Ehud—Eren Mbuọtidem ye Uko

EDIWAK isua ẹma ẹbe tọn̄ọ nte nditọ Israel ẹkebem iso ẹtọ ikpat ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Moses ye andikada itie esie, Joshua, ẹma ẹkpan̄a anyanini. Ye mme utọ iren mbuọtidem oro nditre ndidu, esịtekọm kaban̄a edisana utuakibuot ama osụhọde. Nditọ Israel ẹma ẹkam ẹtọn̄ọ ndinam n̄kpọ nnọ Baal ye eto n̄kpe.a Nte utịp, Jehovah ama ayak ikọt esie esịn mbon Syria ke ubọk ke isua itiaita. Ekem nditọ Israel ẹma ẹseme ẹnọ Abasi ẹyom un̄wam. Ke mbọm, enye ama akpan̄ utọn̄. Jehovah ama anam ebiereikpe odu, Othniel, man anyan̄a ikọt Esie.—Judges 3:7-11.

N̄kpọntịbe ẹmi ẹkpekenyene ndikpep nditọ Israel isọn̄ akpanikọ—n̄kopitem nnọ Jehovah esida mme edidiọn̄ ẹdi, ke adan̄aemi nsọn̄ibuot esidade isụn̄i ẹdi. (Deuteronomy 11:26-28) Nte ededi, nditọ Israel ẹma ẹtre ndibọ ukpepn̄kpọ emi. Ke ikpehe ini emem isua 40 ama ekebe, mmọ ẹma ẹfiak ẹkpọn̄ edisana utuakibuot.—Judges 3:12.

Mbon Moab Ẹma Ẹkan

Isan̄ enyeemi Jehovah ama ayak ikọt esie ẹduọn̄ọ ẹdụk ubọk Edidem Eglon eke Moab. Bible ọdọhọ ke enye ekedi “owo ubom etieti.” Ye un̄wam otode Ammon ye Amalek, Eglon ama an̄wana ye Israel onyụn̄ owụk ufọk ubọn̄ esie ke Jericho, kpa “obio eyop.” Ekedi n̄kpọ nsahi didie ntem nte ke akpa obio mbon Canaan oro Israel akakande idahaemi edidi ibuot itieutom owo oro akatuakde ibuot ọnọ nsunsu abasi Chemosh!b—Judges 3:12, 13, 17.

Eglon ama efịk nditọ Israel ke isua 18 efen oro ẹketienede, nte an̄wan̄ade oyomde mmọ ẹkpe tax oro akakakde mmọ ndikpe. Ebede ke ndiyom ẹkpe utomo ke ini ke ini, Moab ama anam idaha ndutịm uforo esie ọsọn̄ idem ke adan̄aemi ọkọkwọkde inyene Israel. Nte an̄wan̄ade, ikọt Abasi ẹma ẹfiori ẹyom un̄wam, ndien inikiet efen Jehovah ama akpan̄ utọn̄. Enye ama ọnọ mmọ andinyan̄a efen—isan̄ enyeemi eyen Benjamin oro ekekerede Ehud. Man ẹda utịt ẹsọk ufịk oro Eglon ekefịkde Israel, Ehud ama odiomi ndinam n̄kpọ ke usen oro ẹdikpede utomo efen.—Judges 3:14, 15.

Man etịm idem ọnọ uko uko edinam esie emi, Ehud ama anam ikwa iso iba emi uniọn̄ esie edide idomo okụk kiet. Edieke emi ekedide idomo okụk omụhọde, n̄kpọekọn̄ oro ekedi n̄kpọ nte sentimita 38 ke uniọn̄. Ndusụk owo ẹkpedọhọ ke oro ekedi afaka. Nte an̄wan̄ade, uberi-ubọk ikodụhe ke ufọt ofụt oro ye ito. Ke ntre, Ehud ama ekeme ndidịp ekpri akan̄kan̄ esie ke idak ọfọn̄idem esie. N̄ko-n̄ko, sia Ehud ekedide owo ufien, enye ama ekeme nditebe akan̄kan̄ esie ke n̄kan̄ ubọk nnasia esie—emi mîkedịghe nnennen itie emi ẹsifakde n̄kpọekọn̄.—Judges 3:15, 16.

N̄kpọndịk ama odu aban̄a usụn̄ unam n̄kpọ Ehud. Ke uwụtn̄kpọ, nso edieke mme adaidaha edidem ẹkpekedụn̄ọrede Ehud idem ẹyom n̄kpọekọn̄? Idem edieke mmọ mîkodụn̄ọkede, ke akpanikọ mmọ ikpayakke edidem mmọ odu ikpọn̄ ye eyen Israel! Edi edieke ẹkpekeyakde odu ikpọn̄ ke ntre anamde ẹkeme ndiwot Eglon, Ehud okpokonyụn̄ asan̄a didie efehe ọbọhọ? Enye ekpefehe aka anyan adan̄a didie mbemiso mme adaidaha Eglon ẹkpekefiọkde se iketịbede?

Eyịghe idụhe nte ke Ehud ama ekere mme utọ ọyọhọ ntọt oro, ndusụk ekerede aban̄a ediwak ndiọi utịp. Kpa ye oro, enye ama aka iso ye ndutịm esie, owụtde uko onyụn̄ owụtde mbuọtidem ke Jehovah.

Ehud Osobo ye Eglon

Usen oro anade ẹkpe utomo efen ama edisịm. Ehud ye ikọt esie ẹma ẹdụk ufọk ubọn̄ edidem. Ikebịghike, mmọ ẹma ẹda ke iso Edidem Eglon ke idemesie. Edi ini ikekemke kan̄a Ehud ndin̄wana. Ke ẹma ẹkekpe utomo, Ehud ama ada mme obiom utomo aka ndiyak.—Judges 3:17, 18.

Ntak emi Ehud akabiatde ini ke ndikịm Eglon? Ndi ndịk ama anam enye? N̄wan̄ansa-o! Man anam se enye okodiomide, Ehud ekenyene ndidu ikpọn̄ ye edidem—kpa ifet oro enye mîkenyeneke ke akpa edisobo oro. N̄ko-n̄ko, Ehud ekenyene ndisọsọp mfehe. Ndifehe ekpekenen̄ede emem utom etieti ọnọ owo kiet akan ofụri otu mme andibiom utomo. Ke ntre, Ehud eketie ebet eti ini. Ibio ibio edika n̄kese Eglon ama anam enye emehe ye nte ẹbọpde ufọk ubọn̄ oro man onyụn̄ ọdiọn̄ọ udomo ukpeme oro edidem enyenede.

Ke ama ekesịm “ọtọ usọi-itiat emi odude ke Gilgal,” Ehud ama ọkpọn̄ ikọt esie onyụn̄ afiak aka ufọk ubọn̄ Eglon. Isan̄ emi edide n̄kpọ nte kilomita iba mi ama ọnọ Ehud esisịt ini ndikere mban̄a utom esie nnyụn̄ mbọn̄ akam nyom edidiọn̄ Jehovah.—Judges 3:19.

Ehud Afiak Ọnyọn̄ Edi

Nte an̄wan̄ade ẹma ẹfiak ẹdara Ehud ndidụk ndi ufọk ubọn̄ oro. Ekeme ndidi utomo ofụri esịt oro enye ọkọnọde ke mbemiso ama anam Eglon odu ke eti idaha ekikere. Ekeme ndidi nte ke okposụkedi akpa edika n̄kese oro ekedide ibio ibio, enye ama ọnọ Ehud ini oro ekemde ndinyene eti itie ebuana ye edidem. Se ededi oro idaha ekedide, Ehud ama afiak edi iso Eglon.

“Mmenyene ikọ owo iba eke ndọhọde fi, O Edidem,” ntre ke Ehud eketịn̄. Akpanikọ oro nte ke enye ama aka anyan edisịm emi owụt ke Jehovah ke ekekpeme enye. Edi, mfịna ama odu. Owo ikekemeke nditịn̄ “ikọ owo iba” oro Ehud akadade edi ke iso mme adaidaha edidem. Edieke Jehovah ekenyenede ndin̄wam, Ehud ama oyom un̄wam oro ndondo oro. Edidem ama ọnọ uyo ete: “Dop.” Sia Eglon mîkoyomke ẹkop “ikọ owo iba” emi, enye ama ọdọhọ mme adaidaha esie ẹwọn̄ọ. Kere ban̄a ifụre oro Ehud ekenyenede!—Judges 3:19.

Eglon eketie ke ubet enyọn̄ esie ke ini Ehud ekedide ebịne enye onyụn̄ ọdọhọde ete: “Mmenyene ikọ Abasi eke ndọhọde fi.” Ke ndisiak “Abasi,” ndi Ehud eketịn̄ aban̄a Chemosh? Ekeme ndidi Eglon ama ekere ntre. Ke edemerede enye udọn̄, enye ama adaha ada ke ebekpo esie onyụn̄ adada nte ebet n̄kpọ. Ehud ama asan̄a ekpere, eyedi asan̄ade ye ntịn̄enyịn mbak idinam edidem ekere ke oyom ndiwot imọ. Ndien, ke anamde n̄kpọ ye usọp, “Ehud anyan ubọk ufien esie osio ikwa ke ifụhi nnasia esie, ndien onụk esịn [Eglon] ke idịbi; ndien ito etiene idem ikwa odụk; ikpọn̄ onyụn̄ omụm idem ikwa, iyakke enye osio enye ikwa ke idịbi efep; ndien enye (ikwa) ọwọrọ enye ke asakedem.”—Judges 3:20-22.

Okposụkedi ẹkedude ẹkpere, mme adaidaha edidem ikesịnke ntịme. Edi Ehud okosụk ododu ke itiendịk. Ini kiet ekededi mme asan̄autom Eglon ẹkeme ndifehe ndụk ẹnyụn̄ ẹkụt okpo edidem mmọ oro anade ke isọn̄ do. Ehud ekenyene ndisọsọp mfehe n̄wọrọ! Ke eberide mme usụn̄ oro, enye ama efehe ọwọrọ ke odudu ofụm oro odude ke ubet enyọn̄ oro.—Judges 3:23, 24a.

Edidiọn̄ọ ye Edikan

Ikebịghike mme asan̄autom Eglon ẹma ẹnyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ndidiọn̄ọ se ikade iso. Kpa ye oro, mmọ ikedehe-de inam n̄kpọ oro akpanamde edidem mmọ ayat esịt ebe ke nditịmede ọkpọkpọ mbono esie. Ekem mmọ ẹma ẹkụt ẹte ke ẹma ẹberi mme usụn̄ ubet enyọn̄ oro. “M̀mê enye ke ofụk ukot esie ke ubet usụhọidem,” ntre ke mmọ ẹkekọk ibuot. Nte ededi, nte ini akakade editịmede esịt ama ada itie ọkpọsọn̄ udọn̄ ndidiọn̄ọ se idade itie. Mme adaidaha Eglon ikekemeke ndibet aba. “Ndien mmọ ẹda ukpọhọde ẹkpọhọde usụn̄: ndien sese, ete mmọ ọduọ ana ke isọn̄ akpa.”—Judges 3:24b, 25.

Kan̄a kemi, Ehud ama efehe. Enye akasan̄a ke ọtọ usọi-itiat ebe ke Gilgal ndien ke akpatre ama esịm Seirah, kpa obot obot ebiet ke n̄kann̄kụk Ephraim. Ehud ama okot nditọiren Israel obok ọtọkiet onyụn̄ ada mmọ usụn̄ ke ndidiana kiet n̄ka ekọn̄ ye mbon Moab. Mbụk oro ọdọhọ ete ke “mmọ [ẹma] ẹwot Moab tọsịn owo duop ke usen oro, kpukpru ẹdi mbon ubom, kpukpru ẹnyụn̄ ẹdi mbon uko; baba owo kiet inyụn̄ ibọhọke.” Ke ẹma ẹkekan Moab, idụt Israel ikenyeneke mfịna aba ke isua 80.—Judges 3:26-30.

Ndikpep N̄kpọ Nto Uwụtn̄kpọ Ehud

Mbuọtidem ke Abasi okonụk Ehud. Mme Hebrew ibuot 11 isiakke enye san̄asan̄a nte owo “ẹmi ẹkedade mbuọtidem ẹkan mme idụt, . . . ẹwọn̄ọ ẹdi uko ke ekọn̄, ẹnyụn̄ ẹnam udịmekọn̄ mme idụt ẹfen̄e.” (Mme Hebrew 11:33, 34) Nte ededi, Jehovah ama ọnọ Ehud ibetedem nte enye akanamde n̄kpọ ke mbuọtidem onyụn̄ anyan̄ade Israel osio ke ufịk ufịk ukara Edidem Eglon.

Uko ekedi kiet ke otu mme edu Ehud. Enye ekenyene ndiwụt uko man ada akan̄kan̄ esie anam n̄kpọ odudu odudu. Nte mme asan̄autom Abasi eyomfịn, nnyịn ikamake utọ ofụt iso iba oro. (Isaiah 2:4; Matthew 26:52) Edi, nnyịn imesida “ofụt Spirit,” kpa Ikọ Abasi, inam n̄kpọ. (Ephesus 6:17) Ehud ama enyene usọ ke ndida n̄kpọekọn̄ esie nnam n̄kpọ. Oyom nnyịn n̄ko inyene usọ ke ndikama Ikọ Abasi nte nnyịn ikwọrọde eti mbụk Obio Ubọn̄. (Matthew 24:14) Ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible, edidụk mme mbonoesop Christian kpukpru ini, ifịk ifịk edibuana ke utom ukwọrọikọ, ye ediberi edem ke akam ke Ete nnyịn emi odude ke heaven ẹyen̄wam nnyịn ndikpebe mme edu oro Ehud okowụtde, ke akpanikọ enye ekedi eren mbuọtidem ye uko.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 31]

Ehud ye ikọt esie ẹma ẹnọ Edidem Eglon utomo

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Ẹsio ẹto Illustrirte Pracht - Bibel/Heilige Schrift des Alten und Neuen Testaments, nach der deutschen Uebersetzung D. Martin Luther’s