Επίσκεψη στους Ορεινούς Γορίλες

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Τανζανία

ΜΟΝΟ 320 περίπου ζουν στην ηφαιστειογενή περιοχή στα σύνορα της Ρουάντας με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Άλλοι 300 ζουν στα αδιάβατα δάση της Ουγκάντας. Είναι οι ορεινοί γορίλες—ανήκουν στα ζώα που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης στον κόσμο!

Η Αμερικανίδα ζωολόγος Ντάιαν Φόσι συνέβαλε καθοριστικά στην αφύπνιση της κοινής γνώμης αναφορικά με την τύχη αυτών των πλασμάτων. Η Φόσι ήρθε στην Αφρική στα τέλη της δεκαετίας του 1960 για να μελετήσει τους ορεινούς γορίλες. Τότε οι γορίλες εξαφανίζονταν με γοργό ρυθμό εξαιτίας της λαθροθηρίας. Η θαρραλέα επιστήμονας άρχισε να ζει σχεδόν σαν ερημίτης στα όρη Βιρούνγκα και έγινε γρήγορα φίλη με τους γορίλες που ζούσαν εκεί. Η Φόσι δημοσίευσε τα συμπεράσματά της σε άρθρα περιοδικών και στο βιβλίο Γορίλες στην Ομίχλη (Gorillas in the Mist). Καθώς ο καιρός περνούσε, γινόταν ολοένα και πιο αποφασισμένη να προστατέψει τους τριχωτούς φίλους της, και κυριολεκτικά κήρυξε τον πόλεμο στους λαθροκυνηγούς. Ωστόσο, έπεσε θύμα της ίδιας τής εκστρατείας της και δολοφονήθηκε από έναν άγνωστο κακοποιό το 1985.

Παρακινημένοι από την ελπίδα να δούμε αυτά τα ειρηνικά πλάσματα με τα ίδια μας τα μάτια, το 1993 η σύζυγός μου και εγώ πήραμε την τολμηρή απόφαση να μπούμε στο φυσικό περιβάλλον του γορίλα. Ας μας επιτραπεί να ξαναζήσουμε με τη φαντασία μας την περιπέτειά μας.

Η περιπέτειά μας αρχίζει καθώς ανεβαίνουμε με τους οδηγούς μας από τους πρόποδες του ηφαιστείου Βισόκε, που έχει ύψος 3.700 μέτρα, για να φτάσουμε έπειτα από μια ώρα στην άκρη του Εθνικού Πάρκου Ηφαιστείων της Ρουάντας. Ενώ κάνουμε ένα απαραίτητο διάλειμμα, οι οδηγοί μας εξηγούν πώς πρέπει να φερθούμε όταν βρεθούμε κοντά στους γορίλες. Μας λένε ότι μόνο οχτώ επισκέπτες την ημέρα επιτρέπεται να βλέπουν αυτή τη συγκεκριμένη ομάδα ζώων. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο να εκτεθούν οι γορίλες σε αρρώστιες και επίσης αποτρέπει τυχόν διαταραχές στη συμπεριφορά τους.

«Μόλις μπούμε στο δάσος», μας υπενθυμίζει ένας οδηγός, «πρέπει να μιλάμε χαμηλόφωνα. Αυτό θα μας βοηθήσει να παρατηρήσουμε τα άλλα ζώα και τα πουλιά που υπάρχουν στο δάσος, επειδή εκτός από τους ορεινούς γορίλες υπάρχουν επίσης κερκοπίθηκοι, ντουίκερ, μπούσμπακ, ελέφαντες, ακόμα και βουβάλια».

Επίσης μας προειδοποιούν ότι στο πάρκο υπάρχουν τσουκνίδες και μυρμήγκια που τσιμπάνε, και ότι ίσως χρειαστεί να περπατήσουμε σε ομιχλώδεις και λασπερές θαμνώδεις περιοχές. Η σύζυγός μου και εγώ αλληλοκοιταζόμαστε. Δεν είμαστε εξοπλισμένοι για κάτι τέτοιο! Αλλά οι φιλικοί οδηγοί μάς βοηθούν δανείζοντάς μας αδιάβροχα και μπότες.

Κατόπιν, ο οδηγός μας εξηγεί πως οι γορίλες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις ανθρώπινες ασθένειες και πως, για να τους προστατέψουμε, όποιος είναι άρρωστος ή γνωρίζει ότι ίσως έχει κάποια μολυσματική ασθένεια πρέπει να μείνει πίσω. «Αν σας έρθει να βήξετε ή να φταρνιστείτε ενώ θα είμαστε με τους γορίλες, σας παρακαλούμε να γυρίσετε από την άλλη μεριά και να προσπαθήσετε να σκεπάσετε τη μύτη και το στόμα σας», λέει ένας από τους οδηγούς. «Να θυμάστε! Είμαστε απλώς καλεσμένοι στο ομιχλώδες σπίτι τους».

Τόσο Κοντά Ώστε Μπορούμε να τους Αγγίξουμε!

Η ανάβαση γίνεται ολοένα και πιο απότομη. Φτάνουμε σε υψόμετρο 3.000 μέτρων. Ο αέρας είναι αραιός, πράγμα που δυσκολεύει αρκετά την αναπνοή, και τα μονοπάτια είναι στενά. Αλλά μπορούμε να απολαύσουμε το όμορφο δέντρο χαγκένια, με τα οριζόντια κλαδιά του, το οποίο είναι φορτωμένο με πυκνά βρύα, φτέρες και ορχιδέες. Αυτό δίνει στο δάσος μια παραδεισένια ομορφιά.

Οι οδηγοί αρχίζουν τώρα να ψάχνουν για το σημείο στο οποίο είχαν δει τους γορίλες την προηγούμενη μέρα, αν και οι γορίλες μετακινούνται συνέχεια ψάχνοντας για φρέσκια τροφή. «Κοιτάξτε εκεί!» αναφωνεί κάποιος. Πάνω στη μαλακή βλάστηση βρίσκεται το κρεβάτι, ή η φωλιά, του γορίλα με την ασημένια ράχη.

«Τον λένε Ουμουγκόμε», εξηγεί ο οδηγός. «Όταν ο αρσενικός γορίλας γίνει περίπου 14 ετών, η ράχη του γίνεται ασημόλευκη. Τότε θεωρείται αρχηγός της ομάδας. Μόνο ο γορίλας με την ασημένια ράχη ζευγαρώνει με όλους τους θηλυκούς γορίλες. Οι νεότεροι που προσπαθούν να ζευγαρώσουν απορρίπτονται αμέσως! Ωστόσο, αν κάποιος αντίπαλος κατορθώσει να σκοτώσει το γορίλα με την ασημένια ράχη, σκοτώνει επίσης και όλους τους απογόνους του. Κατόπιν, ο νέος αρχηγός αναλαμβάνει την ηγεσία και αποκτά απογόνους σμίγοντας με τα θηλυκά της ομάδας».

«Πόσο ζει ένας γορίλας;» ρωτάει κάποιος από την ομάδα μας καθώς ακολουθούμε τους οδηγούς μέσα σε ένα όμορφο δάσος με μπαμπού.

«Μέχρι και 40 χρόνια» είναι η χαμηλόφωνη απάντηση.

«Σουτ! Σουτ!» ψιθυρίζει κάποιος, καθώς ακούγεται ένας υπόκωφος βρυχηθμός. «Τι ήταν αυτό; Γορίλας;» Όχι, αλλά ένας από τους οδηγούς που βρυχάται σαν γορίλας για να κάνει κάποιον γορίλα να απαντήσει. Πρέπει να είμαστε πολύ κοντά!

Πράγματι, μόλις 5 μέτρα παραπέρα, υπάρχουν περίπου 30 γορίλες! Οι οδηγοί μάς λένε να καθήσουμε κάτω και να κάνουμε ησυχία. «Μην τους δείχνετε με το δάχτυλο», λέει παρακλητικά κάποιος οδηγός, «επειδή μπορεί να νομίζουν ότι τους πετάτε κάτι. Σας παρακαλώ μη φωνάζετε. Όταν βγάζετε φωτογραφίες, να κινείστε αργά και προσεκτικά και να μη χρησιμοποιείτε φλας».

Είμαστε τόσο κοντά ώστε μπορούμε να τους αγγίξουμε! Αλλά προτού προλάβει κανείς να πραγματοποιήσει αυτή την επιθυμία, ένας από τους οδηγούς ψιθυρίζει: «Μην τους αγγίξετε!» Δεν πρόλαβε να τελειώσει τα λόγια του και δύο μικροί γορίλες πλησιάζουν για να μας παρατηρήσουν. Ο οδηγός χτυπάει ελαφρά με ένα μικρό κλαδί τα περίεργα μικρά και εκείνα κατηφορίζουν την πλαγιά, παλεύοντας σαν παιδάκια. Όταν το παιχνίδι γίνεται πολύ άγριο παρεμβαίνει η «μαμά».

Ο γορίλας με την ασημένια ράχη μάς παρακολουθεί από απόσταση. Ξαφνικά, έρχεται προς το μέρος μας και κάθεται κάτω, μόλις λίγα μέτρα μακριά μας. Είναι τεράστιος και πρέπει να ζυγίζει γύρω στα 200 κιλά! Είναι τόσο απασχολημένος με το φαγητό του ώστε δεν μας δίνει μεγάλη προσοχή, αν και μας παρακολουθεί με την άκρη του ματιού του. Στην πραγματικότητα, το φαγητό είναι η κύρια απασχόληση του γορίλα! Ένας γορίλας με ασημένια ράχη καταναλώνει μέχρι και 30 κιλά τροφή κάθε μέρα. Και κάθε ζώο στην ομάδα είναι απασχολημένο ψάχνοντας για τροφή από το πρωί μέχρι το βράδυ. Μερικές φορές, κάποιος μπορεί να τους δει να τσακώνονται για διάφορες «λιχουδιές» που βρίσκουν.

Το αγαπημένο τους φαγητό είναι το εσωτερικό τμήμα ενός φυτού που ονομάζεται γιγαντιαίο σενέκιο. Τους αρέσει επίσης το αγριοσέλινο, οι ρίζες ορισμένων φυτών και τα βλαστάρια μπαμπού. Μερικές φορές μάλιστα φτιάχνουν μια «σαλάτα», αναμειγνύοντας βλαστάρια μπαμπού με πράσινα φύλλα από αγκάθια, τσουκνίδες, γάλια και διάφορες ρίζες και αναρριχώμενα φυτά. «Γιατί όταν οι γορίλες κόβουν και καθαρίζουν τις τσουκνίδες δεν νιώθουν το τσίμπημα;» ρωτάει κάποιος. Ένας οδηγός εξηγεί: «Οι παλάμες τους έχουν εσωτερικά ένα παχύ στρώμα δέρματος».

Απολαμβάνουμε αυτή την ειρηνική σκηνή όταν, ξαφνικά, το τεράστιο αρσενικό σηκώνεται όρθιο, χτυπάει το στήθος του με τις γροθιές του και βγάζει μια τρομακτική κραυγή που σου παγώνει το αίμα! Αρχίζει να κυνηγάει έναν οδηγό και σταματάει απότομα λίγο πριν τον φτάσει. Ρίχνει στον οδηγό μια άγρια ματιά! Αλλά ο οδηγός μας δεν πανικοβάλλεται. Αντίθετα, κάθεται με τα γόνατα λυγισμένα, γρυλίζει και κινείται αργά αργά προς τα πίσω. Φαίνεται ότι ο γορίλας με την ασημένια ράχη ήθελε απλώς να μας εντυπωσιάσει με την ισχύ και τη δύναμή του. Και πιστέψτε με, τα κατάφερε!

Τώρα οι οδηγοί μάς κάνουν νόημα ότι πρέπει να ετοιμαστούμε για να φύγουμε. Περάσαμε λίγο παραπάνω από μια ώρα με αυτά τα υπέροχα, ειρηνικά πλάσματα, ως φιλοξενούμενοι «στην ομίχλη». Αν και σύντομη, η επίσκεψή μας ήταν μια από τις πιο αξέχαστες εμπειρίες μας. Δεν μπορούμε παρά να σκεφτούμε την υπόσχεση που δίνει η Αγία Γραφή αναφορικά με τον ερχόμενο νέο κόσμο, στον οποίο ο άνθρωπος και τα ζώα θα συνυπάρχουν για πάντα ειρηνικά!—Ησαΐας 11:6-9.

[Χάρτες στη σελίδα 18]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Η Περιοχή του Ορεινού Γορίλα

ΛΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΟΝΓΚΟ

Λίμνη Κίβου

ΟΥΓΚΑΝΤΑ

ΡΟΥΑΝΤΑ

ΑΦΡΙΚΗ

Περιοχή σε Μεγέθυνση

[Ευχαριστίες στη σελίδα 18]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.