Ο Θηλασμός του Βρέφους Βάρος ή Ευχαρίστησις;

ΣΕ ΚΑΘΕ δευτερόλεπτο, κατά μέσον όρο, γεννιούνται περίπου τέσσερα μωρά. Μέσα σε μια ώρα υπάρχουν περισσότερα από 14.000 νέα στόματα για να τραφούν—σε μια εβδομάδα περισσότερα από 2.000.000! Πώς θα τραφούν αυτά;

Τα περισσότερα απ’ αυτά θα θηλάσουν. Κάθε μέρα τα μωρά καταναλώνουν εκατομμύρια γαλλόνια μητρικό γάλα. Εν τούτοις υπάρχει η τάσις ν’ αντικαθίσταται με παρασκευάσματα από γάλα αγελάδος, που τα βρέφη πιπιλίζουν από το μπιμπερό.

Σε μέρη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες οι περισσότερες μητέρες τρέφουν τα μωρά των με το μπιμπερό. Εν τούτοις, η Παγκόσμιος Οργάνωσις Υγείας (ΠΟΥ) ονομάζει αυτή την τάσι για τεχνητή θρέψι «ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα διατροφής στον κόσμο σήμερα.» Γιατί;

Μια Ατυχής Τάσις

Ένας λόγος είναι ότι το μητρικό γάλα είναι ασυζητητί καλύτερο για το μωρό από το γάλα της αγελάδος.a Ένας άλλος λόγος είναι οικονομικός. Περίπου 87 τοις εκατό των βρεφών γεννιούνται σε περιοχές του κόσμου όπου οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν τα μέσα ν’ αγοράσουν γάλα αγελάδος.

Τονίζοντας αυτούς τους λόγους, μια έκθεσις της ΠΟΥ του περασμένου έτους έλεγε: «Το μητρικό γάλα όχι μόνον είναι μοναδικό και δεν μπορεί κανείς να το μιμηθή—παρά τους ισχυρισμούς των βιομηχάνων—αλλά και το κόστος των παρασκευασμάτων από γάλα αγελάδος παραμένει πολύ υψηλό για τα μέσα της μέσης οικογενείας του υπό ανάπτυξιν κόσμου.»

Για ν’ αγοράση ένας εργάτης στον υπό ανάπτυξιν κόσμο γάλα αγελάδος για ένα μωρό μπορεί να χρειασθή να πληρώση μέχρι και το 50 τοις εκατό του ημερομισθίου του. Επομένως, αν η τάσις να τρέφεται το μωρό με το μπιμπερό εξακολουθήση να εξαπλώνεται, η κρίσιμος έλλειψις τροφίμων θα γίνη ακόμη χειρότερη. «Αν όλες οι γυναίκες στην ηπειρωτική Ασία έπαυαν να θηλάζουν,» παρετήρησε η έκθεσις της ΠΟΥ, «θα χρειαζόταν ένα επί πλέον κοπάδι από 114.000.000 αγελάδες για να καλύψουν την απώλεια.»

Η Νέα Μέθοδος Γίνεται Δημοφιλής

Πότε άρχισε η τάσις της διατροφής με το μπιμπερό; Γιατί έγινε τόσο δημοφιλής;

Ο χρόνος προσδιορίζεται με μια πείρα από τη ζωή. Το 1907 μια μικρή Αμερικανίδα, βλέποντας μια γειτόνισσα να δίνη στο μωρό της ένα μπουκάλι, έτρεξε στο σπίτι να ρωτήση τη μητέρα της τον λόγο γι’ αυτό το παράξενο πράγμα. Αργότερα, στη δεκαετία του 1920, το ίδιο κορίτσι, ενώ υπηρετούσε ως νοσοκόμος, είπε ότι εξεπλάγη όταν είδε μια μητέρα να θηλάζη. Η αλλαγή από τον θηλασμό των βρεφών στην τεχνητή διατροφή έγινε πολύ γρήγορα σε ωρισμένα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η ανάπτυξις των παρασκευασμάτων από γάλα αγελάδος, της καταψύξεως, της αποστειρώσεως και η εκτεταμένη διαφήμισις συνετέλεσαν σε μεγάλο βαθμό σ’ αυτό. Λίγες οικογένειες προφανώς ήθελαν να φαίνωνται οπισθοδρομικές, κι έτσι δέχθηκαν τη νέα μέθοδο διατροφής των βρεφών. Πολλές μητέρες βρήκαν ότι ταίριαζε με τον νέο βιομηχανοποιημένο τρόπο της ζωής των.

Αλλά με την αλλαγή του τρόπου της ζωής και με τη δημοτικότητα της διατροφής με το μπιμπερό παρατηρήθηκε ένα παράξενο γεγονός. Η Αμερικανική Εγκυκλοπαιδεία (1927) εξήγησε: «Η σύγχρονη ζωή—και ιδιαίτερα η ζωή των πόλεων—έχει κατά κάποιον τρόπο κάμει ένα ωρισμένο ποσοστό γυναικών ανίκανες να παράγουν γάλα για τα μωρά των.»

Πιο πρόσφατα, μια μελέτη που έγινε στην Ινδία απεκάλυψε ότι άνω των 80 τοις εκατό των μορφωμένων γυναικών είναι ανίκανες να θηλάσουν επί έξη μήνες. Εν τούτοις, μεταξύ των πτωχότερων μητέρων μια τέτοια ανικανότης να θηλάσουν ήταν στην πραγματικότητα άγνωστη.

Είναι ευνόητο, λοιπόν, ότι μια μητέρα που έχει δυσκολία στο να θηλάση, ή φοβάται ότι θα έχη, μπορεί να θεωρή τον θηλασμό σαν βάρος. Αλλά γιατί η «σύγχρονη» γυναίκα συχνά παραλείπει να θηλάζη, ενώ άλλες το θεωρούν ως αυτονόητο και χαίρονται να θηλάζουν τα μωρά των; Πώς έχει επεμβή η σύγχρονη ζωή σ’ αυτή τη βασική λειτουργία της μητέρας;

Μεγάλα Εμπόδια στον Θηλασμό

Τα εμπόδια είναι μεγαλύτερα απ’ όσα μπορείτε να φαντασθήτε. Οι μέθοδοι στα σύγχρονα νοσοκομεία ιδιαίτερα εμποδίζουν τον θηλασμό. Κατά συνήθειαν σε μια νέα μητέρα κάνουν ενέσεις ορμονών που κόβουν το γάλα της. Ακόμη και όταν μπορή να τις αποφύγη, μπορεί ν’ αντιμετωπίση ανυπέρβλητα εμπόδια.

Στη διάρκεια του τοκετού, επί παραδείγματι, μια μητέρα συχνά λαμβάνει μεγάλες ποσότητες αναισθητικού, που την φέρνουν σε μια κατάστασι αναισθησίας ή ναρκώσεως. Το ναρκωτικό επιδρά και στο μωρό επίσης, κάνοντάς το νωθρό και οκνό για μέρες. Γι’ αυτό απομυζά αδύναμα, και επειδή η απομύζησις προκαλεί την παραγωγή γάλακτος εμποδίζεται.

Επίσης, το μωρό συνήθως απομακρύνεται από τη μητέρα του και παραμένει σ’ ένα κεντρικό παιδοκομείο. Επειδή απαιτεί επί πλέον εργασία να φέρουν το μωρό στη μητέρα του για συχνούς θηλασμούς, οι νοσοκόμες μπορούν να συμπληρώσουν τη διατροφή του με το μπιμπερό. Το αποτέλεσμα είναι ότι το μωρό δεν πεινά κι έτσι δεν απομυζά το στήθος σθεναρά, εμποδίζοντας περισσότερη παραγωγή μητρικού γάλακτος. Δεν είναι λοιπόν άξιον απορίας ότι αποθαρρυμένη εκείνη παύει την προσπάθεια να θηλάση.

Προσφάτως, σ’ ένα γράμμα προς τους εκδότας του Ξύπνα! μια μητέρα εξήγησε: «Ο θηλασμός του γυιου μου προκάλεσε όλων των ειδών τα δυσάρεστα αισθήματα στον γιατρό μου, στις νοσοκόμες του νοσοκομείου, στους συγγενείς και φίλους. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι συμπεριεφέρονταν μερικές φορές σαν να τους ήμουν αποκρουστική επειδή έκανα ένα πολύ φυσικό πράγμα. Ο γιατρός μου ήταν εναντίον του θηλασμού από την αρχή, και οι νοσοκόμες στο νοσοκομείο δεν με βοηθούσαν καθόλου με το άκαμπτο πρόγραμμά των.»

Τέτοιες πείρες είναι συνήθεις. Πράγματι, η Δρ. Τζην Μέγιερ, καθηγήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, παρεδέχθη: «Σε νοσοκομεία, όπου κυριαρχούν οι άνδρες, ο θηλασμός επισήμως αποδοκιμάζεται.»

Φαντασθήτε πώς αυτή η αποθάρρυνσις από επαγγελματίας μπορεί να επηρεάση μια μητέρα. Μπορεί να της εκδηλωθή άγχος, αμηχανία, αμφιβολία για την ικανότητά της να θηλάση, ή ακόμη και να αισθανθή ότι ο θηλασμός είναι «ζωώδης.» Οποιαδήποτε τέτοια αρνητικά συναισθήματα μπορούν να καταπνίξουν τις γαλακτοπαραγωγικές λειτουργίες του σώματός της.

Στην πραγματικότητα, ο πιο υποβοηθητικός παράγων για επιτυχή θηλασμό είναι μια ήρεμη και γεμάτη αυτοπεποίθησι κατάστασις διανοίας. Οι περισσότερες μητέρες στον κόσμο έχουν αυτή την κατάστασι διανοίας, εφ’ όσον εκεί όπου ζουν ο θηλασμός είναι δεκτός ως ο μόνος τρόπος για να τραφή ένα βρέφος. Αλλά στα βιομηχανοποιημένα μέρη του κόσμου είναι διαφορετικά, όπως παρατηρεί ένας ιατρικός εθελοντής στη Νέα Υόρκη.

«Πότε ήταν η τελευταία φορά που είδατε κάποια μητέρα να θηλάζη; Κάθε γυναίκα που θήλασε ποτέ φαίνεται να έχη εξαφανισθή και η γυναίκα που αποφασίζει να θηλάση χρειάζεται κάποιος να την ενθαρρύνη να το κάμη. Μερικές φορές απλώς η φυσική παρουσία κάποιου βοηθεί.» Αλλά το λυπηρό γεγονός είναι ότι, πολλές μητέρες δεν κατορθώνουν να λάβουν αυτή την υποστήριξι κι έτσι είναι ανίκανες να θηλάσουν τα μωρά τους.

Εν τούτοις, οφείλεται μήπως αυτή η αποτυχία στο γεγονός ότι η μητέρα είναι ανίκανη να παραγάγη γάλα; Υπάρχει λόγος να φοβάται μια μητέρα ότι δεν έχει αρκετό γάλα για το μωρό της;

Ικανότητες Θηλασμού

Οι γυναίκες έχουν τεράστιες ικανότητες για θηλασμό. Η Βίβλος, επί παραδείγματι, αποκαλύπτει ότι η ηλικιωμένη σύζυγος του Αβραάμ Σάρρα δεν απογαλάκτισε τον γυιο της Ισαάκ έως ότου έφθασε στην ηλικία των πέντε ετών. Μήπως αυτό σας εκπλήσσει; Εν τούτοις γυναίκες συνήθως έχουν θηλάσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το περιοδικό Σάτερνταιη Ρηβιού οφ δη Σάιενσις του Μαΐου 1974 παρατηρεί:

«Οι αρχαίοι Ινδοί πίστευαν ότι όσο περισσότερο ένα παιδί εθήλαζε μητρικό γάλα, τόσο περισσότερο θα ζούσε. Δεν ήταν λοιπόν ασύνηθες για ένα παιδί να θηλάζη ως την ηλικία των οκτώ ή εννέα ετών. Μέχρι πριν από 40 χρόνια, οι Κινέζες και οι Γιαπωνέζες μητέρες θήλαζαν τα παιδιά τους ως την ηλικία πέντε ή έξη ετών.»

Μόνον σχετικά λίγες μητέρες, όπως αυτές με μια σπάνια ορμονική διαταραχή, είναι ανίκανες να παράγουν γάλα. Ότι οι μητέρες, ακόμη και στα βιομηχανοποιημένα έθνη, είναι ικανές να θηλάσουν κατεδείχθη στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Προηγουμένως μόνον 38 τοις εκατό των νέων μητέρων στη Γαλλία αναφέρεται ότι εθήλαζαν τα μωρά των. Εν τούτοις, κάτω από τις συνθήκες του πολέμου, όταν δεν υπήρχαν τεχνητά παρασκευάσματα, σχεδόν όλες οι μητέρες κατώρθωσαν να θηλάζουν.

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι γυναίκες μπορούν να θηλάζουν επιτυχώς πολλά παιδιά συγχρόνως. Ο Δρ. Μπέντζαμην Σποκ παρετήρησε: «Ενδιαφέρθηκα να μάθω από μητέρες διδύμων ότι τουλάχιστον τόση αναλογία απ’ αυτές είναι ικανές να θηλάσουν και τα δύο μωρά ικανοποιητικά όση είναι η αναλογία των μητέρων με ένα μωρό.» Ακόμη και όταν η δίαιτά τους είναι σοβαρά περιωρισμένη, οι μητέρες μπορούν επιτυχώς να θηλάσουν.

Αυτό κατεδείχθη από μια μελέτη σε μητέρες που θήλαζαν στην Ινδία. Μολονότι συντηρούνταν με μια ημερήσια διατροφή από 1.400 έως 2.400 θερμίδες μόνον, εθήλαζαν επιτυχώς τα μωρά των επί ένα έτος και πλέον. Η θρεπτική αξία του γάλακτος ήταν η ίδια σχεδόν με του γάλακτος που παρήγετο από γυναίκες με επαρκή διατροφή. Εν τούτοις, σ’ αυτές τις περιπτώσεις το σώμα της μητέρας που θηλάζει εξαντλείται προκειμένου ν’ αντιμετωπίση τις ανάγκες του μωρού.

Ακόμη και όταν μια γυναίκα δεν έχη θηλάσει προσφάτως, το στήθος της μπορεί να διεγερθή για να παραγάγη γάλα. Επί παραδείγματι, σχετικά μ’ ένα ασθενικό βρέφος ένδεκα εβδομάδων που ετρέφετο με μπιμπερό, διαπιστώθηκε ότι χρειαζόταν μητρικό γάλα για να ζήση. Για να του το προμηθεύση, η μητέρα του, «στεγνή» επί δυο μήνες και περισσότερο, άρχισε ν’ αφήνη το μωρό ν’ απομυζά το στήθος της. Σε οκτώ μέρες το γάλα της άρχισε να κατεβαίνη και σε έξη εβδομάδες ήταν ικανή να τρέφη το μωρό πλήρως χωρίς τη βοήθεια της παραμάνας.

Είναι φανερό ότι οι μητέρες είναι θαυμάσια εφωδιασμένες από τον Δημιουργό τους για να θηλάζουν τα μωρά τους. Τα εμπόδια, που δημιουργούνται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τις διαθέσεις, δεν πρέπει να είναι ανυπέρβλητα.

Υπερνίκησις των Εμποδίων

Στο νοσοκομείο μια μητέρα μπορεί ευγενικά αλλά σταθερά να κάμη γνωστή την επιθυμία της να θηλάση. Μπορεί να ζητήση να μη της γίνουν ενέσεις που ‘στερεύουν’ το γάλα. Ίσως επίσης να της επιτραπή να θηλάση ακόμη και πάνω στο τραπέζι του τοκετού, εφ’ όσον αυτό βοηθεί στη διέγερσι της παραγωγής του γάλακτος. Μπορεί επίσης να διευθετηθή ώστε το μωρό της να τρέφεται μόνον με μητρικό γάλα, χωρίς να παίρνη γάλα με το μπιμπερό από το προσωπικό του νοσοκομείου.

Δεν χρειάζεται να φοβάται η μητέρα ότι δεν θα έχη αρκετό γάλα για το μωρό της. Ακόμη και αν της έχουν κάμει ενέσεις για να κοπή το γάλα, και δεν ήταν δυνατόν να γίνη σωστός θηλασμός στο νοσοκομείο, η επίμονη απομύζησις εκ μέρους του βρέφους σύντομα θα αποκαταστήση επαρκή παραγωγή γάλακτος. Μερικές μητέρες, όμως, ανησυχούν όταν βλέπουν το μωρό τους να πιπιλά το χέρι του μετά τον θηλασμό. Νομίζουν ότι ακόμη πεινά. Αλλά συνήθως αυτό είναι μόνον το ένστικτο τής απομυζήσεως που έχει το βρέφος, όχι πείνα.

Αν, εν τούτοις, υπάρχη αμφιβολία, η μητέρα μπορεί ν’ αφήση το μωρό να θηλάση και πάλι, μολονότι μπορεί να έχη τελειώσει μόλις πριν μερικά λεπτά. Αν πεινά, θα αδειάση και πάλι το στήθος τελείως. Αυτό θα διεγείρη το στήθος για να παραγάγη μια μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος. Αυτό είναι πραγματικά ένα θαυμάσιο σύστημα προσφοράς και ζητήσεως σχεδιασμένο από ένα πάνσοφο Δημιουργό. Το στήθος της μητέρας τίθεται σε λειτουργία καθώς διεγείρεται από την απομύζησι για ν’ αντιμετωπίση τις θρεπτικές ανάγκες του βρέφους—ακόμη και τις ανάγκες δυο υγιών βρεφών, αν χρειάζεται.

Γι’ αυτό δεν υπάρχει λόγος για ανησυχία. Η παροχή γάλακτος μιας μητέρας θα είναι ακριβώς ό,τι χρειάζεται για το μωρό της. Αλήθεια, δεν είναι ανόητο ν’ αμφιβάλλη αν μπορή να κάμη αυτό που στην πραγματικότητα έχουν κάμει όλες οι γυναίκες από τον καιρό της Εύας σαν ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής των;

Αλλά τι θα λεχθή για τη στάσι των άλλων ατόμων σήμερα που κακώς πιστεύουν ότι ο θηλασμός είναι κάπως υποτιμητικός; Τα έθιμα και οι διαθέσεις δεν πρέπει να αγνοούνται—θα ήταν άσοφο να θηλάζη μια γυναίκα μ’ ένα τέτοιο τρόπο ώστε να προσβάλλη την δημοσία ευαισθησία. Εν τούτοις, ο θηλασμός μπορεί να γίνη διακριτικά, ώστε το στήθος να μην εκτίθεται και τα άτομα που είναι κοντά μπορεί να μην αντιληφθούν καν ότι ένα βρέφος θηλάζει, όπως παρετήρησε μια μητέρα: «Υπάρχει τρόπος να το κάμη. . . . πρέπει κανείς να λαμβάνη υπ’ όψιν και τα δικαιώματα των άλλων.»

Η Ευχαρίστησις του Θηλασμού

Οι γυναίκες κανονικά αποβλέπουν στο να θηλάσουν τα μωρά των. Η διάσημη διαιτολόγος Αντέλ Νταίηβις παρετήρησε: «Έχω συζητήσει με περισσότερες από 2.000 μέλλουσες μητέρες και μπορώ να μετρήσω στα δάχτυλα του ενός χεριού αυτές που είπαν ότι δεν ήθελαν να θηλάσουν τα μωρά τους.» Η εκπλήρωσις αυτής της επιθυμίας μπορεί να φέρη γνήσια ευχαρίστησι.

Πρώτον, υπάρχει συναισθηματική ικανοποίησις. Μια μητέρα είπε: «Ο κυριώτερος λόγος που προτίμησα να θηλάσω ήταν συναισθηματικός. Ήταν βαθιά ικανοποίησις για μένα να νανουρίζω το πρώτο μας μωρό στην αγκαλιά μου και να το τρέφω από το ίδιο μου το σώμα.» Το βρέφος επίσης ωφελείται πολύ συναισθηματικά, όπως παρατηρεί ο σχετικός ιατρικός τόμος Σύγχρονη Θεραπεία 1972: «Τα ψυχολογικά οφέλη για το βρέφος και τη μητέρα είναι ευρέως παραδεκτά.» Η τακτική και στενή επαφή με τη μητέρα είναι ανεκτίμητη για την ανάπτυξι του παιδιού.

Η μητέρα που θηλάζει μπορεί επίσης να βρη ευχαρίστησι από το γεγονός ότι παρέχει στο μωρό της την καλύτερη διατροφή. Το γάλα της είναι ιδεώδες για το μωρό της, διότι είναι έτσι καμωμένο από τον Δημιουργό. Γι’ αυτό οι αποδείξεις δείχνουν ότι τα βρέφη που τρέφονται από τη μητέρα είναι πιο υγιή και έχουν χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητος από αυτά που τρέφονται με τεχνητό τρόπο.

Επίσης είναι και η ευχαρίστησις της ευκολίας, όπως γράφει μια μητέρα: «Είδα ότι μπορούσα να πάρω τα παιδιά μου οπουδήποτε όταν ήσαν μικρά και πάντοτε να έχω καθαρό αποστειρωμένο γάλα διαθέσιμο, χωρίς ποτέ να χρειάζεται να ζεστάνω το γάλα για το μπιμπερό.» Επίσης, πολλές οικογένειες είναι ευτυχείς για τα χρήματα που εξοικονομούνται, αφού δεν χρειάζεται ν’ αγοράσουν μπιμπερό και τροφή για το μωρό.

Είναι αλήθεια ότι τα εμπόδια που δημιουργούνται από τη σύγχρονη ζωή έχουν κάμει μερικές γυναίκες να θεωρούν τον θηλασμό σαν βάρος. Αλλά το γεγονός είναι ότι αποτελεί μια από τις ευχάριστες πείρες που έχει διευθετήσει ο Δημιουργός για το καλό των πλασμάτων του.

[Υποσημειώσεις]