Το Πρόβλημα της Κήλης

ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ότι η κήλη κατατάσσεται μεταξύ των πιο κοινών ασθενειών του ανθρώπινου γένους; Αυτό συμβαίνει τουλάχιστον όσον αφορά τον άρρενα πληθυσμό, διότι 75 έως 80 τοις εκατό από τις περιπτώσεις κήλης παρατηρούνται μεταξύ των ανδρών. Λέγεται ότι ένας στους είκοσι ή 5 τοις εκατό των ανδρών σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. Στη Μεγάλη Βρεττανία από όλες τις εισαγωγές στα νοσοκομεία τα 10 έως 15 τοις εκατό είναι για περιπτώσεις κήλης και η αναλογία είναι ακόμα πιο υψηλή στη Νιγηρία.

Ενώ συνηθίζεται όταν ομιλούν για κήλη να την αποκαλούν διάρρηξι, το ιατρικό επάγγελμα προτιμά τον όρο κήλη ως τον πιο σωστό χαρακτηρισμό. Κήλη κατά γράμμα σημαίνει μια προεξοχή, δηλαδή ό,τι είναι και μια κήλη. Δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκην διάρρηξι ή σχίσιμο των ιστών, αλλά αρκετά συχνά είναι μια απλή διαστολή ή τέντωμά των. Αυτό αληθεύει ειδικά στα είδη της κήλης που είναι κοινά μεταξύ των γυναικών. Με άλλα λόγια κάθε διάρρηξις των ιστών είναι κήλη αλλά κάθε κήλη δεν είναι διάρρηξις.

Η κήλη περιγράφεται στην ιατρική βιβλιογραφία ότι ανατρέχει χιλιάδες χρόνια πίσω. Στους αρχαίους χρόνους και, πράγματι, έως τα τελευταία χρόνια, η κήλη αντιμετωπιζόταν με μια μεγάλη ποικιλία τρόπων, μαγικών, ιατρικών και χειρουργικών, μερικοί από τους οποίους ήσαν πολύ οδυνηροί. Μια και η κήλη φαίνεται να έχη επικρατήσει, θα είναι ενδιαφέρον να σημειώσωμε τις αιτίες που την προκαλούν και τι μπορεί να γίνη, αν μπορή να γίνη κάτι, για να προφυλαχθή κανείς, και τους διάφορους τρόπους θεραπείας της.

Αιτίες που Προκαλούν την Κήλη

Υπάρχουν πολλές αιτίες κήλης όπως υπάρχουν και πολλά είδη κήλης. Υπάρχει κήλη του εγκεφάλου, που συνήθως προκαλείται από δυστύχημα ή όγκο και υπάρχει και κήλη της ίριδος ή των οφθαλμών. Υπάρχει επίσης κήλη του τραχήλου που παρατηρείται μεταξύ εκείνων που παίζουν πνευστά όργανα και οι οποίοι θέτουν σε μεγάλη έντασι τους μυς του λαιμού των όταν παίζουν τα όργανά των.

Έπειτα, πάλι, υπάρχει εκείνο το είδος κήλης που είναι γνωστό ως κήλη «τομής.» Αυτή είναι προεξοχή εκεί όπου προηγουμένως είχε γίνει εγχείρησις για κάποια άλλη αιτία εκτός από κήλη. (Η κήλη εκεί όπου προηγουμένως είχε γίνει, εγχείρησις κήλης ονομάζεται κήλη περιοδική.) Υπάρχουν μερικοί στο ιατρικό επάγγελμα που έχουν τη γνώμη ότι αν οι χειρουργοί ήσαν πιο προσεκτικοί στη διάρκεια της χειρουργήσεως και συρραφής των ασθενών των, πραγματικά δεν θα υπήρχε περίπτωσις κήλης του είδους τομής· ή τουλάχιστον πολύ λίγες απ’ αυτές, μιλώντας συγκριτικά.

Έπειτα πάλι, μια κήλη θα μπορούσε να προέλθη από ένα δυστύχημα. Αν κάποιος έπεφτε από ψηλά με τα πόδια, αυτό θα μπορούσε να καταλήξη σε κήλη. Η πιο κοινή μορφή κήλης είναι των βουβώνων των ανδρών, που συνήθως προκαλείται από έντασι, όπως όταν εντείνουν τη δύναμι για να έχουν εκκένωσι των εντέρων ή προσπαθούν να σηκώσουν ένα βαρύ αντικείμενο μ’ ένα απερίσκεπτο τρόπο. Ονομάζεται «βουβωνοκήλη.»

Εν τούτοις, ως επί το πλείστον, τα ιατρικά και τα παρόμοια επαγγέλματα συμφωνούν ότι αυτά είναι μόνον αιτίες που συμβάλλουν στην κήλη. Η βασική αιτία, σύμφωνα με πολλές αυθεντίες, είναι μια κληρονομική ή εκ γενετής αδυναμία του υπογαστρίου ή άλλων μυών. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι υπάρχουν περιπτώσεις κήλης που είναι οικογενειακές. Έτσι, παραδείγματος χάριν ο παίκτης της τρομπέτας που υποφέρει από κήλη του τραχήλου του δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή προήλθε από έντασι όταν αυτός φυσούσε· αλλ’ αυτός δεν κατέβαλλε κατ’ ανάγκη μεγαλύτερη έντασι από τους άλλους τρομπετίστες οι οποίοι δεν υποφέρουν από αυτή τη βλάβη. Οφείλεται ακριβώς στο ότι κατά την κατασκευή του λαιμού του μερικοί μύες δεν ήσαν τόσο ισχυροί όσο θα έπρεπε να είναι.

Προφύλαξις

Μα θα μπορούσε αυτή η εκ γενετής ή κληρονομική αδυναμία, εκτός από τις περιπτώσεις των νηπίων και των παιδιών, να εξουδετερωθή κατά κάποιον τρόπο; Ή μήπως συμβαίνει ώστε σε μερικές περιπτώσεις, αντί να γεννηθούν με αυτή την αδυναμία, μερικοί την αποκτούν διότι παραμελούν την υγεία τους; Αυτό συμβαίνει σ’ εκείνους που έχουν τέτοιες ανθυγιεινές συνήθειες, όπως είναι η ανεπαρκής άσκησις, η υπερβολική εντρύφησις στο φαγητό ή σε κάποια άλλη σωματική απόλαυσι, που θα μπορούσαν να συντελέσουν πάρα πολύ στο να προκληθή κήλη. Εκείνοι οι οποίοι διατείνονται ότι η κατάλληλη φροντίδα του σώματος θα μπορούσε πολύ καλά να τους προφυλάξη τουλάχιστον από μερικά είδη κήλης δείχνουν τον θαυμάσιο τρόπο με τον οποίο είναι φτιαγμένο το σώμα. Έτσι στο υπογάστριο υπάρχουν πολλές ομάδες μυών που διασταυρώνωνται ο ένας με τον άλλον σε διαφορετικές γωνίες—πράγματι σχεδιασμένοι με τέτοιο τρόπο ώστε να δίνουν τη μεγαλύτερη δύναμι στα τοιχώματα του υπογαστρίου. Οι μυς αυτοί είναι γνωστοί ως ‘εγκάρσιοι’ ή ‘εσωτερικοί λοξοί’ και ‘εξωτερικοί λοξοί’ μύες.

Όσον αφορά την ενίσχυσι και τη βελτίωσι του τόνου των μυών του υπογαστρίου, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί κάποιος να κάμη για να έχη αυτό το αποτέλεσμα. Καλλιεργώντας απλώς τη συνήθεια μιας καλής στάσεως στο βάδισμα, στο κάθισμα και στην ορθία στάσι, θα είναι πολύ υποβοηθητικό. Και αφού το υπερβολικό βάρος όπως επίσης και ένας παραφορτωμένος πεπτικός σωλήνας συντελούν στην εμφάνισι κήλης, η μετριοπάθεια στην τροφή και στο ποτό θα μπορούσε επίσης να εφαρμοσθή. Προφανώς μια διάρρηξις κήλης μπορεί πιο γρήγορα να συμβή εκεί όπου υπάρχουν λιπαροί και πλαδαροί μύες.

Εφόσον η κήλη μπορεί να συμβή στους μυώδεις αθλητάς, είναι προφανές ότι κάθε άσκησις δεν είναι υποβοηθητική στην εξουδετέρωσι μιας κληρονομικής ανεπαρκείας που μπορεί να καταλήξη σε κήλη. Θα πρέπει να είναι ασκήσεις που δυναμώνουν τους μυς του υπογαστρίου. Αυτές περιλαμβάνουν το ανεβοκατέβασμα σε σκάλες, τον μικρό τροχασμό, τις έλξεις, την ιππασία και ειδικά την ποδηλασία. Όλα αυτά τείνουν να ενισχύσουν τους μυς του υπογαστρίου όπως επίσης και να συντελέσουν στη γενική κατάστασι της υγείας του ατόμου.

Μάλιστα, το παλαιό ρητό, ότι ένα δράμι προφυλάξεως αξίζει μια οκά θεραπείας θα μπορούσε πολύ καλά να εφαρμοσθή στο πρόβλημα της κήλης. Περισσότερη προσοχή εκ μέρους των χειρουργών χωρίς αμφιβολία θα εμείωνε πολύ τον αριθμό της κήλης τομής. Και το να μάθη κανείς να σηκώνη βαρειά αντικείμενα κατάλληλα θα μπορούσε ν’ απομακρύνη πολλές άλλες περιπτώσεις κήλης. Αντί απλώς να σκύβη κάποιος πάνω από ένα αντικείμενο και να δίνη όλη την πίεσι στη μέση του όταν προσπαθή να το σηκώση, θα ήταν καλό να λυγίση τα γόνατά του ώστε να ενισχύση τους μυς των κνημών. Υπάρχει επίσης ο παράγων των ασκήσεων που ενισχύουν τους μυς όχι μόνο των χεριών και των κνημών αλλ’ επίσης και του υπογαστρίου.

Τι Μπορεί να Γίνη για την Κήλη

Όπως συμβαίνει με την αντιμετώπισι και των άλλων φυσικών αδυναμιών τις οποίες έχει κληρονομήσει ο άνθρωπος, υπάρχουν μεγάλες διαφορές απόψεων ως προς το τι είναι το καλύτερο που μπορεί να γίνη. Δεν είναι ολίγοι εκείνοι που καταφεύγουν στους κηλεπιδέσμους. Η χρήσις κηλεπιδέσμων ανατρέχει πέντε αιώνες πίσω ή και περισσότερο. Μερικές αυθεντίες τους συνιστούν ως ένα προσωρινό μέτρο και στην περιποίησι των νηπίων και των πολύ μικρών παιδιών, στα όποια υπάρχει μια μεγάλη πιθανότης η κήλη να θεραπευθή μόνη της. Ζώνες συνιστώνται επίσης για μερικά ηλικιωμένα άτομα, αν και αυτό συνέβαινε περισσότερο στο παρελθόν παρά τώρα. Μερικοί άνδρες προτιμούν ζώνες για το φόβο της εγχειρήσεως ή των εξόδων της, αλλ’ αυτές έχουν σαν αποτέλεσμα περισσότερες δυσκολίες, επειδή είναι ενοχλητικές στη χρήσι των (ειδικά σε ζεστό καιρό), έχουν ελάχιστη θεραπευτική αξία και κατά καιρούς τα πράγματα μπορούν να γίνουν χειρότερα.

Μερικοί γιατροί θεραπεύουν την κήλη με ενέσεις ειδικών χημικών ουσιών που προξενούν ίνωσι. Δηλαδή, προκαλούν άφθονη παραγωγή ινωδών ιστών που αναμένεται να κλείσουν το άνοιγμα της κήλης και να το θεραπεύσουν. Μερικοί λέγουν ότι αυτό παρουσιάζει πλεονεκτήματα σε ειδικές περιπτώσεις.

Οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν την εγχείρησι. Αλλά οι εκθέσεις δεν υπήρξαν και τόσο κολακευτικές για το χειρουργικό επάγγελμα ως σύνολο. Έτσι ο Καθηγητής Α. Α. Κουντς, μια αυθεντία των Ηνωμένων Πολιτειών επί του θέματος, στο βιβλίο του Κήλη (1963) ομιλεί για το ποσοστό των υποτροπών της κήλης. Κατ’ αυτόν, οι υποτροπές ποικίλλουν από 10 έως 30 τοις εκατό και περισσότερο, που εξαρτώνται από τον τύπο της εγχειρήσεως.a Είναι προφανές ότι όλοι οι χειρουργοί που κάνουν εγχειρήσεις κήλης δεν είναι τόσο επιδέξιοι όσο θα έπρεπε να είναι. Αναφέρει ότι, ενώ η κατάστασις βελτιώνεται, η αναλογία της υποτροπής εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλή και τονίζει την αναλογία στις ιδικές του περιπτώσεις εγχειρίσεως κήλης που είναι κάτω του ημίσεος του ενός τοις εκατό. Συμβουλεύει τους χειρουργούς που κάνουν εγχειρήσεις κήλης: «Κάνετε την εγχείρησι να προσαρμοσθή με τον ασθενή. Μη προσπαθείτε να προσαρμόσετε τον ασθενή με την εγχείρησι.»

Επίσης ο Καθηγητής Σ. Χ. Ουώς, γράφοντας στο περιοδικό Γκάυ’ς Χόσπιταλ Ρηπόρτς Νο 3, 1968, λέγει: «Τα αποτελέσματά μας αφήνουν πολλά ακόμα που πρέπει να επιτύχωμε. Ο Μαξ Παίητζ (1934), χειρουργός στο Νοσοκομείο του Αγίου Θωμά, κατέκρινε την αυτοϊκανοποίησι και επέσυρε την προσοχή στα κακά αποτελέσματα των συνηθισμένων εγχειρήσεων κήλης. Παρά τις αναρίθμητες τροποποιήσεις της τεχνικής των εγχειρήσεων κήλης κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια, οι υποτροπές εξακολουθούν να είναι πολύ κοινές.»

Οι εγχειρήσεις κήλης ανατρέχουν πίσω στην αρχαία Ανατολή. Εκείνος που έκαμε περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον στα μετέπειτα χρόνια ήταν ο Α. Παρέ του δεκάτου έκτου αιώνος, ο οποίος αναφέρεται ότι είπε: «Την κόβω και ο Θεός την θεραπεύει.» Οι σύγχρονες μέθοδοι είναι βασισμένες ως επί το πλείστον στις βελτιώσεις που έγιναν το 1890 περίπου από έναν Ιταλό χειρουργό, τον Ε. Μπασίνι, και από τον Ου. Χάλστεντ, έναν Αμερικανό χειρούργο.

Ένας πιο σύγχρονος μεταρρυθμιστής ήταν ο Ε. Ε. Σιουλντάις από το Τορόντο του Καναδά, ο οποίος ανέπτυξε το σύστημά του κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και του οποίου η κλινική συνεχίζει να ειδικεύεται μόνο σε εγχειρήσεις κήλης. Ανέπτυξε μια μέθοδο αναδιπλώσεως και ενισχύσεως χρησιμοποιώντας ατσάλινο σύρμα στους ενηλίκους και έντερο στα νήπια και τα παιδιά. Κατέβασε την αναλογία υποτροπής κήλης σε λιγώτερο από ένα τοις εκατό και είχε τόση εμπιστοσύνη στη μέθοδό του ώστε προσεφέρθη να επιδιορθώση οποιαδήποτε υποτροπή κήλης δωρεάν, όπως εξακολουθεί να κάνη η κλινική του μέχρι σήμερα.

Ένας χειρούργος γράφοντας στο περιοδικό Ουέστ Άφρικαν Μέντικαλ Τζόρναλ, του Δεκεμβρίου 1968, ανέφερε για επιτυχείς εκτελέσεις εκατοντάδων εγχειρήσεων κήλης μόνο με τοπική αναισθησία, όπως κάνει και η ως άνω αναφερθείσα κλινική. Χωρίς αμφιβολία γι’ αυτόν το λόγο οι ασθενείς σ’ αυτή την κλινική είναι σε θέσι να κάνουν ασκήσεις από την πρώτη μέρα μετά την εγχείρησι και να επιστρέφουν στο σπίτι τους την τρίτη μέρα. Αναμφιβόλως υποβοηθητικό πολύ για την επιτυχία αυτής της μεθόδου υπήρξε το γεγονός ότι από τους υπερτροφικούς ασθενείς απαιτείται να αδυνατίσουν προτού γίνουν δεκτοί και από τους καπνιστάς να σταματήσουν το κάπνισμα δυο εβδομάδες πριν από την εγχείρισι.

Μερικοί Συνιστούν Σωματική Άσκησι

Υπάρχουν μερικοί που τονίζουν ιδιαίτερα την αξία ωρισμένων ασκήσεων για τη θεραπεία της ανατάξιμης κήλης, δηλαδή της κήλης που επιδέχεται περιστολή σε άτομα που δεν έχουν περάσει την ακμή της ηλικίας των. Τέτοια κήλη είναι εκείνη που εξαφανίζεται όταν κάποιος πλαγιάση ή με μια ελαφρά πίεσι. Αν κάτω από τέτοιες συνθήκες δεν εξαφανισθή, τότε χαρακτηρίζεται ως μη ανατάξιμη ή περιεσφιγμένη κήλη, μια πιο σοβαρή κατάστασις.b

Οι υγιείς νέοι, των οποίων η κήλη δεν είναι τόσο ενοχλητική ή σοβαρής μορφής, θα ήταν καλό να θελήσουν να δοκιμάσουν τη μέθοδο των ασκήσεων για το πρόβλημά τους. Εννοείται ότι όλες οι ασκήσεις, που αναφέρθησαν προηγουμένως ως ενισχυτικές των μυών του υπογαστρίου, θα είναι υποβοηθητικές στην περιστολή της κήλης. Αλλ’ επιπρόσθετα υπάρχει μια ειδική ομάς ασκήσεων που είναι απαραίτητες στην περιστολή μιας κήλης και συγκεκριμένα εκείνες που ενισχύουν τους μυς των βουβώνων.

Πολύ υποβοηθητική για τέτοιες ασκήσεις είναι μια επικλινής σανίδα. Αυτή είναι μια σανίδα μήκους έξη ποδών και πλάτους 18 περίπου ιντσών, της οποίας το ένα άκρο ακουμπά στο πάτωμα και το άλλο είναι ανασηκωμένο περίπου ένα πόδι. Αυτό το υψηλότερο άκρο έχει μια λωρίδα γύρω του κάτω από την οποία μπορεί κανείς να βάλη τα πόδια του. Με τα χέρια σφιγμένα πίσω από το κεφάλι ο ασθενής προσπαθεί να σηκωθή σε μια καθιστή στάσι. Έπειτα από εκείνη τη στάσι προσπαθεί όσο μπορεί να στρέψη το σώμα του μια προς τα δεξιά και μια προς τα αριστερά με τα χέρια πάντοτε σφιγμένα πίσω από το κεφάλι του.

Μια παρόμοια άσκησις είναι να στρέφη κανείς προς τα δεξιά καθώς σηκώνεται όρθιος σ’ αυτή την επικλινή σανίδα και πότε προς τ’ αριστερά. Τέτοιες περιστροφικές ασκήσεις δυναμώνουν τους μυς των βουβώνων. Μια άλλη άσκησις είναι να ξαπλώση κανείς κάτω με την πλάτη στο πάτωμα και έπειτα, με τα πόδια του ανασηκωμένα, να προσπαθήση να μιμηθή τις κινήσεις που κάνει όταν κολυμπά. Μια άλλη είναι να καθήση στην καρέκλα και αφού τοποθετήση το αριστερό χέρι στο δεξιό γόνατο και το δεξιό χέρι στο αριστερό γόνατο και ν’ αντισταθή ή να προσπαθή ν’ αποχωρίση τα γόνατα ωθώντας τα προς τα έξω ενώ ανθίσταται στην ώθησι με τα πόδια του, όσο μπορεί. Εννοείται ότι όλες αυτές οι ασκήσεις απαιτούν αποφασιστικότητα, αλλ’ όσοι τις κάνουν βεβαιώνουν την αξία των.

Αφού η κήλη χαρακτηρίσθηκε ως μια από τις πιο κοινές ασθένειες του ανθρωπίνου γένους, φαίνεται ότι πιο πολλά θα μπορούσαν να γίνουν για να προληφθή τόσο η εμφάνισις όσο και η υποτροπή της. Επίσης τα γεγονότα φαίνεται να δείχνουν ότι, αν κάποιος αντιμετωπίζη ως απαραίτητη μια εγχείρησι κήλης, θα έκανε καλά να εκλέξη έναν καλό χειρούργο. Γι’ αυτό, ο καθένας που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα θα έκανε πολύ καλά να μελετήση τα υπέρ και τα κατά προτού αποφασίση τι πρέπει να κάμη γι’ αυτό το ζήτημα της κήλης.

[Υποσημειώσεις]