Τι Είναι η «Πράσινη Επανάστασις;»

ΜΟΛΙΣ προ ολίγων ετών, ανεφέρετο ότι η λιμοκτονία επρόκειτο να επηρεάση εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε διάφορες χώρες. Κάθε μέρα χιλιάδες θάνατοι ελέγετο ότι λαμβάνουν χώραν λόγω ελλείψεως τροφών.

Αυτό ειδικώς συνέβαινε στην Ινδία. Εκεί, δύο έτη κατά συνέχειαν με λίγες βροχές, το 1965 και 1966, προκάλεσαν ξηρασία που σοβαρώς επηρέασαν τις εσοδείες. Οι απώλειες ζωής από πείνα ήσαν μεγάλες. Μόνον οι μαζικές αποστολές τροφίμων από άλλες χώρες εμπόδισαν μια πλήρη καταστροφή.

Σαν αποτέλεσμα, τρομερές προρρήσεις παγκοσμίου πείνας έγιναν από πολλές πηγές. Μερικές αυθεντίες υπελόγισαν ότι το μέσον της δεκαετίας του 1970 θα παρίστατο μάρτυς της πείνης αυτής. Υπήρχαν εκείνοι που ακόμη έλεγαν ότι η παγκόσμιος πείνα ήδη είχεν αρχίσει.

Εν τούτοις, σήμερα δεν λέγονται τόσα πολλά για ανθρώπους που πραγματικά λιμοκτονούν μέχρι θανάτου σε όλο τον κόσμο όσο ελέγετο τότε. Πράγματι, τώρα ακούμε για ‘πλεονάσματα’ τροφίμων σε μερικούς τόπους όπου συνήθως υπήρχαν ελλείψεις μόνον προ ολίγων ετών.

Ποιος είναι ο λόγος τούτου; Αυτό συμβαίνει επειδή έλαβε χώραν στην παραγωγή σιτηρών μια ‘επανάστασις.’ Το φαινόμενο αυτό θεωρείται τόσο σημαντικό ώστε του εδόθη το όνομα «πράσινη επανάστασις.»

Εν τούτοις, ηγέρθησαν επίσης ερωτήματα, όπως είναι τα επόμενα: Πώς κατορθώθηκε να γίνη αυτή η «πράσινη επανάστασις»; Υπάρχουν κίνδυνοι συνδεδεμένοι με αυτήν; Βοηθεί πραγματικά τους πτωχούς και τους πεινασμένους του κόσμου; Δίνει λύσι στα προβλήματα διατροφής του ανθρώπου; Ας εξετάσωμε καθένα από αυτά τα ερωτήματα.

Πώς Άρχισε

Η «πράσινη επανάστασις» ειδικώτερα έχει σχέσι με την επιτυχή ανάπτυξι ωρισμένων πολύ υψηλής παραγωγικότητος τύπων σίτου και ρυζιού. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο επειδή αυτά τα δύο είδη, ειδικώς το ρύζι, είναι τα βασικά τρόφιμα για τον περισσότερο πληθυσμό της γης.

Αυτή η «πράσινη επανάστασις» άρχισε περίπου το έτος 1965. Είχε το ξεκίνημά της ενωρίτερα σ’ ένα ενωμένο πρόγραμμα βελτιώσεως σιτηρών που διεξήγετο στο Μεξικό μεταξύ του Υπουργείου Γεωργίας της χώρας εκείνης και του Ιδρύματος Ροκφέλλερ.

Η πρώτη εκδήλωσις ήλθε σαν αποτέλεσμα προσπαθειών μιας ομάδος από γεωργικούς εμπειρογνώμονες που είχαν αρχηγό τον δόκτορα Νόρμαν Μπόρλογκ. Αυτό συνέβη έπειτα από είκοσι περίπου ετών πειράματα. Αυτή η ομάς ανέπτυξε ποικιλίες σίτου που έφθασαν να παράγουν έως τέσσερα μπούσελ σίτου εκεί όπου μόνον ένα μπούσελ σίτου είχε παραχθή προηγουμένως!

Ο νέος σίτος ήταν κοντός και το στέλεχός του πολύ σκληρό. Αυτό ήταν σπουδαίο, καθόσον καθιστούσε ικανό το φυτό να μη πέφτη καταγής από το βάρος των εξαιρετικά μεγάλων κεφαλών του σίτου. Επίσης, δεν επηρεάζετο πολύ από τις ώρες φωτός που είχε η μέρα. Αυτό εσήμαινε ότι μπορούσε να φυτευθή ακόμη και σ’ εκείνα τα μέρη της γης όπου οι ώρες του φωτός της ημέρας διέφεραν από εκείνα τα μέρη όπου ο σπόρος είχε αναπτυχθή. Επίσης, είχε μια πολύ υψηλή ανταπόκρισι στη λίπανσι και στο πότισμα.

Περίπου ταυτοχρόνως ανεπτύχθη στις Φιλιππίνες ένα νέο φυτό ρυζιού υψηλής αποδόσεως. Ο οργανισμός ο υπεύθυνος γι’ αυτό ήταν το Διεθνές Ίδρυμα Ερευνών Ορύζης. Αυτή η ανακάλυψις έκαμε για το ρύζι εκείνο που έκαμαν τα Μεξικανικά πειράματα για τον σίτο.

Το 1966 αυτοί οι νέοι σπόροι φυτεύθηκαν σε μια μεγαλύτερη πειραματική κλίμακα στην Ασία. Σπάρθηκαν πολλές εκατοντάδες αίηκερς. Σήμερα, επτά μόνον έτη αργότερα, φυτεύθηκαν δεκάδες εκατομμύρια αίηκερς με τις νέες ποικιλίες σε διάφορα μέρη της γης! Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές στις σιτοκαλλιεργούμενες εκτάσεις της Ινδίας και του Πακιστάν. Στις Φιλιππίνες και σε άλλες ορυζοκαλλιεργητικές εκτάσεις της Νοτιοανατολικής Ασίας, φυτείες των νέων ποικιλιών ορύζης έχουν αυξηθή γρήγορα.

Πόσο Αποτελεσματική Υπήρξε;

Η παραγωγή σιτηρών υπέστη μια αξιοσημείωτη αλλαγή λόγω των νέων ποικιλιών. Σε πολλές χώρες έγιναν μεγάλες αυξήσεις στην παραγωγή σιτηρών. Το περιοδικό Βιοεπιστήμη της 1ης Νοεμβρίου 1971 εσημείωσε ιδιαιτέρως την Ινδία και το Πακιστάν, «όπου, όπως λέγεται, αυτές οι χώρες εξεδίωξαν το φάσμα της εκτεταμένης πείνας ή τουλάχιστον το ανέβαλαν ίσως για μια γενεά.»

Προηγουμένως, η καλύτερη συγκομιδή για την Ινδία είχε γίνει κατά τη διάρκεια του έτους εσοδειών 1964-1965. Τότε παρήχθησαν περίπου 89 εκατομμύρια τόννοι σιτηρών. Αλλά για το έτος 1970-71 αναφέρθηκαν περίπου 107 εκατομμύρια τόννοι. Η πλέον θεαματική αύξησις κατεγράφη στη συγκομιδή του σίτου. Υπερεδιπλασιάσθη σε έξη έτη, από 11 περίπου εκατομμύρια τόννους σε 23 εκατομμύρια τόννους. Η παραγωγή ορύζης δεν αυξήθηκε τόσο θεαματικά. Εν τούτοις, μερικοί Ινδοί αξιωματούχοι προείπαν ότι το έτος 1972 μπορούσε να παραστή μάρτυς «αυταρκείας» σ’ αυτή τη βασική τροφή.

Σαν αποτέλεσμα των μεγάλων αυξήσεων στις εσοδείες, μερικές περιφέρειες του κόσμου που πλήττονται από πείνα και που προηγουμένως έπρεπε να εισάγουν τεράστια ποσά σιτηρών αναφέρθηκε ότι έχουν αρκετές ποσότητες τώρα, ή ακόμη έκαμαν και εξαγωγές αυτών. Αυτή η επιτυχία με τους νέους σπόρους παρεκίνησε ολοένα και περισσότερους αγρότες να τους καλλιεργούν κάθε χρόνο.

Απ’ αυτό θα μπορούσε κανείς να συμπεράνη ότι η επιστήμη βρήκε επί τέλους τη λύσι στα προβλήματα τροφών του ανθρώπου. Φαίνεται ότι οι πεινασμένοι λαοί του κόσμου πρέπει μόνο να καλλιεργούν τις νέες ποικιλίες σίτου και ρυζιού και η λιμοκτονία έτσι μπορεί ν’ αποφευχθή.

Προειδοποίησις

Εν τούτοις, πολλοί ειδικοί στη γεωργία κάνουν προειδοποιήσεις εναντίον ενός τέτοιου συμπεράσματος. Λέγουν ότι η «πράσινη επανάστασις» δεν λύει τα προβλήματα πείνας του ανθρωπίνου γένους τώρα, και δεν θα τα λύση στο μέλλον!

Επί παραδείγματι, στο βιβλίο Η Εξίσωσις της Επιβιώσεως, ένα άρθρο που εγράφη από τον γεωργικό οικονομολόγο Βολφ Λαντεζίνσκυ, αναφέρει τα εξής:

«Σχεδόν επί πέντε έτη η ‘πράσινη επανάστασις’ ανεπτύχθη σε μερικές από τις γεωργικώς υπανάπτυκτες χώρες της Ασίας. Η εμφάνισίς της στις από παράδοσι αγροτικές κοινωνίες διεκηρύχθη ως η ανταπάντησις στις τρομερές προρρήσεις της πείνας που πλησίαζε σε μεγάλα τμήματα του κόσμου.

«Αλλά περισσότερο απ’ αυτό, εκείνοι που ήσαν ενθουσιασμένοι με τις επικείμενες αλλαγές, είδαν σ’ αυτές ένα φάρμακο για τη φτώχεια της απέραντης πλειονότητος των καλλιεργητών. . .

«Εν τούτοις, οι ευνοϊκές περιστάσεις στις οποίες η νέα τεχνολογία ευδοκιμεί δεν αποκτώνται εύκολα και επομένως υπάρχουν αναπόφευκτοι περιορισμοί στα όριά της και στην πρόοδό της. Χωριστά απ’ αυτό, όπου αυτή η τεχνολογία επέτυχε, η επανάστασις ήγειρε ένα πλήθος πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων. Εν συντομία, η πράσινη επανάστασις μπορεί να είναι, όπως ο Δόκτωρ Χώρτον ορθώς ετόνισε στην ‘Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων’ τον Απρίλιο του 1969, τόσο ένα κέρας Αμαλθείας [αφθονία] όσο και ένα κουτί της Πανδώρας [κακά για τον άνθρωπο].»

Γιατί πολλές αυθεντίες δίνουν προειδοποιήσεις εναντίον ατόπου αισιοδοξίας, ενώ βρισκόμαστε ακριβώς μέσα στην «πράσινη επανάστασι;» Ποια είναι μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται; Πώς αυτά επηρεάζουν τη δυνατότητα της «πράσινης επαναστάσεως» να μπορέση να υπερνικήση την πείνα και τη φτώχεια;

Ένα πρόβλημα περιλαμβάνει μεγάλο κίνδυνο. Αυτό έχει σχέσι με τη γενετική βάσι των νέων ποικιλιών των σιτηρών.

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Ένα νέο φυτό ρυζιού υψηλής αποδόσεως ανεπτύχθη στις Φιλιππίνες και έκαμε για το ρύζι ό,τι έκαμαν για τον σίτο τα Μεξικανικά πειράματα, αλλ’ αποτελεί αυτό λύσι του προβλήματος;