Δύσοσμη Αναπνοή—Τι Μπορεί να Γίνη γι’ Αυτήν;

ΑΠΟ τα παλιά χρόνια οι άνθρωποι αντιμετώπισαν το πρόβλημα της δύσοσμης αναπνοής. Αυτό είναι ένα ενοχλητικό πρόβλημα. Ποιες είναι οι αιτίες και τι μπορεί να γίνη γι’ αυτό;

Κατ’ αρχήν είναι καλό να ενθυμούμεθα ότι υπάρχουν ποικιλίες στην οσμή της αναπνοής. Η «πρωινή αναπνοή» μπορεί να είναι δυνατή και βαρειά. Τη νύχτα η εκροή του σάλιου ελαττώνεται μαζί με την καθαριστική ενέργεια της γλώσσας, των χειλέων και των παρειών όταν καταπίνωμε ή μιλούμε. Η «πρωινή αναπνοή» γίνεται πιο βαριά όταν αναπνέη κανείς με το στόμα από κάποια χρονία ασθένεια.

Σπανίως μπορείτε να διακρίνετε την αναπνοή σας, διότι ο αέρας που αναπνέετε περνά από το κάτω μέρος των ρινικών σας κοιλοτήτων, ενώ οι νευρικές απολήξεις για την αίσθησι της οσφρήσεως βρίσκονται στο επάνω μέρος. Τότε πώς μπορείτε να δοκιμάσετε την οσμή της αναπνοής σας; Εκπνέοντας στις φούχτες σας και ρωθωνίζοντας μπορείτε να πάρετε μια ιδέα.

Τα διαφημιστικά γραφεία που πληρώνονται από φαρμακευτικές εταιρίες για να προωθήσουν τις πωλήσεις προϊόντων που έχουν σχέσι με την αναπνοή, έχουν υποδείξει έντονα (ίσως κάπως απατηλά βέβαια) ότι μια δυσάρεστη αναπνοή οφείλεται αποκλειστικά στην ανεπαρκή υγιεινή του στόματος. Το περιοδικό Τουνταίης Χελθ αναφέρει ότι οι νέοι έχουν τόσο πολύ επηρεασθή απ’ αυτές τις διαφημίσεις, ώστε πολλοί απ’ αυτούς θεωρούν τη δύσοσμη απόπνοια πιο ολέθρια από τη λέπρα ή τη σύφιλι.

Είναι αλήθεια ότι η δύσοσμη απόπνοια είναι ένα σύμπτωμα μάλλον παρά μια ασθένεια. Προέρχεται από αιτίες που έχουν τη ρίζα τους στην κοιλότητα του στόματος και τις συνεχόμενες διόδους ή στο όλο σύστημα.

Χωρίς αμφιβολία η κατάλληλη υγιεινή του στόματος είναι η κυριωτέρα αιτία για τη δύσοσμη απόπνοια. Ένα κοινό λάθος στην υγιεινή του στόματος συνεζητήθη προσφάτως από έναν οδοντίατρο με πείρα δεκαπέντε ετών. Διεπίστωσε ότι πολλά άτομα επίστευαν ότι έκαναν μια προσεκτική υγιεινή του στόματος βουρτσίζοντας τα δόντια τους μόνο πριν από το πρόγευμα και πριν κοιμηθούν. Είπε ότι «τα στόματά τους παραμένουν ακάθαρτα περίπου δέκα έξη ώρες κάθε μέρα και είναι καθαρά μόνο τις ώρες που είναι στο κρεββάτι.»

Χρήσις της Οδοντόβουρτσας

Η κανονική χρήσις της οδοντόβουρτσας μετά από το φαγητό είναι πολύ σημαντική για μια καλή υγιεινή του στόματος. Και τούτο επειδή μια από τις κύριες αιτίες της δύσοσμης απόπνοιας είναι τα μικροσκοπικά υπολείμματα τροφών που παραμένουν στο στόμα μετά το φαγητό. Αυτά αρχίζουν ν’ αποσυντίθενται σε διάστημα λιγώτερο από μισή ώρα μετά το φαγητό, προξενώντας μια άσχημη οσμή.

Πολλοί νεαροί μπορεί να νομίζουν ότι η οδοντόβουρτσα δεν είναι και τόσο σπουδαία στην καταπολέμησι της δύσοσμης απόπνοιας. Αυτό τονίζεται στο βιβλίο Γιούρ Τσίλντρενς Τηθ, στο οποίο ο Τεοντόρ Μπέρλαντ και ο Δρ Άλφρεντ Ε. Σέιλερ γράφουν:

«Πολλοί [νέοι] αναζητούν μανιωδώς να κάνουν ευχάριστον τον αέρα του στόματός των μασώντας δυνατά μαστίχα, πιπιλίζοντας καραμέλλες, ή ξεπλένοντας το στόμα τους με οδοντόπλυμα. Είναι ειρωνικό, αλλ’ εν τούτοις η οδοντόβουρτσά τους εξακολουθεί να είναι ο καλύτερος φίλος των, έστω και αν έχη παραμεληθή. . . . Η φθορά των δοντιών αυτή καθ’ εαυτήν πιθανόν να μην είναι μια σοβαρή αιτία για τη δύσοσμη απόπνοια· η τροφή, όμως, που συγκεντρώνεται στις διάφορες κοιλότητες ανάμεσα και γύρω από τα δόντια μπορεί κάλλιστα να είναι.»

Έτσι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για ν’ απαλλαγήτε από τα υπολείμματα των τροφών που προκαλούν τη δυσοσμία του στόματος είναι να βουρτσίζετε τακτικά τα δόντια σας μετά το φαγητό. Αν τσιμπήσετε κάποιο μεζεδάκι την ώρα που πρόκειται να κοιμηθήτε, μη παραλείψετε να βουρτσίσετε καλά τα δόντια σας πριν πάτε για ύπνο. Όταν κοιμάστε, η κίνησις του στόματος είναι πολύ ελαφρά και τα βακτηρίδια μπορούν να ενεργήσουν ειδικά επάνω σε οποιαδήποτε κομματάκια τροφής που έμειναν στο στόμα.

Η χρήσις φλος δοντιών (από ειδικό σκληρό μετάξι) μπορεί επίσης να βοηθήση ώστε να μη παραμείνουν ίνες από κρέας και άλλες τροφές στις σχισμές μεταξύ των δοντιών. Σύμφωνα με τον Δρ. Ρόμπερτ Φ. Μπάρκλεϋ, ο οποίος έδωσε προσφάτως μια διάλεξι στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Μίσιγκαν, η σκέψις ότι μόνο το βούρτσισμα θα κάμη τη δουλειά του είναι «η εξαπάτησις της Αμερικανικής οδοντοϊατρικής.» Πιστεύει ότι μόνο ένας συνδυασμός καθαρισμού με φλος και έπειτα βουρτσίσματος θα έχη καλά αποτελέσματα στην υγιεινή του στόματος.

Το βούρτσισμα της γλώσσας με την οδοντόβουρτσα συνιστάται επίσης από πολλούς ειδικούς. Η γλώσσα μπορεί να καλυφθή άσχημα με μόρια τροφών που θάπτονται σε κρύπτες και σε σχισμές της. Βακτηρίδια που παράγουν αέρια δρουν κατά τη διάρκεια της ημέρας προκαλώντας δυσοσμία εκεί. Σε μια έρευνα που έγινε μεταξύ 500 ατόμων με δυσοσμία του στόματος τα 90 τοις εκατό απ’ αυτά είχαν ακάθαρτη γλώσσα.

Όταν προς στιγμήν είναι αδύνατο να βουρτσίση κανείς τα δόντια του, είναι δυνατόν να χρησιμοποιήση μερικές «καθαριστικές τροφές,» δηλαδή ειδικά τραγανά λαχανικά, σγουρά μαρούλια και ωμά φρούτα. Τέτοιες τροφές καθαρίζουν μερικά υπολείμματα τροφών.

Μια άλλη αιτία δύσοσμης αναπνοής είναι ο ακατάλληλος καθαρισμός των δοντιών. Αλλά το κακό μπορεί να προληφθή. Εκείνοι που φορούν τεχνητά δόντια θα κάμουν πολύ καλά να βουρτσίζουν τις οδοντοστοιχίες τους και τη γλώσσα τους.

Ξέπλυμα του Στόματος

Τι μπορεί, όμως, να λεχθή για το δημοφιλές ξέπλυμα του στόματος; Πολλοί αρέσκονται να χρησιμοποιούν οδοντόπλυμα για να προστατεύσουν την ατμόσφαιρα του αμέσου περιβάλλοντός των. Αυτές οι προφυλάξεις ενεργούν σαν μια προσωρινή μάσκα, όπως άλλωστε και τ’ αποσμητικά των δωματίων. Η παλαιά μυρωδιά εξακολουθεί να είναι εκεί, αλλ’ όσον αφορά μια ξένη μύτη, «συγκαλύπτεται» από τη νέα μυρωδιά.

Αν η αιτία μιας δύσοσμης απόπνοιας είναι τα υπολείμματα των τροφών που βρίσκονται στα κοιλώματα των δοντιών, τότε δεν πρέπει ν’ αναμένεται ότι το οδοντόπλυμα θ’ απομακρύνη όλα τα βακτηρίδια που προκαλούν την σήψι των τροφών. Στην επόμενη αναπνοή θα προσελκυσθούν νέα μικρόβια. Γι’ αυτό το βούρτσισμα των δοντιών και της γλώσσας και η χρήσις φλος είναι καλύτερα από πολλές απόψεις παρά η χρήσις οδοντοπλυμάτων του εμπορίου.

Εν τούτοις, υπάρχει θετικό όφελος με το ξέπλυμα του στόματος μετά από το βούρτσισμα των δοντιών σας. Ένας έμπειρος οδοντίατρος ωνόμασε ένα τέτοιο ξέπλυμα του στόματος με ένα ποτήρι νερό «ένα πρέπει.» Πολλοί οδοντίατροι πιστεύουν ότι το συνηθισμένο νερό είναι το καλύτερο οδοντόπλυμα και σε περιπτώσεις μολύνσεως ζεστό αλατόνερο. Στο προαναφερθέν έργον των Μπέρλαντ και Σέιλερ αναφέρεται: «Το στριφογύρισμα λίγου νερού μέσα στο στόμα και ανάμεσα στα δόντια [βοηθεί]. Πράγματι, το κυριώτερο όφελος από τα εμπορικά οδοντοπλύματα είναι ότι αυτά αποτελούν ένα βοήθημα για την απομάκρυνσι των μαλακών τροφών και άλλων υπολειμμάτων. Το νερό μονάχα μπορεί να κάμη αυτό. Τα οφέλη μιας καλής πλύσεως του στόματος με απλό ή αλμυρό νερό είναι καταφανή.»

Το ξέπλυμα του στόματος είναι ειδικά σπουδαίο αν για κάποιο λόγο δεν μπορήτε να βουρτσίσετε τα δόντια σας μετά το φαγητό ή το πρόχειρο γεύμα σας. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πολύ καλό να ξεπλένετε το στόμα σας και τα δόντια σας με λίγο νερό.

Άλλοι Παράγοντες

Αιμορραγούντα ούλα, ασθένειες των ούλων και η πυόρροια συντελούν κατά κάποιον τρόπο στη δυσοσμία του στόματος. Πράγματι, ένας έμπειρος οδοντίατρος πιστεύει ότι η πυόρροια, «είναι η κυριώτερη αιτία για τη δύσοσμη απόπνοια.» Ένας ικανός οδοντίατρος μπορεί να κάμη πολλά για ν’ αντιμετωπίση την ασθένεια και ως εκ τούτου να βοηθήση στην καταπολέμησι του προβλήματος της δύσοσμης αναπνοής.

Και άλλοι επίσης παράγοντες έχουν σχέσι με τη δύσοσμη αναπνοή. Είναι γνωστό ότι μολύνσεις της ρινικής κοιλότητος, του λαιμού και των αμυγδαλών προξενούν δυσοσμία του στόματος. Όποιος έχει δύσοσμη αναπνοή συνεπεία τέτοιων προβλημάτων, έχει ανάγκη από επαγγελματική βοήθεια.

Μερικές τροφές, φυσικά, έχουν ισχυρότερες οσμές από άλλες. Καμμιά φορά οσμές από κρεμμύδια και σκόρδα προέρχονται εν μέρει από κομματάκια των τροφών που έχουν μείνει στο στόμα. Γι’ αυτό, αν σας αρέση να τρώτε αυτές τις τροφές και άλλες, όπως είναι τα λάχανα, τα κουνουπίδια και τα πιο πικάντικα τυριά, θα χρειασθή να ήσθε προσεκτικός ώστε μετά από κάθε φαγητό να μη παραμένουν υπολείμματα τροφών μέσα στο στόμα. Μπορείτε επίσης να καταπολεμήσετε τέτοιες οσμές με το γάλα και το μαϊντανό, που εξουδετερώνουν τη δυσοσμία.

Ως προς τις βιταμίνες, η διαιτολόγος Αντέλ Νταίηβις αναφέρει ότι εθελονταί, οι οποίοι είχαν έλλειψι βιταμίνης B₆, παρουσίαζαν δύσοσμη αναπνοή. Εξαφανίσθηκε όμως όταν τους δόθηκε αυτή η βιταμίνη. Επίσης το περιοδικό Τουνταίης Χελθ αναφέρει ότι «η έλλειψις της βιταμίνης C ή D κατά καιρούς ερεθίζει το συκώτι, τα έντερα ή άλλα όργανα και αυτό επηρεάζει άσχημα την αναπνοή.»

Βαθύτερες Αιτίες

Αλλά τι μπορεί να λεχθή για το στομάχι σαν μια αιτία για τη δύσοσμη απόπνοια; Οι γιατροί συνήθιζαν να νομίζουν ότι οι δυσάρεστες οσμές προήρχοντο από το στομάχι, αλλ’ αυτό το συμπέρασμα δεν είναι κατ’ ανάγκην αληθινό. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι οσμές απορροφούνται από την κυκλοφορία του αίματος μέσω των εντέρων και έπειτα μεταφέρονται μέσω του συκωτιού στους πνεύμονες απ’ όπου και φεύγουν. Αυτές οι οσμές μπορούν να προσκολληθούν στους πνεύμονες για μια μέρα ή και περισσότερο, ενώ το στομάχι είναι ελεύθερο από οσμές.

Αν η δύσοσμη απόπνοια προκαλήται από τα βακτηρίδια που ζουν στις δυσκολοχώνευτες τροφές και προκαλούν σήψι και παράγουν οσμές, τότε εκείνο που θα βοηθήση είναι η βελτίωσις της χωνεύσεως και η καταστροφή των βακτηριδίων που προκαλούν σήψι. Ένας τρόπος είναι να χρησιμοποιήται γιαούρτι ή ξυνόγαλο ή καλλιέργεια μικροοργανισμών.

Έχει παρατηρηθή ότι όταν υπάρχη μια πολύ ισχυρή άσχημη μυρωδιά στα κόπρανα, τότε υπάρχει επίσης και δύσοσμη αναπνοή. Σε τέτοιες περιπτώσεις μερικοί έχουν βρη ανακούφισι με τη χρήσι για λίγον καιρό γαστρικών απορροφητικών υγρών ή προϊόντων που απομακρύνουν τοξικά υλικά από το στομάχι και τα έντερα.

Τελευταία πειράματα δείχνουν ότι μια άλλη αιτία δύσοσμης αναπνοής προέρχεται από κάποιο ελάττωμα στη χώνευσι ή στον μεταβολισμό των λιπαρών ουσιών. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η περικοπή των λιπαρών ουσιών στην καθημερινή δίαιτα μέχρι του σημείου των 40 με 60 γραμμαρίων την ημέρα έχει σαν αποτέλεσμα την εξαφάνισι των οσμών. Δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος για αντικατάστασι του κανονικού γάλακτος, βουτύρου, τυριού με αποβουτηρωμένα προϊόντα. Εν πάση περιπτώσει, καμμιά ποσότης ευχάριστης μυρωδιάς στο οδοντόπλυμά σας δεν πρόκειται ν’ αντιμετωπίση επαρκώς το πρόβλημα της δύσοσμης αναπνοής που οφείλεται στις εσωτερικές σας κοιλότητες.

Τελικά να θυμάστε ότι ποικιλίες αναπνοής μέχρις ενός σημείου είναι κάτι το φυσιολογικό στην καθημερινή ζωή. Η αναπνοή επηρεάζεται από την ώρα της ημέρας, από την εγγύτητα του γεύματος, από την τροφή που έφαγε κανείς και από τη γενική κατάστασι της υγείας του ατόμου. Σε μερικές περιπτώσεις μια δύσοσμη αναπνοή μπορεί να είναι σύμπτωμα κάποιας ασθενείας που έχει ανάγκη ιατρικής παρακολουθήσεως. Αλλά μια καλή υγιεινή του στόματος και ένα κατάλληλο διαιτολόγιο θα βοηθήση πολύ στην αντιμετώπισι αυτού του προσωπικού σας προβλήματος.