n̄ko ama enyene ebuka ke ukot esie emi ẹkemende ẹkeyịri enye ke isịn.
Ikpọ mbonekọn̄ ẹma ẹnam kpukpru se mmọ ẹkekeme ndibiat nsọn̄ọnda esie edi ufọn ikodụhe. Ẹma ẹbọ enye Bible ye mme n̄wed esie. Enye ikesibọhọ leta ito ufọk, m̀mê ndinọnọ ndomokiet aka. Ke isua iba ẹma ẹkebe enye ama anam ubiere ndiwụt esịt akpanikọ esie ebe ke nditre udia. Enye ama ọsọn̄ọ ada ke ubiere esie oro ke usen itiaba, idiaha n̄kpọ inyụn̄ in̄wọn̄ke mmọn̄, osụn̄ọde ke ndinọ enye aka ufọkibọk mbon n̄kpọkọbi, ọdọn̄ọde n̄kpa n̄kpa. Enye ama owụt esịt akpanikọ esie okposụkedi enye ekekperede ndiduọk uwem esie nte utịp. Ke mme ukperedem isua enye ama onyịme ke imọ ima inam ọdiọk ke ndikesịn uwem imọ ke itiendịk ke usụn̄ emi, ndien nte ke imọ ikpafiakke inam utọ n̄kpọ oro aba tutu amama.
Ekọn̄ oro ama etre ke November 1918 ye Papa osụk odude ke ufọk-n̄kpọkọbi ke Rouen, edi ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua oro eketienede, ẹma ẹsio enye ẹka ufọk-n̄kpọkọbi mbio obio ke England. Kere nte enye okokopde idatesịt ke ndibọ kpukpru leta ye ekwo Mama oro ẹkedide ẹdibono, ọkọrọ ye ọsọn̄urua Bible ye mme n̄wed esie! Ẹma ẹda enye ẹka Ufọk-N̄kpọkọbi Winchester, ke ebiet emi enye okosobode akparawa eyenete eren emi mme ifiọk n̄kpọntịbe ini ekọn̄ esie ẹkedide ukem ye eke esie. Enye ekekere Frank Platt, emi ke ukperedem akanamde utom ke Bethel London ke ediwak isua. Mmọ ẹma ẹnam ndutịm ndisobo ke ndan̄nsiere, edi etisịm ini oro ẹma ẹnọ Frank aka ebiet efen.
Ke April 12, 1919, Mama ama ọbọ telegram: “Hallelujah! Ndinyọn̄ ndi ufọk—n̄kot London.” Nso ini idara ke emi ekedi ntem ke isua ita eke idomo, mfịna, ye edidianade ntie ẹma ẹkebe! Akpa ekikere Papa ekedi ndinọ ikot urụk ukopikọ nnyụn̄ nsobo ye nditọete Bethel London. Ke 34 Craven Terrace, ẹma ẹdara enye ufiop ufiop. Ke ama ekeyere mmọn̄ onyụn̄ afat idet onyụn̄ esịne suit ye itam oro ẹkenọde enye, Papa ama ọnyọn̄ edi ufọk. Nte afo emekeme ndikere nte edifiak ndiana kiet eketiede? Mma n̄kpere ndisịm isua ition ini oro, ndien n̄ketịghi enye.
Akpa mbonoesop emi Papa okodụkde ke enye ama ekenyene ifụre ekedi Editi. Ke ọdọkde udịghi ukot ufọk mbono, anie ke enye ekebem iso okụt akan Frank Platt, emi ẹkesiode ẹka ufọkibọk mbonekọn̄ ke Leeds. Nso idara ke mmọ ẹkenyene ntem ndibụk mme ifiọk n̄kpọntịbe mmọ! Ọtọn̄ọde ke ini oro tutu ẹsio enye, Frank akada edem nnyịn nte udiana ufọk esie.
Utom Edinam Akpanikọ Mama
Ke ofụri ini oro Papa mîkodụhe, Mama ekesiyet ọfọn̄ ọnọ mme owo man ada adian ke ekpri okụk oro ukara ekesinọde enye. Nditọete ẹma ẹsinen̄ede ẹwụt nnyịn mfọnido. Ke kpukpru urua ifan̄ ẹbede kiet ke otu mbiowo esop ama esinọ enye efọkn̄wed emi esịnede enọ oro enyịn̄ andinọ mîdụhe. Mama ekesidọhọ kpukpru ini ete ke ekedi ima nditọete akanam imọ isịk ikpere Jehovah onyụn̄ an̄wam imọ ndiyọ n̄kpọsọn̄ ini oro. Enye ama esidụk mme mbonoesop kpukpru ini ke ofụri ini oro Papa mîkodụhe. Ndiọkn̄kan idomo oro okosịmde enye ekedi ini emi, ke se ibede ofụri isua kiet, enye mîkọfiọkke m̀mê Papa do ke uwem m̀mê ama akpa. Nte udiana mbiomo, ke 1918 ami ye Mama ima inyene udọn̄ọ efiomnsa. Mme owo ke ẹkekpan̄a ẹkan nnyịn ẹkụk. Mme mbọhọidụn̄ oro ẹkekade ndikan̄wam mme mbọhọidụn̄ ẹma ẹmen udọn̄ọ emi ẹnyụn̄ ẹkpan̄a. Nte eyịghe mîdụhe unana udia ke ini oro ama an̄wam ke ndisụhọde ukeme oro idem owo enyenede ndibiọn̄ọ udọn̄ọ.
Mme ikọ apostle Peter ẹkedi ata akpanikọ ke ubon nnyịn: “Ke ini mbufo ẹma ẹkụt ukụt ke ekpri ini, . . . [Abasi] eyenam mbufo . . ẹsọn̄ọ ẹda, ẹnyụn̄ ẹkop idem”! (1 Peter 5:10) Ufen oro ete ye eka mi ẹkebọde ama an̄wam nnyịn ndikọri mbuọtidem oro mîsehekede ke Jehovah, ata ọyọhọ nsọn̄ọ nte ke enye ekere aban̄a nnyịn ye nte ke n̄kpọ ndomokiet ikemeke ndidianade nnyịn ke ima Abasi. Mma mbọ edidiọn̄ akpan akpan ke ndikenyene utọ ukpep oro ke mbuọtidem.—Rome 8:38, 39; 1 Peter 5:7.
Utom Ini Uyen
Ke ẹma ẹkesana Papa ẹyak, utom Obio Ubọn̄ ama akabade edi akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn. N̄kemeke nditi nte akananam ntabade mbonoesop, ibọhọke n̄kọdọdọn̄ọ. Ibịghike ke enye ama ọkọnyọn̄ edi ufọk, Papa ama anyam ukwak usio ndise esie ye n̄kpọ itọn̄ubọk gold Mama man enyene okụk odụk mbono. Okposụkedi nnyịn mîkekemeke ndinyene nduọkodudu, akananam nnyịn ikatabake mme mbono ẹmi, esịnede mbon oro ẹkenịmde ke London.
Akpa isua iba m̀mê ita ke ekọn̄ oro ama okokụre ẹkedi ini ẹkefiakde ẹkop odudu. Papa ye Mama ẹma ẹda kpukpru ifet ẹkebererede ẹnam n̄kpọ nte ọfọnde ke ndinyene nsan̄a ye ebuana. Mmekeme nditi nte nnyịn ikesikade ndise nditọete iren ye iban eken, ndien ami, nte ekpri eyenan̄wan, nyesụhọde ntie nnyụn̄ n̄wet n̄kpọ ke adan̄aemi ikpọ owo ẹnemede nneme ọtọkiet ke ediwak hour ẹban̄a mbufa ifiọk akpanikọ. Ndinyene nneme ọtọkiet, ndinyene mme ini ikwọde ikwọ emi ẹbrede ndido ẹsịn, ndinyene inem inem ebuana, ama anam mmọ ẹnen̄ede ẹkop inemesịt ẹnyụn̄ ẹfiak ẹkop odudu.
Ete ye eka mi ikesịnke mbre ndomokiet ke ukpep oro ẹkenọde mi. Ke ufọkn̄wed mma nnyene ukpụhọde, idem ke ini n̄kedide isua ition ke emana, n̄kamade “Obufa Testament” mi ndikot ke adan̄aemi otu nditọ ufọkn̄wed ẹkpepde catechism. Ekem ẹma ẹda mi ẹsan̄a ke ofụri ufọkn̄wed oro “nte owo emi esịnde ndinam n̄kpọ ke ntak ubieresịt” koro ami mmen̄ketieneke mbuana ke mme usọrọ Usen Editi.a Ntuaha n̄kpọfiọk ke ukpep oro ẹkenọde mi. Ke akpanikọ, emi ekedi ukpeme ama onyụn̄ anam edi mmemmem n̄kpọ ndidu ke ‘mfafaha usụn̄.’ Ebiet ekededi oro ete ye eka mi ẹkesikade, edide ẹka mme mbonoesop m̀mê ẹka ukwọrọikọ, ami mma nsidu do.—Matthew 7:13, 14.
Ami akpan akpan mmeti usenubọk Sunday oro ke akpa ini n̄kọtọn̄ọde ukwọrọikọ ke idemmi ikpọn̄. N̄kedi isua 12 kpọt ke emana. Ke ini n̄kedide uyen, mmekeme nditi nte n̄kọtọtde usenubọk Sunday kiet nte ke ami ndidu ke ufọk. Owo ndomokiet ikafan̄ake m̀mê ndinyịk mi ndiwọrọ an̄wautom, ntre mma nsụhọde ntie ke in̄wan̄esa n̄kpep Bible mi nnyụn̄ n̄kopke inem ndomokiet. Ke urua kiet m̀mê iba ẹma ẹkebe ye utọ edinam emi, mma ndọhọ Papa nte: “N̄kere ke nyesan̄a ye afo usenubọk emi!” Ọtọn̄ọde ke ini oro kaiso akananam nsehe edem aba.
Nso utịbe utịbe isua ke 1931 ekedi ntem! Idịghe n̄kukụre nnyịn ndikọbọ obufa enyịn̄ nnyịn, Mme Ntiense Jehovah, edi mma mbụhọ ke mmọn̄ ke adan̄aemi ikodụkde mbono ofụri idụt ke Alexandra Palace, London. Ami ndifreke usen oro tutu amama. Nnyịn ikesịne nnyan, mbubịt ewụra, ndien okịm ekedi mbịtmbịt oro ẹma ẹkesesịne!
Udọn̄ mi nte eyenọwọn̄ kpukpru ini ekesidi ndidi colporteur, nte ẹkediọn̄ọde mme ọkwọrọikọ uyọhọ ini ini oro. Nte n̄kọkọride n̄kpon, mma n̄kere ke akpana nnam ekese ke utom Jehovah. Ntre ke March 1933, ke ndide isua 18 ke emana, mma ntiene ndụk udịm mme asan̄autom uyọhọ ini.
Akpan idatesịt nnyịn ekedi “Mme Urua Asiakusụn̄” ke ndusụk ikpọ obio, emi ediwak mme asan̄autom uyọhọ ini ẹkesisopde idem ọtọkiet, ẹdu ye nditọete n̄kann̄kụk, ẹnyụn̄ ẹnam utom nte otu. Nnyịn ima isida n̄kpri n̄wed isọk mme adaiso ido ukpono ye mme ọwọrọiso owo eken. Ama oyom uko ndika mbịne mmọ. Ke ata ekese idaha ẹma ẹsisak nnyịn nsahi, ẹnyụn̄ ẹsiberi usụn̄ ẹbaha ediwak nnyịn. Oro ikesifịnake nnyịn, koro ifiopesịt ama okpon etieti tutu nnyịn idara ndibọ esuene ke ntak enyịn̄ Christ.—Matthew 5:11, 12.
Ke Leeds nnyịn ima ikabade ukpatn̄kpọ nditọwọn̄, ọkpọkkpọk emi Papa ekenyenede, ndien ke ukperedem moto esie isịn ndisimen ukwak ikwọ. Nditọete iba ẹma ẹsida ukwak ikwọ emi ẹwọrọ ke efak, ẹbre ikwọ ndinam mme owo ẹdu ke edidemede nnyụn̄ n̄wọrọ ndi enyịnusụn̄ mmọ, ekem utịn̄ikọ minit ition emi Brọda Rutherford ọkọnọde oro ẹkemụmde ẹsịn ke usanikwọ ama esitiene emi. Ekem mmọ ẹyedaha ẹka efak efen ke adan̄aemi nnyịn, mme asuanetop, itienede inyụn̄ inọde mme n̄wed Bible.
Ke ediwak isua, kpukpru mbubịteyo Sunday ke mbonoesop okụrede, nnyịn ima isiwọrọ ika Ufọkmbono Obio ke ebiet emi Itie Etịn̄ikọ okodude inyụn̄ inọ ibetedem ebe ke ndikpan̄ utọn̄ nnọ mme utịn̄ikọ Brọda Rutherford ẹmi ẹkebịghide ke hour kiet, inọde mme babru inyụn̄ isobode ye owo ekededi oro okowụtde udọn̄. Ẹma ẹtịm ẹdiọn̄ọ nnyịn do. Idem mme bodisi ẹma ẹkpono nnyịn. Mbubịteyo kiet nnyịn ima isop idem nte ikesinamde ke ini, ke nsannsan, nnyịn ikokopde uyom ekọmọ ye n̄kukwak. Ikebịghike udịm ekesịnede mbon Facist ikie ẹma ẹnam isan̄ ẹdụk usụn̄. Mmọ ẹma ẹsan̄a ẹkanade ke edem nnyịn ndien ẹdituak ẹda ẹmenede ọfọn̄ etakubom mmọ ke enyọn̄. Ẹma ẹdop n̄kukwak, ndien ndobo ama odu kpa nte uyo Brọda Rutherford okoyomode ete: “Yak mmọ ẹkọm mme ọfọn̄ etakubom mmọ ẹnyụn̄ ẹtoro mme owo edieke mmọ ẹmade. Nnyịn idituak ibuot inọ Jehovah Abasi nnyịn kpọt!” Nnyịn ima iyịk m̀mê nso efen editịbe! N̄kpọ ndomokiet iketịbeke, ibọhọke nte ke mmọ ẹma ẹbọ eti ikọ ntiense, ndien mme bodisi ẹma ẹnam mmọ ẹdop uyo man nnyịn ikeme ndikop utịn̄ikọ oro okosụhọde.
Etisịm idahaemi ẹma ẹtọn̄ọ ndikama ukwak ikwọ man an̄wam nnyịn ndinọ akwa ikọ ntiense. Ke enyịnusụn̄, nnyịn ima isitịm iwụk enyịn ise usanikwọ man isịn udọn̄ inọ mme owo ndikpan̄ utọn̄ ke ofụri minit ition nnọ utịn̄ikọ Bible oro ẹkemụmde ẹsịn ke usanikwọ. Mme enyeneufọk ẹma ẹsiwak ndikot nnyịn ndụk ufọk ẹnyụn̄ ẹsikop inemesịt nnyịn ndifiak ndibre mme usanikwọ efen efen.
Isua 1939 ekedi ata ọkpọsọn̄ isua oro ọkọyọhọde ye utom, ye ubiọn̄ọ ye afai ẹsiahade. Mbemiso kiet ke otu mbono nnyịn, nditọete ẹma ẹsiwak ndisobo ntịme ye mfiori ke mme efak. Ntre ke ini mbono oro, mmọ ẹma ẹnam ndutịm ndinyene san̄asan̄a otu nditọete iren ẹsan̄ade ke moto ndikwọrọ ikọ ke mme ikpehe ntịme oro ke adan̄aemi nditọete iban ye nditọete iren eken ẹkekade ebiet emi mfịna mîkokponke. Ke nnamde utom ye otu kiet ke efak kiet, mma ndụk ekpri afan̄usụn̄ kiet ndika mme ufọk oro ẹkedude ke esịt esịt. Ke adan̄aemi n̄kodude ke enyịnusụn̄, mma n̄kop ndutịme ọtọn̄ọde—mfiori ye ntuan̄a ke efak. Mma n̄kaiso ndinyene nneme ye owo oro ke enyịnusụn̄, nnamde nneme mi ọniọn̄ tutu n̄kekeme ndifiọk nte ke mme n̄kpọ ẹma ẹdobo ẹbono. Ekem mma nsan̄a ndụk afan̄usụn̄ oro nnyụn̄ ndiwọrọ ke efak nnyụn̄ ndikụt nte ke nditọete iren ye iban eken ẹma ẹkop ndịk ke ini mmọ mîkekwe mi! Nte ededi, nte ini akakade ke usen oro, mbon ntịme oro ẹma ẹdomo nditịmede mbonoesop nnyịn, edi nditọete ẹma ẹda mmọ ẹwọrọ.
Ekọn̄ Ererimbot II Asiaha
Etisịm idahaemi ẹkenyenyịk owo ẹsịn ke utom ekọn̄, ndien ẹma ẹkọbi ediwak n̄kparawa nditọete ọtọn̄ọde ke ọfiọn̄ 3 osịm 12. Ini oro Papa ama ọbọ udiana ifetutom, ndika n̄kese mbon n̄kpọkọbi. Kpukpru Sunday, enye ama esinịm Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme ke ufọk-n̄kpọkọbi n̄kann̄kụk. Ke mme mbubịteyo Wednesday enye eyeka ekese nditọete ke mme ubet n̄kọbintem mmọ. Ke ama ekenyene anyan ye ọkpọsọn̄ ifiọk n̄kpọntịbe ufọk-n̄kpọkọbi ke idemesie ke ini akpa ekọn̄ ererimbot, enye ama okop inemesịt akpan akpan ndin̄wam mbon oro ẹbede ke ukem idomo oro. Enye ama anam emi ke isua 20, tutu enye akpa ke 1959.
Etisịm 1941 iyatesịt ye usua oro ediwak owo ẹkewụtde ke ntak edida san̄asan̄a nnyịn ẹma ẹmemehe nnyịn. Ikedịghe mmemmem n̄kpọ ndiwọrọ nda ke efak ye mme magazine nnyụn̄ nsobo emi. Ke ukem ini oro, nnyịn ima ikop idatesịt ndin̄wam mbon itọkekọn̄ ẹmi ẹkedude ke n̄kann̄kụk nnyịn. Mbon Latvia, Poland, Estonia, Germany—nso n̄kpọ idatesịt ke emi ekedi ntem ndikụt enyịn mmọ ayamade ke ini mmọ ẹkekụtde Enyọn̄-Ukpeme m̀mê Consolation (idahaemi edide Awake!) ke usem mmọ!
Ekem idomo okịmmọ ama edisịm ke ntak edida san̄asan̄a mi ke ini Ekọn̄ Ererimbot II. Ke ẹkọbide mi ẹsịn ke ubet n̄kọbintem mi ke hour 19 ke otu hour 24 ke usen, uwem ufọk-n̄kpọkọbi ama ọsọn̄ ye ami. Akpa usen ita ẹkesọn̄ ẹkan, koro n̄kodu ikpọn̄. Ke ọyọhọ usen inan̄, ẹma ẹnọ mi ikot ke ọfis andikara ke ebiet emi n̄kokụtde n̄kaiferi iba efen ẹdade. Kiet ke otu n̄kaiferi oro ama obụp mi ke sụn̄sụn̄ uyo ete: “Afo odu mi ke ntak nso?” Mma ndọhọ: “Idem akpakpa fi edieke ọfiọkde.” Enye ama obụp ke sụn̄sụn̄ uyo ete: “Nte afo edi NJ?” N̄kaiferi enye eken ama okop se enye eketịn̄de onyụn̄ obụp nnyịn mbiba ete: “Nte mbufo ẹdi mme NJ?” ndien ofụri nnyịn mbita ima ifat kiet eken. Nnyịn ikodụhe ikpọn̄ aba!
Inem Inem Utom Uyọhọ Ini
Ke ẹma ẹkesio mi ke ufọk-n̄kpọkọbi, mma n̄kaiso ke utom uyọhọ ini mi, ndien ekpri n̄kaiferi isua 16 emi okosụk okụrede ufọkn̄wed ama adiana ye ami. Nnyịn ima iwọrọ ika Ilkley, ediye obio emi odude ke utịt utịt Yorkshire Dales. Ke ofụri ọfiọn̄ itiokiet, nnyịn ima idomo etieti ndinyene itie oro odotde ndinịm mme mbonoesop nnyịn. Ke akpatre nnyịn ima ibọ ekpri itie udiọn̄ moto ke ukpeokụk, emi nnyịn ikanamde akabade edi Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Papa ama an̄wam nnyịn, esịnde ikan̄ ye n̄kpọ oro ọnọde ufiop. Enye ama abana ufọk oro n̄ko ọnọ nnyịn. Ke ediwak isua esop oro okodude ekpere ama esinọ nnyịn un̄wam, ọnọde nditọete ẹdinọ utịn̄ikọ an̄wa kpukpru urua. Ye edidiọn̄ Jehovah nnyịn ima iforo inyụn̄ ikọri, ndien ke akpatre esop ama odu.
Ke January 1959, Papa ama ọduọ udọn̄ọ ke mbuari. Ẹma ẹdọhọ ndi ufọk, ndien enye ama akpa ke April. Mme isua oro ẹketienede ẹma ẹsọn̄. Idem Mama ama ọdiọk ọkọrọ ye ukeme uti n̄kpọ esie, anamde edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ mi. Edi spirit Jehovah ama ọsọn̄ọ mi idem, mma nnyụn̄ n̄keme ndise enye enyịn tutu ke n̄kpa esie ke 1963.
Mmenyene ata ekese edidiọn̄ nto Jehovah ke ofụri isua oro ẹkebede. Ẹwak ẹkaha ndibat. Mmokụt esop obio mi ọkọride onyụn̄ abaharede utịm ikanan̄, osion̄ode mme asuanetop ye mme asiakusụn̄, ndusụk nte mme isụn̄utom ọnọ ẹka mme idụt oro ẹyomde usụn̄ nte Bolivia, Laos, ye Uganda. Nte n̄kpọ ẹketiede ikayakke ndọ ndọ. Emi inamke mi n̄kop mfụhọ; mmenen̄ede nnyene ekese ndinam. Okposụkedi mmenyeneke iman eke obụk ndomokiet eke idemmi, mmenyene ediwak nditọ ye nditọ nditọ ke Ọbọn̄, idem ke mme itie ikie.—Mark 10:29, 30.
Mmesiwak ndikot mme uyen ẹdide mme asiakusụn̄ ye mme uyen eken ẹdi ufọk mi ndinyene ebuana Christian. Nnyịn imesitịm idem inọ Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme ọtọkiet. Nnyịn imesibụk mme ifiọkutom n̄ko inyụn̄ ikwọ mme ikwọ Obio Ubọn̄, kpa nte ete ye eka mi ẹkesinamde. Ke ndide se mme okop-inemesịt n̄kparawa owo ẹkande ẹkụk, mmakaiso ndisehe nnyụn̄ n̄kop inemesịt. Idụhe uwem oro ọfọnde akan ọnọ mi akan utom usiakusụn̄. Mmọkọm Jehovah nte ke mma nnyene ifet ndisan̄a ke ndeikpat ete ye eka mi. Akam mi edi nte akpakam ami n̄kaiso ndinam n̄kpọ Jehovah ke nsinsi.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Ke nditi ukụre ekọn̄ ke 1918 ndien, ke ukperedem, 1945.
[Ndise ke page 23]
Hilda Padgett ye ete ye eka esie, Atkinson ye Pattie
[Ndise ke page 23]
Tract oro ekedemerede udọn̄ Papa ke akpanikọ