Οικιακές Πρώτες Βοήθειες—Πόσο Έτοιμοι Είσθε;
ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ τι πρέπει να κάμετε όταν κάποιος από τους προσφιλείς σας τραυματισθή; Υπάρχουν πολλές καταστάσεις όπου η άμεση βοήθεια μπορεί να προλάβη πολλούς πόνους ακόμη και να σώση μια ζωή. Ο ακόλουθος κατάλογος περιέχει μερικούς τρόπους για να προσφέρωμε πρώτες βοήθειες. Μπορείτε να ελέγξετε πόσο έτοιμος είσθε:
✔ ΚΟΨΙΜΑΤΑ—Αν κάποιος κοπή σοβαρά, πιέστε αμέσως ένα παχύ στρώμα από καθαρό ύφασμα επάνω στο κόψιμο και κρατήστε το με την παλάμη σας. Αν το αίμα μουσκέψη το ύφασμα μη το βγάλετε (διότι έτσι θα καταστραφή το πηγμένο αίμα που ίσως έχει σχηματισθή), αλλά βάλτε κι άλλα στρώματα καθαρού υφάσματος πάνω στο παλιό και συνεχίστε να πιέζετε πιο σφιχτά με το χέρι σας. Αν σηκώσετε το μέρος που έχει κοπή, χέρι, πόδι ή λαιμό (πάνω από το ύψος της καρδιάς του θύματος) θα βοηθήσετε να μειωθή η πίεσις του αίματος στην πληγωμένη περιοχή και να επιβραδυνθή η απώλεια αίματος. Οι αιμοστατικές ταινίες δεν χρησιμοποιούνται πια, διότι προξενούν σοβαρές βλάβες στους ιστούς.
✔ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ—Στο έγκαυμα που κοκκινίζει το δέρμα (έγκαυμα πρώτου ή δευτέρου βαθμού) βυθίστε το καμμένο μέρος σε κρύο τρεχούμενο νερό (όχι παγωμένο) ή βάλτε επάνω καθαρό ύφασμα μουσκεμένο σε παγωμένο νερό. Μη βιασθήτε να βγάλετε από το νερό το μέρος που έχει καή· συνιστάται να μείνη εκεί για μια ώρα ή και περισσότερο. Έπειτα σκουπίστε το απαλά και τυλίξτε το μ’ ένα καθαρό ύφασμα σαν προστατευτικό επίδεσμο. Σ’ ένα σοβαρό κάψιμο αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε αντισηπτικά, αλοιφές, κρέμες ή σπιτικά φάρμακα. Αν το κάψιμο έχη απανθρακώσει ή μαυρίσει το δέρμα (έγκαυμα τρίτου βαθμού), μη βάλετε νερό ή τίποτε άλλο επάνω· είναι συνήθως καλύτερα να πάη το θύμα στο νοσοκομείο το συντομώτερο.
Ένα αλκαλικό κάψιμο στο μάτι (που προκλήθηκε από καυστική ποτάσσα, ισχυρά απορρυπαντικά ρούχων και πιάτων ή άλλα υγρά καθαρισμού) είναι εξαιρετικά επικίνδυνο, επειδή οι ιστοί του ματιού μπορεί να καταστραφούν και ν’ απωλεσθή έτσι η όρασις. Όπως με τα άλλα εγκαύματα των ματιών, ξεπλύνετε το μάτι με νερό επί δεκαπέντε λεπτά. Αυτό γίνεται καλύτερα αν γυρίσετε το κεφάλι του θύματος στο πλάι· έπειτα, κρατώντας τα βλέφαρα ανοικτά, χύνετε το νερό από την εσωτερική γωνία του ματιού προς την εξωτερική. Εν συνεχεία πρέπει ν’ απομακρύνετε κάθε μόριο του χημικού προϊόντος που έχει μείνει στο μάτι βγάζοντάς το προσεκτικά με την άκρη ενός καθαρού μαντηλιού.
✔ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑ—Δυστυχώς στα περισσότερα σπίτια υπάρχουν πολλά δηλητήρια που μπορεί να φάη ή να πιη ένα μικρό παιδί. Μερικά απ’ αυτά είναι η βενζίνη, οι μπογιές, τ’ απορρυπαντικά και τα υγρά καθαρισμού. Τι θα κάνετε όταν δήτε ότι το παιδί σας έχει καταπιή ένα απ’ αυτά; Το πρώτο πράγμα είναι να του δώσετε νερό ή γάλα για να διαλυθή το δηλητήριο, εκτός αν το παιδί έχη σπασμούς ή είναι αναίσθητο. Εσείς πρέπει ν’ αποφασίσετε αν θα του δώσετε εμετικό ή όχι. Σε μερικά ισχυρά δηλητήρια αυτό δεν πρέπει να γίνη, διότι θα προξενηθούν κι άλλα εγκαύματα στις ήδη καμένες διόδους αέρος και τροφής. Μερικά είναι ισχυρά οξέα (όπως το απορρυπαντικό τουαλέτας), ισχυρά αλκαλικά (όπως οι σκόνες που ξεβουλώνουν τον νεροχύτη) ή προϊόντα πετρελαίου (όπως το λούστρο των επίπλων).
Όταν θέλετε να προκαλέσετε εμετό, μπορείτε να γαργαλίσετε το πίσω μέρος του λαιμού του παιδιού ή να του δώσετε κάποιο αηδιαστικό υγρό, όπως γάλα μαγνησίας με νερό ή μουστάρδα με νερό.
✔ ΣΤΡΑΜΠΟΥΛΙΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑΤΑ—Το στραμπούλιγμα είναι μια βλάβη στον μαλακό ιστό γύρω από μια άρθρωσι ενώ το διάστρεμμα οφείλεται σε υπερβολικό τέντωμα ενός μυός, παρά δείγματος χάριν, τέντωμα ή σχίσιμο ενός μυός της πλάτης από ακατάλληλο σήκωμα βάρους.
Συνήθως στραμπουλίγματα συμβαίνουν στους αστραγάλους, στα δάκτυλα, στους καρπούς ή στα γόνατα. Το μέρος εκείνο πρήζεται και πονάει σε κάθε κίνησι. Σε περίπτωσι στραμπουλίγματος γονάτου ή αστραγάλου, οι πρώτες βοήθειες είναι να ξαπλώσετε το θύμα και να τυλίξετε την τραυματισμένη περιοχή σ’ ένα μαξιλάρι και να την ανυψώσετε. (Είναι καλό να μείνη το τραυματισμένο μέρος έτσι τουλάχιστον είκοσι τέσσερις ώρες.) Σε κάθε περίπτωσι συνιστάται να βάζετε κρύες κομπρέσσες ή μια μικρή σακκούλα με θρυμματισμένο πάγο στην τραυματισμένη περιοχή (να διατηρήτε ένα ύφασμα μεταξύ του πάγου και του χεριού ή του ποδιού.) Μη βυθίζετε το μέλος σε καυτό ή παγωμένο νερό.
Η καλύτερη θεραπεία για διάστρεμμα της πλάτης είναι η ανάπαυσις στο κρεββάτι, η ζέστη και μια σανίδα κάτω από το στρώμα για καλύτερο στήριγμα. Η ζέστη και οι ζεστές υγρές κομπρέσσες βοηθούν στα άλλα διαστρέμματα.
Ένα από τα «πρώτα» που συνήθως λησμονείται στις πρώτες βοήθειες είναι μερικά κατάλληλα λόγια ενθαρρύνσεως και παρηγοριάς. Το να διατηρήτε ήρεμο το προσφιλές σας πρόσωπο που είναι τραυματισμένο είναι συχνά μια από τις καλύτερες βοήθειες που μπορείτε να του προσφέρετε ώσπου να έλθη ο γιατρός.