Ματιές στον Κόσμο

‘8.000 ΘΑΝΑΤΟΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ’

Η χρήση καπνού εξακολουθεί να ανησυχεί εκείνους που ασχολούνται με την υγεία και οι οποίοι οραματίζονται το μέλλον να διαγράφεται ζοφερό για τους καπνιστές. Στα επόμενα 25 χρόνια, υπολογίζεται ότι θα πεθάνουν 500 εκατομμύρια άνθρωποι εξαιτίας του καπνίσματος, προειδοποιεί μια πρόσφατη έρευνα που έκανε η WHO (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας). Οι έρευνες της WHO προβλέπουν ότι το κάπνισμα θα έχει γίνει η υπ’ αριθμόν ένα αιτία θανάτου στον κόσμο μέχρι το τέλος του αιώνα. «Σήμερα θα έχουμε 8.000 θανάτους την ημέρα από το κάπνισμα, αλλά όταν τα παιδιά γίνουν μεσήλικες θα έχουμε κάπου 28.000 θανάτους την ημέρα», είπε ένα εκπρόσωπος της WHO στο Παγκόσμιο Συνέδριο για τον Καπνό και την Υγεία, που έγινε στο Περθ της Αυστραλίας.

ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΠΕΡ ΖΕΥΓΟΥΣ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

Στις 13 Απριλίου 1990, το Ανώτατο Δικαστήριο του Σαν Φραντσίσκο, στην Καλιφόρνια, καταδίκασε το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Νοσοκομεία και Κλινικές του Σαν Φραντσίσκο) και έναν εξέχοντα χειρουργό μεταμόσχευσης νεφρού να πληρώσουν 500.000 δολάρια (περ. 84 εκατ. δρχ.). Οι ενάγοντες ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά, που στο μικρό τους γιο είχε γίνει μετάγγιση αίματος—παρά τη θέλησή τους—έπειτα από την επιτυχημένη μεταμόσχευση του νεφρού του πατέρα του στο δικό του σώμα. (Για Γραφικούς λόγους, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αρνούνται να κάνουν μεταγγίσεις αίματος, επιλέγοντας για τη φροντίδα της υγείας τους εναλλακτικές λύσεις που δεν περιλαμβάνουν αίμα.) «Από την πρώτη φορά που ήρθαν οι γονείς σε επαφή με το νοσοκομείο, και μέχρι το βράδυ της εγχείρησης, τους δινόταν η διαβεβαίωση ότι δεν θα γίνονταν μεταγγίσεις αίματος ούτε θα εκδίδονταν δικαστικές εντολές», είπε στο Ξύπνα! ένας από τους δικηγόρους που αντιπροσώπευαν το ζευγάρι. «Παρ’ όλα αυτά, σχεδόν από την αρχή, το νοσοκομείο έλαβε μέρος σ’ ένα δόλιο και κρυφό σχέδιο που έδειχνε απόλυτη περιφρόνηση προς τα στοιχειώδη δικαιώματα της οικογένειας». Παραβιάζοντας τη συμφωνία τους και χωρίς να ενημερώσει τους γονείς, ο χειρουργός έκανε ενέργειες για να πάρει δικαστική εντολή αρκετές μέρες πριν από τις εγχειρήσεις. Συνεπώς, οι ένορκοι έκριναν το νοσοκομείο ένοχο για παραβίαση των ομοσπονδιακών ατομικών δικαιωμάτων των γονέων και για απάτη, και επίσης έκρινε ένοχους τόσο το γιατρό όσο και το νοσοκομείο για σκόπιμη προδοσία εμπιστοσύνης. «Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά των Ηνωμένων Πολιτειών που βγαίνει απόφαση να πληρώσουν οι γιατροί αποζημίωση σε υπόθεση μετάγγισης αίματος που περιλαμβάνει Μάρτυρες», είπε ο δικηγόρος.

ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΣΟΥ Ή ΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μερικοί έφηβοι των πόλεων, παθιασμένοι με την αγορά ακριβών και υπερμοντέρνων ρούχων που κάνουν τους συνομηλίκους τους να τους ‘παραδέχονται’, πληρώνουν τα ρούχα αυτά με τη ζωή τους. Τα αθλητικά παπούτσια που κοστίζουν μέχρι και 175 δολάρια (περ. 30.000 δρχ.) και τα αθλητικά μπουφάν που κοστίζουν 200 δολάρια (περ. 35.000 δρχ.) μπορούν να κάνουν τους νεαρούς στόχο επίθεσης και ληστείας. Μερικά θύματα, προσπαθώντας απεγνωσμένα να μη χάσουν τα ρούχα που τους κόστισαν τόσα χρήματα, αντιστέκονται στους κλέφτες—και καταλήγουν να δεχτούν μερικές μαχαιριές ή σφαίρες. Ο απολογισμός σε θανάτους διαρκώς ανεβαίνει. Η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) σχολιάζει: «Τέτοιου είδους περιστατικά, όχι μόνο υπογραμμίζουν τις επιδημικές διαστάσεις που έχουν πάρει στη ζωή της πόλης το έγκλημα στους δρόμους και η βία, αλλά χρησιμεύουν και ως μέτρο σύγκρισης, δυσάρεστο βέβαια, για το τι είναι περισσότερο της μόδας στην περιοχή».

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΔΟΥΛΕΙΑ

Το επάγγελμα του δημοσιογράφου συνεπαγόταν ανέκαθεν σκληρή και παράλληλα πολύωρη δουλειά. Τώρα έχει αρχίσει να είναι και θανατηφόρο. Πέρσι, σκοτώθηκαν σ’ όλο τον κόσμο 53 δημοσιογράφοι—διπλάσιοι απ’ όσους είχαν σκοτωθεί το 1988. Εκείνοι που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο είναι οι ριψοκίνδυνοι ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι και φωτογράφοι. Αυτοί που πιθανότατα θα «τους λογοκρίνουν σκοτώνοντάς τους», είναι βαρόνοι των ναρκωτικών και στρατιωτικοί αρχηγοί, δήλωνε το άρθρο ενός συντάκτη στην εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). Όταν «κλείνουν το στόμα [των δημοσιογράφων], τους φυλακίζουν ή τους λογοκρίνουν, τότε έχουμε ελλιπή ενημέρωση και χάνονται στοιχεία».

Η ΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΘΕΛΕΙ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΑΜΙΑΣ

Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στην αυστραλέζικη εφημερίδα Κάθολικ Γουίκλι (Catholic Weekly) αποκάλυψε ότι το 70 τοις εκατό των Αυστραλών Καθολικών είναι υπέρ της κατάργησης του όρκου της αγαμίας που απαιτείται να δίνουν οι ιερείς τους. Αυτοί πιστεύουν ότι θα πρέπει να επιτρέπεται ο γάμος στους ιερείς. Ανάμεσα στους λόγους που εξέθεσαν ήταν ότι ο γάμος θα έδινε στους ιερείς έναν πιο «αξιόπιστο τρόπο ζωής» και ίσως θα τους έκανε να πλησιάζουν περισσότερο τους ενορίτες τους. Επίσης, μερικοί απ’ αυτούς που απάντησαν στη δημοσκόπηση είπαν πως με την κατάργηση των κανόνων της αγαμίας μπορεί να ήθελαν περισσότεροι νεαροί να γίνουν ιερείς. (Ο μέσος όρος ηλικίας των Καθολικών ιερέων στην Αυστραλία είναι προς το παρόν 63.) Ένας ιερέας εξέφρασε το παράπονο ότι όταν εκπαιδευόταν ο ίδιος για ιερέας, η τάξη του αποτελούνταν από 25 με 30 φοιτητές. Μόλις δέκα χρόνια αργότερα, ο αριθμός των φοιτητών είχε πέσει στους 12.

ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ ΔΙΑΖΥΓΙΩΝ

Τα διαζύγια στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας αυξήθηκαν από 49.300 το 1961 σε 128.700 το 1988, αναφέρει η εφημερίδα Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ (Frankfurter Allgemeine Zeitung). Τα μισά από τα διαζύγια διέλυσαν οικογένειες με παιδιά, επηρεάζοντας συνολικά 93.000 ανήλικα παιδιά. Οι γυναίκες που έκαναν αίτηση διαζυγίου ήταν διπλάσιες τον αριθμό από τους άντρες, και την έκαναν κυρίως μεταξύ του τέταρτου και του έκτου χρόνου του γάμου. Ο κοινωνιολόγος Πέτερ Χάρτμαν παρατήρησε ορισμένες διαφορές στα ποσοστά διαζυγίων. Οι πόλεις-κράτη Αμβούργο, Βρέμη και Βερολίνο έχουν αξιοσημείωτα υψηλά ποσοστά· σε περιοχές που πλήττονται από μακροχρόνια ανεργία παρατηρούνται υψηλότερα ποσοστά απ’ ό,τι σε ευημερούσες περιοχές. Το δημοσίευμα περιείχε και μια έκπληξη. Υπάρχει ελάχιστη διαφορά στα ποσοστά διαζυγίων ανάμεσα στις Καθολικές και στις Προτεσταντικές περιοχές.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΛΩΔΙΟ ΜΕ ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ

Η Αυστραλία ισχυρίζεται ότι κατέχει ένα ρεκόρ, έχει το μεγαλύτερο συνδετικό καλώδιο με οπτικές ίνες. Το τηλεπικοινωνιακό αυτό καλώδιο συνδέει τις πρωτεύουσες δύο πολιτειών της Αυστραλίας, την Αδελαΐδα και το Περθ, καλύπτει δηλαδή μια απόσταση 2.600 και πλέον χιλιομέτρων και διασχίζει την πεδιάδα Νουλαρμπόρ, μια ξακουστή άγονη και έρημη περιοχή. Ένας εκπρόσωπος του Τελεκόμ (Τηλεπικοινωνιακό σύστημα της Αυστραλίας) είπε στην εφημερίδα Δε Γουέστ Οστρέλιαν (The West Australian) ότι οι τηλεπικοινωνίες μέσω δορυφόρων είναι πια ξεπερασμένες, εφόσον τώρα υπάρχει η χρήση καλωδίων με οπτικές ίνες. Η ίδια εφημερίδα εξηγούσε ότι «το καλώδιο αυτό μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 8.000 τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, άλλες τόσες συνδέσεις με φαξ, καθώς και οπτικοακουστικές συνδιαλέξεις μέσα σε δυο μόνο δευτερόλεπτα. Όλα αυτά μεταδίδονται μ’ ένα καλώδιο που αποτελείται από 12 ίνες, η καθεμιά από τις οποίες έχει το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας». Το Τελεκόμ αναμένει ότι οι παρούσες αξιοσημείωτες δυνατότητες θα μπορούσαν ακόμα και να έχουν τετραπλασιαστεί γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

ΕΤΟΙΜΑ ΦΑΓΗΤΑ ΠΟΥ ΠΑΧΑΙΝΟΥΝ

Σε μερικά βιομηχανοποιημένα κράτη, όπου τα έτοιμα φαγητά έχουν γίνει τρόπος ζωής, τα σάντουιτς με κοτόπουλο ή ψάρι και οι «κροκέτες» από κοτόπουλο είναι πολύ δημοφιλή, επειδή πολλοί νομίζουν ότι αυτές οι εναλλακτικές επιλογές, αντί για το παραδοσιακό χάμπουργκερ, περιέχουν λίγες θερμίδες. Όμως μερικές φορές, αυτές οι τροφές μαγειρεύονται σε λάδια υψηλής περιεκτικότητας σε κεκορεσμένα λίπη. Εκτός απ’ αυτό, ένα έτοιμο σάντουιτς με κοτόπουλο περιέχει συχνά σε μεγάλο ποσοστό πέτσα κοτόπουλου, κι έτσι «μπορεί να περιέχει τόσα λίπη όσο ενάμισι κιλό παγωτό, ενώ μισή ντουζίνα ‘κροκέτες’ από κοτόπουλο μπορεί να έχουν περισσότερα λίπη από ένα χάμπουργκερ», λέει η εφημερίδα Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν (International Herald Tribune), αναφερόμενη σε μια πρόσφατη μελέτη που διεξήγαγε ο Ιατρικός Σύλλογος της Μασαχουσέτης. Τα υπερβολικά λίπη στη διατροφή συνδέονται με μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων διαβήτη, στεφανιαίας νόσου, υψηλής πίεσης, εγκεφαλικών επεισοδίων και παχυσαρκίας.

ΟΙ ΑΔΙΑΦΟΡΟΙ

Η θρησκευτική αδιαφορία έχει εξαπλωθεί πολύ σ’ όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα σε χώρες που παλιότερα αποτελούσαν προπύργια του Χριστιανικού κόσμου. Γράφοντας στην Καθολική εφημερίδα Ο Σταυρός (La Croix), ο Ιησουίτης Ξαβιέ Νικολά εκφράζει τη λύπη του γι’ αυτό το διογκούμενο πρόβλημα. Αυτός λέει ότι στο πέρασμα των αιώνων υπήρχαν ανέκαθεν πολλές διαμάχες ανάμεσα σε πιστούς και μη, για τα βασικά ερωτήματα σχετικά με τον Θεό, τη μετά θάνατο ζωή και τη θρησκεία. Σήμερα, όμως, υπάρχει μια τρίτη ομάδα—οι αδιάφοροι, αυτοί που δεν είναι ούτε υπέρ ούτε κατά της θρησκείας, που δεν τους απασχολούν τα βασικά ερωτήματα της ζωής. Ο ίδιος πιστεύει πως η εκκλησία δεν έχει συλλάβει πλήρως το μέγεθος της προσκόλλησης στα εγκόσμια που υπάρχει στην εποχή μας. Ο ίδιος ρωτάει: ‘Πώς μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι έχουμε τις απαντήσεις όταν δεν έχουν καν διατυπωθεί τα ερωτήματα;’

ΚΕΝΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΗΡΙΑ

«Το θρησκευτικό έθιμο σύμφωνα με το οποίο κάποιος εξομολογείται τις αμαρτίες του σ’ έναν ιερέα και λαβαίνει άφεση» έχει κατά μεγάλο μέρος εγκαταλειφθεί, αναφέρει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). «Η εγκατάλειψη λαβαίνει χώρα σιωπηλά, αυθόρμητα, χωρίς να την προωθεί κανείς και χωρίς συζήτηση». Μια μελέτη η οποία περιελάμβανε Καθολικούς που εκκλησιάζονταν αποκάλυψε ότι μόνο το 6 τοις εκατό πηγαίνουν για εξομολόγηση μια φορά το μήνα και μόνο το 1 τοις εκατό πηγαίνουν πιο συχνά απ’ αυτό, αν και πολλοί πηγαίνουν κάθε χρόνο τη Σαρακοστή, όταν είναι περίοδος μετάνοιας. Αυτή η εξέλιξη προβληματίζει τους εκκλησιαστικούς ηγέτες. Μερικοί λένε πως αυτό οφείλεται στη διαφωνία που υπάρχει με την απαγόρευση της Καθολικής Εκκλησίας για την αντισύλληψη, στην ολοένα και μεγαλύτερη έλλειψη πίστης στην κόλαση, στην απώλεια κάθε αίσθησης αμαρτίας και στη σύγχυση αναφορικά με το τι είναι σωστό και τι λάθος. Ωστόσο, η μελέτη έδειχνε ότι οι λαϊκοί «αποδίδουν την πτώση των εξομολογήσεων στην ικανότητα που έχουν οι ίδιοι να πετυχαίνουν συγχώρεση και συνδιαλλαγή καλύτερα με άλλους τρόπους», λέει η ίδια εφημερίδα. Και προσθέτει: «Οι ίδιοι οι Καθολικοί αμφισβητούν ολοένα και περισσότερο το αν η εξομολόγηση συμβάλλει σε γνήσια πνευματική μεταμόρφωση».