Γεροντική Ηλικία Μπορεί να Είναι Απολαυστική

Περάσατε μήπως την ηλικία των πενήντα ετών; Η ίσως ακόμη την ηλικία των εξηνταπέντε, την ηλικία της συνταξιοδοτήσεως για πολλά άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες; Βρίσκετε μήπως ότι η μεγάλη ηλικία σάς αποστερεί από τη χαρά να ζήτε; Φαίνεται μήπως ότι η ζωή είναι φορτίο; Δεν χρειάζεται, να είναι έτσι.

Όταν ο Ιεχωβά Θεός εδημιούργησε τον άνθρωπο δεν είχε σκοπό γι’ αυτόν να γηράσκη και να πεθαίνη. Το πρώτο ανθρώπινο ζεύγος θα ζούσε ακόμη σήμερα, αν είχαν εξακολουθήσει να υπακούουν στις εντολές του Θεού. Αλλά λόγω της ανυπακοής των όλοι οι απόγονοι των εγήρασκαν και τελικά πέθαιναν. Σήμερα ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι γηράσκουν. Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν περίπου 22 εκατομμύρια άτομα που είναι στην ηλικία των εξηνταπέντε ετών ή και περισσότερο. Σε σύγκρισι με τον περασμένο αιώνα οι αριθμοί των έχουν διπλασιασθή. Αλλά δεν ζουν περισσότερο. Το διάστημα ζωής των εβδομήντα έως ογδόντα ετών που αναφέρεται από τον προφήτη Μωυσή εξακολουθεί ακόμη να είναι αληθινό. Ψαλμ. 90:10.

Τι αντιμετωπίζουν αυτά τα άτομα; Μπορεί η μεγάλη ηλικία να είναι απολαυστική αντί απλώς να είναι υποφερτή; Ένας από τους πιο σπουδαίους παράγοντας για ν’ απολαμβάνη κανείς τη γεροντική ηλικία είναι η ικανότης προσαρμογής. Αυτή η ικανότης προσαρμογής πρωταρχικά έχει σχέσι με τρεις σφαίρες δραστηριότητος: τη σωματική υγεία, την οικονομική άνεσι και τη διανοητική και συναισθηματική ευεξία.

Καλή Υγεία με Ασκήσεις

Μολονότι δεν είναι ακριβώς απαραίτητη για ν’ απολαμβάνη κανείς τη γεροντική ηλικία, η καλή υγεία συμβάλλει σ’ αυτό σε μεγάλο βαθμό. Το ν’ απολαμβάνη κανείς καλή υγεία στη γεροντική ηλικία σημαίνει απλώς να προσαρμόζεται με το να δίνη σ’ αυτή περισσότερη προσοχή από όση ήταν συνηθισμένος να κάνη. Αλλ’ αυτό δεν σημαίνει να είναι κανείς υποχόνδριος (να υποφέρη από φανταστικές αρρώστιες)!

Το ζήτημα των επαρκών σωματικών ασκήσεων είναι σπουδαίο. Μια δεκαετής μελέτη 8.500 μεσηλίκων έδειξε ότι οι καθιστικώς εργαζόμενοι είχαν τριπλάσιες καρδιακές προσβολές από όσες είχαν οι χειρώνακτες. Ναι, συχνά η σωματική άσκησις κάνει τη ζωή να είναι απολαυστική στα εβδομήντα αντί να είναι μια ζωή φορτωμένη από πόνους, στενοχώριες και ανία στην ίδια ηλικία. Αδιάφορο ποια είναι η ηλικία σας, μπορείτε να βελτιώσετε την υγεία σας με την άσκησι. Υπάρχουν πολλά είδη, όπως είναι ο περίπατος και το κολύμβημα, που μπορούν να είναι περισσότερο ή λιγώτερο απολαυστικά. Αλλ’ είτε είναι απολαυστικά σε σας είτε όχι, προσαρμοσθήτε περισσότερο στις ασκήσεις—κάνοντάς το, φυσικά, βαθμιαίως.

Να Έχετε Κατάλληλη Διατροφή

Αν θα θέλατε ν’ απολαμβάνετε τη γεροντική ηλικία, πρέπει να δώσετε επίσης προσοχή στη διατροφή, τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα. Οι πιο συνηθισμένες καρδιακές ασθένειες αποδίδονται κατά μέγα μέρος σε εσφαλμένη δίαιτα, συνήθως σε πολυφαγία, ειδικά λιπών και ζάχαρης, όταν συνοδεύεται από ανεπαρκή άσκησι. Δυο από κάθε τρία άτομα που είναι ηλικίας άνω των 50 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι παχύσαρκα. Και, δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία, ότι η παχυσαρκία λιγοστεύει τη ζωή!

Οι μελέτες δείχνουν ότι τα ηλικιωμένα άτομα έχουν την τάσι να τρώγουν περισσότερο άμυλον και ζάχαρη από όσο χρειάζονται, άλλα όχι αρκετές πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα. Ίσως να υπάρχουν μερικοί λόγοι γι’ αυτό. Τροφές που περιέχουν αυτά τα σπουδαία στοιχεία κοστίζουν περισσότερο από όσο κοστίζουν άλλες τροφές. Αυτές οι τροφές επίσης είναι πιθανόν ν’ απαιτούν περισσότερο κόπο στο μαγείρεμα και τα ηλικιωμένα άτομα συχνά δεν θέλουν να σκοτίζονται με το να μαγειρεύουν φαγητά μόνο για τον εαυτό τους. Έπειτα πάλι, μπορεί να μη έχουν αρκετά δόντια, πράγμα που τα εμποδίζει να μασούν ωρισμένες τροφές.

Τα ηλικιωμένα άτομα χρειάζονται να προσαρμόζουν τη δίαιτά των, διότι, εφόσον δεν κινούνται πολύ, χρειάζονται λιγώτερους υδατάνθρακες και περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα από πριν. Επομένως συνιστώνται πάρα πολύ τέτοιες τροφές όπως είναι το αγυάλιστο ρύζι και το πιτυρούχο αλεύρι, επειδή περιέχουν βιταμίνες και μέταλλα· το γιαούρτι, εν μέρει επειδή το σώμα έχει ανάγκη από γάλα και εν μέρει επειδή χωνεύεται εύκολα· φύτρα σίτου για την περιεκτικότητα των σε βιταμίνη Ε, μαγιά της μπύρας για τη βιταμίνη Β που περιέχει, και μελάσσα λόγω του χαλκού της και του σιδήρου. Η λήψις επιπροσθέτων βιταμινών συνιστάται από μερικούς αλλ’ όχι από άλλους, Έτσι, γιατί να μη πειραματισθήτε; Αν βρίσκετε ότι σας βοηθούν, εξακολουθείτε να τις λαμβάνετε.

Επίσης είναι καλή συμβουλή ν’ αποφεύγετε να τρώτε και να πίνετε τροφές που είναι ή πολύ θερμές ή παγωμένες. Οι τροφές ας παίρνουν τη θερμοκρασία του δωματίου πριν καταναλωθούν, αν τις είχατε μέσα στο ψυγείο. Μπορείτε επίσης να βρήτε ότι λίγο κρασί είναι βοηθητικό στη χώνευσι.

Ανάπαυσις και Ύπνος

Για ν’ απολαμβάνετε καλή υγεία στη γεροντική ηλικία απαιτείται επίσης να ενδιαφέρεσθε για επαρκή ανάπαυσι και ύπνο. Ενώ δυνατόν να έχετε αρκετή ανάπαυσι, ίσως να μη κοιμάστε αρκετά. Πράγματι, τα ηλικιωμένα άτομα συχνά κοιμούνται ελαφρά. Προηγουμένως ενόμιζαν ότι οι ηλικιωμένοι χρειάζονται λιγώτερο ύπνο από τα νεαρά άτομα, αλλά φαίνεται να υπάρχη απόδειξις ότι μπορεί να ισχύη το αντίθετο.

Φυσικά, όλα τα άτομα δεν χρειάζονται το ίδιο ποσόν ύπνου. Παράγοντες, όπως είναι οι ορμόνες, η νευρική ιδιοσυγκρασία και η φύσις των δραστηριοτήτων ενός ατόμου, έχουν σχέσι με το πόσον ύπνο χρειάζεται ένα άτομο. Αν έχετε δυσκολία για επαρκή ύπνο, θα μπορούσατε να κάμετε στον εαυτό σας τις επόμενες ερωτήσεις:

‘Έχω μήπως έντασι σ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας;’ Αν είναι έτσι, είναι πιθανόν να έχετε δυσκολία στο να κοιμάστε. Μάθετε ν’ αναπαύεσθε στη διάρκεια της ημέρας. ‘Είμαι δραστήριος ως την ώρα που θα πλαγιάσω;’ Αν συμβαίνη αυτό, θα έχετε δυσκολία στο να χαλαρώσετε το σώμα σας και να έχετε ένα υγιεινό ύπνο. Μετά το δείπνο, να επιβραδύνετε τη δράσι. ‘Μήπως πίνω δυνατό τσάι, καφφέ ή ποτά κόλας;’ Τέτοια ποτά εμποδίζουν τον ύπνο πολλών ατόμων. ‘Μήπως τρώγω πολύ φαγητό αργά το βράδυ ή δύσπεπτες τροφές, όπως οι τηγανητές πατάτες ή φρεσκοψημένο ψωμί;’ Τέτοια πράγματα βαραίνουν το στομάχι σας και μπορεί να σας κρατούν άγρυπνο. ‘Μήπως στενοχωρούμαι επειδή δεν μπορώ να κοιμηθώ;’ Δεν υπάρχει πιο σίγουρος τρόπος για να μείνη κανείς άγρυπνος. Δεν εκνευρίζεσθε με τα προβλήματα της ημέρας, αλλά να σκέπτεσθε τις ευλογίες σας. Μήπως ερεθίζομαι εύκολα; Μια ταραγμένη κατάστασις της διανοίας θα μπορούσε εύκολα να σας κρατή άγρυπνον. Προσπαθήστε να είσθε λιγώτερο ευαίσθητος. Κάνοντας τέτοιες προσαρμογές θ’ απολαμβάνετε καλύτερο ύπνο και καλύτερη υγεία.

Μεταξύ των θετικών πραγμάτων που μπορείτε να κάμετε για να προκαλέσετε ύπνο είναι να παίρνετε ένα ζεστό μπάνιο πριν πλαγιάσετε, ή ένα ζεστό γάλα ή άλλο ρόφημα μερικοί βρίσκουν ότι ένα ποτήρι μπύρα ή κρασί είναι βοηθητικό στο να φέρη ύπνο. Άλλοι βρίσκουν ότι ένα μασσάζ που γίνεται από ένα άλλο μέρος της οικογενείας τους βοηθεί να κοιμηθούν. Σύμφωνα με τον ειδικό καρδιολόγο Χουάιτ, ένας μακρός περίπατος με γρήγορο βήμα κατά το βράδυ θα βοηθήση περισσότερο από τα υπνωτικά χάπια. Ο υγιής ύπνος σας βοηθεί ν’ απολαύσετε περισσότερο τόσον τις νύχτες σας όσο και τις ημέρες σας.

Οικονομικά Προβλήματα

Για ν’ απολαύσετε τη γεροντική ηλικία πρέπει να μάθετε, επίσης να κάνετε προσαρμογές σε οικονομικά ζητήματα. Συνήθως υπάρχει λιγώτερο εισόδημα σε χρήμα. Σήμερα πολλές επιχειρήσεις απολύουν τους υπαλλήλους των στην ηλικία των εξηνταπέντε ετών. Η εύρεσις μιας νέας εργασίας δεν είναι εύκολο πράγμα, ειδικά σ’ αυτές τις ημέρες. Ακόμη κι όταν δεν έχη κανείς απολυθή, γίνεται μείωσις στο εισόδημά του, επειδή γίνεται λιγώτερο παραγωγικός. Μερικές φορές δεν υπάρχει καμμιά σύνταξις, επειδή ο εργαζόμενος μετακινείται από εργασία σε εργασία ή επειδή ένας εργοδότης έκλεισε την επιχείρησί του.

Έτσι σε μια κατάστασι σαν αυτή, πρέπει να μάθη κανείς να προσαρμόζεται σε μετριώτερες συνήθειες ζωής ως προς τη στέγη, την τροφή, τα ενδύματα και τη διασκέδασι. Ειδικά είναι πρόβλημα όταν πρόκειται για την τροφή—να είναι κανείς οικονόμος και ταυτοχρόνως να λαμβάνη επαρκείς πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα. Η λαχανοσαλάτα περιέχει πολλή βιταμίνη C και μπορεί να είναι οικονομικώτερη από τα πορτοκάλια. Τα αράπικα φυστίκια, τα φασόλια της σόγιας, το τυρί και τα αυγά είναι οικονομικές πηγές πρωτεΐνης, και μην παραβλέπετε το άλευρο της βρώμης. Με την ενημερότητά του σ’ αυτό το πρόβλημα, το Υπουργείον Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών εξέδωσε ένα βιβλιάριο με τον τίτλο Οδηγός Τροφίμων για Ηλικιωμένους Ανθρώπους, που δείχνει πώς ουσιώδεις τροφές μπορούν ν’ αγοράζωνται με μικρή δαπάνη.

Διανοητικοί και Συναισθηματικοί Παράγοντες

Μεταξύ των σοβαρωτέρων εμποδίων για ν’ απολαύση κανείς τη γεροντική ηλικία είναι οι άσοφες διανοητικές στάσεις και τα αρνητικά συναισθήματα. Εκείνος που είναι κλεισμένος στον εαυτό του μπορεί εύλογα να μη αισθάνεται τόση ευχαρίστησι—όπως συνέβαινε και σε όλη του τη ζωή—όση εκείνος που δείχνει ενδιαφέρον για τον έξω κόσμο. Κατάλληλες εδώ είναι οι αρχές που βρίσκονται στον Λόγο του Θεού, τη Βίβλο: «Μη πλανάσθε: ο Θεός δεν εμπαίζεται. Διότι ό,τι αν σπείρη ο άνθρωπος, τούτο και θέλει θερίσει.» Επίσης συμβουλεύει τον νέον να ενθυμήται τον Πλάστην του εις τας ημέρας της νεότητός του, προτού έλθουν οι ημέρες και τα χρόνια που θα πή: «Δεν έχω ευχαρίστησι σ’ αυτά.»—Γαλ. 6:7· Εκκλησ. 12:1.

Εκείνοι που έχουν ασκηθή στην εγκράτεια και την πειθαρχία και ήσαν συνετοί θα το βρουν συγκριτικά εύκολο να κάμουν τις προσαρμογές που απαιτεί η γεροντική ηλικία. Εν τούτοις, εκείνοι που καλοπερνούσαν και ικανοποιούσαν όλες τους τις επιθυμίες πιθανώτατα θα είναι σωματικώς, και συναισθηματικώς κακώς εφωδιασμένοι να προσαρμοσθούν στους περιορισμούς, που η γεροντική ηλικία φέρνει μαζί της, και να την απολαύσουν. Τώρα στη γεροντική τους ηλικία θα πρέπει ν’ αρχίσουν να μαθαίνουν να έχουν θάρρος, σοφία και ταπεινοφροσύνη.

Οι περιορισμοί που η γεροντική ηλικία φέρνει παρουσιάζουν προβλήματα, ειδικά σ’ εκείνους που δεν θέλουν ν’ αντιμετωπίσουν τα γεγονότα. Μερικοί απορρίπτουν την ιδέα ότι έχουν γεράσει και προσπαθούν να εξακολουθούν τη ζωή τους με τον ίδιο τρόπο όπως έκαμναν όταν ήσαν νέοι. Άλλοι αποθαρρύνονται, στενοχωρούνται, αισθάνονται οίκτο για τον εαυτό τους και είναι γεμάτοι πικρία. Ακόμη άλλοι θεωρούν τον εαυτό τους πολύ ανώτερο και έχουν αξιώσεις επειδή είναι ηλικιωμένοι. Όλες αυτές οι στάσεις είναι πάρα πολύ ανόητες. Η εκτίμησις των καθημερινών ευλογιών θα σας βοηθήση να σταθήτε μακρυά από τέτοιες παγίδες. Αποβλέπετε στις ευλογίες κάθε ημέρας και μάθετε να βρίσκετε χαρά σε μικρά πράγματα. Να απολαμβάνετε μια ηλιόλουστη μέρα ή το ωραίο καθαρό χιόνι, ή τη δροσιστική βροχή.

Κάθε περίοδος της ζωής έχει τις δικές της ευλογίες. Το απλό γεγονός ότι στη μεγάλη ηλικία δεν μπορείτε ν’ απολαύσετε πολλά από τα πράγματα που απολαμβάνατε στη νεότητα δεν αποτελούν λόγο να αισθάνεσθε οίκτο για τον εαυτό σας ή δυσαρέσκεια. Έτσι ένας ποιητής είπε μια φορά:

«Μικρότερη ευκαιρία απ’ τα νειάτα δεν είν’ τα γηρατειά,

Μολονότι αυτά έρχονται με άλλη φορεσιά.

Και καθώς το βραδυνό λυκόφως ατονίζει

Με άστρα, αόρατα τη μέρα, ο ουρανός γεμίζει.»

Η γεροντική ηλικία έχει τις δικές της ευλογίες. «Η πολιά είναι στέφανος δόξης, ευρισκομένη εν τη οδώ της δικαιοσύνης.» (Παροιμ. 16:31) Η γεροντική ηλικία έχει μια δόξα δική της. Ένας είχε ευκαιρία να μάθη, ν’ αποκτήση πολλή πείρα και να φθάση σε πλεονεκτικό σημείο λόγω των όσα υπέφερε και απήλαυσε. Η νεότης είναι ορμητική, ανυπόμονη, ενθουσιώδης, ρωμαντική, έχει αυταπάτες, και συχνά δεν είναι πρακτική. Αλλά, με την ηλικία μαθαίνει κανείς να είναι πιο υπομονητικός, να είναι πιο ρεαλιστικός, να βλέπη τα πράγματα όπως πράγματι είναι, να είναι πρακτικός. Η γεροντική ηλικία μπορεί, να έχη μια γλυκειά επίδρασι και κάνει τον άνθρωπο να έχη περισσότερη συμπάθεια.

Να εκτιμάτε αυτές τις ευλογίες όταν τις έχετε. Να είσθε ευγνώμονες για τη ζωή την ίδια, για το μέτρο υγείας και της δυνάμεως που έχετε. Το να μη έχετε πόνους είναι λόγος για ευγνωμοσύνη. Και να είσθε ευχαριστημένος με το να έχετε τα αναγκαία υλικά πράγματα που συντηρούν τη ζωή.—1 Τιμ. 6:6-8.

Βοηθητικό επίσης είναι να έχη κανείς το αίσθημα του χιούμορ. Διάθεσις για να γελά είναι καλή για το σώμα καθώς και για το πνεύμα και την καρδιά. Πράγματι, ένας διάσημος γιατρός είπε ότι το γέλιο «είναι η καλύτερη άσκησις απ’ όλες» λόγω των όσα κάνει για τα εσωτερικά όργανα.

Ιδιαιτέρως το να έχη κανείς κάτι χρήσιμο να κάνη βοηθεί ν’ απολαμβάνη τη γεροντική ηλικία. Να θυμάστε ότι «Μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να λαμβάνη.» Μπορείτε ν’ απολαμβάνετε ευτυχία με το να είσθε βοηθητικός σε γνωστούς, φίλους ή συγγενείς.—Πράξ. 20:35.

Τα Πλεονεκτήματα του Χριστιανού

Ο ώριμος αφιερωμένος Χριστιανός έχει αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα όταν κατορθώνη ν’ απολαμβάνη τη γεροντική ηλικία. Έχει πολλά βοηθήματα για να γεμίζη τις μέρες του με ευτυχία. Μπορεί πάντοτε να έχη επικοινωνία με τον Θεό, όπως είπε μια ηλικιωμένη άγαμη Χριστιανή: «Πραγματικά, οι στιγμές της μοναξιάς μου είναι μερικές από τις πιο πολύτιμες. Μπορώ να επικοινωνώ με τον Ιεχωβά με προσευχή. Μπορώ ν’ απολαμβάνω βαθειά σκέψι και προσωπική μελέτη χωρίς περισπασμό.» Έπειτα, επίσης, υπάρχουν οι Χριστιανικές συναθροίσεις όπου μπορεί κανείς ν’ απολαμβάνη ωραία Χριστιανική συντροφιά. Και υπάρχουν ευκαιρίες να μεταδίδη κανείς τη Χριστιανική ελπίδα σε άλλους. Ημέρες που είναι γεμάτες με αίνο για τον Θεό προορίζονται να είναι ευτυχισμένες.

Στα γραφεία των μαρτύρων του Ιεχωβά στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης υπάρχουν δώδεκα εργάτες οι οποίοι, μολονότι κατά μέσον όρον είναι ηλικίας άνω των ογδόντα ετών, υπηρετούν ευτυχισμένοι από τρεις έως οκτώ ώρες την ημέρα στα εργοστάσια και τα γραφεία της Εταιρίας Σκοπιά. Ομοίως αφιερωμένες Χριστιανές χήρες άνω των εβδομήντα ετών, που ζουν στα δικά τους σπίτια και μόνες, είναι μεταξύ των πιο ευτυχισμένων ατόμων που έχετε συναντήσει ποτέ. Εκείνοι που αποφεύγουν τα άκρα, χωρίς ούτε να παραχαϊδεύουν τον εαυτό τους με το να ενδίδουν οκνηρά σε κάθε επιθυμία, ούτε να εργάζωνται πάρα πολύ ώστε να εξαντλούν τον εαυτό τους, βρίσκουν απόλαυσι στη ζωή. Ιδιαίτερα αυτοί βρίσκουν απόλαυσι με το να επιδιώκουν να παρηγορούν άλλους λέγοντας τους τα αγαθά νέα της βασιλείας του Θεού που είναι τόσο κοντά.—Ματθ. 24:14.

Ένας ηλικιωμένος και τυφλός Χριστιανός έθεσε το ζήτημα ως εξής: «Η συνεχής συναίσθησις της σχέσεώς μου με τον Ιεχωβά μου προμηθεύει την αναγκαία δύναμι. Ποτέ δεν έχασα την άποψι του γεγονότος ότι το όνομα του Θεού αναπαύεται επάνω μου και ότι εκείνο που κάνω θ’ αντανακλά είτε ευνοϊκώς είτε δυσμενώς επάνω σ’ αυτό.»

Η γεροντική ηλικία μπορεί να είναι απολαυστική. Μπορεί να είναι καιρός ειρήνης της διανοίας, ευχαριστήσεως. Η μεγάλη ηλικία θα έπρεπε να φέρνη μαζί της σύνεσι και δυνατότητα προσαρμογής σε ζητήματα σωματικής υγείας και οικονομικών ζητημάτων. Οι διανοητικές και συναισθηματικές στάσεις θα βοηθήσουν επίσης γι’ αυτόν το σκοπό. Και πάνω απ’ όλα, η πίστις στον Θεό και τον Λόγο του και η προσπάθεια να ζήτε σύμφωνα με τη σοφή του συμβουλή, μπορούν να σας βοηθήσουν ν’ απολαμβάνετε τη γεροντική ηλικία.