Συγκομιδή Ριζών Δέντρων στη Νικαράγουα

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Νικαράγουα

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ριζών; Είχα ακούσει να γίνεται συγκομιδή σε προϊόντα όπως τα φυστίκια και τα μαργαριτάρια, ακόμη και τα δάση, αλλά ποτέ για συγκομιδή ριζών. Πώς θα μπορούσε κανείς να «μαζέψη» ρίζες;

Οι περισσότερες εταιρίες εκμεταλλεύσεως δασών αποχωρούν αφήνοντας στο στρωμένο με πριονίδια πέρασμά τους σιωπηλά ενθύμια ενός άλλοτε μεγαλοπρεπούς δάσους από πεύκα—γυμνές και ασήμαντες ρίζες. Γυμνές ναι και ασήμαντες, αλλά καθόλου άχρηστες. Αυτές οι ρίζες τροφοδοτούν μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της Νικαράγουας, την παραγωγή κολοφωνίου, τερεβινθίνης, διπεντενίου και πευκελαίου.

Όταν έφθασα στο εργοστάσιο κατάλαβα γιατί οι ντόπιοι το ωνόμαζαν εργοστάσιο ριζών. Σε μια επιφάνεια μερικών στρεμμάτων, βρισκόταν σωριασμένο ένα απόθεμα ριζών περίπου 15.000 τόννων.

Η προετοιμασία αυτών των ριζών για τη συγκομιδή αρχίζει όταν τα δένδρα κόβωνται από τούς ξυλοκόπους. Απ’ εκεί κι έπειτα, πρέπει να περάση χρόνος για να γίνη μια χημική ενέργεια. Ο φλοιός πρέπει να σαπίση ενώ τα ακατέργαστα υλικά παραμένουν μέσα στις ίνες του ξύλου της υπόλοιπης ρίζας. Αυτή η χημική και ξηραντική διαδικασία απαιτεί δέκα ως δέκα πέντε χρόνια στα βόρεια κλίματα, αλλά μόνον επτά ως δέκα χρόνια στις τροπικές χώρες. Κατόπιν οι ρίζες είναι έτοιμες για «συγκομιδή.» Ένα τρακτέρ τις ξερριζώνει από το έδαφος. Κατόπιν φορτώνονται σε φορτηγά και μεταφέρονται στο εργοστάσιο.

Οι ρίζες περνούν πρώτα από μια τεράστια αλεστική μηχανή που τις κόβει σε πελεκούδια. Αυτά τοποθετούνται σ’ ένα λέβητα που μοιάζει με χύτρα πιέσεως. Μέσα στον λέβητα εισάγεται ένα διαλυτικό υποπροϊόν του πετρελαίου για να ξεπλύνη τα πελεκούδια, εξάγοντας έτσι τα ακάθαρτα υλικά.

Σ’ ένα άλλο κτίριο το διαλυτικό αφαιρείται ή αποχωρίζεται από την ακατέργαστη μάζα μέσω αποστάξεως. Κατόπιν το διαλυτικό συμπυκνώνεται πάλι σε υγρό και επαναφέρεται σε δεξαμενές, όπου θα χρησιμοποιηθή και πάλι για τον ίδιο σκοπό. Εν τω μεταξύ, το ακατέργαστο υλικό ρέει σε μια δεξαμενή όπου τα έλαια αποχωρίζονται από το κολοφώνιο.

Η τερεβινθίνη, το διπεντένιο και το πευκέλαιο έχουν διαφορετικές θερμοκρασίες εξατμίσεως. Γι’ αυτό ο διαχωρισμός των γίνεται μέσω αποστάξεως, αν διατηρήσωμε τη θερμοκρασία σ’ ένα ωρισμένο επίπεδο έως ότου το πρώτο έλαιον εξατμισθή. Κατόπιν αυξάνωμε τη θερμοκρασία έως ότου τα επόμενα έλαια, το καθένα με τη σειρά του, εξαχθούν ως ατμός. Καθώς τα αποχωριζόμενα έλαια εξέρχονται υπό μορφήν ατμού, ψύχονται και αποθηκεύονται στις κατάλληλες αποθήκες των.

Το κολοφώνιο και το διπεντένιον εξάγονται στο εξωτερικό. Το κολοφώνιο χρησιμοποιείται σε βερνίκια, τυπογραφική μελάνη, σαπούνια, κόλλες, και για να επαλείφουν τις χορδές εγχόρδων οργάνων. Το διπεντένιον χρησιμοποιείται στην κατασκευή διαλυτικού των χρωμάτων. Η τερεβινθίνη και το πευκέλαιο, ως επί το πλείστον, καταναλώνονται τοπικά. Ίσως συνδέετε την τερεβινθίνη με τον καθαρισμό των πινέλων από τις λαδομπογιές, αλλά χρησιμοποιείται επίσης ως συστατικό στην κατασκευή εντομοκτόνων. Το πευκέλαιο χρησιμοποιείται σε απολυμαντικά.

Καθώς κοίταζα τη μεγάλη πεδινή έκτασι γενναιόδωρα σπαρμένη με μαύρες ρίζες, ήταν ολοφάνερο ότι η συγκομιδή ριζών είναι μια βιομηχανία που θα ευημερή αρκετόν καιρό στη Νικαράγουα.