Μπορείτε να Τρώγετε Καλά με Ολιγώτερα

ΜΕ ΤΙΣ τιμές που τόσο πολύ έχουν ανεβή τώρα τελευταία, δεν ξέρω πώς να συντηρήσω πια την οικογένεια μου.» Σας φαίνονται γνωστές αυτές οι λέξεις; Ανταποκρίνονται στα συναισθήματά σας; Πολλές οικοδέσποινες βρίσκουν ότι δεν μπορούν πια ν’ αγοράζουν τρόφιμα όπως έκαναν άλλοτε και να παραμένουν στα όρια του προϋπολογισμού των. Ο λόγος οφείλεται στο ότι οι τιμές των τροφίμων σ’ όλον τον κόσμο έχουν αυξηθή πάρα πολύ στην τελευταία δεκαετία. Και στις Ηνωμένες Πολιτείες πάνω από ένα τρίτο της αυξήσεως μεταξύ των ετών 1964 και 1968 ωφείλετο σε μια κατά 15% άνοδο των τιμών στο κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια.

Πολλοί είναι εκείνοι που συνεχώς δυσκολεύονται να τα βγάζουν πέρα. Η παρούσα θλιβερή κατάστασις του Αμερικανού καταναλωτού έχει προσελκύσει τη μεγαλύτερη προσοχή και πολλές είναι οι προτάσεις για τον περιορισμό της ανόδου των τιμών των τροφίμων. Εν τούτοις παρά τα διάφορα βήματα που έγιναν από ομοσπονδιακές ή τοπικές αρχές για να προστατεύσουν τα συμφέροντα του καταναλωτού, τελικά εξαρτάται από τη μέση νοικοκυρά να επιτύχη οικονομίες μόνη της. Η οικοδέσποινα γνωρίζει ακριβώς ποια πράγματα μπορεί να περικόψη χωρίς να διακινδυνεύση την υγεία της οικογενείας της. Για να το επιτύχη αυτό πρέπει να γνωρίζη ποιες τροφές είναι ουσιώδεις για την υγεία των μελών της οικογενείας της και ποιες δεν είναι απαραίτητες.

Οι βασικές απαιτήσεις για επαρκείς βιταμίνες μπορούν γενικά να διαιρεθούν σε τέσσερες κατηγορίες:

(1) Κρέατα και υποκατάστατα του κρέατος, αυγά, τυρί, ξηροί καρποί, όσπρια και ούτω καθ’ εξής.

(2) Ψωμί, άλευρο, ρύζι και διάφορα δημητριακά.

(3) Γάλα και προϊόντα του γάλακτος

(4) Φρούτα και λαχανικά σε μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία.

Για όσους δεν ευχαριστούνται να πίνουν, συνιστώνται δυο ή τρία κύπελλα γάλα καθημερινά για τους ενηλίκους και τρία έως τέσσερα κύπελλα για τα παιδιά, που μπορούν να σερβιρισθούν και με άλλους τρόπους. Αυθεντίες γύρω από ζητήματα διατροφής συνιστούν όπως οι οικοδέσποινες σχεδιάζουν τα φαγητά των γύρο από αυτές τις βασικές απαιτήσεις ώστε να εξασφαλίζεται για τις οικογένειές των η κατάλληλη τροφή.

Πώς να Περικόψετε την Τιμή του Κρέατος

Το να γνωρίζη κανείς ποιες τροφές είναι ουσιώδεις είναι σπουδαίο. Αλλ’ αν πρόκειται μια νοικοκυρά να περικόψη τα έξοδα της διατροφής σ’ ένα κατάλληλο βαθμό, πρέπει ν’ αρχίση από το κρέας—συνήθως το μεγαλύτερο κονδύλι στο λογαριασμό των τροφίμων. Μπορεί να κοιτάξη για ειδικές τιμές στις εφημερίδες και να προσαρμόση το μενού της γύρω από τις τιμές κρέατος της εβδομάδος. Ίσως είναι επωφελές ν’ αγοράση συκώτι και φθηνά κομμάτια κρέατος, όπως είναι το κυλότο, ο λαιμός, η κοιλιά, η πλάτη ή ο γλουτός. Τα καταστήματα που πωλούν μπριζόλες είναι σχετικά φθηνά στις τιμές των. Μπριζόλες από την ωμοπλάτη είναι ακόμη πιο φθηνές. Τα χοιρινά πόδια είναι τόσο γευστικά όσο και τα άλλα άκρα και εν τούτοις πιο φθηνά.

Το ουσιώδες χαρακτηριστικό είναι ότι αυτά τα κομμάτια του κρέατος είναι εξ ίσου μεγάλης θρεπτικής αξίας όπως και τα πιο ακριβά κομμάτια. Η μόνη διαφορά είναι ότι χρειάζονται περισσότερο βράσιμο, επειδή μπορεί να είναι λιγώτερο τρυφερά. Η γλώσσα είναι και αυτή κάτι που σας κάνει να οικονομήσετε χρήματα. Όταν σιγοψηθή μέσα σε μια αρωματική σάλτσα και γαρνιρισθή κατάλληλα, είναι νόστιμη και εν τούτοις συχνά στη μισή τιμή του βωδινού!

Βέβαια το φθηνό κρέας δεν είναι πάντοτε οικονομικό. Μερικές φορές αποτελείται από μη φαγώσιμα απορρίμματα. Έτσι συγκρίνοντας το βασικό κόστος, είναι καλύτερα να καθορισθή το κόστος για κάθε πιάτο φαγητού. Ένα πάουντ από πλάτη βοδιού, παραδείγματος χάριν, μπορεί να δώση τέσσερα πιάτα. Αν κοστίζη 69 σεντς το πάουντ, αυτό σημαίνει 17 σεντς κάθε πιάτο. Πώς αυτό συγκρίνεται με μερικά άλλα είδη;

Τροφές που Ικανοποιούν

Αφού γνωρίζομε ότι το κρέας δεν είναι οι μόνες πρωτεΐνες, τότε μπορεί να γίνη μια καλή αρχή για μια πραγματική οικονομία. Υπάρχουν και άλλες τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες, αλλά για καλύτερα αποτελέσματα χρειάζεται να μαγειρευθούν και να σερβιρισθούν με ιδιαίτερη φροντίδα ώστε να είναι ελκυστικά τόσο σε εμφάνισι όσο και σε γεύσι.

Το ψάρι είναι μια τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες και σε μερικά μέρη είναι δυνατόν ν’ αποκτηθούν σε χαμηλή τιμή. Μια μεγάλη ποικιλία από θαλασσινά είναι τώρα διαθέσιμη σε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες—μύδια, χτένια, στρείδια, σαλιγκάρια θαλάσσης, και αχινοί. Σερβίρονται ψητά, τηγανιτά, βραστά ή σε ατμό, οποιαδήποτε μέθοδος είναι η καλύτερη για το καθένα απ’ αυτά. Ρίχνετε καμμιά ματιά στην ψαραγορά;

Το αυγό είναι και αυτό κάτι που ικανοποιεί πλήρως σε πρωτεΐνες. Μπορεί να παρασκευασθή με μια μεγάλη ποικιλία τρόπων—από το σκληρό βρασμένο αυγό έως την ομελέττα. Δεν είναι περίεργο γιατί είναι τόσο δημοφιλές!

Μερικές τροφές μολονότι δεν είναι πλήρεις σε πρωτεΐνες όπως τα αυγά, εν τούτοις περιέχουν πολύτιμες πρωτεΐνες. Τέτοιες τροφές, όπως τα μπιζέλια και τα πλατοφάσουλα, συχνά αποκαλούνται «ατελείς» πρωτεΐνες επειδή δεν περιέχουν τόσο πολλά από τα ουσιώδη αμινοξέα. Οι φακές είναι ένα άλλο παράδειγμα. Συνδυάζονται με πολλές άλλες τροφές για να προμηθεύσουν ικανοποιητικά και εν τούτοις φθηνά γεύματα.

Το γεγονός είναι ότι δεν χρειάζεται κάθε γεύμα να είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες. Υπάρχουν και άλλα φαγητά που ικανοποιούν πολύ. Η άσημη πατάτα είναι ένα παράδειγμα. Είναι εκπληκτικός αριθμός των τρόπων παρασκευής και παρουσιάσεως σε νόστιμα φαγητά μόνη ή και σε συνδυασμό με άλλες τροφές. Αν μια μαγείρισσα δεν έχη άλλες συνταγές σχετικά με αυτό, τότε μπορεί να ρωτήση τις γειτόνισσές της. Έπειτα υπάρχει επίσης και το ρύζι. Το λευκό ρύζι και το σκούρο προσφέρουν ένα πλήθος από ιδέες και μπορούν να παρασκευασθούν είτε ως υποκατάστατο της πατάτας ή ως επιδόρπιο. Όλα εξαρτώνται από τι καρυκεύματα ή μυρωδικά θα προστεθούν.

Υπάρχουν πολλές άλλες τροφές που μπορούν να προμηθεύσουν ικανοποιητικά απλά γεύματα: μακαρόνια, σπαγέτο με σάλτσα ντομάτας, παραγεμιστές μελιτζάνες, χυλοπίττες, γεμιστές πιπεριές, για ν’ αναφέρωμε λίγα μόνον. Είναι αλήθεια ότι αυτά χρειάζονται την επιδεξιότητα της μαγείρισσας διότι συχνά αναμένεται από αυτά να συναγωνισθούν ένα φαγητό με κρέας στην παρουσίασι και στη γεύσι. Αλλά η προσπάθεια αξίζει, διότι προσθέτει ποικιλία στα γεύματά σας ενώ κατεβάζει επίσης τα έξοδα.

Το Ψώνισμα Χρειάζεται Επιδεξιότητα

Είσθε μια επιδέξια πελάτισσα; Ξέρετε τι ν’ αγοράσετε, πού να το αγοράσετε και, το πιο σπουδαίο, πότε να το αγοράσετε; Αυτό είναι μια επιδεξιότης που μπορεί ν’ αποκτηθή και υπάρχουν πολλά βοηθήματα. Εκπτώσεις τροφίμων συνήθως αναγγέλλονται από το ραδιόφωνο, την τηλεόρασι και τις εφημερίδες. Αν μπορήτε ν’ αποκτήσετε σε χαμηλή τιμή πράγματα που μεταχειρίζεσθε συχνά, είναι καλό να τ’ αγοράσετε σε μεγάλη ποσότητα αν δεν αντιμετωπίζετε ότι αυτό δεν θ’ απαιτήση ιδιαίτερα έξοδα μεταφοράς που δυνατόν να εξαλείψουν το κέρδος από το να τ’ αγοράσετε σε τιμή ευκαιρίας. Το καλύτερο είναι να βρήτε μια αγορά με τιμές ευκαιρίας κοντά στο σπίτι σας.

Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνει ένας συνετός αγοραστής πριν φύγη από το σπίτι είναι να ελέγξη τα ράφια στο κελλάρι και να κάμη ένα κατάλογο των ειδών που παρουσιάζουν έκπτωσι στις τιμές. Μ’ αυτό τον τρόπο η νοικοκυρά θ’ αγοράζη τα απαραίτητα πράγματα. Αυτό θα συντελέση στη μείωσι της αγοράς πραγμάτων παρά τη θέλησί της και στο να μη ανεβή πολύ ο λογαριασμός για πράγματα που δεν είναι πραγματικά απαραίτητα.

Είναι καλό επίσης να συνηθίσετε να διαβάζετε τις ετικέττες των τροφίμων. Μία νοικοκυρά είπε: «Αν και χρόνια τώρα ψωνίζω, μόνο τώρα τελευταία αντελήφθηκα την αξία των επιγραφών επάνω στα τρόφιμα. Τώρα πια δεν επηρεάζομαι από τις απατηλές διαφημίσεις. Τώρα διαβάζω τις ετικέττες για να γνωρίζω τι πραγματικά παίρνω πριν τα αγοράσω και αυτό έχει μεγάλη διαφορά.» Οι ετικέττες σάς λέγουν τα συστατικά όπως και την ποιότητα και το βάρος. Λίγος λογαριασμός με το μυαλό θα σας κάμη ν’ αποφασίσετε αν είναι πιο οικονομικό ν’ αγοράσετε το μικρό ή το μεγάλο κουτί από κάποιο είδος.

Μερικά παντοπωλεία αυτοεξυπηρετήσεως προσφέρουν τρόφιμα με δική τους ετικέττα σε μια χαμηλότερη τιμή από τις εθνικώς διαφημιζόμενες μάρκες των ιδίων προϊόντων. Γιατί να μη δοκιμάσετε αυτές τις ιδιωτικές μάρκες κάποια φορά; Μπορεί να τις βρήτε σε τόσο καλή ποιότητα όσο κι’ εκείνες που διαφημίζονται τόσο επιδέξια σε καταλόγους τροφίμων, στο ραδιόφωνο και την τηλεόρασι. Πράγματι σε μερικές περιπτώσεις μπορεί αυτό να είναι ένα ιδεώδες προϊόν που πωλείται σε λιανική τιμή κάτω από διαφορετικές ετικέττες.

Και αφού είμεθα στο ζήτημα της ετικέττας, υπάρχει και κάτι άλλο που πρέπει να λάβη υπ’ όψιν του ένας συνετός αγοραστής και αυτό είναι το κόστος της συσκευασίας. Μερικά τρόφιμα συσκευάζονται σε ειδικά κουτιά, το κόστος των οποίων επιβαρύνει το αγοραστικό κοινό. Για να είναι κάποιος πρακτικός, χρειάζεται να ενδιαφέρεται πιο πολύ για το προϊόν παρά για τη συσκευασία του, ανεξάρτητα από το πόσο ελκυστική μπορεί να φαίνεται αυτή.

Επίσης κάτι που πρέπει να έχετε υπ’ όψιν είναι ο τρόπος που συνηθίζετε να κάνετε τα ψώνια σας. Αν το είδος είναι κονσερβαρισμένες ντομάτες σκεφθήτε ότι υπάρχουν ανώτερης ποιότητος μάρκες όπως επίσης και άλλες κατώτερης ποιότητος. Εν τούτοις, αν οι ντομάτες πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για μια σούπα ή για σάλτσα στα μακαρόνια, τότε δεν είναι απαραίτητη η πρώτη ποιότης. Η διαφορά στην ποιότητα μπορεί να οφείλεται στο ότι το ένα είδος έχει πιο ζωηρό χρώμα από ένα άλλο ή η μια μάρκα διαθέτει πιο μεγάλες ντομάτες από την άλλη.

Ο καιρός αγοράς ειδών που χαλούν εύκολα, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, είναι σπουδαίος. Το ν’ αγοράση κανείς τέτοια είδη επειδή προκαλούν το μάτι, και άσχετα με την εποχή της παραγωγής, μπορεί να έχη ως συνέπεια αδικαιολόγητα έξοδα. Θα ήταν απλό να ξέρη κανείς την εποχή που υπάρχει αφθονία από κάθε είδος, την εποχή που μπορούν να πωληθούν φθηνότερα. Είναι αλήθεια ότι μπορεί κάποιος ν’ αγοράση φρούτα και λαχανικά του ψυγείου, αλλά μπορεί αυτό να γίνη με μια λογική δαπάνη;

Ο συνετός αγοραστής θα λάβη επίσης υπ’ όψιν τον παράγοντα των απορριμμάτων όταν αγοράζη φρούτα και λαχανικά. Από ολόκληρη την ποσότητα που αγοράζομε πόσο θα πετάξωμε; Αυτό είναι σπουδαίο για να καθορίσωμε το πραγματικό κόστος. Και ένα άλλο σημείο που αξίζει μερικοί να σκεφθούν: Είναι πράγματι απαραίτητο ν’ απορρίπτωνται τόσα πολλά εξώφυλλα και φλούδες από τα λαχανικά και τις πατάτες; Όταν κόβετε το σέλινο για το τραπέζι, μήπως δεν θα μπορούσατε να φυλάξετε τα λιγώτερο ελκυστικά φύλλα σε μια πλαστική σακούλα στο ψυγείο και να τα χρησιμοποιήσετε αργότερα σε μια σούπα ή σαλάτα;

Η νοικοκυρά που ψωνίζει θα μπορούσε επίσης να ρωτήση τον εαυτόν της, μήπως αγοράζω πάντοτε τα ίδια λαχανικά; Υπάρχει μεγάλη ποικιλία για να διαλέξετε και τα περισσότερα απ’ αυτά είναι έξοχα για σαλάτες. Το φινόκιο (ή κοινό μάραθο), το λάχανο, τα Γαλλικά αντίδια, τα σινάπια, τα κοινά αντίδια, τα ραδίκια και το κάρδαμο. Και στην περίπτωσι του μαρουλιού θα πρέπει να έχετε υπ’ όψιν ότι εκείνα τα σκούρα πράσινα εξωτερικά φύλλα, που συχνά κακώς τα πετούν, είναι πλούσια σε βιταμίνες και ορυκτά.

Φαγητά που να Διεγείρουν την Όρεξι

Μία καλή μαγείρισσα μπορεί να κάμη τα πιο απλά φαγητά μια ευχάριστη απόλαυσι, επειδή γνωρίζει ότι το χρώμα, το σχήμα, το άρωμα και ο τρόπος της παρουσιάσεως του φαγητού είναι δυνατόν να έχουν μια δυνατή επίδρασι σ’ αυτόν που πρόκειται να φάη. Έτσι δίνει προσοχή σε τέτοια πράγματα, όπως είναι τα διάφορα χορταρικά, τα καρυκεύματα και οι γαρνιτούρες. Λίγη επί πλέον σκέψις και λίγο περισσότερος χρόνος στην προετοιμασία ενός ελκυστικού φαγητού κάνουν την διαφορά.

Ο παράγων του χρώματος σ’ ένα τελειωμένο φαγητό παίζει σπουδαίο ρόλο. Ένα φαγητό με κρέας που είναι μαυριδερό στην όψι μπορεί να ζωηρέψη με ντομάτες, παντζάρια, καρρότα ή μπρόκκολα. Τα ραπανάκια προσθέτουν ένα ζωηρό χρώμα στη σαλάτα. Η ελκυστική εμφάνισις της τροφής διεγείρει τα αισθητήρια της γεύσεως και κάνει το φαγητό πιο απολαυστικό.

Καρυκεύματα και μυρωδικά, που χρησιμοποιούνται με μέτρο, μπορούν ν’ αυξήσουν την απόλαυσι των φαγητών σας. Και εφόσον μιλούμε για ποικιλία, είναι καλό να δοκιμάζετε μερικές νέες συνταγές από καιρό σε καιρό. Πάρτε παράδειγμα την πατάτα. Λέγουν ότι υπάρχουν 1.500 και πλέον τρόποι που μπορεί να χρησιμοποιηθή αυτό το κοινό τρόφιμο. Ίσως πολλές νοικοκυρές να την έχουν χρησιμοποιήση πάνω από μισή δωδεκάδα από αυτούς τους τρόπους. Έτσι βλέπετε υπάρχει ευρύ πεδίον δράσεως εδώ.

Ούτε είναι απαραίτητο να μαγειρεύετε κάθε λαχανικό. Εκτός από το να σερβιρισθούν άβραστα σε σαλάτες, μερικά απ’ αυτά, όπως είναι τα καρρότα τα κρεμμύδια και το σέλινο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν φρέσκα. Μ’ αυτό τον τρόπο διαθέτουν πιο πολλή θρεπτική αξία παρά όταν είναι μαγειρεμένα. Τα πεινασμένα παιδιά πρόθυμα τραγανίζουν τέτοια είδη μεταξύ των κανονικών γευμάτων των.

Η επιδέξια χρήσις των φαγητών που απομένουν είναι ένας άλλος καλός τρόπος για οικονομία χωρίς να θυσιασθή η γεύσις. Με λίγη φαντασία και επιδεξιότητα πολλά καλά φαγητά είναι δυνατόν να παρασκευασθούν. Παραδείγματος χάριν, κομμάτια που απομένουν από το κρέας μπορούν να κοπούν σε μικρά κομμάτια και να μαγειρευθούν με ρύζι, που θα καρυκευθή κανονικά. Περίσσευμα από κομμένες πατάτες μπορούν να τηγανισθούν την άλλη μέρα.

Ο Ρόλος της Αγάπης στην Καλή Διατροφή

Μια στοργική σύζυγος και μητέρα δεν ενδιαφέρεται απλώς να μαγειρεύη και να σερβίρη φαγητά βιαστικά. Ενδιαφέρεται για την υγεία και την ευημερία της οικογενείας της. Όταν υπάρχουν παιδιά που πηγαίνουν στο σχολείο, καταβάλλεται σοβαρή προσπάθεια ώστε να διεγείρεται η όρεξίς τους για απλή και θρεπτική τροφή. Μαθήματα γεωγραφίας θα μπορούσαν να έλθουν στη μνήμη ακριβώς κατά τη διάρκεια του φαγητού, αν στο τραπέζι βρίσκωνται από καιρό σε καιρό φαγητά που είναι δημοφιλή σε μακρυνές χώρες—Ρωσική σούπα, Ουγγρικό στιφάδο, ντολμάδες του Μεξικού και ούτω καθ’ εξής. Πολλά απ’ αυτά είναι επίσης πολύ οικονομικά. Θα είναι προς όφελος της νοικοκυράς να πειραματίζεται και να επεκτείνη τα γούστα των τακτικών πελατών της στο τραπέζι. Θα χρειασθή πρόσθετος χρόνος για να φροντίζη να βρίσκη τρόφιμα σε χαμηλές τιμές να είναι βεβαία ότι η οικογένεια τρέφεται επαρκώς, να έχη μεγαλύτερη ποικιλία στο τραπέζι και για να περιορίζη τα απορρίμματα. Αλλά και η ιδία θ’ ανακουφίζεται από τη μονοτονία και θα νοιώθη ικανοποίησι για το ότι συμβάλλει κι’ αυτή στην οικονομία, που είναι τόσο ζωτική σ’ αυτή την εποχή που το κόστος της ζωής ανεβαίνει.

Υπάρχει ένας ζωτικός παράγων σχετικός με τα γεύματα που δεν πρέπει να τον παραβλέψωμε ή να τον υποτιμήσωμε. Είναι δωρεάν και γι’ αυτό δεν χρειάζεται να κάνωμε κάποια αγορά. Χωρίς αυτόν η καθημερινή χαρά των γευμάτων σιγά σιγά θα χαθή. Τι είναι αυτό; Το Γραφικό βιβλίο των Παροιμιών το τονίζει αλάθητα: «Καλήτερον ξενισμός λαχάνων μετά αγάπης παρά μόσχος σιτευτός μετά μίσους.» (Παροιμ. 15:17) Μια ευχάριστη αναπαυτική ατμόσφαιρα, θεμελιωμένη στην αγάπη, είναι η σταθερή βάσις για ένα υγιεινό φαγητό.