Ndinọ Un̄wam Ke Ufọt N̄wụre
KE AKPANIKỌ ukeme oro owo ẹsisịnde ke ndinọ un̄wam ke ini oro afanikọn̄ etịbede odot itoro. Ediwak ndutịm unọ un̄wam ẹmen̄wam ke ndibọp ufọkidụn̄, ndinam mme ubon ẹfiak ẹdiana kiet, ndien, ke akande kpukpru, ndinyan̄a mme uwem.
Ke ini mme afanikọn̄ ẹtịbede, Mme Ntiense Jehovah ẹsida—ẹnyụn̄ ẹwụt esịtekọm ke—se ededi ndutịm oro ẹnamde ebe ke ndutịm unọ un̄wam obio. Ke ukem ini oro, mmọ ẹnyene mbiomo N̄wed Abasi ‘ndifọn ido akpan akpan ye mmọemi ẹtode ke ufọk mme andinịm ke akpanikọ.’ (Galatia 6:10) Ih, ẹsitie Mme Ntiense ke idem nte n̄kpọ emi mmọ ẹnyenede ebuana; mmọ ẹsise kiet eken nte “ubon.” Oro edi ntak emi mmọ ẹsikotde kiet eken “brọda” ye “sista.”—Men Mark 3:31-35; Philemon 1, 2 domo.
Ntre ke ini afanikọn̄ etịbede ke mbọhọ, mbiowo ke otu Mme Ntiense Jehovah ẹsisịn ọkpọsọn̄ ukeme ndifiọk ebiet emi ẹdikụtde owo ye se owo kiet kiet emi abuanade ke esop oyomde ẹnyụn̄ ẹnam ndutịm kaban̄a un̄wam oro oyomde. Kere ban̄a nte emi ekedide akpanikọ ke Accra, Ghana; San Angelo, U.S.A.; ye Kobe, Japan.
Accra—“Ekpri Ukwọ Noah”
Edịm ọkọtọn̄ọ ndidep ke n̄kpọ nte n̄kanika 11 mbubịteyo, onyụn̄ edep uyịre uyịre ke ediwak hour. “Ama edep ọsọn̄ ukot tutu edi se ofụri ubon mi mîdehe idap,” ntre ke John Twumasi, kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ke Accra, ọkọdọhọ. Daily Graphic okokot enye “ekpri Ukwọ Noah.” John aka iso ọdọhọ ete: “Nnyịn ima idomo ndimen ndusụk inyene nnyịn ndọk ufọkenyọn̄, edi nte nnyịn ikeberede usụn̄ udịghi ukot ufọkenyọn̄, mmọn̄ ukwọ ama ọtọ odụk.”
Ukara ama ọnọ ntọt ete ẹwọrọ, edi ediwak owo ẹma ẹmen̄e, ẹfehede ndịk nte ke ufọk oro owo mîdụhe—ọkpọkọm ọyọhọ ye mmọn̄—ekeme ndikot inọ. Ndusụk ikekemeke ndiwọrọ idem ọkpọkọm ẹkpeyomde ndiwọrọ. “Ami ye eka mi ikekemeke ndiberede usụn̄,” ntre ke eyenan̄wan oro ekerede Paulina ọdọhọ. “Mmọn̄ oro ama aka iso ndidọk, ntre nnyịn ima idọk ekpat eto inyụn̄ imụm ndori ọkọmufọk ikama. Ke akpatre, ke n̄kpọ nte n̄kanika ition usenubọk, mbọhọ nnyịn ẹma ẹdinyan̄a nnyịn.”
Ndondo oro ẹkekemede, Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹtọn̄ọ utom. Eyenete Christian an̄wan kiet ekerede Beatrice obụk ete: “Mbiowo esop ke ẹkeyom nnyịn, ẹnyụn̄ ẹkụt nnyịn ke ufọk ekemmọ Ntiense, ke ebiet emi nnyịn ikadakde ibuot. Usen ita kpọt ke ukwọ oro ama ekebe, mbiowo ye n̄kparawa ẹmi ẹbuanade ke esop ẹma ẹdi edem nnyịn ẹnyụn̄ ẹdikwat mbat ẹsio ke esịt ye an̄wa ufọk. Watch Tower Society ama ọnọ mme n̄kpọ uyet n̄kpọ, ibọk ubịn udọn̄ọ, ndom mbakara, matras, bran̄kịn, ọfọn̄, ye edisịnen̄kpọ nditọwọn̄. Nditọete ẹma ẹnọ udia ẹsọk nnyịn ke ediwak usen. Ama otụk mi etieti!”
John Twumasi, emi ẹkekotde ẹto ke akpa, ọtọt ete: “Mma nsian odudụn̄ enye eken nte ke N̄ka nnyịn ama ọnọ mme n̄kpọ uyet n̄kpọ ye mme ibọk ubịn udọn̄ọ ẹsọk nnyịn—awak ekem ndida nnam ofụri ufọk asana. N̄kpọ nte owo 40 ẹmi ẹdide odudụn̄ ẹma ẹn̄wam ke ndinam itie asana. Mma nnọ mbọhọ mi ndusụk n̄kpọ uyet n̄kpọ oro, esịnede owo emi edide oku ke ufọkabasi n̄kann̄kụk. Mme nsan̄autom mi ke ndudue ẹkesikere ke Mme Ntiense Jehovah ẹsiwụt ima ẹnọ ikọt mmọ ikpọn̄.”
Nditọete iren ye iban Christian ẹma ẹdara ima ima un̄wam oro ẹkenọde mmọ etieti. Brọda Twumasi eberi ete: “Okposụkedi mme n̄kpọ akatakde mi ke ini ukwọ oro okokponde ekọmurua akan mme n̄kpọ un̄wam ke n̄kan̄ okụk, ami ye ubon mi ikere ite ke ntak edemede-owo-udọn̄ enọ otode N̄ka mi, nnyịn imenyene se inen̄erede iwak ikan se ikatakde nnyịn.”
San Angelo—“Eketie Nte Ererimbot Ọmọn̄ Esịm Utịt”
Idio oro okosobode San Angelo ke May 28, 1995, ama owụbede mme eto, obụn̄ mme eto ikan̄ ilektrik, onyụn̄ asuan mme urụk ẹmi ikan̄ ilektrik odude ọyọhọ usụn̄. Ofụm oro ama ofụme esịm kilomita 160 ke hour kiet, abiatde mme ufọkutom. Se iwakde ikan ufọk 20,000 ikenyeneke ikan̄. Ekem edịm itiat ama edep. Ufọkutom Esede Aban̄a Idaha Eyo eke Idụt ama ọtọt aban̄a “edịm itiat okponde eboho nte bọl golf,” ekem “edịm itiat okponde eboho nte baseball,” ndien ke akpatre “edịm itiat okponde eboho nte mfri grape” oro ekedepde. Uyom ama okpon etieti. Owo odụn̄de do ọkọdọhọ ete: “Eketie nte ererimbot ọmọn̄ esịm utịt.”
Akwa ndobo ama ada itie ke ini oyobio oro okokụrede. Mme owo ẹma ẹto mme mbiara ufọk mmọ ẹwọrọ sụn̄sụn̄ ndise se ikabiarade. Mme eto oro mîkọduọn̄ọke ikenyeneke aba ikọn̄. Eketie nte n̄kpọ eke edide ẹyayan̄ade mme ọkọmufọk ke mme ufọk ẹmi mîkowụreke. Ke ndusụk ikpehe udiọn̄ edịm itiat oro ama ofụk isọn̄ ke n̄kpọ nte mita kiet ke utụn̄ọ. Window ke ediwak ufọk ye moto ẹma ẹwụbede ke oyobio oro, anamde mme mbai akrasi ẹmi ẹkebomode ẹdisesem ke mmọn̄ edịm itiat oro okofụkde isọn̄. “Ke ini nsịmde ufọk,” ntre ke n̄wan kiet ọdọhọ, “mma nsụhọde ntetie ke moto mi ke usụn̄ nnyụn̄ ntua. Mbiara oro ama ọdiọk etieti, enye ama akam akak mi uyo.”
Mme ndutịm un̄wam ye mme ufọkibọk ẹma ẹsọsọp ẹnọ un̄wam okụk, mme n̄kpọ ubọpufọk, usọbọ, ye item. Nte odotde itoro, ediwak owo ẹmi ke idemmọ ẹkedide mbon unọmọ oyobio ẹma ẹnam se mmọ ẹkekemede ndin̄wam mbon en̄wen.
Mme esop Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹnam n̄kpọ n̄ko. Aubrey Conner, ebiowo kiet ke San Angelo, ọtọt ete: “Ndondo oro oyobio oro eketrede, nnyịn ima ikot kiet eken ke urụk ukopikọ ndifiọk nte n̄kpọ eketiede ye kiet eken. Nnyịn ima in̄wam kiet eken ye mbọhọidụn̄ ẹmi mîdịghe Mme Ntiense ndifiak nsịn mme window, ndifụk ọkpọ ke mme ọkọmufọk, nnyụn̄ nda mme n̄kpọ ukwe idaha eyo mfụk mme ufọk adan̄a nte ikekemede. Ekem nnyịn ima inịm mme n̄wetnnịm n̄kpọ ke esop inọ owo kiet kiet emi ufọk esie ekenyenede mfịna. Ama oyom ẹfiak ẹdiọn̄ n̄kpọ nte ufọk ikie, ndien mme n̄kpọ oro mme ufọkutom unọ un̄wam ẹkenọde ikekemke. Ntre ima idep mme n̄kpọ efen efen inyụn̄ inam ndutịm inọ utom. Ke ofụri ofụri, n̄kpọ nte Mme Ntiense 1,000 ẹkenọ idem unyịme unyịme ndin̄wam, n̄kpọ nte owo 250 ke utịturua kiet kiet. Mmọ ẹketo ebiet oro oyomde usụn̄ esịm kilomita 740 ẹdi. Kpukpru owo ẹma ẹnam utom ye unana edikpa mba, ediwak ini ke idak eyo oro ekperede ndisịm Celsius 40. Idem eyenan̄wan ekedide isua 70 ke emana ama anam utom ye nnyịn kpukpru urua ke ẹsiode urua kiet efep, ndien oro ekedi ini emi ẹkediọn̄de ufọk esie. Ndien ke utịturua oro enye okodoro ke ọkọmufọk esie ndin̄wam ke utom edifiak ndiọn̄!
“Nnyịn imesiwak ndikop mme ndanse ẹtịn̄de utọ ikọ nte, ‘Nte ikpedịghe n̄kpọ emi eyede edieke ido ukpono en̄wen ẹkpenamde emi ẹnọ ikọt mmọ?’ Ama otụk mme mbọhọidụn̄ nnyịn ndikụt otu mme anamutom unyịmesịt 10 esịm 12 (esịnede iban) ẹbakde ẹdisịm ufọk ekemmọ Ntiense ke usenubọk Friday, ẹben̄ede idem ndidiọn̄ m̀mê ndikam mfiak mfụk ofụri ọkọmufọk oro ke mfọn. Ke ata ediwak idaha ẹma ẹsikụre utom oro ke utịturua kiet. Ndusụk ini, akamautom otode an̄wa esifụk ọkọmufọk aka anyan ke ini otu nnyịn ẹsịmde udiana ufọk. Nnyịn ima isiyarade inyụn̄ ifụk obufa ọkọm inyụn̄ inam an̄wa asana mbemiso mmọ ẹkụrede eke mmọ. Ndusụk ini mmọ ẹma ẹsitre utom mmọ ẹnyụn̄ ẹda ẹse nnyịn!”
Brọda Conner eberi ete: “Kpukpru nnyịn imọn̄ itaba mme ifiọkutom oro ikadarade ọtọkiet. Nnyịn imedi idifiọk kiet eken ke isio isio usụn̄ ebe ke ndiwụt nnyụn̄ ndi se ẹwụtde ima nditọete ke usụn̄ oro akanam owo mîwụtke. Nnyịn ikere ite ke emi edi sụk ntabinse kaban̄a nte n̄kpọ editiede ke obufa ererimbot Abasi, ye nditọete iren ye iban ẹn̄wamde kiet eken koro mmọ ẹnen̄ede ẹyom ndin̄wam.”—2 Peter 3:13.
Kobe—“N̄wụre Eto, Ibibene ye Idem Mme Owo”
Mme andidụn̄ Kobe ẹkpekenyene nditịm idem. Ke akpanikọ, mmọ ẹsinịm Usen Ubiọn̄ọ Afanikọn̄ ke kpukpru September 1. Nditọ ufọkn̄wed ẹsikpep nte ẹdinamde n̄kpọ ke ini unyekisọn̄ etịbede, mbonekọn̄ ẹsinam ndomonse nte ẹdinyan̄ade owo ye helikopta, ndien itieutom unịme ikan̄ ẹsision̄o mme masịn utọn̄ọ unyekisọn̄ mmọ ẹdi, emi mme anamutom unyịmesịt ẹkpepde mme usọ unyan̄aidem mmọ ke esịt ekebe oro ebietde ubet oro esinyen̄ede onyụn̄ enyekde nte ata idem n̄kpọ. Edi ke ini ata idem n̄kpọ eketịbede ke January 17, 1995, eketie nte kpukpru ntịmidem oro ẹkedi ikpîkpu. Ediwak tọsịn ọkọmufọk ẹma ẹfụhọde—n̄kpọ oro akananam mîtịbeke ke mme n̄kpọ ndomonse. Mme tren ẹma ẹduọn̄ọ ẹna n̄kan̄ n̄kan̄; ọkpọusụn̄ owụre; esan̄ukwak gas ye eke mmọn̄ ẹnuaha; mme ufọk ẹwụre nte n̄kpọ eke ẹkedade mme nsọsọn̄ a-babru ẹbọp. Magazine Time etịn̄ aban̄a n̄kpọntịbe emi nte “n̄wụre eto, ibibene ye idem mme owo.”
Ekem ikan̄ ama obụbede. Mme ufọk ẹta ikan̄ ke adan̄aemi mme enịme ikan̄ ẹkekụtde edikpu ke ntak emi anyan udịm moto oro ẹkedude ke usụn̄ ẹkemụmde mmọ ẹkama ediwak kilomita ke edem. Mbon oro ẹkesịmde itie ikan̄ ẹma ẹkụt ẹte ke owo ikemeke ndinyene mmọn̄ nto ndutịm unọ mmọn̄ obio oro ama akabiara. Akwa owo ukara kiet ama etịn̄ ete: “Ekedi ata n̄kpọ nyekidem ke akpa usen. Akananam idem ibọhọke mi ntre ke uwem, ke ndifiọk nte ke mme ufọk oro ẹketade ikan̄ do ẹma ẹfọp ata ediwak owo. Ndinyụn̄ mfiọk nte ke n̄kemeke ndinam n̄kpọ ndomokiet mban̄a oro.”
Ke ofụri ofụri, n̄kpọ nte owo 5,000 ẹkekpan̄a, ndien n̄kpọ nte mme ufọk 50,000 ẹta ikan̄. Kobe ekenyene ubak kiet kpọt ke itie ita ke udia oro ẹkeyomde. Man ẹnyene mmọn̄ ndusụk ẹkebọ mmọn̄ ẹto mbat esan̄ukwak oro ẹma ẹkenuaha. Ediwak mbon ẹmi mînyeneke ufọk ẹma ẹfen̄e ẹka itie udakibuot, ẹmi ẹkesidemede udia ke ndusụk, ẹnọde owo kiet kiet ata esisịt udomo edesi ke usen. Ikebịghike unana uyụhọ ama atara. “Ukara inamke n̄kpọ ndomokiet kan̄a,” ntre ke ete kiet ekeseme. “Edieke ikade iso ndiberi edem ke mmọ biọn̄ ọyọdọn̄ nnyịn owot.”
Esop Mme Ntiense Jehovah ke Kobe ye ke n̄kpet n̄kpet n̄kann̄kụk ẹma ẹtịm idemmọ usọp usọp. Awat helikopta emi okokụtde utom mmọ iso ye iso ọkọdọhọ ete: “Mma n̄ka itie afanikọn̄ oro ke akpa usen unyekisọn̄ oro nnyụn̄ n̄kabiat urua kiet do. Ke ini n̄kesịmde itie udakibuot kiet, kpukpru n̄kpọ ẹketie ntịme ntịme. Owo ikanamke utom unọ un̄wam ndomokiet. Mme Ntiense Jehovah ẹkedi n̄kukụre mbon ẹmi ẹkefen̄ede ẹka itie n̄kpọntịbe oro, ẹnamde n̄kpọ kiet m̀mê eken.”
Ke akpanikọ, ekese utom ẹma ẹdu ndinam. Mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ duop ikọfọnke aba ndida nnam n̄kpọ, ndien se ibede Mme Ntiense 430 ikenyeneke ufọkidụn̄. Mme ufọk 1,206 efen efen ẹmi mmọ ẹkedụn̄de ẹma ẹyom ẹfiak ẹdiọn̄. Ikokụreke ke oro edi mme ubon Mme Ntiense 15 ẹmi ẹkekpan̄ade ke afanikọn̄ oro ẹma ẹnen̄ede ẹyom ndọn̄esịt.
N̄kpọ nte Mme Ntiense 1,000 ke ofụri idụt oro ẹma ẹnọ ini mmọ unyịme unyịme ndin̄wam ke utom udiọn̄ n̄kpọ emi. Eyenete kiet ọdọhọ ete: “Ke ini ikanamde utom ke ufọk nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹmi mîkanaha baptism kan̄a, ẹma ẹbụp nnyịn kpukpru ini ẹte, ‘Idikpe okụk ifan̄ ke kpukpru emi?’ Ke ini ikọdọhọde mmọ ke mme esop ẹn̄wam utom emi, mmọ ẹma ẹkọm nnyịn, ẹdọhọde ẹte, ‘Se nnyịn ikpepde edi ata idem n̄kpọ idahaemi!’”
Usọp usọp ye eti usụn̄ oro Mme Ntiense ẹkenamde n̄kpọ ẹban̄a afanikọn̄ oro ama otụk ediwak owo. Awat helikopta emi ẹkekotde ẹto ke mbemiso ọdọhọ ete: “Ama otụk mi etieti. Mbufo ẹkot kiet eken ‘brọda’ ye ‘sista.’ Mmokụt nte mbufo ẹn̄wamde kiet eken; mbufo ẹdi ubon ke akpanikọ.”
Mme Ntiense ke idemmọ ẹma ẹkpep nti ukpepn̄kpọ ẹto unyekisọn̄ oro. Eyenete an̄wan kiet ama enyịme ete: “Mmesiwak ndikere nte ke adan̄a nte esop okponde, ntre ke edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ akan ndiwụt ọkpọkpọ edikere mban̄a.” Edi ima ima edikere mban̄a oro ẹkewụtde enye ama okpụhọde ekikere esie. “Idahaemi mmọfiọk nte ke Jehovah ke ese aban̄a nnyịn idịghe nte esop kpọt edi n̄ko nte owo kiet kiet.” Nte ededi, ẹdinyene nsinsi un̄wam ke mme afanikọn̄ ke ini iso.
Nsinsi Un̄wam Idibịghike!
Mme Ntiense Jehovah ẹsak iso ẹse ini oro mme afanikọn̄ mîdibiatke uwem owo ye n̄kpọ uduuwem aba. Ke obufa ererimbot Abasi, ẹyekpep owo ndinam n̄kpọ nte ekemde ye n̄kann̄kụk isọn̄. Nte mme owo ẹsion̄ode idem ẹkpọn̄ mme ibụk ibụk edinam, mmọ ididụhe aba ke idaha ndidi se oto-obot afanikọn̄ esịmde. N̄ko-n̄ko, Jehovah Abasi—Andibot mme odudu obot—oyokụt ete ke tutu amama mme odudu obot ididịghe aba n̄kpọ ndịghe inọ ubon eke owo ye mme edibotn̄kpọ isọn̄. Adan̄aoro isọn̄ eyenen̄ede edi paradise. (Isaiah 65:17, 21, 23; Luke 23:43) Prọfesi eke Ediyarade 21:4 eyenyene ubọn̄ ubọn̄ edisu: “Enye eyekwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba; koro ebe-iso n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep.”
[Ndise ke page 5]
Beatrice Jones (ubọk ufien) anam owụt nte enye ye mmọ eken ẹkeyịride ubọk man ẹbe udiọn̄ edịm
[Ndise ke page 6]
Utom un̄wam ke idio ama ekebe