“Ẹti Mme Usen Eset”—Ntak-a?

“ẸTI mme usen eset.” Item oro apostle Paul ọkọnọde mi, emi ẹkewetde ke n̄kpọ nte 61 E.N., ekenyene mme Christian Hebrew ke Judea. (Mme Hebrew 10:32, The New English Bible) Nso ikanam ẹtịn̄ ikọ emi? Ntak emi okoyomde mme andituak ibuot nnọ Jehovah eke akpa isua ikie ẹkûfre ini edem-e? Nte nnyịn imekeme ndibọ ufọn ke ndinam ukem item oro mfịn?

Ke ediwak isua ikie ẹmi ẹbede, mme andiwet Bible ẹdụri owo utọn̄ ndien ndien ẹban̄a edifụmi m̀mê editre ndinọ ntịn̄enyịn ke mme ini edem. Ẹkenyene ndinyene mme ini ye mme n̄kpọntịbe usen edem ke ekikere nnyụn̄ n̄kere mban̄a mmọ. Idem Jehovah ama ọdọhọ ete: “Mbufo ẹti akpa n̄kpọ ke eset; koro ami ndide Abasi, efen mînyụn̄ idụhe; ndi Abasi, ndien baba kiet eke ebietde mi idụhe.” (Isaiah 46:9) Ẹyak nnyịn idụn̄ọde okopodudu ntak ita oro oyomde ẹnam item emi.

Se Inụkde Owo Anam N̄kpọ ye Nsịnudọn̄

Akpa, enye ekeme ndidi akwa n̄kpọ oro onụkde owo ndinam n̄kpọ ye nsịnudọn̄. Ke ini Paul ekewetde leta esie ọnọ ẹsọk esop mbon Hebrew, enye ekewet n̄wed ọnọ mme ekemmọ Christian ẹmi ẹkesidomode mbuọtidem mmọ kpukpru usen ke ntak ubiọn̄ọ otode mme Jew. Ke ọfiọkde se mmọ ẹkeyomde man ẹnyene ime, Paul ama ọdọhọ ete: “Edi ẹti mme usen ini oko, ini oro enyịn ẹketarade mbufo, mbufo ẹkenyụn̄ ẹbiomde ọkpọsọn̄ ndusịn̄ede ndutụhọ.” (Mme Hebrew 10:32) Mmọ ndiketi mme edinam nsọn̄ọnda ini edem oro ke ekọn̄ eke spirit ama anam n̄kpọ ndinọ mmọ uko oro ẹkeyomde ndifehe mbuba mma. Ke ukem usụn̄ oro, prọfet Isaiah ama ewet ete: “Mbufo ẹti n̄kpọ emi, man otodo mbufo ẹnyene uko.” (Isaiah 46:8, NW) Ekedi ye ukem eti utịp oro ke ekikere ke Jesus Christ ọkọdọhọ esop ke Ephesus ete: “Mmọdo ti itie emi ọkọduọde ọkpọn̄ [ima oro ekenyenede ke akpa], nyụn̄ kabade esịt, nyụn̄ nam se akanamde ke akpa.”—Ediyarade 2:4, 5.

Item oro “ti mme usen eset, mbufo ẹkere isua eyo oko” ekedi ibuot nneme oro okodude ndien ndien ke ikọ oro Moses eketịn̄de ọnọ Israel, nte enye akakpakde idụt oro ndisọn̄ọ nda ye Jehovah ye unana ndịk. (Deuteronomy 32:7) Tịm fiọk mme ikọ esie, ẹmi ẹwetde ke Deuteronomy 7:18: “Kûfehe mmọ [mbon Canaan]: tịm ti se Jehovah Abasi fo akanamde Pharaoh, ye ofụri Egypt.” Ndifiak nti edinam edinyan̄a Jehovah ke ibuot ikọt esie ekenyene ndidi n̄kpọ oro onụkde mmọ ndika iso nsọn̄ọ nyịre ye ibet Abasi ke edinam akpanikọ.—Deuteronomy 5:15; 15:15.

Ke mfụhọ, nditọ Israel ẹma ẹsiwak ndiyak idem nnọ idiọkn̄kpọ ekedide efre. Ye nso utịp? “[Mmọ] ẹtọn̄ọ ntak ẹdomo Abasi, ẹnyụn̄ ẹsuene Edisana Abasi Israel. Mmọ itịghi ubọk esie, usen eke enye afakde mmọ osio mme asua ke ubọk.” (Psalm 78:41, 42) Ke akpatre, mmọ ndikefre mme ewụhọ Jehovah ama ada okosụn̄ọ ke enye ndisịn mmọ.—Matthew 21:42, 43.

Andiwet psalm emi ekewetde ete: “Nyetan̄ ese Jehovah: koro nyeti mme utịbe n̄kpọ fo ke eset. Nyekere kpukpru se afo anamde, nyenyụn̄ n̄kere utom fo” ama enịm eti uwụtn̄kpọ. (Psalm 77:11, 12) Utọ edifiak ntie n̄kere mban̄a utom nsọn̄ọnda eke eset oro ye ima ima edinam Jehovah ọyọnọ nnyịn odudu, nsịnudọn̄, ye esịtekọm oro iyomde. N̄ko, ‘nditi mme usen ini oko’ ekeme ndin̄wam ndikan mba onyụn̄ ekeme ndidemede nnyịn ndinam kpukpru se ikekeme nnyụn̄ nyọ ke edinam akpanikọ.

Ndikpep N̄kpọ Nto Ndudue Ini Edem

Ọyọhọ iba, nditre ndifre ekeme ndidi usụn̄ ndikpep n̄kpọ nto ndudue ini edem ye mme utịp mmọ. Ye emi ke ekikere, Moses ama ọnọ nditọ Israel item ete: “Ti, kûfre nte afo akayatde Jehovah Abasi fo esịt ke wilderness: ọtọn̄ọde ke usen emi afo otode ke isọn̄ Egypt, tutu mbufo ẹdisịm ebiet emi, mbufo ẹmesọn̄ ibuot ye Jehovah.” (Deuteronomy 9:7) Utịp utọ nsọn̄ibuot oro ke n̄kan̄ nditọ Israel ekedi, nte Moses okowụtde, ‘Jehovah Abasi mmọ ndinam mmọ ẹsan̄a isua aba ke wilderness.’ Ntak ẹkesịnde udọn̄ ẹnọ mmọ nditi emi-e? Ekedi man anam mmọ ẹsụhọde idem onyụn̄ anam n̄kpọ nte se inọde edinen̄ede ke usụn̄ nsọn̄ibuot mmọ man mmọ “[ẹtịn̄] enyịn ke mme ewụhọ Jehovah Abasi [mmọ], ke ndisan̄a ke usụn̄ esie, nnyụn̄ mbak enye.” (Deuteronomy 8:2-6) Mmọ ẹkenyene ndikpep n̄kpọ ebe ke nditre ndifiak nnam n̄kani ndudue mmọ oro aba.

Ewet n̄wed kiet ọkọdọhọ ete: “Owo oro ọnọde ntịn̄enyịn ọbọ ufọn oto ifiọk n̄kpọntịbe idemesie, owo ọniọn̄ ọbọ ufọn oto ifiọk n̄kpọntịbe mbon en̄wen.” Ke adan̄aemi Moses ọkọdọhọde mbon Israel ẹbọ ufọn ebe ke ndikere mban̄a ndudue ini edem mmọ, apostle Paul ama ọnọ mbon en̄wen item—esop Corinth eke akpa isua ikie ndien, ke usụn̄ atarade, esịnede nnyịn—ete ikpep n̄kpọ ito ukem mbụk n̄kpọntịbe oro. Enye ekewet ete: ‘Mme n̄kpọ ẹmi ẹkewọrọ mmọ [nditọ Israel], man ẹdi uwụtn̄kpọ ẹnọ owo; ẹkenyụn̄ ẹwet mmọ ndida nteme nnyịn, emi utịt mme eyo ama esịm nnyịn.’ (1 Corinth 10:11) Jesus Christ ama enyene n̄kpọntịbe eset efen oro odude ke Bible ke ekikere ye ufọn oro odude ke ndikpep n̄kpọ nto enye ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Mbufo ẹti n̄wan Lot.” (Luke 17:32; Genesis 19:1-26) Ewet uto owo England ye owo akwaifiọk oro Samuel Taylor Coleridge ekewet ete: “Edieke mme owo ẹkpekpepde n̄kpọ ẹto mbụkeset, nso ukpepn̄kpọ ke enye ẹkpekpep nnyịn ntem!”

Nsụhọdeidem ye Esịtekọm

Ọyọhọ ita, nditi enye ekeme ndinam nnyịn inyene mme edu oro ẹnemde Abasi esịt ẹdide nsụhọdeidem ye esịtekọm. Nte ikopde idatesịt ke ediwak ikpehe paradise nnyịn eke spirit ke ofụri ererimbot, ẹyak nnyịn ikûdede ifre ite ke enye odoro ke mme akpan itiat ubọp ufọk. Ẹmi ẹsịne nsọn̄ọnda, ima, n̄waidem, uko ke ini isobode idiọk idaha, ediyọ, anyanime ye mbuọtidem—mme edu ẹmi nditọete Christian nnyịn iren ye iban ẹmi ke ediwak isua ẹmi ẹkebede ẹketọn̄ọde utom ke nsio nsio idụt ẹkewụtde. Ke eberide ntọt esie aban̄ade mbụk ikọt Abasi eke eyomfịn ke Mexico, 1995 Yearbook of Jehovah’s Witnesses ama ọdọhọ ete: “Ye mbon oro ẹbuanade ye Mme Ntiense Jehovah ke ndondo emi, mme idomo oro ẹkesịmde mbon oro ẹketọn̄ọde utom ke Mexico ekeme ndidi n̄kpọ n̄kpaidem. Mmọ ẹmehe ye paradise eke spirit emi akpakịp udia eke spirit odude, emi ediwak tọsịn nsan̄a oro ẹbakde Abasi ke mme itie ikie ẹdude, ẹmi ẹnyụn̄ ẹnamde utom Abasi ke usụn̄ oro ẹtịmde ẹdiomi.”

Mme akpa mbon oro ẹkeyọde idomo mi ẹkesiwak ndinam utom ikpọn̄ m̀mê ke n̄kpri otu ẹmi ẹdude nsannsan. Mmọ ẹma ẹsikop ndobo, ẹdu ke unana, ẹnyụn̄ ẹsobo n̄kpọsọn̄ idomo nsọn̄ọnda efen nte mmọ ẹkesịnde ifịk ke nditan̄a etop Obio Ubọn̄. Okposụkedi ediwak ke otu mme asan̄autom eke eset ẹmi ẹma ẹkekpan̄a, edi n̄kpọ inemesịt didie ntem ndifiọk nte ke Jehovah esiti utom edinam akpanikọ mmọ! Apostle Paul ama ọsọn̄ọ emi, ke ini enye ekewetde ete: “Abasi ikwan̄ake nte efrede utom mbufo ye ima enyịn̄ Esie eke mbufo ẹwụtde.” (Mme Hebrew 6:10) Edieke Jehovah esitide n̄kpọ ye idatesịt, nte nnyịn ikpanamke kpasụk ntre ke ndiwụt esịtekọm?

Mbon oro ẹmehede ye akpanikọ obufa obufa ẹkeme ndinyene ifiọk mban̄a mbụk emi ebe ke n̄wed oro Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom.a N̄ko-n̄ko, edieke nnyịn ke mfọniso itode ubon m̀mê ibuanade ke esop Christian ẹmi mme andibuana ẹsịnede nditọete iren ye iban ẹdide n̄kani owo ẹmi ẹma ẹkenam utom ke anyanini, ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ke edu eke Deuteronomy 32:7 ẹte “ti mme usen eset, mbufo ẹkere isua eyo oko: bụp usọ, ndien enye eyetịn̄ ọnọ fi, bụp mbiowo fo, ndien mmọ ẹyedọhọ fi.”

Ih, nditi mme edinam uten̄e Abasi eke eset ekeme ndidemede nnyịn ndika iso nyọ idara idara ke utom Christian nnyịn. N̄ko, mbụk ọdọn̄ọ mme ukpepn̄kpọ oro oyomde nnyịn ikpep. Ndien editie n̄kere mme edidiọn̄ paradise eke spirit emi Abasi ọnọde ayanam inyene nti edu ẹdide nsụhọdeidem ye esịtekọm. Ke akpanikọ, “ẹti mme usen eset.”

[Ikọ idakisọn̄]