Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς να Φέρομαι στους Κακοδιάθετους Γονείς Μου;

«ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ μου», λέει η Κλόντια, «είναι ότι η μαμά μου αγχώνεται και εκνευρίζεται.a Μια μέρα με ρώτησε πώς πήγε το μάθημα πιάνου που έκανα. Της είπα απλώς ότι πήγε καλά και πήγα μέσα να κάνω εξάσκηση στο πιάνο. Η μαμά μπήκε μέσα, είπε θυμωμένα ότι ήμουν αγενής, και μετά έφυγε οργισμένη. Εγώ αναστατώθηκα, χτύπησα με δύναμη το πιάνο και έτρεξα στο δωμάτιό μου. Ύστερα η μαμά ήρθε και με μάλωσε επειδή χτύπησα το πιάνο».

Οι γονείς μπορεί να είναι πραγματικά ευέξαπτοι όταν έχουν άσχημη διάθεση. Μερικές φορές μπορεί να νομίζεις ότι είναι σαν να περπατάς σε τεντωμένο σχοινί όταν βρίσκεσαι κοντά τους, περιμένοντας νευρικά την επόμενη φορά που θα σε επικρίνουν, θα σου βάλουν τις φωνές ή ακόμα και θα σε κατηγορήσουν. Το άρθρο «Γιατί Είναι οι Γονείς μου Τόσο Κακοδιάθετοι;» στο προηγούμενο τεύχος του Ξύπνα! έδειξε, ωστόσο, ότι είναι εντελώς φυσιολογικό για τους γονείς να είναι κακοδιάθετοι κάπου-κάπου. Συχνά ευθύνεται το άγχος, η κόπωση, η κακή υγεία και οι πιέσεις της ζωής.b Το να το ξέρεις αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να καταλαβαίνεις τους γονείς σου. (Παράβαλε Παροιμίαι 19:11, ΜΝΚ). Όμως αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι μερικές φορές μπορεί να αντιμετωπίζεις δυσκολίες όσον αφορά το πώς να τους φέρεσαι. Τι μπορείς να κάνεις για να βελτιώσεις τα πράγματα;

Προειδοποιητικά Σήματα

Το εδάφιο Παροιμίαι 24:3, ΜΝΚ, λέει: ‘Με τη σοφία θα οικοδομηθεί ένα σπίτι, και με τη διάκριση θα αποδειχτεί σταθερά εδραιωμένο’. Σε αρμονία με αυτή την αρχή, ένα πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι να προσπαθείς να διακρίνεις πότε οι γονείς σου έχουν άσχημη διάθεση. Ο ψαλμωδός είπε για την κατάθλιψη που ένιωθε ο ίδιος: ‘Όλη την ημέρα περπατώ σκυθρωπός’. (Ψαλμός 38:6) Ένα παρατηρητικό άτομο θα είχε σίγουρα αντιληφτεί ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με αυτόν! Με παρόμοιο τρόπο, ένας γονέας θα δίνει συνήθως ξεκάθαρες ενδείξεις για το ότι, αυτός ή αυτή, δεν είναι ευδιάθετος.

Έτσι, οι νεαροί συγγραφείς του Βιβλίου των Παιδιών για τους Γονείς (The Kids’ Book About Parents) συνέταξαν έναν κατάλογο με συνηθισμένα προειδοποιητικά σήματα τα οποία οι νεαροί πρέπει να είναι άγρυπνοι να διακρίνουν. Ανάμεσα στα πράγματα που αναφέρονταν ήταν γονείς ‘που τρώνε πολύ, δεν μιλάνε, πάνε νωρίς για ύπνο, δεν χαιρετάνε όταν έρχονται στο σπίτι από τη δουλειά, μιλάνε απότομα σε όλους, αγνοούν τις ερωτήσεις σου’ και ‘κοιτάνε με απλανές βλέμμα στην τηλεόραση’. Σε άλλες οικογένειες, μπορεί να προβλεφτεί ότι οι γονείς θα είναι ευέξαπτοι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις—όπως όταν πρέπει να πληρωθούν λογαριασμοί. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, αν έχεις παρατηρητικότητα μπορεί να είσαι σε θέση να αναγνωρίζεις τα προειδοποιητικά σήματα των γονέων σου.

‘Μήπως Κάτι Δεν Πάει Καλά;’

Τι κάνεις, λοιπόν, όταν αντιλαμβάνεσαι ότι ένας από τους γονείς σου είναι κακόκεφος; Τρέχεις να κρυφτείς; Όχι απαραίτητα. Το εδάφιο Παροιμίαι 15:20 λέει: ‘Ο σοφός γιος κάνει τον πατέρα να χαίρεται’. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να φορτωθείς τα προβλήματα των γονέων σου, προβλήματα που είναι για ενηλίκους. Στο κάτω-κάτω, κάθε γονέας πρέπει ‘να βαστάξει το δικό του φορτίο’. (Γαλάτες 6:5) Αλλά μπορείς τουλάχιστον να δείξεις κάποιο ενδιαφέρον για αυτά. Για παράδειγμα, θα μπορούσες με διακριτικότητα να ρωτήσεις: ‘Μήπως κάτι δεν πάει καλά;’ (Παράβαλε Νεεμίας 2:1, 2). Ίσως να μπορείς να κάνεις ελάχιστα πράγματα ή να μην μπορείς να κάνεις τίποτα για να αλλάξεις την κατάσταση, αλλά ίσως αυτοί εκτιμήσουν το στοργικό σου ενδιαφέρον για την ευημερία τους.

Να πώς προτείνει μια νεαρή, η Κάμα, να χειρίζεσαι τα ζητήματα όταν ένας κακοδιάθετος γονέας φτάνει στο σπίτι: «Αφού χαιρετήσεις, πήγαινε στο δωμάτιό σου για λίγο, μέχρι να ηρεμήσουν οι γονείς σου. Μετά βγες έξω και ρώτησέ τους τι δεν πάει καλά και πώς πέρασαν τη μέρα τους . . . Δες αν θέλουν να κάνεις κάτι». Μερικές φορές, το να δείχνεις απλώς σε αυτόν το γονέα την απαραίτητη προσοχή ή στοργή μπορεί να του αλλάξει γρήγορα την άσχημη διάθεση.

Στο βιβλίο της Οι Γονείς μου με Τρελαίνουν (My Parents Are Driving Me Crazy), η Δρ Τζόις Βεντράλ λέει πώς μια έφηβη, η Ντίνα, αντέδρασε στη θυμωμένη διάθεση της μητέρας της. Η Ντίνα λέει: «Όταν βγήκα [από το δωμάτιό μου] και είδα το σκυθρωπό πρόσωπό της, την άρπαξα και την αγκάλιασα σφιχτά προτού μπορέσει να κάνει τίποτα για να με σταματήσει. Μετά της έδωσα ένα δυνατό φιλί, και είπα: ‘Σε αγαπάω μαμά’. Θα έπρεπε να δείτε πώς άλλαξε η διάθεσή της—στη στιγμή». Η Δρ Βεντράλ συμπεραίνει: «Το τέλειο φάρμακο για ένα σκυθρωπό γονέα είναι η στοργή. . . . Η στοργή φτιάχνει πραγματικά τη διάθεση». Η Αγία Γραφή το θέτει ως εξής: «Η αγάπη εποικοδομεί».—1 Κορινθίους 8:1.

Μερικές φορές, όμως, οι γονείς σου φαίνεται πως εκνευρίζονται με εσένα προσωπικά. Αν δεν ξέρεις με βεβαιότητα το γιατί, προσπάθησε να ενθαρρύνεις τους γονείς σου να μιλήσουν ώστε να μπορέσουν να εξωτερικεύσουν οποιοδήποτε παράπονό τους. (Παράβαλε Παροιμίαι 20:5, ΜΝΚ). Ένα νεαρό κορίτσι που λεγόταν Ρουθ, για παράδειγμα, παρατήρησε ότι αυτή και ο πατέρας της «αποξενώνονταν όλο και περισσότερο ο ένας από τον άλλον» και ότι εκείνος είχε γίνει υπερβολικά επικριτικός για τους βαθμούς της. Αφού είχαν εξετάσει ως οικογένεια ένα άρθρο «Οι Νεαροί Ρωτούν . . .», η Ρουθ ρώτησε τι ήταν αυτό που ενοχλούσε τον πατέρα της. «Διαπιστώσαμε ότι ο μπαμπάς προσπαθούσε να πετύχει μέσω των παιδιών του, εφόσον εκείνος είχε αναγκαστεί να σταματήσει το σχολείο. Ήθελε να παίρνουμε άριστα στον έλεγχο». Όταν η Ρουθ έπαιρνε βαθμούς μικρότερους από τους αναμενόμενους, εκείνος θύμωνε. Το αποτέλεσμα της συζήτησής τους; «Με βοήθησε να δω τα πράγματα από τη δική του άποψη», λέει η ίδια. Φυσικά, ο πατέρας της έπρεπε επίσης να κάνει μερικές προσαρμογές στον τρόπο σκέψης του. Η Ρουθ αναφέρει: «Τα πράγματα έχουν αρχίσει να βελτιώνονται».

Έχοντας και εσύ μια παρόμοια συζήτηση, μπορεί να διαπιστώσεις ότι οι γονείς σου έχουν βάσιμους λόγους για να εκνευρίζονται με εσένα. Μπορεί να φταίει ένα πολύ απλό πράγμα, όπως το ότι ξεχνάς να κάνεις κάποια δουλειά του σπιτιού που σου έχει ανατεθεί. Το εδάφιο Παροιμίαι 10:5, ΜΝΚ, υπενθυμίζει: ‘Ο γιος που ενεργεί με ενόραση συνάγει στη διάρκεια του καλοκαιριού· ο γιος που ενεργεί αδιάντροπα κοιμάται βαθιά στη διάρκεια του θερισμού’. Πιθανώς περισσότερη επιμέλεια από μέρους σου θα μπορούσε να κάνει πολλά για να βελτιώσει τη διάθεση των γονέων σου.

Να Ενεργείς με Σύνεση!

Ωστόσο, μερικές φορές ένας γονέας απλώς δεν είναι διατεθειμένος να συζητήσει ανοιχτά μαζί σου, και αντιμετωπίζει με θυμό ή αντίσταση όλες τις προσπάθειες να τον ή την ενθαρρύνεις να το κάνει αυτό. Τι μπορείς να κάνεις τότε; Η Αγία Γραφή μάς λέει για το πώς ο Δαβίδ, όταν ήταν νεαρός, αντιμετώπισε μια παρόμοια λεπτή κατάσταση. Όταν ήταν νεαρός, ο Δαβίδ εργαζόταν στην αυλή του Βασιλιά Σαούλ ως μουσικός. Εντούτοις, ο Σαούλ είχε πολλές απρόβλεπτες διακυμάνσεις στη διάθεσή του και εκρήξεις θυμού. Μάλιστα, σε μια περίπτωση ο Σαούλ προσπάθησε να καρφώσει τον Δαβίδ στον τοίχο με ένα δόρυ! Παρατήρησε, όμως, τι λέει η Αγία Γραφή στο εδάφιο 1 Σαμουήλ 18:14, ΜΝΚ, για τη συμπεριφορά του Δαβίδ: ‘Και ο Δαβίδ συνεχώς ενεργούσε με σύνεση σε όλες τις οδούς του, και ο Ιεχωβά ήταν μαζί του’.

Λίγοι γονείς είναι τόσο οξύθυμοι όσο ο Βασιλιάς Σαούλ. Εντούτοις, ίσως είναι απαραίτητο να εκδηλώνεις σύνεση στον τρόπο που τους φέρεσαι. Για παράδειγμα, ο νεαρός Σαμ λέει: «Ο πατέρας μου δεν είναι Χριστιανός, και έχει πολύ ευέξαπτο χαρακτήρα! Όταν θυμώνει με κάποιον, αρχίζει στην κυριολεξία να ουρλιάζει. Πρέπει να προσέχει πολύ κανείς το τι λέει και τι κάνει. Πρέπει να προσπαθεί να μην τον ενοχλεί». Η Αγία Γραφή το θέτει ως εξής: ‘Διορατικός είναι εκείνος που βλέπει τη συμφορά και κρύβεται’.—Παροιμίαι 22:3, ΜΝΚ.

Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι πρέπει να αποφεύγεις τους γονείς σου. Προσπάθησε να εκδηλώνεις όσο το δυνατόν περισσότερη θέρμη και φιλικότητα. Αν ενοχλείς ένα σκυθρωπό γονέα με περιττές ερωτήσεις ή με μικροπροβλήματα που θα μπορούσαν να συζητηθούν μια άλλη φορά, μπορεί να πηγαίνεις γυρεύοντας για φασαρίες. (Παράβαλε Παροιμίαι 15:23, ΜΝΚ· 25:11, ΜΝΚ). Μάλιστα, όταν βρίσκονται σε υπερένταση και είναι κουρασμένοι, μπορεί ακόμα να αισθάνονται σαν το δίκαιο άνθρωπο Ιώβ όταν ρώτησε: ‘Για πόσο καιρό θα συνεχίσετε να εκνευρίζετε την ψυχή μου;’ (Ιώβ 19:2, ΜΝΚ) Συνεπώς θα ήταν σοφό εκ μέρους σου να αποφεύγεις οποιεσδήποτε εκνευριστικές συνήθειες που ξέρεις ότι εξοργίζουν τους γονείς σου—όπως όταν κάνεις θορύβους με τις τσιχλόφουσκες ή όταν τρίζεις τα δάχτυλά σου. Παρόμοια, θα ήταν απερίσκεπτο από μέρους σου να ανοίγεις το στερεοφωνικό σου στη διαπασών ή να βάζεις τη φωνή της τηλεόρασης στο τέρμα.

Ένας άλλος τρόπος για να ενεργείς με σύνεση είναι να αναλαμβάνεις την πρωτοβουλία. Μήπως έχει η μαμά σου πάντα άσχημη διάθεση όταν επιστρέφει στο σπίτι από τη δουλειά; Αν έρθεις εσύ πρώτα στο σπίτι, γιατί να μη στρώσεις το τραπέζι, να βγάλεις έξω τα σκουπίδια ή να πλύνεις τα πιάτα; Χαιρέτησε τη μαμά σου στοργικά. Τέτοιες χειρονομίες μπορεί να την κάνουν να ανυπομονεί να γυρίσει στο σπίτι. Μια έφηβη, που ονομάζεται Τζούλι, αναλαμβάνει τέτοιες πρωτοβουλίες. Η ίδια λέει: «Η μαμά μου οδηγεί σχολικό λεωφορείο, και συνήθως επιστρέφει στο σπίτι αναστατωμένη. Έτσι πρέπει να περνάω απαρατήρητη. Απλώς δεν μπλέκομαι στα πόδια της μέχρι να ηρεμήσει. Κατόπιν θα προσέξω τα παιδιά ή θα καθαρίσω ή θα κάνω κάτι άλλο για αυτήν».

Όσο και αν προσπαθείς να το αποφύγεις, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκύψουν μερικές συγκρούσεις όταν οι γονείς είναι ευέξαπτοι ή εκνευρισμένοι. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, το να εφαρμόσεις τις αρχές της Αγίας Γραφής μπορεί να σε βοηθήσει να αποφύγεις να κάνεις μια κακή κατάσταση ακόμα χειρότερη. Το εδάφιο Παροιμίαι 15:1, για παράδειγμα, λέει: ‘Η γλυκιά απόκριση καταπραΰνει θυμό, αλλά ο λυπηρός λόγος διεγείρει οργή’. Επιπρόσθετη καθοδήγηση δίνεται στο εδάφιο Παροιμίαι 17:27, ΜΝΚ, το οποίο λέει: ‘Όποιος συγκρατεί τα λόγια του διακατέχεται από γνώση, και αυτός που έχει διάκριση έχει ήρεμο πνεύμα’. Να θυμάσαι, επίσης, ότι, ενώ οι γονείς έχουν όντως άσχημη διάθεση κατά καιρούς, πιθανότατα υπάρχουν και περιπτώσεις που είναι ευχάριστοι, ευδιάθετοι, χαρούμενοι που σε έχουν κοντά τους. Να θεωρείς πολύτιμες αυτές τις στιγμές, και να τις χρησιμοποιείς ως ευκαιρία για να αναπτύσσεις καλές σχέσεις με τους γονείς σου. Αυτό θα κάνει τις δύσκολες ώρες λιγότερο δύσκολες.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Οι εργαζόμενοι γονείς το εκτιμούν όταν τα παιδιά τους βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού