Νευρική Κατάπτωσις—Θεραπεία ή Πρόληψις;
ΣΤΙΣ αρχές του 1972 κοινολογήθηκε ότι ο Συνταγματάρχης Έντγουιν Ώλντριν ο νεώτερος, ο δεύτερος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στην σελήνη είχεν υποστή ψυχιατρική θεραπεία. Φαίνεται ότι η πίεσις της δημοσιότητος που συνδεόταν με την πτήσι του Απόλλων 11 ήταν πάρα πολύ γι’ αυτόν. Είπε: «Το γεγονός είναι ότι ήμουν υποψήφιος για μια γερή, Αμερικανική νευρική κατάπτωσι της παλαιάς μόδας.» Η κατάστασις είναι αυτή που μερικά άτομα προτιμούν να ονομάζουν «χρονιά νευρική εξάντλησι.»
Ο ρόλος που παίζουν τα νεύρα μας στα σώματα μας θα μπορούσε να εξομοιωθή με τον ρόλο που παίζει το ηλεκτρικά σύστημα ενός αυτοκινήτου. Ένα αυτοκίνητο μπορεί να έχη όλα τα μηχανικά του μέρη σε καλή κατάστασι και όμως δεν θα μπορή να κινηθή αν έχη πάθει κάτι το ηλεκτρικό του σύστημα. Η κατάστασις είναι όμοια αν το νευρικό μας σύστημα δεν λειτουργή κατάλληλα. Αυτός είναι ο λόγος που οι γιατροί κάνουν διάκρισι μεταξύ οργανικής ασθενείας, στην οποία κάποια βλάβη έχει πάθει κάποιο όργανο ή μέρος του σώματος, και της Λειτουργικής ασθενείας, στην οποία μια σωματική εξέτασις δεν αποκαλύπτει καμμιά βλάβη στα όργανα.
Και αν επρόκειτο να φαντασθούμε ένα αυτοκίνητο που κινείται με ηλεκτρισμό και ικανό να οδηγήται από ένα ρομπότ, θα είχατε μια ακόμη καταλληλότερη εξεικόνισι—το ρομπότ που αντιστοιχεί στη διάνοια, ενώ το υπόλοιπο ηλεκτρικό σύστημα του αυτοκινήτου μπορούσε να παρομοιωθή προς το υπόλοιπο του νευρικού συστήματος του σώματός μας. Ακριβώς όπως ούτε το ρομπότ ούτε το αυτοκίνητο θα μπορούσαν να λειτουργούν κατάλληλα αν η ηλεκτρική ενέργεια ήταν χαμηλή, έτσι κι όταν υπάρχη νευρική εξάντλησις, ούτε η διάνοια ούτε το σώμα μπορούν να λειτουργούν κατάλληλα.
Οπωσδήποτε, δεν θα έπρεπε να υπεραπλοποιήσωμε το ζήτημα. Μια νευρική ώθησις δεν είναι ακριβώς ένα απλό ηλεκτρικό ρεύμα. Επί πλέον, ενώ τα καλώδια σ’ ένα αυτοκίνητο χρησιμεύουν απλώς ως αγωγοί, στο ανθρώπινο σώμα τα νεύρα τα ίδια προωθούν τη νευρική ώθησι, καθώς μια θρυαλίς πυρίτιδος μεταφέρει ένα σπινθήρα με το να τον τροφοδότη. Ναι, μια νευρική ώθησις κρατεί τη δύναμί της αδιάφορο πόσο μακρυά ταξιδεύει, διότι συνεχώς αναγεννάται καθόσον κινείται.
Τα Συμπτώματά Της
Πολλά και διάφορα συμπτώματα μπορούν να συνοδεύουν μια νευρική κατάπτωσι. Μεταξύ αυτών είναι η κόπωσις, που δεν προέρχεται από κάποια σωματική προσπάθεια· ένα αίσθημα κοπώσεως που μπορεί να είναι ακαθόριστο αλλά και τόσο βαρύ ώστε να αποκλείη τελείως την εκτέλεσι οποιασδήποτε εργασίας. Ταραχή, αϋπνία και νευρική δυσπεψία είναι άλλα κοινά συμπτώματα, ακόμη και απώλεια της ορέξεως, πονοκέφαλοι και δυσκοιλιότης. Μια νευρική κατάπτωσις μπορεί να συνοδεύεται από ανωμάλους καρδιακούς παλμούς ή ταχυπαλμία της καρδιάς, από ίλιγγο μικρής διαρκείας ή ασαφή όρασι, από εξανθήματα του δέρματος, υπερβολική εφίδρωσι, μυϊκούς πόνους και σουβλερούς πόνους στα χέρια και στα πόδια. Στην πραγματικότητα, «όλες οι σωματικές ασθένειες μπορούν να παρουσιάζουν νευρική κατάπτωσι.
Είναι πολύ πιθανόν ότι θα εκδηλωθούν διανοητικά και συναισθηματικά συμπτώματα επίσης. Μπορεί να υπάρξη ανικανότης για τη λήψι αποφάσεων ή για την άνετη επαφή με ανθρώπους. Εξαιρετικές περιπτώσεις σημειώνονται με κλάματα, πανικό ή σχεδόν υστερία. Μπορεί να υπάρχη υπερβολικός φόβος ή φόβος χωρίς κανένα προφανή λόγο, σοβαρή διανοητική κατάπτωσις, επιθυμία προς θάνατον και ακόμη τάσεις αυτοκτονίας. Χριστιανοί μερικές φορές είπαν ότι οι νευρικές καταπτώσεις των συνωδεύοντο με φόβους ότι είχαν διαπράξει την ‘ασυγχώρητη αμαρτία’ και ότι δεν υπήρχε πια καμμιά ελπίδα γι’ αυτούς.
Εφόσον όλες οι διανοητικές, συναισθηματικές και σωματικές μας λειτουργίες και δραστηριότητες καταναλίσκουν νευρική ενέργεια, μπορεί αμέσως να παρατηρηθή γιατί μια νευρική κατάπτωσις μπορεί να εκδηλωθή με τόσους διαφορετικούς τρόπους. Αλλά δεν πρέπει κανείς να βιασθή να συμπεράνη ότι έχει μια νευρική κατάπτωσι μόνον επειδή μπορεί να έχη μερικά από αυτά τα συμπτώματα!
Οι Αιτίες Της
Έχει λεχθή εύλογα ότι η νευρική κατάπτωσις είναι μια ανωμαλία που προκαλείται από αντιμαχόμενες στάσεις, και οφείλεται σε διανοητικές και συναισθηματικές δυσκολίες. Κάποιος μια φορά είπε: «Ο Κύριος είναι δυνατόν να συγχωρή τις αμαρτίες μας, αλλά το νευρικό σύστημα ποτέ.» Καταλληλότερα, η Βίβλος λέγει: «Ό, τι αν σπείρη ο άνθρωπος, τούτο και θέλει θερίσει.»—Γαλ. 6:7.
Μια πολύ κοινή αιτία της νευρικής εξαντλήσεως είναι η υπερευαισθησία η οποία συχνά κληρονομείται μαζί με ερεθιστικότητα και οξύθυμη ιδιοσυγκρασία. Αυτά κάνουν έναν να κάνη ‘βουνά τα μικρά εμπόδια,’ να πληγώνεται χωρίς να πρέπη, από πραγματικές ή φανταστικές προσβολές, και να αναμένη πάρα πολλά από τους άλλους. Στενά συνδεδεμένη μ’ αυτόν τον χαρακτήρα είναι η υπερβολική σχολαστικότης, το να μην είναι ποτέ κανείς ικανοποιημένος με τις προσπάθειές του ή τα επιτεύγματά του. Όλες οι όμοιες συναισθηματικές καταστάσεις ομοίως ελαττώνουν τη νευρική ενέργεια και μπορούν να οδηγήσουν σε νευρική κατάπτωσι.
Αυτή η κατάπτωσις μπορεί επίσης να έλθη από εκείνο που ονομάζεται τραύμα. Αυτό θα μπορούσε να συμβή υπό την μορφή ενός σοβαρού δυστυχήματος, απωλείας ενός αγαπημένου προσώπου σε θάνατο, ενός ατυχούς έρωτος, απωλείας της εργασίας ή οικονομικών ατυχιών. Ή θα μπορούσε να συμβή από το περιβάλλον. Ένας ατυχής γάμος, δυσμενείς συνθήκες εργασίας, πάρα πολλή πίεσις ή ευθύνη, το να είναι κανείς θύμα διακρίσεως ή αυθαιρεσίας, επίσης το πρόβλημα του να προσπαθή κανείς επανειλημμένως να αντεπεξέλθη οικονομικώς είχαν επιπτώσεις στη νευρική ενέργεια.
Έπειτα πάλι, η αποτυχία να χρησιμοποιή κανείς το πνεύμα μιας υγιούς διανοίας μπορεί να φέρη μια νευρική κατάπτωσι. Ένας άνθρωπος μπορεί να κουράζεται υπερβολικά, είτε λόγω φιλοδοξίας, είτε υπερευσυνειδησίας ή επειδή εύκολα γίνεται θύμα εκμεταλλεύσεως. Είναι δυνατόν να βρίσκεται σε έντασι όλο τον καιρό και να μη μπορή ποτέ ν’ αναπαύεται. Αυτό φθείρει την νευρική ενέργεια και έτσι στενοχωρείται. Πράγματι, η υπερβολική στενοχώρια βλάπτει πολύ περισσότερο τους ανθρώπους παρά το να εργάζωνται υπερβολικά. Στενά συνδεδεμένη με τη στεναχώρια είναι η αποφασιστικότης και η ανησυχία.
Οι αιτίες της νευρικής καταπτώσεως πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν αυτά που η Βίβλος ονομάζει «έργα της σαρκός.» (Γαλ. 5:19-21) Αυτά είναι χαλαρά διαγωγή, άσοφη χρήσις ναρκωτικών, εντρύφησις χωρίς περιορισμό σε οινοπνευματώδη ποτά και ανθυγιεινές διανοητικές στάσεις, όπως η ανταρσία, η διεξαγωγή μαχών με άλλους, οι μνησικακίες και τα μίση. Ακόμη έχει παρατηρηθή διορατικά ότι ένα περίεργο πράγμα σχετικά με την ανθρώπινη φύσι είναι ότι ο άνθρωπος σπανίως βλέπει μια σχέσι μεταξύ των συναισθηματικών βασάνων και της ασθενείας του, και φαίνεται ότι δεν υπάρχει όριο στους ευφυείς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι κατορθώνουν ν’ απατούν τους εαυτούς των σ’ αυτά τα ζητήματα. Εδώ πάλι ένα γραφικό εδάφιο είναι επί του σημείου: «Η καρδία είναι απατηλή υπέρ πάντα και σφόδρα διεφθαρμένη.—Ιερεμ. 17:9.
Φάρμακα—Φυσικά
Σήμερα ολοένα και περισσότερα άτομα κατά φεύγουν σε φάρμακα για να φέρουν ανακούφισι όταν υποφέρουν από νευρικότητα ή νευρική κατάπτωσι. Αλλά, όπως παρετήρησε μια αυθεντία, τα φάρμακα φέρουν μόνο μια προσωρινή ανακούφισι και δεν αυξάνουν τη σοφία ή τη διάγνωσι, η οποία είναι σπουδαία για τη θεραπεία. Όπως ο δόκτωρ Β. Σ. Αλβαρέζ πολύ καλά παρατηρεί, έπειτα από έτη απερίσκεπτων τραβηγμάτων από την τράπεζα της υγείας, τα δάνεια ενός ατόμου χρειάζεται να εισπραχθούν, όπως θα λέγαμε, και το αποτέλεσμα, το άτομο εισέρχεται σ’ ένα είδος «νευρικής χρεωκοπίας.» Έτσι έπεται ότι η θεραπεία θα χρειασθή χρόνο. Ιδιαιτέρως είναι υψίστης σπουδαιότητας να εκτιμάται το γεγονός ότι μια θεραπεία απαιτεί αυτοκυριαρχία. Αλλά «πλείστα άτομα θα προσπαθούσαν μάλλον να τα καταφέρουν με φάρμακα ή με μια εγχείρησι παρά να κάμουν την προσπάθεια με αυτοκυριαρχία.»
Εν όψει του γεγονότος ότι πολλά και διάφορα πράγματα θα μπορούσαν να είναι η αιτία μιας νευρικής καταπτώσεως, θα έπρεπε ένα άτομο πρώτα απ’ όλα, να ζητή να βρη την ιδιαίτερη αιτία ή αιτίες, επειδή συχνά περισσότεροι από ένας παράγοντες μπορεί να συνετέλεσαν σ’ αυτή. Μήπως αυτή προέκυψε από υπερευαισθησία, από κάποιο ατύχημα ή τραύμα; Είναι μήπως αποτέλεσμα συνθηκών του περιβάλλοντος κάτω από τις οποίες ζη το άτομο; Ή μήπως προήλθε από συναισθηματική αιτία, όπως απογοήτευσι, στενοχώρια ή φόβους; Προσπαθήστε να κάμετε ανάλυσι, είτε μόνος σας είτε με τη βοήθεια ενός ωρίμου φίλου, ενός Χριστιανού διακόνου ή ενός οικογενειακού γιατρού. Μερικές φορές η αναγνώρισις της αιτίας είναι επαρκής για να φέρη ανακούφισι.
Και ενώ σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να επικρατή η συνήθεια να συμβουλεύεται κανείς κάποιον ψυχίατρο όταν υποφέρη από νευρική κατάπτωσι, πολλοί μπόρεσαν να λάβουν πραγματική βοήθεια από ένα γιατρό που ασκεί τη φυσική ιατρική, ή από ένα χειροπράκτορα ή ένα οστεοπαθητικό της παλαιάς εποχής. Θα μπορούσε εύλογα το μασσάζ να σας βοηθήση, αρκεί να βρεθήτε στα χέρια ενός επιδέξιου, εύθυμου και νοήμονος μασσέρ.
Φυσικά, αν η αιτία είναι η υπερέντασις των νεύρων, όταν κάποιος δεν μπορεί να αναπαύεται, πρέπει τότε απλώς να μάθη να χαλαρώνεται αν πρόκειται ν’ αναρρώση. Καταβάλετε μια προσπάθεια, συνηθίστε να χαλαρώνετε αφιερώνοντας χρόνο γι’ αυτό. Όταν είσθε ξαπλωμένος σ’ ένα σκληρό κρεββάτι ή καναπέ προσπαθήστε να χαλαρώνετε ένα μέρος του σώματος κάθε φορά: τα χέρια και τους βραχίονες, κατόπιν τα πόδια, τους μηρούς, τους μυς του λαιμού, και ούτω καθεξής. Επίσης, να σκέπτεσθε τη χαλάρωσι όταν εργάζεσθε. Προσπαθήστε να υιοθετήσετε ένα σταθερό και κανονικό βήμα μάλλον παρά ένα βιαστικό. Μάθετε να επιβραδύνετε το βήμα σας. Αντί να τρέχετε όλο τον καιρό, μάθετε να ελέγχετε τον εαυτό σας και, αντιθέτως, να βαδίζετε. Ειδικά, χρειάζεσθε χρόνο να συνηθίσετε να χαλαρώνετε προτού πάτε στο κρεββάτι τη νύχτα· αυτό θα σας βοηθήση να κοιμηθήτε γρηγορώτερα και υγιέστερα. Το ν’ ακούτε μελωδική, απαλή και εύθυμη μουσική μπορεί επίσης σε μεγάλο βαθμό να βοηθήση τα νεύρα σας. Αν είναι δυνατόν, κάμετε μικρές διακοπές κατά τα Σαββατοκύριακα. Αν είσθε οικοδέσποινα, προσπαθήστε να περνάτε τα πρωινά στο κρεββάτι για ένα μήνα, ή δύο. Θεωρήστε την καλή υγεία σπουδαιότερο πράγμα από την καλή συντήρησι του σπιτιού εωσότου αναρρώσετε.
Έπειτα πάλι, αν ωρισμένες καλές συνήθειες σας έφεραν νευρική κατάπτωσι, αυτές πρέπει να εγκαταλειφθούν αν πρόκειται να πραγματοποιήσετε τη θεραπεία. Εσφαλμένες συνήθειες φαγητού πρέπει ν’ αντικατασταθούν από καλές· πρέπει να διακοπούν οι συνήθειες ναρκωτικών και ν’ ασκήται μετριοπάθεια και αυτοκυριαρχία σχετικά με τη χρήσι οινοπνευματωδών ποτών.
Διανοητικά, Συναισθηματικά και Πνευματικά Βοηθήματα
Πιθανώτατα, η χρήσις φυσικών μέσων καθ’ εαυτή δεν θα είναι κατάλληλη. Πρέπει επίσης να δοθή προσοχή στις διανοητικές, συναισθηματικές, ναι, και πνευματικές απόψεις. Στον τομέα αυτόν είναι πράγματι αξιοσημείωτο πόσο βοηθητικές είναι οι Βιβλικές αρχές. Έτσι, μια καλή συνταγή για διανοητική υγεία βρίσκεται στην προς Φιλιππησίους επιστολή 4:8, όπου μας δίδεται η συμβουλή να συλλογιζώμεθα συνεχώς ‘όσα είναι αληθή, προσφιλή, εύφημα, αν υπάρχη τις αρετή και εάν τις έπαινος.’ Η Βίβλος επίσης μας λέγει ότι «η ευφραινομένη καρδία δίδει ευεξίαν ως ιατρικόν.»—Παροιμ. 17:22.
Μήπως είσθε ένα «στενόχωρο πουλί»; Ρωτήστε τον εαυτό σας: Είναι το πρόβλημα για το οποίον στενοχωρούμαι πράγματι πρόβλημα δικό μου; Μπορώ να κάμω κάτι γι’ αυτό τώρα; Αν όχι, διώξτε το από το μυαλό σας. Να σκέπτεσθε μόνον το πρόβλημα της ημέρας· μη στενοχωρείσθε για προβλήματα της αύριον. Εδώ πάλιν έχομε μια ωραία Γραφική συμβουλή: «Μη μεριμνάτε περί μηδενός· αλλ’ εν παντί πράγματι ας γνωρίζωνται τα ζητήματά σας προς τον Θεόν μετ’ ευχαριστίας διά της προσευχής και της δεήσεως. Και η ειρήνη του Θεού η υπερέχουσα πάντα νουν, θέλει διαφυλάξει τας καρδίας.» Και όπως είπε ο Ιησούς: «Μη μεριμνήσητε λοιπόν περί της αύριον· . . . αρκετόν είναι εις την ημέραν το κακόν αυτής.»—Φιλιππ. 4:6, 7· Ματθ. 6:34.
Μια άλλη μεγάλη βοήθεια είναι να μάθετε να προσαρμόζεσθε. Είσθε νυμφευμένος με μια μέγαιρα; Προσαρμοσθήτε με το να είσθε εξαιρετικά διακριτικός. Ή μπορείτε να προσαρμοσθήτε με το να κατορθώσετε μια αλλαγή σ’ αυτήν. Το ίδιο είναι αληθές αν έχετε ένα σύζυγο που είναι κτηνώδης μέθυσος. Μπορείτε είτε να προσπαθήτε ν’ αποφεύγετε να τον αντιμετωπίζετε σχετικά με την κατάστασί του, ή μπορείτε να προσπαθήσετε ν’ αλλάξετε το περιβάλλον. Όπως είπε ένας ευφυής: «Ω Κύριε, χάρισέ μου τη γαλήνη να δέχωμαι τα πράγματα που δεν μπορώ ν’ αλλάξω· το θάρρος να αλλάξω τα πράγματα που μπορώ· και τη σοφία να γνωρίζω τη διαφορά.» Ναι, καθώς το ρητό συνεχίζει, «Ό, τι δεν μπορούμε να θεραπεύσωμε, πρέπει να το υπομένωμε.» Τι θα σας βοηθήση για να υπομένετε; Η αγάπη, διότι η Βίβλος λέγει ότι η αγάπη «πάντα υπομένει.»—1 Κορ. 13:4-8.
Πρέπει επίσης να μάθετε να διακρίνετε μεταξύ του σπουδαίου και του ασήμαντου. Αποφεύγετε άχρηστα ζητήματα με το να ‘ειρηνεύετε μετά πάντων ανθρώπων, όσον εξαρτάται από σας.’ (Ρωμ. 12:18) Επί πλέον, όλα «τα έργα της σαρκός,» όπως η χαλαρά διαγωγή και οι παροξυσμοί της οργής, πρέπει ν’ αποφεύγωνται.—Γαλ. 5:19-21.
Η Πρόληψις Καλύτερη από τη Θεραπεία
«Μια ουγγιά προλήψεως ισοδυναμεί μ’ ένα λίτρο θεραπείας» λέγει ένα γνωμικό που εφαρμόζεται εδώ επίσης. Δεν χρειάζεται να λεχθή ότι τα περισσότερα πράγματα που θα βοηθήσουν να θεραπευθή μια νευρική κατάπτωσι θα την είχαν προλάβει στο πρώτο στάδιο, αν εφαρμόζονταν. Έτσι μας λέγεται ότι το πιο σπουδαίο μάθημα που ένας μπορεί να μάθη για την υγεία των νεύρων είναι εκείνο της συνεργασίας. Ασφαλώς η συνεργασία θ’ ακολουθήση αν προσέχωμε τη νουθεσία ‘καθώς θέλετε να πράττωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, και σεις πράττετε ομοίως εις αυτούς.’—Λουκ. 6:31.
Μια άλλη μεγάλη βοήθεια για την πρόληψι μιας νευρικής καταπτώσεως είναι η ευχαρίστησις, ιδιότης που η Βίβλος επανειλημμένως συνιστά σ’ εμάς. Πάρα πολύ υποβοηθητική επίσης είναι η προειδοποίησίς της εναντίον μιας πλεονεκτικής αγάπης του χρήματος και της υπερεπιθυμίας να είμεθα πλούσιοι, διότι αυτά μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα όχι μόνον πνευματική απώλεια αλλά και να ‘διαπερασθούμε με πολλάς οδύνες,’ περιλαμβανομένης και της νευρικής καταπτώσεως.—1 Τιμ. 6:6-10.
Ενώ η πρακτική σοφία θα κάμη πολλά για να μας βοηθήση να αποφεύγωμε ή να προλαμβάνουμε μια νευρική κατάπτωσι, ακόμη περισσότερο θα ενεργήση η ανιδιοτελής αγάπη. Η Βιβλική αρχή ότι «Η αγάπη οικοδομεί» εφαρμόζεται με κάθε τρόπο, διανοητικώς, σωματικώς, συναισθηματικούς καθώς και πνευματικώς. (1 Κορ. 8:1) Εφόσον, καθώς έχει δειχθή, τα «έργα της σαρκός» μπορούν να οδηγήσουν σε μια νευρική κατάπτωσι, έπεται ότι η καλλιέργεια ακριβώς του αντιθέτου, δηλαδή των καρπών του πνεύματος, μπορεί επίσης να σας βοηθήση να προλάβετε μια τέτοια κατάπτωσι. Και ποιοι είναι αυτοί; «Αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, αγαθωσύνη, χρηστότης, πίστις, πραότης, εγκράτεια.» Χωρίς αμφιβολία, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η εφαρμογή των Βιβλικών αρχών στη ζωή ενός ατόμου θα το βοηθήση είτε να θεραπεύση είτε να προλάβη μια νευρική κατάπτωσι.—Γαλ. 5:22, 23.