Μια Πλησιέστερη Ματιά στη Γλώσσα

‘ΒΓΑΛΕ τη γλώσσα σου και πες Ααααα!’ Μπορεί κανείς να φαντασθή πόσες φορές οι γιατροί το επαναλαμβάνουν αυτό επί χρόνια. Οι παθολόγοι έχουν εκτιμήσει πολύ τη σπουδαιότητα που παρουσιάζει η εμφάνισις της γλώσσας όταν εξετάζουν κάποιον άρρωστο. Ιδίως σε παλαιότερες εποχές, οι γιατροί έπρεπε να βασίζωνται περισσότερο στις δικές τους ικανότητες παρατηρήσεως παρά στις κλινικές εξετάσεις.

Αν και στη γλώσσα φαίνονται μερικές αλλαγές ή ασθενείς καταστάσεις άλλων μερών του σώματος, έχει διαπιστωθή ότι σπάνια μπορεί να χρησιμοποιηθή για τη διάγνωσι μιας ιδιαίτερης αρρώστιας. Εν τούτοις, η οστρακιά είναι αρρώστια όπου η κατάστασις της γλώσσας είναι σπουδαία στη διάγνωσι, επειδή ένα άτομο με αυτή την αρρώστια έχει αυτό που λέγεται «μοροειδής γλώσσα,» δηλαδή η γλώσσα του έχει χρώμα βαθύ κόκκινο και μικρές προεξοχές σαν της φράουλας.

Η Γλώσσα και η Επιφάνειά Της

Η γλώσσα, ένα μοναδικό όργανο, είναι ευκίνητο σύμπλεγμα από μυς σκεπασμένους από μια πολύ ευαίσθητη επιφάνεια. Οι μυς της γλώσσας μπορούν να την απλώσουν, να τυλίξουν την άκρη της και ακόμη και τις πλευρές όταν σφυρίζετε. Αυτές οι κινήσεις είναι δυνατές, διότι οι μυς της γλώσσας είναι πλεγμένοι μεταξύ τους και πηγαίνουν σε διάφορες διευθύνσεις. Υπάρχουν μυς που αρχίζουν από την άκρη και πηγαίνουν προς τα πίσω. Υπάρχουν άλλοι που πηγαίνουν γενικά από τη μια πλευρά στην άλλη. Και υπάρχουν εκείνοι που πηγαίνουν πάνω και κάτω. Όλοι αυτοί βοηθούν για να έχη η γλώσσα τις διάφορες κινήσεις της.

Η επιφάνεια της γλώσσας αποτελείται από πολυάριθμες μικρές προεξοχές που της δίνουν μια βελούδινη αίσθησι. (Στην οικογένεια των αιλουροειδών οι προεξοχές της γλώσσας είναι αρκετά μεγάλες και σκληρές ώστε δίνουν στην επιφάνεια της γλώσσας μια αίσθησι λίμας). Αυτές τις μικρές προεξοχές (που λέγονται «θηλές») μπορείτε να τις δήτε εύκολα αν βγάλετε τη γλώσσα σας έξω και στεγνώσετε μια μικρή επιφάνεια μ’ ένα μαλακό και καθαρό πανί. Αν κάποιος το κάμη αυτό, θα παρατηρήση ότι υπάρχουν διαφόρων τύπων προεξοχές.

Οι πιο πολυάριθμες είναι οι ροζ, λεπτές, νηματοειδείς προεξοχές που είναι ομοιόμορφα σκορπισμένες στην επιφάνεια της γλώσσας. Συνήθως αυτές είναι οι πρώτες που εξαφανίζονται σε μερικές καταστάσεις ασθενείας, περιλαμβανομένων μερικών τροφικών διαταραχών.

Ένα άλλο είδος μικρών προεξοχών είναι σαν μικρά στρογγυλά εξογκώματα στην επιφάνεια της γλώσσας. Υπάρχουν λιγώτερες από αυτές τις σαν μανιτάρια προεξοχές, και γενικά λίγο πιο κόκκινες από τις άλλες. Κι αυτές επίσης εξαφανίζονται κατά καιρούς.

Αν βγάλετε αρκετά έξω τη γλώσσα σας, θα μπορέσετε να δήτε ένα μεγαλύτερο είδος μικρών προεξοχών στο τελείως πίσω μέρος της γλώσσας σας, κοντά στο λαιμό. Είναι σαν χαμηλωμένοι πύργοι τριγυρισμένοι από τάφρο. Υπάρχουν επτά έως ένδεκα από αυτές τις στρογγυλές προεξοχές που σχηματίζουν ένα «V» στο πίσω μέρος της γλώσσας σας.

Επικάλυμμα της Γλώσσας

Η επιφάνεια της γλώσσας μερικές φορές παρουσιάζει ένα επίχρισμα. Στην πραγματικότητα, ο σχηματισμός ενός επιχρίσματος πάνω στη γλώσσα είναι μια φυσιολογική και συνεχής λειτουργία. Συνήθως όμως αυτό το επικάλυμμα φεύγει με το σάλιο, με το μάσημα της τροφής, την ομιλία ή την κατάποσι. Γενικά, το επίχρισμα αυτό αποτελείται από μικρά μόρια τροφής, βακτηρίδια και κύτταρα ιστού που απορρίπτονται από την επιφάνεια της γλώσσας μ’ έναν όμοιο τρόπο που το δέρμα απορρίπτει τα νεκρά κύτταρα. Το ποσόν του επιχρίσματος που αναπτύσσεται διαφέρει, βεβαίως, σε κάθε άτομο και ακόμη σε διαφορετικές ώρες της ημέρας.

Κάθε κατάστασις, που επεμβαίνει στο φυσικό καθάρισμα της γλώσσας, προκαλεί μια αφύσικα καλυμμένη γλώσσα. Μερικοί από τους παράγοντες που συντελούν σ’ αυτό είναι η δίαιτα που περιλαμβάνει μαλακές τροφές, η αναπνοή από το στόμα για μερικούς, η έλλειψις προσοχής στην υγιεινή του στόματος, το κάπνισμα, η αφυδάτωσις από πυρετό και η κακή έκκρισις σάλιου. Γενικά, μια καλυμμένη γλώσσα μαρτυρεί μια κάπως όχι καλή κατάστασι υγείας. Όταν κάποιος έχη πεπτικές διαταραχές, η λειτουργία απορρίψεως των κυττάρων της γλώσσας είναι ελαττωματική, και αυτά συσσωρεύονται δημιουργώντας μια επίχριστη γλώσσα. Μερικές φορές το κάλυμμα φεύγει από τη γλώσσα με την οδοντόβουρτσα όταν πλένωμε τα δόντια.

Άλλες Αλλαγές και Καταστάσεις

Αλλαγές στην υφή της επιφανείας και στο χρώμα της γλώσσας έχουν ίσως πολύ μεγαλύτερη σημασία από το επίχρισμα. Ακόμη κι εδώ, ο γιατρός πρέπει να ξέρη αρκετά για το άτομο πριν διαγνώση μια ασθένεια. Η γλώσσα βεβαίως φανερώνει αλλαγές σε άλλα μέρη του σώματος αλλά δεν είναι αποφασιστική. Η κατάστασι της γλώσσας μπορεί να δείχνη στο γιατρό την ανάγκη να κάμη περισσότερη εξέτασι για να εντοπίση την αιτία.

Υπάρχουν αρρώστιες που επηρεάζουν τη γλώσσα ειδικά, όπως ο καρκίνος και η σύφιλις. Πολύ συχνά, όμως, η γλώσσα δείχνει αλλαγές ή καταστάσεις που είναι πραγματικά αβλαβείς. Καμμιά φορά τα ονόματα φοβίζουν περισσότερο παρά η ίδια η κατάστασις, δηλαδή ονόματα όπως «τριχωτή ή μαύρη γλώσσα» και «γεωγραφική γλώσσα» δηλώνουν γενικά αβλαβείς καταστάσεις.

Έτσι, μη φθάνετε σε αδικαιολόγητα συμπεράσματα αν η γλώσσα φαίνεται να έχη παράξενη όψι. Η αιτία μπορεί να είναι τόσο μικρή, όσο η μυτερή άκρη ενός δοντιού ή σφραγίσματος που προκαλεί ερεθισμό στη γλώσσα σας. Φυσικά, κι αυτό πρέπει να το προσέξετε ώστε να μη προξενήση περισσότερη βλάβη.

Από τις πιο κοινές αιτίες μιας ανεπιθύμητης καταστάσεως της γλώσσας λέγουν ότι είναι η έλλειψις της βιταμίνης Β. Ραβδώσεις και αποφύσεις στη γλώσσα αποδίδονται σε παρατεταμένη έλλειψι βιταμίνης Β. Έχει παρατηρηθή ότι μια στεγνή, βαθυκόκκινη γλώσσα προκαλείται από έλλειψι βιταμίνης Β₂. Στην κακοήθη αναιμία η γλώσσα έχει ένα ζωηρό κόκκινο χρώμα και είναι μαλακή και γυαλιστερή, δείχνοντας έλλειψι της βιταμίνης Β₁₂. Μια γλώσσα πολύ κόκκινη προκαλείται από έλλειψι νικοτιναμίδης. Και μερικοί πιστεύουν ότι μια πλατειά δυνατή γλώσσα προκαλείται από έλλειψι παντοθενικού οξέος.

Ζωτική για Αποτελεσματική Ομιλία

Τόσο σπουδαία είναι η γλώσσα στην ομιλία ώστε η φράσις «ξένη γλώσσα» σημαίνει «ξένη ομιλία.» Στα άτομα που έχει κοπή η γλώσσα, η ομιλία είναι εξαιρετικά ελαττωματική.

Στην ομιλία, οι κινήσεις της γλώσσας είναι ίσως οι πιο ακριβείς κινήσεις που μπορεί να κάμη αυτό το όργανο. Με το να εγγίζη και να μη εγγίζη τα δόντια και τον ουρανίσκο, η γλώσσα βοηθεί στον σχηματισμό και στην άρθρωσι διαφόρων ήχων. Όταν πήτε το αλφάβητο στη γλώσσα σας πολύ αργά, θα παρατηρήσετε τις πολλές κινήσεις που κάνει η γλώσσα σας. Παρατηρώντας κάποιον άλλο να μιλά είναι ένας άλλος τρόπος να εκτιμήσετε τις γρήγορες κινήσεις της. Μερικοί έχουν καταφέρει γλωσσική δεξιοτεχνία λέγοντας γρήγορα τους λεγόμενους γλωσσοδέτες, όπως ‘άσπρη πέτρα ξέξασπρη κι απ’ τον ήλιο ξεξασπρότερη.’

Ακόμη και μερικές πολύ απλές λέξεις απασχολούν τη γλώσσα. Πάρτε τη λέξι «θέσις» ως παράδειγμα. Πιέζοντας ελαφρά το πίσω μέρος των άνω δοντιών, ώστε να παρέμβη στην αναπνοή και να κάμη την αναγκαία τριβή, η γλώσσα αρθρώνει το άφωνο «θ.» Έπειτα κινείται κάτω και πίσω κι έπειτα πάλι πάνω ακουμπώντας την άκρη προς τον φραγμό των δοντιών για να κατευθύνη ένα σφικτό και πιεσμένο ρεύμα της αναπνοής τις κοφτερές άκρες των κάτω δοντιών. Τότε η γλώσσα ενεργεί για ν’ αρθρώση το «σ.» Για μια μόνο λέξι μπορεί να γίνουν πολλές κινήσεις από αυτή τη δέσμη των μυών. Πολλαπλασιάστε αυτές επί 150 έως 200 λέξεις το λεπτό, και θα δήτε πόσο γρήγορα πρέπει να κινήται η γλώσσα για να συγχρονίζεται με το μυαλό σας.

Η Απόλαυσι της Γεύσεως

Η πιο θαυμάσια λειτουργία της γλώσσας είναι να συλλαμβάνη και να μεταβιβάζη την αίσθησι της γεύσεως. Αυτή η αίσθησις συλαμβάνεται από 3.000 περίπου γευστικές απολήξεις, που είναι τοποθετημένες μεταξύ των μικρών προεξοχών που σχηματίζουν την επιφάνεια της γλώσσας. Η καθεμιά απ’ αυτές τις γευστικές απολήξεις ανταποκρίνεται μόνο στο είδος της γεύσεως για το οποίο προσδιωρίσθηκε.

Υπάρχουν τέσσαρα βασικά είδη γεύσεως που αντιλαμβάνεται η γλώσσα: γλυκό, αλμυρό, ξυνό και πικρό. Καθεμιά από αυτές τις βασικές γεύσεις βρίσκεται σε μια μάλλον καθωρισμένη θέσι στην επιφάνεια της γλώσσας. Τα γλυκά γίνονται αισθητά στην άκρη της γλώσσας. Αυτές οι γευστικές απολήξεις, που είναι κατά μήκος των πλευρών κοντά στο άκρο, συλλαμβάνουν την αλμυρή γεύσι. Επίσης στα πλάγια αλλά κοντά στη ράχη είναι οι γευστικές απολήξεις που μεταβιβάζουν τη γεύσι του ξυνού. Το πικρό γίνεται αισθητό στη βάσι της γλώσσας κοντά στο λαιμό. Μια περιοχή στο κέντρο της γλώσσας δεν έχει γευστικές απολήξεις.

Τι χαρά φέρνουν αυτοί οι μικροί χημικοί δέκται όταν τρώμε ένα ωραία καρυκευμένο γεύμα! Και ο Δημιουργός έχει προμηθεύσει αυτή την ποικιλία των γευστικών τροφών για ευχαρίστησι και απόλαυσι του ανθρώπου. Συγκρίνατε αυτό με το πόσο άνοστη φαίνεται η τροφή όταν έχετε μια ψύξι στο κεφάλι και μπορείτε να εκτιμήσετε την αξία της υγιούς γλώσσας. Η γλώσσα σας μπορεί να πή στο γιατρό κάτι για την υγεία σας, αλλά στην επικράτεια του λόγου και της γεύσεως αξίζει πιο πολλά για σας.