Μια Αρχαία Μορφή Μισαλλοδοξίας Ανάβει Πάλι

ΕΠΙ τρία χρόνια και πλέον, από το 1972 ως το 1975, η Μοζαμβίκη υπήρξε λιμάνι καταφυγίου για τριάντα χιλιάδες και πλέον μάρτυρες του Ιεχωβά από τη γειτονική Μαλάουι. Αναγκασμένοι από κτηνώδη καταδίωξι να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, αυτοί οι άνδρες, οι γυναίκες και τα παιδιά της Μαλάουι βρήκαν λίγη ησυχία σε δέκα προσφυγικά στρατόπεδα της Μοζαμβίκης. Πρόσφατες εκθέσεις αποκαλύπτουν ότι όταν εγράφοντο αυτά, ένας σημαντικός αριθμός Μαρτύρων κατέφευγαν ακόμη εκεί. Για όλα αυτά οι μάρτυρες του Ιεχωβά σε όλη τη γη είναι ευγνώμονες στον λαό της Μοζαμβίκης.

Η έντασις, όμως, της επιθέσεως που εξαπολύεται τώρα από μερικά στοιχεία εναντίον των μαρτύρων του Ιεχωβά, που είναι ιθαγενείς κάτοικοι της Μοζαμβίκης, απειλεί να μετατρέψη ένα λιμάνι καταφυγίου σ’ ένα χωνευτήρι κτηνώδους καταπιέσεως.

Στη Μοζαμβίκη, από το ραδιόφωνο και τις εφημερίδες εξαπολύεται πλημμύρα προπαγάνδας κατά των μαρτύρων του Ιεχωβά. Τους παρουσιάζουν ως «πράκτορες που άφησε πίσω η Πορτογαλική αποικιοκρατία,» «πρώην ‘Πίντες’ [Πορτογαλική μυστική αστυνομία],» που έχουν σκοπό να «ανατρέψουν την Κοινωνική Τάξι.» (Εφημερίς Νοτίσιας, 9 Οκτωβρίου 1975) Τους κατηγορούν ότι είναι «σθεναρά προσκεκολλημένοι σε θρησκευτικό φανατισμό . . . που αποτελεί δικαιολογία για να μη πληρώνουν φόρους, να μη σέβωνται την Κοινωνική Τάξι και να εκμηδενίζουν την κινητοποίησι και οργάνωσι του Λαού,» για να επιτύχουν «αναρχία,» σύμφωνα με την εφημερίδα Α Τριμπούνα, της 22 Οκτωβρίου 1975.

Συγκρίνατε αυτά τώρα με μια άλλη αφήγησι από μια άλλη, διαφορετική πηγή πληροφορίας. Πρόκειται για κάποια περίπτωσι που ένας όχλος είχε ξεσηκώσει μια ολόκληρη πόλι σε αναταραχή και ένα πλήθος συγκεντρώθηκε μπροστά στους αξιωματούχους της πόλεως κραυγάζοντας, ‘Αυτοί οι άνθρωποι που αναστάτωσαν όλη την οικουμένη ήλθαν εδώ και περιφρονούν τον νόμο.’

Αυτή η αφήγησις αναφέρεται σ’ ένα γεγονός που έλαβε χώρα πριν από δεκαεννέα αιώνες και οι κατηγορίες αυτές είχαν εκτοξευθή εναντίον του Χριστιανού αποστόλου Παύλου και του συντρόφου του Σίλα. (Πράξ. 17:6, 7) Αυτά τα λόγια που είπαν οι κατήγοροί τους τότε αποτελούσαν ασύστολα ψεύδη.

Τα λόγια αυτά είναι τελείως ψευδή όταν λέγωνται και σήμερα για τους μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι, όπως είναι γνωστό σε 200 και πλέον χώρες της γης, είναι νομοταγείς Χριστιανοί. Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Μάρτυρες στη Μοζαμβίκη είναι βασικά οι ίδιες κατηγορίες που αντιμετώπισαν και οι πρώτοι Χριστιανοί του πρώτου αιώνος. Και η ίδια μισαλλοδοξία επιφέρει παθήματα σε αληθινούς Χριστιανούς σήμερα.

Αυτή η μορφή μισαλλοδοξίας στη Μοζαμβίκη δεν άρχισε με την κυβερνητική αλλαγή του 1975. Και αυτό ακριβώς αποδεικνύει ότι οι ισχυρισμοί ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά εκεί υπηρετούν κατά κάποιον τρόπον τα συμφέροντα της Πορτογαλικής αποικιοκρατίας, είναι ψευδείς. Τα γεγονότα δείχνουν ότι αυτοί οι ισχυρισμοί δεν είναι καθόλου αληθινοί.

Κατά τα περασμένα σαράντα και πλέον χρόνια οι μάρτυρες του Ιεχωβά στη Μοζαμβίκη έχουν αισθανθή το μαστίγιο της δικτατορικής μισαλλοδοξίας. Υπέστησαν κτηνώδη μεταχείρισι στα χέρια της ΠΙΝΤΕ (Πορτογαλικής μυστικής αστυνομίας). Εξετάστε τώρα τι αποκαλύπτουν τα γεγονόνα της ιστορίας:

Τα Ιστορικά Αρχεία Μαρτυρούν

Το 1925 μερικοί ιθαγενείς από τη Μοζαμβίκη που εργάζοντο στα χρυσωρυχεία της Νοτίου Αφρικής πήραν μερικές εκδόσεις των μαρτύρων του Ιεχωβά, που εξηγούσαν Βιβλικές διδασκαλίες. Μερικοί απ’ αυτούς τους άνδρες, όταν επέστρεψαν το ίδιο αυτό έτος στα σπίτια των στη Βίλα Λουίζα (βορείως της Λορέντζο Μαρκές, που είναι πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης) άρχισαν να μιλούν στους γείτονές των για τα πράγματα που είχαν μάθει.

Έτσι, ιθαγενείς της Μοζαμβίκης, και όχι ξένοι ιεραπόστολοι ούτε Πορτογάλοι πράκτορες, εισήγαγαν στη χώρα το άγγελμα για τη βασιλεία του Θεού, που οι μάρτυρες του Ιεχωβά κηρύττουν σε όλη τη γη.

Στη διάρκεια του καθεστώτος του Πορτογάλου δικτάτορος Αντώνιο Σαλαζάρ, το 1935, δύο Μάρτυρες από τη Νότιο Αφρική, ο Φρεντ Λούντικ και ο Ντέιβιντ Νόρμαν, έφθασαν στη Μοζαμβίκη για να συνεργασθούν με τους Μάρτυρες της Μοζαμβίκης στο έργο των. Τι συνέβη; Συνελήφθησαν αμέσως από την Πορτογαλική αστυνομία και απελάθησαν. Παρόμοιες προσπάθειες το 1938 και το 1939, είχαν το ίδιο αποτέλεσμα: άμεση απέλασι.

Έπειτα, όμως, οι Πορτογαλικές αρχές προχώρησαν ακόμη πιο πολύ. Άρχισαν να συλλαμβάνουν και ιθαγενείς της Μοζαμβίκης οι οποίοι έπαιρναν το περιοδικό Σκοπιά. Μερικοί κρατήθηκαν περίπου δύο χρόνια στη φυλακή χωρίς να γίνη δίκη. Μερικοί εκτοπίσθηκαν στο Σάο Τομέ, αποικία καταδίκων για δώδεκα χρόνια! Άλλοι πάλι καταδικάσθηκαν δέκα χρόνια σε στρατόπεδα εργασίας στα βόρεια διαμερίσματα της Μοζαμβίκης.

Αυτή η σκληρή καταδίωξις κάτω από το δικτατορικό καθεστώς του Σαλαζάρ δοκίμασε το θάρρος και την υπομονή των μαρτύρων του Ιεχωβά στη Μοζαμβίκη. Όταν συναθροίζοντο για να μελετήσουν την Αγία Γραφή μαζί, υπήρχε πάντοτε ο κίνδυνος να συλληφθούν. Στη διάρκεια των ετών, πολλοί συνελήφθησαν, εδάρησαν, φυλακίσθηκαν ή εστάλησαν σε νησιά εκτίσεως ποινών.

Κάθε προσπάθεια για ανακούφισι απερρίπτετο. Το 1955 ένας μάρτυς του Ιεχωβά από την Αγγλία, ο Τζων Κουκ, εστάλη στη Μοζαμβίκη με σκοπό να υποβάλη αίτησι για επίσημη αναγνώρισι του έργου των μαρτύρων του Ιεχωβά. Σε λίγο καιρό ωδηγήθηκε ενώπιον του επιθεωρητού της μυστικής αστυνομίας (ΠΙΝΤΕ) και υπεβλήθη σε μακρότατη ανάκρισι. Κατηγορήθηκε ότι είναι Κομμουνιστής και ότι έκανε μυστικές συναθροίσεις. Μολονότι η ανάκρισις έπεισε αυτόν τον αξιωματούχο ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά δεν είναι Κομμουνισταί, είπε στον Κουκ: «Εν πάση περιπτώσει, είσθε εναντίον της Καθολικής Εκκλησίας και η Καθολική Εκκλησία είναι η εκκλησία μας· αυτή μας βοήθησε να οικοδομήσωμε την Πορτογαλική αυτοκρατορία!» Έδωσε στον Κουκ διορία σαράντα οκτώ ωρών για να εγκαταλείψη τη χώρα.

Η καθημερινή εφημερίδα Νοτίσιας της Μοζαμβίκης, στις 9 Οκτωβρίου 1975 παραθέτει την ερώτησι που έκαμε ο ηγέτης του Κόμματος Φρελίμο και Πρόεδρος της Μοζαμβίκης Σαμαρά Μασέλ (στο Μάσσιντζιρ της Μοζαμβίκης): «Όταν οι Πορτογάλοι αποικιοκράται μάς έδεναν και μας ξυλοκοπούσαν, πού ήσαν αυτοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά;» Πού ήσαν; Η απάντησις πολλών μαρτύρων του Ιεχωβά είναι ότι ήσαν φυλακισμένοι από τις ίδιες τις Πορτογαλικές αρχές!

Ο Φρανσίσκο Ζουνγκούζα, παραδείγματος χάριν, ερρίφθη στις φυλακές του Λορέντζο Μαρκές το 1956 και έμεινε εκεί έξη μήνες· το 1964 έμεινε στη φυλακή τρεις μήνες· το 1965 ένα χρόνο· και το 1969 ερρίφθη στις φυλακές της Μασσάβα όπου κρατήθηκε δύο χρόνια και πλέον. Η σύζυγός του και άλλοι δέκα Μάρτυρες συνελήφθησαν επίσης τότε. Και αυτό συνέβη απλώς και μόνον επειδή ήσαν μάρτυρες του Ιεχωβά, και όχι επειδή είχαν αναμιχθή σε κάποια φανερή ή προδοτική πράξι εναντίον της Πορτογαλικής κυβερνήσεως.

Από το 1969 κι έπειτα η Πορτογαλική μυστική αστυνομία (ΠΙΝΤΕ) ενέτεινε τη δραστηριότητα της εναντίον των μαρτύρων του Ιεχωβά. Επανειλημμένως τους συνελάμβανε και τους ανέκριναν. Ποια ήταν η κυρία κατηγορία που οι Πορτογαλικές αρχές και η μυστική αστυνομία εκτόξευαν εναντίον των Μαρτύρων; Ότι ηρνούντο να λάβουν μέρος στις μάχες εναντίον του Φρελίμο, του επαναστατικού κόμματος που είχε αρχίσει τότε να δραστηριοποιήται και που τώρα αποτελεί την κυβέρνησι της Μοζαμβίκης!

Οι μάρτυρες του Ιεχωβά έκαμαν σαφή την ουδετερότητά των ως προς τις πολιτικές και πολεμικές υποθέσεις των εθνών. Η στάσις των ήταν σε πλήρη αρμονία με τα λόγια του Χριστού Ιησού προς τον Ρωμαίο κυβερνήτη Πόντιο Πιλάτο: «Η βασιλεία η εμή δεν είναι εκ του κόσμου τούτου· εάν η βασιλεία η εμή ήτο εκ του κόσμου τούτου, οι υπηρέται μου ήθελον αγωνίζεσθαι, δια να μη παραδοθώ.»—Ιωάν. 18:36.

Στη διάρκεια του ιδίου αυτού έτους, 1969, οι πρεσβύτεροι των εκκλησιών των μαρτύρων του Ιεχωβά στη νότιο Μοζαμβίκη εκλήθησαν στα γραφεία της αστυνομίας. Εκεί τους ελέχθη ότι η δραστηριότης και οι συναθροίσεις των μαρτύρων του Ιεχωβά είχαν απαγορευθή. Παρά τα μεγάλα εμπόδια, οι Μάρτυρες κατώρθωσαν να προχωρούν ενεργώντας σύμφωνα με τη στάσι που είχαν λάβει οι απόστολοι του Χριστού όταν οι αρχές της Ιερουσαλήμ προσπάθησαν να τους αναγκάσουν να συμμορφωθούν με την απαγόρευσι της Χριστιανικής των δραστηριότητος. Οι απόστολοι έπρεπε να εκλέξουν ή να υπακούσουν στις Ιουδαϊκές αρχές ή να υπακούσουν στην εντολή του Θεού. Μολονότι ήσαν νομοταγείς, είπαν με παρρησία ότι, στην περίπτωσι αυτών των δύο αντιθέτων εντολών, «Πρέπει να πειθαρχώμεν εις τον Θεόν μάλλον παρά εις τους ανθρώπους.»—Πράξ. 5:29.

Το 1969 η κατηγορία ήταν ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά δεν πολεμούσαν εναντίον του Φρελίμο. Αλλά το 1973 η μυστική αστυνομία ( ΠΙΝΤΕ) συνέλαβε αρκετούς Μάρτυρες και αυτή τη φορά η κατηγορία ήταν ότι υπεστήριζαν το Φρελίμο! Με αυτή την κατηγορία, στις 5 Μαρτίου 1974, ένας Μάρτυς, πατέρας τριών παιδιών, ερρίφθη σ’ ένα μικρό κελλί της φυλακής Μασσάβα. Κρατήθηκε σε απομόνωσι δύο μήνες κι εκοιμάτο πάνω στο πάτωμα. Αυτή η περίπτωσις δεν είναι η μοναδική. Πολλές παρόμοιες περιπτώσεις άδικης μεταχειρίσεως έλαβαν χώρα στη διάρκεια των τελευταίων ετών του Πορτογαλικού καθεστώτος στη Μοζαμβίκη.

Η Αποικιοκρατία Τερματίζεται—Περισσότερο Φως Ελευθερίας ή Συνεχιζόμενο Σκότος Μισαλλοδοξίας;

Ήλθε η 25η Απριλίου 1974. Σχεδόν μέσα σε μια νύχτα η πολιτική κατάστασις στην Πορτογαλία και στις υπερπόντιες κτήσεις της άλλαξε με δραματικό τρόπο. Ένα πραξικόπημα που έγινε στη Λισσαβώνα ετερμάτισε μια δικτατορική κυριαρχία σαράντα οκτώ ετών και συνεκλόνισε την Πορτογαλική αυτοκρατορία.

Οι ελπίδες για μεγαλύτερη ελευθερία στην Πορτογαλία και στα υπερπόντια εδάφη της εφαίνοντο μεγάλες. Ο λαός στη Μοζαμβίκη χάρηκε. Και οι μάρτυρες του Ιεχωβά διερωτώντο αν θα μπορούσαν να βγουν από τη μακρά και σκοτεινή σήραγγα των σαράντα και πλέον ετών συνεχούς καταδιώξεως.

Μια προσωρινή κυβέρνησις εγκατεστάθη στη Μοζαμβίκη για να προετοιμάση την πλήρη μεταβίβασι της εξουσίας στις δυνάμεις του Φρελίμο τον Ιούνιο του 1975. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου σχετικής ελευθερίας, οι μάρτυρες του Ιεχωβά μπορούσαν να έχουν τις Βιβλικές των μελέτες ελεύθερα. Είχαν μάλιστα και μεγάλες συνελεύσεις στις οποίες προσεκλήθη και το κοινό.

Τον Απρίλιο του 1975, για πρώτη φορά, μπόρεσαν να κάμουν μια μικτή συνέλευσι Αφρικανών και λευκών στο Λορέντζο Μαρκές. Αυτό ήταν αδύνατον κάτω από την Πορτογαλική δικτατορία. Οι Μάρτυρες ήσαν ευτυχείς που μπόρεσαν ν’ απολαύσουν Χριστιανική επικοινωνία χωρίς φυλετικές διακρίσεις.

Αλλά τώρα οι πολιτικές δυνάμεις άρχισαν να τονίζουν πολύ τις εξωτερικές επιδείξεις πολιτικής υποστηρίξεως. Ομάδες δραστηρίων ατόμων που υπεστήριζαν το κόμμα περιφέροντο στους δρόμους και προσκαλούσαν τον κόσμο να παρακολουθή πολιτικές συγκεντρώσεις όπου οι παρευρισκόμενοι έπρεπε να ζητωκραυγάζουν «Βίβα Φρελίμο» «(Ζήτω το Φρελίμο») και να σηκώνουν τη δεξιά γροθιά των (σύμφωνα με τον Κομμουνιστικό χαιρετισμό).

Τι στάσι όμως, τήρησαν οι μάρτυρες του Ιεχωβά; Παρέμειναν ουδέτεροι στην πολιτική. Εκράτησαν την ίδια στάσι που είχαν κρατήσει οι μάρτυρες του Ιεχωβά στην Ιταλία στη διάρκεια του καθεστώτος του Μουσσολίνι, όταν ο λαός εξαναγκάζετο να κραυγάζη «Βίβα ιλ Ντούτσε» και ν’ αποδίδη τον Φασιστικό χαιρετισμό. Έκαμαν ό,τι είχαν κάμει οι μάρτυρες του Ιεχωβά στη Γερμανία όταν όλος ο λαός αναγκαζόταν να φωνάζη «Χάιλ Χίτλερ» και να χαιρετούν με τον Ναζιστικό τρόπο. Έκαμαν το ίδιο που είχαν πράξει και οι αδελφοί των στις κατεχόμενες από τους Ιάπωνες χώρες στη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, όταν ο λαός διετάζετο να κλίνη γόνυ λατρείας στον Ιάπωνα αυτοκράτορα.

Πράγματι, η στάσις των ήταν ίδια με τη στάσι που τήρησαν και οι άλλοι Μάρτυρες στη Βρεταννία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία και σε κάθε άλλη χώρα της γης. Διεκράτησαν Χριστιανική ουδετερότητα στις πολιτικές υποθέσεις άσχετα με τις δυσκολίες που θα μπορούσε να επιφέρη σ’ αυτούς η άρνησίς των να κραυγάζουν πολιτικά συνθήματα ή ν’ αποδίδουν πολιτικούς χαιρετισμούς. Χιλιάδες απ’ αυτούς πέρασαν πολλά χρόνια σε Γερμανικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως ή σε στρατόπεδα καταναγκαστικών έργων στη Σιβηρία.

Αλλ’ όπως και σε όλες τις άλλες χώρες σ’ όλη τη γη, οι μάρτυρες του Ιεχωβά στη Μοζαμβίκη εξακολούθησαν να δείχνουν πλήρη σεβασμό στις Κρατικές εξουσίες, σε αρμονία με την εντολή της Αγίας Γραφής στο εδάφιο Ρωμαίους 13:1. Και το έδειξαν αυτό με το να συνεχίζουν να πληρώνουν τους φόρους των πιστά χωρίς προσπάθεια φοροδιαφυγής, με το να συνεχίζουν να είναι φιλόπονοι και αξιόπιστοι εργάτες και με το να συνεχίζουν να είναι νομοταγείς πολίτες. Δεν έκαμαν εξαίρεσι κανενός νόμου, εκτός εκείνων που ήσαν σε φανερή αντίθεσι με τους νόμους του Θεού, όπως εκτίθενται στον Λόγο του, στην Αγία Γραφή. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Στο Σύνταγμα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Μοζαμβίκης, που ετέθη σε ισχύ στις 25 Ιουνίου 1975, στο άρθρο 33 αναφέρονται τα εξής:

«Οι ατομικές ελευθερίες κατοχυρώνονται υπό του Κράτους προς όλους τους πολίτας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Μοζαμβίκης. Αυτές οι ελευθερίες περιλαμβάνουν το απαραβίαστον της κατοικίας και της ιδιωτικής αλληλογραφίας άνευ περιορισμού, ειμή εις ειδικάς περιπτώσεις προβλεπομένας υπό του νόμου.

«Στη Λαϊκή Δημοκρατία της Μοζαμβίκης η Πολιτεία εγγυάται στους πολίτας της την ελευθερίαν της ασκήσεως ή μη της θρησκείας των.»

Το άρθρον 25 του Συντάγματος λέγει:

«Στη Λαϊκή Δημοκρατία της Μοζαμβίκης ουδείς δύναται να συλληφθή και να υποβληθή εις δίκην ειμή εις περιπτώσεις αίτινες ορίζονται υπό του νόμου. Το Κράτος εγγυάται εις τους κατηγορουμένους το δικαίωμα της υπερασπίσεως.»

Αλλ’ έχουν πραγματική αξία αυτά τα λόγια; Αυτά που συνέβησαν στους μάρτυρες του Ιεχωβά στη Μοζαμβίκη καθιστούν το ερώτημα αυτό πολύ σοβαρό.

Περίπου ένα μήνα πριν από την ανακήρυξι της πλήρους ανεξαρτησίας, σε κάποια τοποθεσία που ονομάζεται Σονγκουένι και απέχει μερικά μίλια από την πόλι Ζοάο Μπέλο, η τοπική εκκλησία των Μαρτύρων τον Ιεχωβά συγκεντρώθηκε την Κυριακή για τη συνήθη Γραφική των μελέτη. Μια ομάς ανθρώπων, Ρωμαιοκαθολικών και Προτεσταντών, καθώς πήγαιναν σε μια πολιτική συγκέντρωση πήγαν εκεί που γινόταν η Γραφική μελέτη, την διέκοψαν και ρώτησαν τους ανθρώπους που ήσαν εκεί γιατί δεν είχαν πάει να παρακολουθήσουν την πολιτική συγκέντρωσι. Αφού απείλησαν τους Μάρτυρας, έφυγαν.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 23 Μαΐου, αστυνομικά αυτοκίνητα με στρατιώτες του Φρελίμο κατέφθασαν και περικύκλωσαν έξη άτομα απ’ αυτούς που είχαν παρακολουθήσει τη συνάθροισι των Μαρτύρων για μελέτη της Γραφής. Ο επικεφαλής διέταξε τους άνδρες του να χτυπήσουν και να κλωτσήσουν τους έξη αυτούς άνδρες και κατόπιν να τους μεταφέρουν στη φυλακή.

Στη φυλακή τους χτυπούσαν καθημερινά για να τους αναγκάσουν να φωνάξουν «Βίβα Φρελίμο.» Τρεις απ’ αυτούς ήσαν άτομα που προσφάτως είχαν αρχίσει να ενδιαφέρωνται και δεν ήσαν βαπτισμένοι Μάρτυρες. Τα τρία αυτά άτομα έσπευσαν να συμμορφωθούν κάτω από την πίεσι του σκληρού ξυλοδαρμού. Οι άλλοι τρεις που ήσαν βαπτισμένοι Μάρτυρες αρνήθηκαν σταθερά να παραβιάσουν τη Χριστιανική των συνείδησι. Τότε τους έβγαλαν έξω και τους διέταξαν να σκάψουν ένα λάκκο με βάθος τόσο όσο να τους χωρά ακριβώς. Τους ανάγκασαν να σταθούν μέσα στον λάκκο όρθιοι ώστε να εξέχουν μόνο τα κεφάλια τους. Τότε τους είπαν ότι αν αρνούντο πάλι να προφέρουν το πολιτικό σύνθημα θα τους τουφέκιζαν και θα τους έθαπταν ακριβώς εκεί. Αλλά εκείνοι παρέμειναν σταθεροί στην απόφασί των να μη παραβιάσουν τη συνείδησί των. Τελικά, τους μετέφεραν πάλι στη φυλακή.

Ευτυχώς, όταν ανεφέρθη αυτό το συμβάν στον υπουργό Αμύνης στο Λορέντσο Μαρκές, αυτός εξέφρασε έκπληξι και τηλεφώνησε στον διοικητή του Φρελίμο σ’ εκείνη την περιοχή. Έπειτα από λίγο, οι Μάρτυρες αφέθησαν ελεύθεροι. Αυτό, όμως δεν ήταν παρά ένα και μόνο φωτεινό σημείο σε μια κατά τα άλλα σκοτεινή εικόνα.

Κατόπιν, την Ημέρα της Ανεξαρτησίας, στις 25 Ιουνίου 1975, ετέθη σε πλήρη ισχύ το νέο Σύνταγμα. Μήπως θα ετερματίζοντο τώρα οι κτηνώδεις επιθέσεις κατά της θρησκευτικής ελευθερίας, όπως αυτή που περιεγράφη προηγουμένως; Θα άρχιζε τώρα να επικρατή μια προοδευτική και φωτισμένη στάσις αντί της στενής αντιλήψεως της μισαλλοδοξίας;

Μια Βίαιη Εκστρατεία Εξαπολύεται

Η απάντησις ήλθε γρήγορα σχεδόν, σε λίγες ημέρες. Εξαπελύθη μια εκστρατεία δυσφημήσεως και διασυρμού των μαρτύρων του Ιεχωβά σε ολόκληρη τη χώρα. Πολλές από τις επιθέσεις έγιναν μέσω ραδιοφωνικών ομιλιών εκ μέρους των περιφερειακών κυβερνητών και άλλων πολιτικών.

Με την υποκίνησι μερικών ομάδων που αποτελούντο από δραστήριους υποστηρικτάς του κόμματος, οι μάρτυρες του Ιεχωβά σε διάφορα μέρη συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στα κεντρικά γραφεία του Φρελίμο για ανάκρισι. Συχνά υφίσταντο ξυλοδαρμό. Ως παράδειγμα, εξετάστε τι συνέβη με την τοπική εκκλησία των μαρτύρων του Ιεχωβά στο Σουπάλ, στην περιοχή του Λορέντσο Μαρκές στις 13 Σεπτεμβρίου 1975:

Ένας περιοδεύων πρεσβύτερος των μαρτύρων του Ιεχωβά, ο Ελίας Μαένιε, έδινε μια Γραφική ομιλία σε 300 περίπου άτομα στην Αίθουσα Βασιλείας της τοπικής εκκλησίας. Προς το τέλος της ομιλίας του, μέλη των τοπικών ομάδων των υποστηρικτών του κόμματος μπήκαν στην αίθουσα και προσπάθησαν να διακόψουν τη συνάθροισι. Σταθερά αλλά ευγενικά τους ελέχθη ότι η συνάθροισις δεν είχε ακόμη τελειώσει και τους παρεκάλεσαν να περιμένουν.

Μόλις οι Μάρτυρες είπαν «Αμήν» στην τελική προσευχή, τα μέλη της ομάδος ανέβηκαν επάνω στην εξέδρα και απήτησαν από όλους που βρίσκονταν στη συνάθροισι να φωνάξουν «Βίβα Φρελίμο.» Επανέλαβαν την απαίτησί των τρεις φορές αλλά χωρίς ανταπόκρισι. Τότε, διέταξαν τους παρόντας στην συνάθροισι να παραμείνουν στην αίθουσα κι έστειλαν να φωνάξουν τους στρατιώτες του Φρελίμο.

Όταν έφθασε ο επικεφαλής των στρατιωτών, ρώτησε ποιος ήταν ο πάντρε (ο ιερεύς) που ήταν υπεύθυνος εκεί. Του εξήγησαν ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά δεν έχουν πάντρε (ιερέα)· εν τούτοις, ο Μαένιε είπε ότι εκείνος είχε εκφωνήσει την ομιλία. Τότε ανέβασαν αυτόν και τέσσερις άλλους στην εξέδρα και αφού τους γύμνωσαν από τη μέση και πάνω, τους διέταξαν να φωνάξουν «Βίβα Φρελίμο.» Επειδή δεν το έκαμαν αυτό, τους έδειραν ανηλεώς και κατόπιν τους έδεσαν με ηλεκτρικά καλώδια. Τα χέρια του Μαένιε φέρουν ακόμη τα σημάδια εκεί όπου τα καλώδια είχαν μπη βαθιά μέσα στις σάρκες του.

Και οι πέντε αυτοί Μάρτυρες μεταφέρθηκαν στους στρατώνες που ευρίσκοντο εκεί κοντά και εκεί ο Μαένιε κατηγορήθηκε ότι έλεγε στους ανθρώπους να φωνάξουν «Κάτω το Φρελίμο»—πράγμα που ήταν εσκεμμένο και ασύστολο ψέμα. Οι στρατιώτες τότε άρχισαν να τον χτυπούν με τις γροθιές των και τους υποκοπάνους των όπλων τους. Κατόπιν χτύπησαν και τους πέντε με τις στρατιωτικές ζώνες. Έπειτα τους έκλεισαν σ’ ένα βρώμικο αποχωρητήριο να περάσουν εκεί τη νύχτα. Στις 4 το πρωί τους έβγαλαν έξω και τους χτύπησαν πάλι. Ο Μαένιε κατηγορήθηκε ψευδώς ότι είχε εκπαιδεύσει στρατιώτες για να πολεμήσουν κατά του Φρελίμο κι έτσι τον χτύπησαν για μια ακόμη φορά. Αργότερα, παρεδέχθησαν ότι αυτή η κατηγορία ήταν ψευδής.

Όταν ξημέρωσε, έφθασε ένας λοχίας του Φρελίμο και ανέκρινε την ομάδα των πέντε. Τους είπε: Αν δεν φωνάξετε ‘Βίβα Φρελίμο,’ το Φρελίμο δεν θα σας ανεχθή μέσα στη χώρα, επειδή οι οπαδοί του Φρελίμο πολεμούσαν επί δέκα χρόνια, όχι για τον Ιεχωβά, και δεν έλαβαν βοήθεια από τον Ιεχωβά. Όλοι πρέπει να λένε ‘Βίβα Φρελίμο,’ επειδή το Φρελίμο είναι ο θεός της Μοζαμβίκης και ο δεύτερος θεός της Μοζαμβίκης είναι το όπλο. Δεν θέλομε ν’ ακούμε τίποτε για τον Ιεχωβά.»

Τι απέγιναν, όμως, οι υπόλοιποι Μάρτυρες που ήσαν στην Αίθουσα Βασιλείας, περιλαμβανομένων των γυναικών, των ηλικιωμένων και των παιδιών; Τους ανάγκασαν να μείνουν εκεί όλη τη νύχτα και την επόμενη μέρα. Πολλοί εδάρησαν και δέθηκαν με καλώδια. Συγχρόνως, οι στρατιώτες φώναξαν: «Ποιος είναι αυτός ο Ιεχωβά σας; Γιατί δεν έρχεται να σας βοηθήση;»

Στη διάρκεια της εικοσιτετράωρης περιόδου που ακολούθησε, δεν επετράπη σε κανένα, ούτε στις γυναίκες ούτε στα παιδιά, να κοιμηθούν, να πιουν νερό, να φάνε κάτι ή να πάνε στην τουαλέτα. Οι Γραφές και τα Γραφικά βοηθήματα που χρησιμοποιούντο στις συναθροίσεις εκάησαν. Εφαίνετο σαν να είχε μετατραπή η Μοζαμβίκη σε Ευρώπη του Μεσαίωνα, σαν να είχαν ξαναγυρίσει οι Σκοτεινοί Αιώνες και η Καθολική Ιερά Εξέτασις. Τελικά επέτρεψαν στους Μάρτυρες να φύγουν, απειλώντας τους ότι αν δεν μάθαιναν να φωνάζουν «Βίβα Φρελίμο» θα υφίσταντο χειρότερη μεταχείρισι.

Μεταξύ άλλων βαρβαροτήτων, στη Μαγκούντι, βορείως του Λορέντσο Μαρκές, συνέλαβαν δεκατρείς Μάρτυρες, τους έδειραν και τους ανάγκασαν να ξερριζώσουν δένδρα με τα δάχτυλα των. Κατόπιν τους έδεσαν τα πόδια και τα χέρια μαζί και τους κυλούσαν όπως κυλούν τα βαρέλια. Όπως στην αρχαία Ρώμη, οι αρχές κάλεσαν τους ντόπιους κατοίκους να δουν το θέαμα Χριστιανών που εβασανίζοντο.

Κοντά στο Μαντζακάζι, μέλη δύο μικρών εκκλησιών των μαρτύρων του Ιεχωβά, φυλακίσθηκαν. Κατόπιν, έφθασε εκεί ο κυβερνήτης της περιοχής της Γκάζα και οι υπόλοιποι μάρτυρες του Ιεχωβά διετάχθησαν να παραστούν σε μια δημοσία συγκέντρωσι. Οι μάρτυρες συμμορφώθηκαν μ’ αυτή την εντολή. Μετά τη συζήτησι ωρισμένων τοπικών αγροτικών ζητημάτων, ο κυβερνήτης ξαφνικά ζήτησε όλοι οι Μάρτυρες να κάμουν μερικά βήματα μπροστά. Οι Μάρτυρες το έκαμαν. Ο κυβερνήτης τότε διέταξε να συλληφθούν όλοι, άνδρες και γυναίκες. Τους χτύπησαν ανελέητα τόσο ώστε μερικοί έβγαζαν αίμα από τα μάτια και από τα αυτιά. Κατόπιν τους μετέφεραν στη φυλακή.

Σ’ αυτή την ίδια περιοχή της Γκάζα, μια ομάδα μαρτύρων του Ιεχωβά υφίστατο ξυλοδαρμό κάθε μέρα, επί μια περίοδο δύο μηνών και πλέον για να τους κάμουν να παραβιάσουν την ακεραιότητά τους!

Αλλά όλα αυτά τα περιστατικά ήσαν απλώς το προοίμιο ενός μεγαλύτερου κτυπήματος που επρόκειτο να έλθη. Μέσα σε λίγες εβδομάδες ήλθε μια επίσημη διαταγή: Όλοι οι μάρτυρες του Ιεχωβά σε όλη τη χώρα έπρεπε να συλληφθούν.

Αυτή η διαταγή εξετελέσθη συστηματικά και χωρίς έλεος. Οι οπαδοί του Φρελίμο πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και ζητούσαν από τους κατοίκους να φωνάξουν ‘Βίβα Φρελίμο.’ Όσοι δεν συμμορφώνονταν μ’ αυτή την απαίτησι, εθεωρούντο μάρτυρες του Ιεχωβά και εφυλακίζοντο. Ολόκληρες οικογένειες, μαζί με τα παιδιά, εσύροντο στη φυλακή χωρίς έλεος.

Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των μαρτύρων του Ιεχωβά που έχουν φυλακισθή τώρα στη Μοζαμβίκη ανέρχεται σε χιλιάδες. Η άμεση επαφή μαζί τους κατέστη σχεδόν αδύνατη. Μερικοί Μάρτυρες, όμως, κατώρθωσαν να διαφύγουν σε γειτονικές χώρες. Αναφέρουν ότι οι φυλακές στην περιοχή της πρωτευούσης, στο Λορέντσο Μαρκές, είναι τώρα «κατάμεστες.» Επειδή οι φυλακές είναι υπερπλήρεις, συγκροτήθηκε ένα ειδικό στρατόπεδο κοντά στο Νεκροταφείο του Σαιν Ζοζέ για εκατοντάδες Μάρτυρες. Επειδή το παράπηγμα δεν φθάνει για τόσα πολλά άτομα, πάρα πολλοί κοιμούνται στο ύπαιθρο χωρίς σκεπάσματα. Δεν τους παρέχεται καμμιά τροφή. Οι αρχές επιτρέπουν στους συγγενείς των να φέρνουν τροφή μόνον κάθε Πέμπτη και Κυριακή. Αυτοί οι γεμάτοι συμπόνια επισκέπτες διατρέχουν τον κίνδυνο να συλληφθούν αν αρνηθούν να φωνάξουν «Βίβα Φρελίμο.»

Τα επίσημα σχέδια προφανώς είναι να στείλουν πολλούς από τους άρρενες Μάρτυρας στις βόρειες πόλεις, όπως είναι η Ναμπούλα και η Κουελιμάνε. Εκεί στην πραγματικότητα, πρόκειται να εργασθούν σαν σκλάβοι σε οικοδομικά σχέδια. Τα παιδιά πρόκειται να σταλούν σε πολιτικά σχολεία για να εμποτισθούν με τις διδασκαλίες του Φρελίμο. Αναγγελίες από το ραδιόφωνο αναφέρουν ότι όσοι Μάρτυρες έχουν λογαριασμούς στην τράπεζα, τα χρήματά των θα κατασχεθούν. Τα σπίτια των και τα αυτοκίνητά των θα κατασχεθούν από την κυβέρνησι.

Πράγματι, πρόκειται για τρομερή επανάληψι της αρχαίας μορφής του ολοκληρωτισμού, για ειδωλοποίησι του Κράτους με ολική κινητοποίηση για ολοκληρωτικό έλεγχο της σκέψεως, χωρίς να επιτρέπεται καμμιά χρήσις της ατομικής συνειδήσεως, για επανάληψι των Ναζιστικών συνηθειών δουλικής εργασίας και των στρατοπέδων καταναγκαστικών έργων της Σιβηρίας· για αναγκαστικό αποχωρισμό των παιδιών από τους γονείς των για να τους γίνη πλύσις του εγκεφάλου στην πολιτική του κόμματος.

Ο τύπος και οι ειδήσεις του ραδιοφώνου δηλώνουν ότι «η Μοζαμβίκη δεν είναι χώρα του Ιεχωβά» και ότι «αυτοί οι φανατικοί οπαδοί του Ιεχωβά πρέπει να επανεκπαιδευθούν.» Ένα δείγμα του τρόπου της ‘επανεκπαιδεύσεως’ που μερικοί ευνοούν είναι το εξής: Μετά από μια κτηνώδη κακομεταχείρισι των Μαρτύρων, μερικοί οπαδοί του κόμματος, όχι μόνον ζητούσαν από τους Μάρτυρες να φωνάξουν «Βίβα Φρελίμο» και να σηκώσουν ψηλά τη γροθιά των, αλλά επί πλέον προσπάθησαν να τους αναγκάσουν να καταρασθούν τον Θεό! Απαιτούσαν επίσης από τους Μάρτυρες να πουν «Κάτω ο Ιεχωβά» και να ρίχνουν τη γροθιά τους προς τα κάτω.

Πριν αρχίσουν οι μαζικές συλλήψεις, εκάλεσαν περίπου τριάντα μέλη της τοπικής εκκλησίας των μαρτύρων του Ιεχωβά της Ξιναβάνε και τους έκαμαν μια ομιλία πολλών ωρών. Όταν οι Μάρτυρες εξήγησαν από την Αγία Γραφή γιατί αρνούνται ν’ αναμιχθούν σε πολιτικά ζητήματα και ν’ αναφωνήσουν πολιτικά συνθήματα, ο επικεφαλής του Φρελίμο τους εχλεύασε, λέγοντας: «Δίνω στον Ιεχωβά σας πέντε λεπτά διορία να ρίξη αυτό το οίκημα.» Μετά πέντε λεπτά, ξαναείπε: «Είμαι πρόθυμος ν’ αντιμετωπίσω τον Ιεχωβά σας μ’ ένα όπλο. Οι Πορτογάλοι στρατιώτες προσηύχοντο να νικήσουν, αλλά νικήθηκαν. Το Φρελίμο πολέμησε χωρίς τον Ιεχωβά και νίκησε. Θα νικήσωμε και τον Ιεχωβά. Δεν θέλομε το όνομά του στη Μοζαμβίκη.»

Πόσο μοιάζει με τον Φαραώ της αρχαίας Αιγύπτου που είπε κομπαστικά: «Τις είναι ο Ιεχωβά, εις του οποίου την φωνήν θέλω υπακούσει, ώστε να εξαποστείλω τον Ισραήλ; δεν γνωρίζω τον Ιεχωβά και ουδέ τον Ισραήλ θέλω εξαποστείλει.»—Έξοδ. 5:2.

Ποιο είναι λοιπόν το πραγματικό ζήτημα που έχει εγερθή στη Μοζαμβίκη;

Ερωτήματα που Ζητούν Επειγόντως Απάντησι

Μπορεί να προκύψη κανένα καλό στη χώρα από μια τέτοια άρνησι των άρθρων του νέου συντάγματος της δημοκρατίας; Μπορεί ο λαός της Μοζαμβίκης με κάποιον τρόπο να ωφεληθή απ’ αυτές τις κακοήθεις επιθέσεις κατά της ελευθερίας της λατρείας; Μήπως η άρνησις εκ μέρους των μαρτύρων του Ιεχωβά ν’ αναμιχθούν στην πολιτική δραστηριότητα εμποδίζει στην πραγματικότητα τις προσπάθειες της νέας κυβερνήσεως να διακυβερνήση αποτελεσματικά τη χώρα; Τα γεγονότα αποδεικνύουν εντελώς το αντίθετο.

Η νέα κυβέρνησις της Μοζαμβίκης διεκήρυξε ότι υποστηρίζει πολλά ωραία ιδεώδη. Αυτό περιλαμβάνει καλύτερη εκπαίδευσι για τον λαό (δεδομένου ότι η Πορτογαλική αποικιοκρατία άφησε το 90 τοις εκατό του λαού αγράμματο), την κατάργησι της πορνείας και της μέθης, την ανακούφισι του λαού από την καταπίεσι. Στην πραγματικότητα, οι μάρτυρες του Ιεχωβά συμβάλλουν πολύ στην επίτευξι αυτών των ιδανικών.

Ρωτήστε τον εαυτό σας; Σε μια χώρα, η οποία πρέπει να υπερνικήση την ομαδική αγραμματωσύνη, μήπως εκείνα που θα φέρουν βελτίωσι είναι η κραυγή ενός συνθήματος ή η απόδοσις κάποιου χαιρετισμού; Είναι ρεαλιστικό ή πρακτικό να ισχυρίζεται κανείς κάτι τέτοιο;

Τι θα πούμε, όμως, για το παράδειγμα και τη δραστηριότητα των μαρτύρων του Ιεχωβά; Ο όλος τρόπος της λατρείας των απαιτεί να λαμβάνουν όλοι την αναγκαία εκπαίδευσι και ν’ αποκτούν την ικανότητα να διαβάζουν. Στο Βιβλικό εκπαιδευτικό τους έργο, σε κάθε χώρα, διεξάγουν μαθήματα κατά του αναλφαβητισμού

Στο Μεξικό και μόνον έχουν βοηθήσει 48.000 άτομα να μάθουν ανάγνωσι και γραφή στη διάρκεια των περασμένων είκοσι οκτώ ετών. Στη Νιγηρία περισσότερα από 5.000 άτομα βοηθήθηκαν κατ’ αυτόν τον τρόπο τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Και μέσα στην ίδια τη Μοζαμβίκη 3.930 άτομα διδάχθηκαν από τους μάρτυρας του Ιεχωβά να διαβάζουν και να γράφουν μόνον στα δυο περασμένα έτη! Έτσι, ως προς το θέμα αυτό, δεν υπάρχει άλλος λαός που να έχη τόσο ανεπτυγμένο το πνεύμα της εκπαιδεύσεως όσο οι μάρτυρες του Ιεχωβά.

Μήπως η ανύψωσις του ηθικού επιπέδου του λαού πρόκειται να επιτευχθή από την επανάληψι πολιτικών συνθημάτων και χαιρετισμών; Μήπως επετεύχθη αυτό στη Ναζιστική Γερμανία ή στη Φασιστική Ιταλία ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της γης σε οποιαδήποτε περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας; Τα γεγονότα απαντούν κατηγορηματικά όχι, και η λογική μάς λέγει ότι δεν θα μπορούσε να συμβή αυτό.

Αλλά οι μάρτυρες του Ιεχωβά, επειδή διακρατούν τις αρχές της Αγίας Γραφής, μέσα σε μια περίοδο ενενήντα και πλέον ετών απέκτησαν παγκοσμίως φήμη ως άτομα με υψηλές αρχές διαβιώσεως, ηθική αξιοπρέπεια και καθαρή ζωή. Έχουν βοηθήσει εκατοντάδες χιλιάδες άτομα σε όλες τις χώρες να υπερνικήσουν τη σεξουαλική ανηθικότητα, τον αλκοολισμό, τη χρήσι ναρκωτικών και άλλες εξευτελιστικές συνήθειες.

Σχολιάζοντας μια από τις συνελεύσεις των, η εφημερίδα Δη Ντέηλυ Τάιμς της Νιγηρίας έγραψε τα εξής: «Είναι τιμητικό γι’ αυτούς τους ανθρώπους το γεγονός ότι 5.000 και πλέον άτομα αποτελούμενα από άνδρες, γυναίκες και παιδιά μπόρεσαν να συγκεντρωθούν για να προσευχηθούν, να ψάλουν, να φάνε και να κοιμηθούν μαζί τέσσερις μέρες χωρίς να σημειωθούν επεισόδια κλοπής ή διαμάχης. Κι επίσης δεν υπήρχε ούτε ένας αστυφύλαξ για την τήρησι της τάξεως.» Οπωσδήποτε, τέτοιοι άνθρωποι μόνον όφελος μπορούν να φέρουν σε κάθε έθνος. Δεν είναι σαν εκείνους τους ανθρώπους που επιβαρύνουν τις κυβερνήσεις με το βαρύ κόστος για την καταπολέμησι του εγκλήματος και της διαφθοράς.

Η αποικιοκρατία άφησε τη Μοζαμβίκη φορτωμένη με μεγάλα εξωτερικά χρέη που ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολλάρια. Μήπως τα συνθήματα και οι χαιρετισμοί θα συντελέσουν στην υπερνίκησι τέτοιων οικονομικών προβλημάτων ή η εργασία που γίνεται από εργατικούς, αξιόπιστους και τίμιους ανθρώπους είναι εκείνη που μπορεί να συμβάλη σ’ ένα υψηλότερο επίπεδο ζωής;

Μπορεί η πληρωμή των φόρων να εξασφαλισθή με πολιτικά συνθήματα ή χαιρετισμούς; Μήπως είναι βέβαιο ότι όσοι φωνάζουν πιο δυνατά είναι εκείνοι που πληρώνουν με μεγαλύτερη εντιμότητα τους φόρους των; Περιπτώσεις φοροδιαφυγής που σημειώνονται στη μια χώρα μετά την άλλη, δείχνουν ότι η εξωτερική επίδειξις πατριωτισμού δεν αποτελεί αξιόπιστο δείκτη εξαλείψεως της φοροδιαφυγής. Αλλά και πάλι, οι μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν αποσπάσει τον βαθύ σεβασμό σε όλες τις χώρες για τη συνειδητή συμμόρφωσί των με τις φορολογικές απαιτήσεις, για την εντιμότητά των και για την αξιοπιστία των στις συναλλαγές σχετικά με την εργασία των.

Στην προπαγάνδα, των εφημερίδων όπως στην Α Τριμπούνα της 22ας Οκτωβρίου 1975 και στην Τέμπο της 26ης Οκτωβρίου 1975, οι αρθρογράφοι προσπάθησαν να επιρρίψουν στους μάρτυρες του Ιεχωβά την κατηγορία ότι είναι «σκοταδισταί.» Σύμφωνα με τα λεξικά, η λέξις αυτή σημαίνει «κάποιον που εναντιώνεται στην πρόοδο και στην εξάπλωσι της γνώσεως, ιδιαίτερα μέσω μεγάλης περιπλοκής στη γλώσσα, στις τελετουργίες κ.λ.π.» Αλλά τι αποκαλύπτουν τα γεγονότα;

Οι λαοί ολοκλήρου της Αφρικής γνωρίζουν ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη θρησκευτική ομάδα, έχουν βοηθήσει Αφρικανούς όλων των φυλών να απελευθερωθούν από όλες τις μορφές των δεισιδαιμονιών δοξασιών. Αυτό περιλαμβάνει τη συνήθεια της μαγείας, τις υποδουλωτικές τελετουργίες, τους πατροπαράδοτους φόβους και τις φυλετικές απαγορεύσεις. Οι Μάρτυρες βοήθησαν τον λαό ν’ αποκτήση μια προοδευτική και πρακτική άποψι της ζωής και των προβλημάτων της, κι έτσι συνέβαλαν στον σχηματισμό ενωμένων οικογενειών, υπευθύνων εργατών και ευγενών και ειρηνικών γειτόνων. Ασφαλώς, αυτό είναι το είδος της προόδου και της διαφωτίσεως που, όχι μόνον η Μοζαμβίκη, αλλά και ολόκληρος ο κόσμος χρειάζεται σήμερα.

Αντιθέτως, τι μπορεί να λεχθή γι’ αυτούς που προσπαθούν να διαστρέψουν τα ζητήματα και να κάμουν τους Μάρτυρες να φαίνωνται διαφορετικοί απ’ ό,τι πραγματικά είναι, συσκοτίζοντας τα πράγματα με προπαγάνδα που διεγείρει μίσος εναντίον μιας μικρής μειονότητος; Ασφαλώς αυτοί αξίζουν να ονομάζωνται «σκοταδισταί.» Εκείνοι που καταφεύγουν στην κτηνώδη κατάπνιξι των βασικών ελευθεριών χρησιμοποιούν μεθόδους που είναι τόσο παλιές όσο και η ιστορία της ίδιας της μισαλλοδοξίας και της βαρβαρότητος.

Εκείνοι που προσπαθούν να προάγουν την ειδωλοποίησι του Κράτους εις βάρος ανθρωπίνων ελευθεριών, ακολουθούν ένα αρχαίο πρότυπο που χρονολογείται χιλιάδες χρόνια στο παρελθόν, από τους χρόνους των αυτοκρατοριών της αρχαίας Ασσυρίας και Βαβυλώνος. Ασφαλώς, αυτή η πορεία οδηγεί προς τα πίσω, και όχι προς τα εμπρός, προς την αληθινή πρόοδο και την εξάπλωσι της γνώσεως. Η αλήθεια είναι τόσο ισχυρή ώστε δεν χρειάζεται να καταφεύγη σε τέτοια τακτική.

Πιστεύετε ότι, το πολιτικό Κράτος πρέπει να έχη το δικαίωμα ν’ ασκή ολοκληρωτικό έλεγχο στη σκέψι όλων των υπηκόων του; Ή μήπως πιστεύετε ότι οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν το δικαίωμα ν’ ασκούν τη λατρεία που τους υπαγορεύει η συνείδησίς των;

Αν αποδοκιμάζετε τις προσπάθειες του ολοκληρωτισμού να εξαναγκάζη ανθρώπους να συμμορφώνωνται με μια πολιτική ιδεολογία, και αν αισθάνεσθε συμπάθεια για τα άτομα που υποφέρουν επειδή μένουν πιστά στις πεποιθήσεις της συνειδήσεώς των, μπορεί να θέλετε να στείλετε ένα τηλεγράφημα ή ένα γράμμα κάνοντας έκκλησι σ’ έναν ή σε περισσοτέρους επισήμους της κυβερνήσεως του Φρελίμο στη Λαϊκή Δημοκρατία της Μοζαμβίκης, των οποίων τα ονόματα παρατίθενται στον κατάλογο που συνοδεύει αυτό το άρθρο.

[Πλαίσιο στη σελίδα 25]

ΕΠΙΣΗΜΟΙ ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΝΑ ΓΡΑΨΕΤΕ

Presidente de República Popular de Moçambique

Samora Moises Machel

Lourenço Marques, Moçambique

Comissário Político Nacional

Armando Emilio Guebuza

Lourenço Marques, Moçambique

Vice-Presidente da República Popular de Moçambique

Marcelino dos Santos

Lourenço Marques, Moçambique

Primeiro Ministro da Republica Popular de Moçambique

Joaquim Chissano

Lourenço Marques, Moçambique

Ministro do Interior

P.O. Box 614 (Caixa Postal 614)

Lourenço Marques, Moçambique

Ministério dos Negócios Estrangeiros

Ac. Antonio Enes

No. 4

Lourenço Marques, Moçambique

Ministro da Defesa

Alberto Chipande

Lourenço Marques, Moçambique

Ministro da Informaçao

Jorge Rebelo

Lourenço Marques, Moçambique

Ministro do Trabalho

Mariano Matsinha

Lourenço Marques, Moçambique

Ministro da Agricultura

Joaquim de Carvalho

Lourenço Marques, Moçambique

Ministro das Obras Públicas e Habitacão

Julio Carrilho

Lourenço Marques, Moçambique

Vice-Director do Cabinete da Presidência

Luis Bernardo Honwana

Lourenço Marques, Moçambique

Members of the “Comite Central da Frelimo” (Central Committee of Frelimo)

Lourenço Marques, Moçambique

Mariano Matsinha

Deolinda Guesimane

Jonas Namashlua

Olimpio Vaz

Armando Panguene

Members of the “Comite Executivo da Frelimo” (Executive Committee of Frelimo)

Lourenço Marques, Moçambique

José Oscar Monteiro

Daniel Mbanze

Gideon Ndobe