Η Σουηδία Κατέχεται από Στενοχώριες

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Σουηδία

Η ΣΟΥΗΔΙΑ απήλαυσε μια μακρά περίοδο βιομηχανικής ειρήνης. Ο πολιτικός σχολιαστής Μάρκις Τσάιλντς απέδωσε το γεγονός αυτό στο ότι η Σουηδία ακολουθεί την πολιτική της «μεσαίας οδού.» Αυτό αποτελεί ένα τρόπο ζωής μεταξύ των ακροτήτων του σοσιαλισμού και του καπιταλισμού. Είναι ένας τρόπος που συνδυάζει την ιδιωτική επιχείρησι με μια κυβέρνησι η οποία μεγάλως επηρεάζει την ανάπτυξι της οικονομίας.

Τελευταίως, εν τούτοις, αυτός ο τρόπος στη Σουηδία έγινε ασταθής. Στο παρελθόν οι συγκρούσεις μεταξύ των εμπορικών σωματείων της χώρας και των ενώσεων εργοδοτών διευθετούντο με διαπραγματεύσεις για τους μισθούς. Ειδικοί νόμοι προβλέπουν για ωρισμένες περιόδους συλλογικής συμφωνίας στη διάρκεια των οποίων απαγορεύονται οι απεργίες από μέρους υπαλλήλων και τα λόκαουτ από μέρους εργοδοτών. Αλλά τώρα αυτοί οι νόμοι αποδεικνύονται άνευ αποτελέσματος.

Η Βιομηχανική Ειρήνη Συντρίβεται

Ο σπινθήρ που απετέλεσε το έναυσμα των ανησυχιών παρήχθη κατά το τέλος του 1969. Προήλθε με τη μορφή μιας ανεπίσημης απεργίας στα μεταλλεία του σιδηρομεταλλεύματος της βορείου Σουηδίας. Μολονότι η κυβέρνησις, καθώς και η ένωσις των μεταλλωρύχων, αντεστάθησαν στην ενέργεια αυτή, 4.800 περίπου μεταλλωρύχοι εργαζόμενοι για λογαριασμό του κυβερνητικού μεταλλείου της Λουσαβάαρα-Κιιρουναβάαρα εγκατέλειψαν την εργασία των. Ένα δημοψήφισμα που έγινε απεκάλυψεν ότι η μεγάλη πλειονότης των εργατών υπεστήριζαν τους μεταλλωρύχους.

Η απεργία διήρκεσε πενήντα επτά εργάσιμες ημέρες μέχρις ότου επετεύχθη μια προσωρινή συμφωνία. Εν τούτοις ακολούθησαν πολλές τέτοιες απεργίες. Εκηρύχθησαν 127 παρόμοιες απεργίες στη Σουηδία κατά το 1970, με 22.900 απεργούς και απώλεια 155.700 εργασίμων ημερών!

Οι Στενοχώριες Εξακολουθούν

Η κατάστασις δεν εβελτιώθη στις αρχές του 1971· αντιθέτως εχειροτέρευσε. Η χώρα εκλονίσθη από εκτεταμένες απεργίες. Μεταξύ των απεργών συγκατελέγοντο γιατροί, κτηνίατροι, πιλότοι, μετεωρολόγοι, υπάλληλοι των κοινοτικών γραφείων της κυβερνήσεως, ακόμη και εργαζόμενοι στο Κοινοβούλιον και στις επιτροπές του καθώς και προϊστάμενοι κινήσεων στους σιδηροδρόμους. Αυτό επέφερε μια αδράνεια σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, πράγμα που επέφερε και την απόλυσι χιλιάδων εργατών βιομηχανίας που εξηρτώντο από τις σιδηροδρομικές μεταφορές!

Σε μια νεώτερη ενέργεια, 25.000 διδάσκαλοι σχολείων απελύθησαν από την εργασία των. Έτσι, πάνω από 700.000 σπουδασταί έμειναν χωρίς διδασκαλική επίβλεψι. Αυτό ήγειρε το ερώτημα αν οι σπουδασταί θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να μελετούν στο σχολείο ή στο σπίτι χωρίς να θεωρηθούν ότι λαμβάνουν θέσι στη σύγκρουσι.

Όπως είναι νοητό, πολλοί σπουδασταί δεν επεδοκίμασαν την κατάστασι. Έλεγαν: «Η κυβέρνησις πρέπει να αναλάβη την ευθύνη για την απώλεια των μαθημάτων μας, η οποία θα επιβραδύνη τη φοίτησί μας στα σχολεία. Άλλοι έλεγαν: «Πρέπει να μποϋκοτάρωμε τις τάξεις των διδασκάλων εκείνων που τους επιτρέπεται ακόμη να εργάζωνται.»

Αλλ’ αυτή δεν ήταν η πιο αξιοσημείωτη κρίσις. Το Κυβερνητικό Συμβούλιο των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων ηπείλησε να αποκλείση της υπηρεσίας περίπου 3.500 μέλη της Ενώσεως Αξιωματικών αν η πρότασις που τους εγένετο μέσω των διωρισμένων μεσαζόντων δεν εγένετο δεκτή μέχρις ωρισμένης ημερομηνίας. Τέτοια ενέργεια ήταν ανήκουστη. Ποτέ μέχρι σήμερα μια κυβέρνησις δεν απέκλεισε της υπηρεσίας τούς διοικούντας αξιωματικούς των ιδικών της ενόπλων δυνάμεων!

Τα νέα διεδόθησαν ταχέως σε όλη την Ευρώπη. Ανταποκριταί εφημερίδων δέκα τουλάχιστον ξένων εθνών επεσκέφθησαν το Επιτελείον Στρατού στη Στοκχόλμη. Ήθελαν να γνωρίσουν πότε και πού θα μπορούσαν να συναντήσουν και να φωτογραφίσουν τους αξιωματικούς που επρόκειτο ν’ αποκλεισθούν της υπηρεσίας των στα γραφεία ή στους στρατώνας των.

Ανεπιτυχείς Διαπραγματεύσεις

Αι διαπραγματεύσεις για τη διευθέτησι των σημείων διαφωνίας υπήρξαν ανεπιτυχείς. Πραγματικά, συγκρούσεις άνευ προηγουμένου έχουν αναφερθή. Τα σχέδια διακανονισμού απερρίπτοντο το ένα κατόπιν του άλλου. Αι μεσολαβητικαί επιτροπαί δεν μπόρεσαν να εξεύρουν τη λύσι των διαφόρων προβλημάτων. Η κατάστασις αυτή συνεκλόνισε τη Σουηδία, όπως αποδεικνύετι από τις εκθέσεις των εφημερίδων.

Η εφημερίς Σβένσκα Τάγκμπλατ της 25 Φεβρουαρίου 1971, εδημοσίευσε την εξής παρατήρησι σχετικά με την κατάστασι: «Πρόκειται περί Επαναστάσεως των πολιτών εναντίον μιας κοινωνικής ουτοπίας. Η Κυβέρνησις και οι διάφορες ενώσεις θα χρειασθούν μεγάλη ποσότητα διακρίσεως, για να μη μεταβληθή το Σουηδικό κοινωνικό υπόδειγμα ζωής σε μια Σκανδιναβική εικόνα γεμάτη τρόμο.»

Κάτι έπρεπε να γίνη. Ο αυξανόμενος αριθμός των απεργών και των απολυομένων εργατών απειλούσε να εξαρθρώση το έθνος. Κατόπιν τούτου σε μια δραστική κίνησι εψηφίσθη ένας νόμος που απηγόρευε όλες τις απεργίες και τα λοκ-άουτ επί περίοδον εξ εβδομάδων, από της 13^ης Μαρτίου. Διαρκούσης της προθεσμίας αυτής η προηγουμένη συμφωνία για τους μισθούς και άλλα ζητήματα επρόκειτο να εξακολουθήση ισχύουσα. Ο σκοπός ήταν μέσα στο διάστημα των εξ εβδομάδων τα διάφορα μέρη να μπορέσουν να υπογράψουν μια συμφωνία. Ο νόμος υπεβλήθη επειγόντως στη Βουλή και εψηφίσθη με μια σχεδόν καταπληκτική πλειοψηφία.

Εντούτοις, στο τέλος της έκτης εβδομάδος τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν είχαν φθάσει σε καμμιά συμφωνία.

Ο Διακανονισμός Επετεύχθη

Μόνον στα μέσα Ιουνίου οι περίπου 400.000 κυβερνητικοί υπάλληλοι συνήψαν ειρήνη με τον εργοδότη των, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Συλλογικών Συμβάσεων. Αλλά στον λεγόμενο ιδιωτικό τομέα που περιλαμβάνονται 800.000 εργαζόμενοι, δεν είχε εισέτι επιτευχθή διακανονισμός.

Η κατάστασις εχειροτέρευσε. Η 24^η Ιουνίου 1971 ωρίσθη ως ημερομηνία οπότε η Εθνική Ομοσπονδία των Εργατικών Ενώσεων θα ήρχιζε μια σειρά εκλεκτικών απεργιών αν δεν επετυγχάνετο ως τότε μια λύσις. Οι απεργίες αυτές αφορούσαν περίπου 90.000 μέλη που κατείχαν καίριες θέσεις. Σκοπός των απεργιών αυτών ήταν να παραλύσουν τη βιομηχανία και το εμπόριο του έθνους. Αλλά συγχρόνως η Ομοσπονδία των Σουηδών εργοδοτών απειλούσε τους εργάτας με ολοκληρωτικό λοκ-άουτ.

Τελικά την 22^α Ιουνίου, κατόπιν διαπραγματεύσεων, που διήρκεσαν πάνω από επτά μήνες, τα μέρη επέτυχαν μια συμφωνία. Υπέγραψαν τον διακανονισμό που υπέβαλε η Μεσάζουσα Επιτροπή. Με τον διακανονισμό εχορηγείτο στους εργάτας αύξησις μισθού 27.5 τοις εκατό για μια περίοδο τριών ετών. Επίσης παρεχώρει σ’ αυτούς ηυξημένα κοινωνικά οφέλη, περιλαμβανομένης και ελαττώσεως του ορίου συντάξεως από 67 στα 65 έτη, καθώς και αύξησιν του ποσού της συντάξεως και των βοηθημάτων ασθενείας. Ο διακανονισμός θα στοιχίση περίπου έξι δισεκατομμύρια κορώνες ή $1.160.000.000.

Τι θα Γίνη στο Μέλλον;

Εν τούτοις, προ της υπογραφής του διακανονισμού η Ομοσπονδία εργοδοτών επέτυχε μια αναθεώρησι του διακανονισμού των παγωμένων τιμών, διά της οποίας επιτρέπονται μεγάλες αυξήσεις τιμών. Έτσι, ενώ οι εργάται θα λαμβάνουν περισσότερο χρήμα, οι τιμές και οι φόροι θα αυξάνωνται επίσης. Αυτό θα εξουδετερώση τα περισσότερα οφέλη από την αύξησι των μισθών. Σύμφωνα με ένα υπολογισμό το πραγματικό όφελος των εργατών θα ανέλθη στα 2 τοις εκατό περίπου.

Παρά τους διακανονισμούς αυτούς υπάρχουν ακόμη φωνές παραπόνων. Αυτό προκαλεί την απορία αν τα μέρη θα παραμείνουν πιστά στις συμφωνίες των. Θα διαρκέση η ειρήνη αυτή; Μπορεί να διαλογίζωνται πολλοί. Μόνον ο χρόνος θα δώση την απάντησι.