Nte Afo ke Ebịne Eti Ido?

“Edieke eti ido odude ke n̄kpọ, edieke itoro onyụn̄ odude, ẹkere n̄kpọ oro.”—PHILIPPI 4:8.

1. Nso idi idiọkido, ndien ntak emi enye mîbiatke utuakibuot Jehovah?

IDIỌKIDO edi oburobụt m̀mê mbiara ido uwem. Enye ọyọyọhọ ererimbot emi nnyịn idude. (Ephesus 2:1-3) Nte ededi, Jehovah Abasi idiyakke ẹsabade edisana utuakibuot esie. Mme n̄wed Christian, mme mbonoesop, n̄kpri mbono, ye ikpọ mbono ẹnọ nnyịn ekemini ntọt ẹbiọn̄ọ ukwan̄ eduuwem. Nnyịn imọbọ eti un̄wam N̄wed Abasi ‘ndiyịre se ifọnde’ ke enyịn Abasi. (Rome 12:9) Ke ntre, nte esop, Mme Ntiense Jehovah ke ẹdomo ndidi edisana, ndinyene eti ido. Edi nso kaban̄a nnyịn nte owo kiet kiet? Nte afo ke enen̄ede ebịne eti ido?

2. Nso idi eti ido, ndien ntak oyomde ukeme ndika iso nnam eti ido?

² Eti ido edi ata eti ido uwem, se ifọnde, nnennen edinam ye ekikere. Enye idịghe ndebe ndebe edu edi edi ifịk ifịk, in̄wan̄în̄wan̄ edu. Eti ido esịne n̄kpọ akan editre ndinam idiọkn̄kpọ; enye ọwọrọ ndibịne se ifọnde. (1 Timothy 6:11) Apostle Peter ọkọnọ mme ekemmọ Christian item ete: “Ẹdian eti ido ke mbuọtidem mbufo.” Didie? Ebe ke ‘ndisịn ifịk [mbịne mme ọsọn̄urua un̄wọn̄ọ Abasi] ke ofụri ukeme.’ (2 Peter 1:5) Ke ntak idaha idiọkn̄kpọ nnyịn, oyom ata ukeme ndimụm eti ido n̄kama. Kpa ye oro, mme owo oro ẹkebakde Abasi ke eset ẹma ẹnam ntre, idem ke ini ẹsobode ikpọ n̄kpọ ubiọn̄ọ.

Enye Ama Ebịne Eti Ido

3. Edidem Ahaz ekenyene ubiomikpe kaban̄a nso ndiọi edinam?

³ N̄wed Abasi esịne ediwak mbụk ẹban̄ade mbon oro ẹkebịnede eti ido. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a Hezekiah emi ekenyenede eti ido. Nte an̄wan̄ade, ete esie, Edidem Ahaz eke Judah, akatuak ibuot ọnọ Molech. “Ahaz edi isua edịp ke ini enye adade ubọn̄, onyụn̄ edi edidem ke Jerusalem ke isua efụtekiet; edi enye inamke se inende ke iso Jehovah Abasi esie, nte David ete esie. Edi enye asan̄a ke usụn̄ ndidem Israel, onyụn̄ anam eyen esie n̄ko ebe odụk ke ikan̄, ekem ye mbubiam ido mme idụt oro Jehovah ekemende efep ke iso nditọ Israel ọduọk. Enye onyụn̄ awa uwa, onyụn̄ ọfọp incense ke mme edikon̄ ebiet, ye ke ikpọ obot, ye ke idak kpukpru awawa eto.” (2 Ndidem 16:2-4) Ndusụk owo ẹdọhọ ẹte ke ‘ndinam ebe odụk ke ikan̄’ ada aban̄a ndusụk orụk edinam asana idịghe ediwa owo. Nte ededi, n̄wed oro Molech—A God of Human Sacrifice in the Old Testament, emi John Day ewetde, ọdọhọ ete: “Uyarade odu ke uwetn̄kpọ eset ye eke Punic [owo Carthage], ọkọrọ ye uyarade otode udọkisọn̄ nyom n̄kpọeset, nte ke uwa owo ama esidu . . . ke idụt Canaan, ndien ke ntre baba ntak kiet idụhe ndinyene eyịghe mban̄a editịn̄ oro Akani Testament etịn̄de aban̄a [uwa owo].” Akan oro, 2 Chronicles 28:3 etịn̄ in̄wan̄în̄wan̄ ete ke Ahaz ama “ọfọp nditọ esie ke ikan̄.” (Men Deuteronomy 12:31; Psalm 106:37, 38 domo.) Nso ubi ubi edinam!

4. Didie ke Hezekiah okodu uwem ke n̄kann̄kụk oro ọkọyọhọde ye idiọkido?

⁴ N̄kpọ eketie didie ye Hezekiah ke n̄kann̄kụk emi ọkọyọhọde mi ye ndiọi edinam? Psalm ọyọhọ 119 edi n̄kpọ udọn̄, koro ndusụk owo ẹkere ẹte ke Hezekiah eketịm enye, anamde emi ke adan̄aemi osụk edide edidem. (Psalm 119:46, 99, 100) Ntre mme ikọ esie ẹkeme ndiwụt idaha esie: “Mbọn̄ n̄ko ẹketie ẹtịn̄ ikọ ẹdian mi: owo fo ekere mme ewụhọ fo. Ukpọn̄ mi atua eyet ke mfụhọ.” (Psalm 119:23, 28) Ke mbon oro ẹnamde nsunsu ido ukpono ẹkande ẹkụk, ekeme ndidi Hezekiah ama akabade edi n̄kpọ nsahi ke otu mme andidu ke okụre mbọn̄, tutu ndide idap eyedi ọkpọsọn̄ n̄kpọ. Kpa ye oro, enye ama ebịne eti ido, nte ini akakade akabade edi edidem, onyụn̄ “anam se inende ke iso Jehovah . . . Enye ọbuọt idemesie ye Jehovah Abasi Israel.”—2 Ndidem 18:1-5.

Mmọ Ẹma Ẹkaiso Ẹnam Eti Ido

5. Nso idomo ke Daniel ye nsan̄a esie ita ẹkesobo?

⁵ Daniel ye nsan̄a Hebrew esie ita, ẹkekerede Hananiah, Mishael, ye Azariah ẹkedi uwụtn̄kpọ eti ido n̄ko. Ẹma ẹmụm mmọ ke ukat ẹkpọn̄ obio emana mmọ ẹnyụn̄ ẹda ẹka ntan̄mfep ke Babylon. Ẹma ẹnọ uyen inan̄ oro enyịn̄ mbon Babylon—Belteshazzar, Shadrach, Meshach, ye Abednego. Ẹma ẹnọ mmọ “udeme udia edidem,” esịnede mme udia oro Ibet Abasi akakpande. Akan oro, ẹma ẹnyịk mmọ ndibọ ukpep isua ita oro ekenyenede ebuana ye “n̄wed ye usem mme Chaldean.” Emi ama esịne n̄kpọ akan ikpîkpu edikpep usem efen, koro etie nte enyịn̄ oro “Chaldean” mi ada aban̄a otu mme ọfiọkn̄wed owo. Ntem, ẹma ẹsion̄o mme uyen Hebrew oro ẹnyan ẹnọ ukwan̄ ukpepn̄kpọ mbon Babylon.—Daniel 1:1-7.

6. Ntak emi nnyịn ikemede ndidọhọ ke Daniel ama ebịne eti ido?

⁶ Kpa ye n̄kpọsọn̄ mfịghe ndinam n̄kpọ nte ẹkeyomde, Daniel ye nsan̄a esie ita ẹma ẹmek eti ido utu ke idiọkido. Daniel 1:21 ọdọhọ ete: “Daniel odu uwem tutu esịm ke akpa isua Cyrus edidem.” Ih, Daniel ama “odu uwem” nte asan̄autom Jehovah emi enyenede eti ido ke se ibede isua 80—okụt nsio nsio n̄kpọsọn̄ ndidem oro ẹkedahade ẹda ẹnyụn̄ ẹduọn̄ọde. Enye ama anam akpanikọ ọnọ Abasi kpa ye mme edidọk ye odu mme oburobụt ikpọ owo ukara ye ndiọi edinam idan̄ oro ẹkeyọhọde ido ukpono Babylon. Daniel ama aka iso ndibịne eti ido.

7. Nso ke ẹkeme ndikpep nto usụn̄ edinam Daniel ye nsan̄a esie ita?

⁷ Nnyịn imekeme ndikpep ekese nto Daniel ye mme nsan̄a esie oro ẹkedide mme abak Abasi. Mmọ ẹma ẹbịne eti ido ẹnyụn̄ ẹsịn ndiyak idem nsịn ke ido edinam mbon Babylon. Okposụkedi ẹkenọde enyịn̄ mbon Babylon, mmọ ikọduọkke idiọn̄ọ mmọ nte mme asan̄autom Jehovah. Kamse, n̄kpọ nte isua 70 ke ukperedem, edidem Babylon ama okot Daniel enyịn̄ Hebrew esie! (Daniel 5:13) Ke ofụri anyanini uwem esie, Daniel ama esịn ndikan̄ mbuọtidem idem ke n̄kpri n̄kpọ. Nte akparawa owo, enye ama “aduak ke esịt esie, ete ke imọ idisabakede idem imọ ke udia edidem.” (Daniel 1:8) Idaha unana edikan̄ mbuọtidem emi Daniel ye nsan̄a esie ita ẹkedade mi nte eyịghe mîdụhe ama ọsọn̄ọ mmọ idem ndibọhọ idomo n̄kpa ye uwem oro mmọ ẹkesobode ke ukperedem.—Daniel ibuot 3 ye 6.

Ndibịne Eti Ido Mfịn

8. Didie ke mme uyen Christian ẹkeme ndifep ndisịn idem ke ererimbot Satan?

⁸ Ukem nte Daniel ye nsan̄a esie ita, ikọt Abasi mfịn ẹsịn ndiyak idem nnyịni ke idiọk ererimbot Satan. (1 John 5:19) Edieke afo edide uyen Christian, afo emekeme ndisobo ọkpọsọn̄ mfịghe nto mme ubọkn̄ka ndikpebe ebeubọk usụn̄ usịnen̄kpọ, mmaidem, ye ikwọ mmọ. Nte ededi, utu ke nditiene kpukpru edinam ye n̄kon̄ine oro ẹwọrọde ẹdi, sọn̄ọ da, kûnyụn̄ ‘ubiet eyo emi.’ (Rome 12:2) ‘Dianade kpọn̄ idiọk ido ye idiọk udọn̄ ererimbot, du uwem ke eti ibuot ye edinen ido ye ido Abasi.’ (Titus 2:11, 12) Akpan n̄kpọ idịghe ndinyene unyịme ubọkn̄ka fo edi eke Jehovah.—Mme N̄ke 12:2.

9. Nso mfịghe ke mme Christian ẹdude ke mbubehe ke ererimbot ẹkeme ndisobo, ndien didie ke mmọ ẹkpenam n̄kpọ?

⁹ Mme Christian oro ẹdide ikpọ owo n̄ko ẹsisobo mme mfịghe ndien ana ẹnyene eti ido. Mme Christian oro ẹnamde mbubehe ẹkeme ndisobo idomo edida mme usụn̄ unam mbubehe oro ẹdemerede eyịghe nnam mbubehe m̀mê ndifụmi mme ibet ukara ye eke tax. Inamke n̄kpọ m̀mê mme amia mbuba mbubehe mîdịghe mme nsan̄autom ẹnam n̄kpọ didie, nte ededi, ‘nnyịn iyom ndinam akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ.’ (Mme Hebrew 13:18, NW) N̄wed Abasi oyom nnyịn inam akpanikọ inyụn̄ inam n̄kpọ nte ọfọnde ye mme eteutom, mbon oro ikpede utom, mbonurua, ye ukara ererimbot. (Deuteronomy 25:13-16; Matthew 5:37; Rome 13:1; 1 Timothy 5:18; Titus 2:9, 10) Ẹyak nnyịn n̄ko idomo ndinam n̄kpọ ke nde ke nde ke mme mbubehe nnyịn. Ebede ke ndinyene nnennen n̄wetnnịm n̄kpọ ye edisịn ediomi mbubehe ke n̄wed, nnyịn imekeme ndibiọn̄ọ mme mfịna ediwak ini.

Du ke Ukpeme!

10. Ntak oyomde ‘idu ke ukpeme’ ke ini edide edisịm orụk ikwọ oro nnyịn imekde?

¹⁰ Psalm 119:9 (NW) owụt ikpehe efen oro oyomde inyene eti ido ke enyịn Abasi. Andiwet psalm ọkọkwọ ete: “Akparawa edida nso anam usụn̄ esiemmọ asana? Ebe ke ndidu ke ukpeme nte ikọ fo etemede.” Kiet ke otu mme n̄kpọ ekọn̄ Satan oro okụtde unen akan edi ikwọ, emi enyenede odudu ndidemede mme ntụk. Ke mfụhọ, ndusụk Christian ẹkpu “ndidu ke ukpeme” ke n̄kpọ aban̄ade ikwọ, ndien mmọ ẹsifiọhọ idemmọ nte ẹbrede ndusụk ebeubọk ikwọ, utọ nte rap ye mme ikwọ ata n̄kpọsọn̄ n̄kukwak. Ndusụk owo ẹkeme ndifan̄a ẹte ke mme utọ ikwọ oro inọhọ mmimọ unan mîdịghe nte ke mmimọ ikpan̄ke utọn̄ inọ mme ikọ ikwọ oro. Mbon eken ẹdọhọ ke mmimọ n̄kukụre ikop inem n̄kukwak oro m̀mê n̄kpọsọn̄ uyo guitar. Nte ededi, ye mme Christian, mfịna idịghe m̀mê n̄kpọ enem m̀mê inemke. Se ibehede mmọ edi m̀mê enye edi se ‘itịmde inem Ọbọn̄ esịt.’ (Ephesus 5:10) Ke ofụri ofụri, ikwọ n̄kpọsọn̄ n̄kukwak ye rap ẹsịn udọn̄ ẹnọ mme utọ ndiọi ido nte ndek ndek ikọ, use, ye utuakibuot nnọ Satan—kpa mme n̄kpọ oro mîkam inyeneke itie ke otu ikọt Abasi.a (Ephesus 5:3) Uyen ye ikpọ owo, nnyịn owo kiet kiet iyanam ọfọn ndikere mban̄a mbụme emi, Etienede utọ ikwọ oro ami mmekde, ndi ami mbịne eti ido m̀mê idiọkido?

11. Didie ke Christian ekeme ndidu ke ukpeme kaban̄a mme edinam television, mme vidio, ye senima?

¹¹ Ediwak edinam ke television, vidio, ye ndise senima ẹsịn udọn̄ ẹnọ idiọkido. Nte ọwọrọetop ataifiọk ukọk udọn̄ọ ibuot kiet etịn̄de, ‘ebeubọk unọ idem inemesịt, unam idan̄, afai, idiọkitọn̄, ye ibụk’ ẹkara ata ediwak ndise senima oro ẹsion̄ode ẹdi mfịn. Ke ntre, ndidu ke ukpeme abuana ndisasat mme n̄kpọ oro nnyịn imekde ndise. Andiwet psalm ọkọbọn̄ akam ete: “Kabade mi enyịn fep n̄kûkụt nsunsu n̄kpọ.” (Psalm 119:37) Uyen Christian oro ekerede Joseph ama ada edumbet emi esịn ke edinam. Ke ini ndise senima ọkọtọn̄ọde ndiwụt idan̄ ye afai in̄wan̄în̄wan̄, enye ama ọwọrọ ke ufọkmbre oro. Ndi enye ama okop bụt ndinam emi? Joseph ọdọhọ ete: “N̄wan̄ansa-o. N̄kebem iso n̄kere mban̄a Jehovah ye edinem enye esịt.”

Udeme oro Ukpepn̄kpọ ye Editie N̄kere Enyenede

12. Ntak emi ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ ye editie n̄kere ẹdide se ẹyomde man ẹbịne eti ido?

¹² Ndifep ndiọi n̄kpọ ikemke. Ndibịne eti ido abuana n̄ko ndikpep nnyụn̄ ntie n̄kere nti n̄kpọ oro ẹwetde ke Ikọ Abasi man otodo ẹda ndinen edumbet esie ẹsịn ke edinam ke uwem. “Mmama ido fo didie!” ntre ke andiwet psalm eketịn̄. “Enye ke ntie n̄kere ofụri usen.” (Psalm 119:97) Ndi ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible ye mme n̄wed Christian ẹdi ubak ndutịm fo eke urua ke urua? Edi akpanikọ, ndisio ini n̄kpep Ikọ Abasi ifịk ifịk nnyụn̄ ntie n̄kere enye ke akam ekeme ndidi n̄kpọ-ata. Edi esiwak ndidi mmemmem ndidep ifet nto mme edinam eken. (Ephesus 5:15, 16) Iso-ọfọn tụhi-tụhi usenubọk ekeme ndidi eti ini ọnọ fi ndibọn̄ akam, n̄kpep n̄kpọ, nnyụn̄ nnam editie n̄kere.—Men Psalm 119:147 domo.

13, 14. (a) Ntak emi editie n̄kere edide ata akpan n̄kpọ? (b) Editie n̄kere ewe itien̄wed Abasi ekeme ndin̄wam nnyịn ndisua oburobụt ido idan̄?

¹³ Editie n̄kere n̄kpọ enyene ata akamba ufọn, koro enye an̄wam nnyịn nditi mme n̄kpọ oro ikpepde. Ke edide akpan n̄kpọ akan, enye ekeme ndin̄wam ndinam inyene ekikere Abasi. Ke ndinam an̄wan̄a: Edi n̄kpọ kiet ndifiọk nte ke Abasi akpan edinam use edi edi ata n̄kpọ efen ‘ndisua se idiọkde; nyịre se ifọnde.’ (Rome 12:9) Nnyịn imekeme ndinen̄ede n̄kere n̄kpọ ke ukem usụn̄ oro Jehovah ekerede aban̄a oburobụt ido idan̄ ebe ke nditie n̄kere mme akpan itien̄wed Bible, utọ nte Colossae 3:5, emi etemede ete: “Ẹwot mbak idem mbufo ẹmi ẹdude ke isọn̄. Ẹkpọn̄ use, ye ndek ndek ido, ye idiọk udọn̄, ye idiọkitọn̄, ye edisịn esịt ke n̄kpọ owo, emi edide ukpono ndem.” Bụp idemfo: ‘Nso orụk udọn̄ idan̄ ke nnyene ndiwot? Nso n̄kpọ oro ekemede ndidemede ndek ndek udọn̄ ke ana ami mfep? Nte odu mme ukpụhọde oro anade ami nnam ke usụn̄ oro nsinamde n̄kpọ ye owo isio uduot?’—Men 1 Timothy 5:1, 2 domo.

¹⁴ Paul ama akpak mme Christian ete ẹfehe ẹkpọn̄ use ẹnyụn̄ ẹnyene mfara ke idem man otodo “owo baba kiet okûbiat ewụhọ, otụk eyenete esie.” (1 Thessalonica 4:3-7) Bụp idemfo: ‘Ntak emi edinam use edide se inọde unan? Nso unan ke ndinọ idemmi m̀mê owo efen edieke nnamde idiọkn̄kpọ ke afan̄ emi? Didie ke emi editụk mi ke n̄kan̄ eke spirit, eke ntụk, ye eke ikpọkidem? Nso kaban̄a mme owo ẹdude ke esop ẹmi ẹbiatde ibet Abasi ndien ikabakede esịt? N̄kpọ etie didie ye mmọ?’ Ndinyene ke ekikere se N̄wed Abasi etịn̄de aban̄a utọ eduuwem oro ekeme ndinam usua oro nnyịn isuade se idiọkde ke enyịn Abasi otụn̄ọ. (Exodus 20:14; 1 Corinth 5:11-13; 6:9, 10; Galatia 5:19-21; Ediyarade 21:8) Paul ọdọhọ ete ke anam use “isịnke item owo, edi esịn item Abasi.” (1 Thessalonica 4:8) Ewe ata Christian ekpesịn item Ete esie eke heaven?

Eti Ido ye Nsan̄a

15. Nso udeme ke nsan̄a enyene ke nnyịn ndibịne eti ido?

¹⁵ Un̄wam efen ndika iso nnam eti ido edi nti nsan̄a. Andiwet psalm ọkọkwọ ete: “Ami ndi nsan̄a kpukpru mmọ eke ẹbakde fi [Jehovah], ye eke mmọemi ẹnịmde item fo.” (Psalm 119:63) Nnyịn imoyom eti itie ebuana emi odude ke mme mbonoesop Christian. (Mme Hebrew 10:24, 25) Edieke nnyịn itiede ikpọn̄ ikpọn̄, nnyịn imekeme ndikabade nnyene ibụk ibụk ekikere, ndien idiọkido ekeme ndikan nnyịn ubọk. (Mme N̄ke 18:1) Nte ededi, ufiop ufiop itie ebuana Christian ekeme ndisọn̄ọ ubiere nnyịn ndika iso nnam eti ido. Edi akpanikọ, ana nnyịn ikpeme n̄ko ibiọn̄ọ ndiọi nsan̄a. Nnyịn imekeme nditie ufan ufan ye mme mbọhọidụn̄, mme nsan̄autom, ye mme ekemmọ nditọ ufọkn̄wed. Edi edieke nnyịn isan̄ade ke ọniọn̄, nnyịn iyefep ndinen̄ede ndian idem ye mbon oro mîbịneke eti ido Christian.—Men Colossae 4:5 domo.

16. Didie ke edida 1 Corinth 15:33 nsịn ke edinam ekeme ndin̄wam nnyịn ndibịne eti ido mfịn?

¹⁶ Paul ekewet ete: Idiọk nsan̄a ababiat eti ido.” Ke nditịn̄ ikọ emi, enye okodụri mme andinịm ke akpanikọ utọn̄ ete ke mmọ ẹkeme ndiduọk mbuọtidem mmọ ebe ke ndidụk nsan̄a ye mbon oro ẹdọhọde nte idide mme Christian ẹdi ẹmi ẹsịnde ukpepn̄kpọ N̄wed Abasi aban̄ade ediset ke n̄kpa. Edumbet emi esịnede ke item Paul abuana mme nsan̄a nnyịn ke ọwọrọde ọkpọn̄ esop ye ke esịt esop. (1 Corinth 15:12, 33) Nte ido edide, nnyịn iyomke ndisọn nditọete nnyịn iren ye iban eke spirit n̄kukụre koro mmọ mînyịmeke ye ndusụk n̄kpọ oro ẹdide ata ọkpọkpọ ekikere oro nnyịn inyenede. (Matthew 7:4, 5; Rome 14:1-12) Kpa ye oro, oyom idu ke ukpeme edieke ndusụk owo ke esop ẹnyenede edu oro edemerede eyịghe m̀mê idiọk edu m̀mê edu nsụkuyo. (2 Timothy 2:20-22) Owụt ọniọn̄ ndidian idem ye mbon oro nnyịn ikemede ndinyene ‘nsịnudọn̄ edem mbiba’ nto. (Rome 1:11, 12, NW) Emi ayan̄wam nnyịn ndibịne usụn̄ eti ido nnyụn̄ nsọn̄ọ ndu ke “usụn̄ uwem.”—Psalm 16:11.

Ka Iso Ndibịne Eti Ido

17. Nte ekemde ye Numbers ibuot 25, nso afanikọn̄ ekesịm nditọ Israel, ndien nso ukpepn̄kpọ ke emi ọnọ nnyịn?

¹⁷ Esisịt ini mbemiso nditọ Israel ẹkedade Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ẹnyene, ediwak tọsịn ke otu mmọ ẹma ẹmek ndibịne idiọkido—ẹnyụn̄ ẹkụt ndutụhọ. (Numbers, ibuot 25) Mfịn, ikọt Jehovah ẹda ke enyịnusụn̄ edinen obufa ererimbot. Mbon oro ẹkade iso ndisịn ndiọi ido ererimbot emi ẹyenyene ifet oro odotde ukpono ndibe ndụk enye. Nte mme anana mfọnmma owo, nnyịn imekeme ndinyene ndiọi udọn̄, edi Abasi ekeme ndin̄wam nnyịn itiene nnennen ndausụn̄ eke edisana spirit esie. (Galatia 5:16; 1 Thessalonica 4:3, 4) Ẹyak nnyịn ke ntre inam item oro Joshua ọkọnọde Israel: “Ẹbak Jehovah, ndien, ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ esie ke esịt kiet, ye ke akpanikọ.” (Joshua 24:14) Ukpono ukpono ndịk ediyat Jehovah esịt ayan̄wam nnyịn ndibịne usụn̄ eti ido.

18. Kaban̄a idiọk ye eti ido, nso ikpedi ubiere kpukpru Christian?

¹⁸ Edieke udọn̄ fo edide ndinem Abasi esịt, biere ndinam item Paul emi: “N̄kpọ ekededi eke edide akpanikọ, ye n̄kpọ ekededi eke enyenede ukpono, ye n̄kpọ ekededi eke enende, ye n̄kpọ ekededi eke edide edisana, ye n̄kpọ ekededi eke odotde ete ẹma, ye n̄kpọ ekededi eke ọwọrọde eti etop; edieke eti ido odude ke n̄kpọ, edieke itoro onyụn̄ odude, ẹkere n̄kpọ oro.” Edieke afo anamde emi, nso ididi utịp? Paul ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹtiene ẹnam; ndien Abasi emem oyodu ye mbufo.” (Philippi 4:8, 9) Ih, ye un̄wam Jehovah afo emekeme ndisịn idiọkido onyụn̄ ebịne eti ido.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Mme Akpan N̄kpọ Ndida Nnam Ndụn̄ọde

◻ Nso ke oyom man ẹbịne eti ido?

◻ Ke nso utọ mme idaha ke Hezekiah, Daniel, ye mme Hebrew ita ẹkeka iso ẹnam eti ido?

◻ Didie ke nnyịn ikeme nditie nte Daniel ke ndin̄wana ye mme usụn̄ unam n̄kpọ Satan?

◻ Ntak anade mme Christian ẹdu ke ukpeme kaban̄a edinọ idem inemesịt?

◻ Nso udeme ke ukpepn̄kpọ, editie n̄kere, ye nsan̄a ẹnyene ke ndibịne eti ido?

[Mme ndise ke page 15]

Hezekiah emi ekedide uyen ama ebịne eti ido idem okposụkedi mme andituak ibuot nnọ Molech ẹkekande enye ẹkụk

[Mme ndise ke page 17]

Ana mme Christian ẹdu ke ukpeme ke ini edide edisịm unọ idem inemesịt