Αιρέσεις—Τι Είναι;

ΗΤΑΝ 28 Φεβρουαρίου 1993—εκατό και πλέον εκπρόσωποι του νόμου εισέβαλαν μέσα στον περίβολο μερικών κτιρίων που στέγαζαν δεκάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά. Σκοπός τους ήταν η διενέργεια έρευνας για παράνομα όπλα και η σύλληψη ενός ύποπτου κακοποιού. Όμως, έμειναν εμβρόντητοι όταν δέχτηκαν καταιγισμό πυρών από το εσωτερικό των κτιρίων. Ανταπέδωσαν τα πυρά.

Η συμπλοκή έληξε με δέκα νεκρούς και αρκετούς τραυματίες. Στη συνέχεια, επί 50 ημέρες, εκατοντάδες όργανα της τάξης πολιορκούσαν το συγκρότημα των κτιρίων διαθέτοντας αρκετά όπλα για να διεξαγάγουν ένα μικρό πόλεμο. Η αναμονή τερματίστηκε με μια αποφασιστική αναμέτρηση που άφησε 86 νεκρούς, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον και 17 παιδιά.

Αλλά ποιος ήταν ο εχθρός; Μήπως ο στρατός μιας σπείρας ναρκωτικών; Μήπως μια ομάδα ανταρτών; Όχι. Όπως ίσως γνωρίζετε, ο «εχθρός» ήταν μια ομάδα θρησκευόμενων πιστών που αποτελούσαν μέλη κάποιας αίρεσης. Η τραγωδία τους έκανε μια άσημη κοινότητα στις πεδιάδες του κεντρικού Τέξας, στις Η.Π.Α., επίκεντρο της διεθνούς προσοχής. Τα μέσα ενημέρωσης κατέκλυσαν τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές συχνότητες αλλά και τον τύπο με καταιγισμό εκθέσεων, αναλύσεων και σχολιασμών για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι φανατικές αιρέσεις.

Θύμησαν στο κοινό προηγούμενα περιστατικά κατά τα οποία μέλη αιρέσεων οδηγήθηκαν στο θάνατο από τους ηγέτες τους: οι φόνοι του Μάνσον στην Καλιφόρνια το 1969· η μαζική αυτοκτονία των μελών μιας αίρεσης στο Τζόουνσταουν της Γουιάνας το 1978· μια συμφωνία δολοφονίας-αυτοκτονίας που κατέστρωσε η ηγέτιδα κάποιας αίρεσης στην Κορέα, η Πακ Σουν-τζα, το 1987, με αποτέλεσμα το θάνατο 32 μελών της αίρεσης. Είναι σημαντικό το ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους ισχυρίζονταν ότι ήταν Χριστιανοί και ομολογούσαν ότι πίστευαν στην Αγία Γραφή.

Εύλογα, πολλοί που σέβονται την Αγία Γραφή ως Λόγο του Θεού νιώθουν αποτροπιασμό για το σκανδαλώδη τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν εσφαλμένα την Αγία Γραφή αυτές οι αιρέσεις. Ως αποτέλεσμα, στην πάροδο των ετών έχουν ιδρυθεί εκατοντάδες οργανώσεις με σκοπό την παρακολούθηση των αιρέσεων και την αποκάλυψη των επικίνδυνων συνηθειών τους. Ειδικοί στο θέμα της συμπεριφοράς των αιρέσεων προβλέπουν ότι ο ερχομός της νέας χιλιετηρίδας σε μερικά χρόνια μπορεί να πυροδοτήσει τον πολλαπλασιασμό των αιρέσεων. Ένα ειδησεογραφικό περιοδικό επισήμανε ότι, σύμφωνα με αντιαιρετικές ομάδες, υπάρχουν χιλιάδες αιρέσεις «που καραδοκούν να αρπάξουν το σώμα σας, να αποκτήσουν τον έλεγχο του μυαλού σας, να διαφθείρουν την ψυχή σας. . . . Λίγες είναι ένοπλες αλλά οι περισσότερες θεωρούνται επικίνδυνες. Θα σας εξαπατήσουν και θα σας απογυμνώσουν, θα σας παντρέψουν και θα σας θάψουν».

Τι Είναι Αίρεση;

Ο όρος «αίρεση» χρησιμοποιείται με μια διευρυμένη έννοια από πολλούς που ίσως δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τις προεκτάσεις του. Για την αποφυγή κάθε σύγχυσης, μερικοί θεολόγοι στην πραγματικότητα αποφεύγουν να χρησιμοποιούν τον όρο.

Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia) εξηγεί ότι «κατά παράδοση, ο όρος αίρεση αναφερόταν σε κάθε μορφή λατρείας ή τελετουργικού τυπικού». Με αυτό το κριτήριο, όλες οι θρησκευτικές οργανώσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αιρέσεις. Ωστόσο, όπως γενικά χρησιμοποιείται σήμερα, η λέξη «αίρεση» έχει διαφορετική σημασία. Η ίδια εγκυκλοπαίδεια επισημαίνει ότι «από τα μέσα της δεκαετίας του 1900, η δημοσιότητα που δόθηκε στις αιρέσεις έχει διαφοροποιήσει τη σημασία του όρου. Σήμερα, ο όρος εφαρμόζεται σε ομάδες που ακολουθούν κάποιον ηγέτη που βρίσκεται εν ζωή, ο οποίος προωθεί καινούριες και ανορθόδοξες δοξασίες και συνήθειες».

Επιβεβαιώνοντας τη δημοφιλή χρήση του όρου, το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek) εξηγεί ότι οι αιρέσεις «κανονικά είναι μικρές, περιθωριακές ομάδες των οποίων τα μέλη αντλούν την ταυτότητα και το σκοπό τους από ένα και μόνο χαρισματικό άτομο». Παρόμοια, το περιοδικό Έζιαγουίκ (Asiaweek) επισημαίνει ότι «αυτός καθαυτόν ο όρος [αίρεση] είναι αόριστος, αλλά συνήθως υποδηλώνει ένα νέο θρησκευτικό πιστεύω οικοδομημένο γύρω από κάποιο χαρισματικό ηγέτη, ο οποίος συχνά αυτοανακηρύσσεται προσωποποίηση του Θεού».

Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε σε μια κοινή απόφαση τού 100ού Συνεδρίου της Πολιτείας Μέριλαντ στις Η.Π.Α. μεταδίδει επίσης τις υποτιμητικές προεκτάσεις του όρου αίρεση. Η απόφαση δηλώνει ότι «αίρεση είναι μια ομάδα ή ένα κίνημα που επιδεικνύει υπερβολική αφοσίωση σε ένα πρόσωπο ή σε μια ιδέα και μεταχειρίζεται αντιδεοντολογικά παραπλανητικές μεθόδους πειθούς και ελέγχου της διάνοιας για να προωθήσει τους στόχους των ηγετών της».

Είναι φανερό ότι οι αιρέσεις γενικά νοούνται ως θρησκευτικές ομάδες οι οποίες διακρατούν ακραίες απόψεις και συνήθειες που συγκρούονται με ό,τι είναι αποδεκτό σήμερα ως φυσιολογική κοινωνική συμπεριφορά. Συνήθως εκτελούν τις θρησκευτικές τους δραστηριότητες μυστικά. Πολλές από αυτές τις αιρετικές ομάδες στην πραγματικότητα απομονώνονται σε κοινόβια. Η αφοσίωσή τους σε κάποιον αυτοδιοριζόμενο ανθρώπινο ηγέτη πιθανώς είναι ασυμβίβαστη και αποκλειστική. Συχνά αυτοί οι ηγέτες καυχιούνται ότι έχουν εκλεχτεί από τον Θεό ή ακόμη ότι έχουν θεϊκή φύση.

Κατά καιρούς, αντιαιρετικές οργανώσεις και τα μέσα ενημέρωσης αναφέρονται στους Μάρτυρες του Ιεχωβά ως αίρεση. Μερικά πρόσφατα άρθρα εφημερίδων ταξινομούν τους Μάρτυρες ανάμεσα σε θρησκευτικές ομάδες που είναι γνωστές για τις αμφισβητήσιμες πράξεις τους. Αλλά θα ήταν ακριβές να αναφερόμαστε στους Μάρτυρες του Ιεχωβά σαν να επρόκειτο για μια μικρή, περιθωριακή θρησκευτική ομάδα; Τα μέλη των αιρέσεων συχνά απομονώνονται από τους φίλους τους, από την οικογένειά τους, ακόμη και από την κοινωνία γενικά. Συμβαίνει αυτό με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά; Χρησιμοποιούν οι Μάρτυρες δόλιες και ανήθικες μεθόδους για να στρατολογούν μέλη;

Οι ηγέτες των αιρέσεων είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν παραπλανητικές μεθόδους για να αποκτήσουν τον έλεγχο της διάνοιας των ακολούθων τους. Υπάρχει κάποια απόδειξη για το ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κάνουν κάτι τέτοιο; Περιβάλλεται η λατρεία τους από κάποιο μανδύα μυστικότητας; Μήπως ακολουθούν κάποιον ανθρώπινο ηγέτη δείχνοντας ευλάβεια σε αυτόν; Πιο συγκεκριμένα, είναι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αίρεση;

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 3]

Jerry Hoefer/Fort Worth Star Telegram/Sipa Press