Έμποροι σε Τροχούς

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στην Ιαπωνία

ΥΠΑΡΧΕΙ κάποια κλίσις στο βάδισμά του καθώς γέρνει κάπως προς τ’ αριστερά, αλλά τα δύο πόδια που τον στηρίζουν είναι ισχυρά. Το χαμόγελό του είναι μεταδοτικό, οι τρόποι του ευγενικοί και η λέξις «Γιακιίμο!» που λέγει φωναχτά είναι σε όλους γνωστή. Εγκατέλειψε τα αγροτικά κτήματα και ενώθηκε με το πλήθος των εμπόρων σε τροχούς, σε μια μεγάλη πόλι περίπου διακόσια μίλια (320 χιλιόμετρα) μακρυά από το σπίτι του.

Το γιακιίμο είναι μια ζεστή γλυκοπατάτα. Η γλυκοπατάτα είναι άφθονη τους χειμερινούς μήνες· έτσι, ο άνθρωπος της Ζεστής Πατάτας στρέφεται σ’ αυτή την εργασία για να συντηρηθή μέχρι την άνοιξι, οπότε επιστρέφει στον ορυζώνα του. Το κινητό του μαγαζί, μοιάζει με μια πελώρια σαν κουτί μηχανή, που είναι φτιαγμένη από μέταλλο και ξύλο. Μια φωτιά από ξύλα που βρίσκεται στο εσωτερικό του μέρος, θερμαίνει τα μικρά, λεία χαλίκια που έχουν τοποθετηθή σ’ ένα μεταλλικό δοχείο. Πάνω σ’ αυτές τις πέτρες ψήνονται οι πατάτες. Η μυρωδιά του ξύλου που βγαίνει από την καπνοδόχο του δίτροχου και το άρωμα από τις πατάτες, καθώς κατά περιόδους βγάζει το καπάκι για να δη πώς ψήνονται, διεγείρουν τα γαστρικά υγρά. Και σε βροχή και σε λιακάδα, είναι σίγουρο ότι θ’ ακούσετε το μεγάφωνο ή τη μαγνητοφωνημένη ταινία να σας καλή να αγοράσετε «Γιακιίμο!»

Υπάρχουν κι άλλοι έμποροι που πωλούν φρούτα, θαλασσινά, Ιαπωνέζικα φαγητά ‘τουρλώ’ και πολλά άλλα πράγματα. Υπάρχει επίσης και το παιδί που μεταφέρει τα εμπορεύματα· χρησιμοποιεί ποδήλατο, ή μερικές φορές, μοτοσυκλέττα. Μπορεί να τον δη κανείς σε όλες τις πόλεις, μικρές και μεγάλες ακόμη και μέσα στην πιο πυκνή κυκλοφορία, μ’ ένα σαν βουνό σωρό από λιχουδιές μέσα σε μπωλ και κουτιά, τα οποία ισορροπεί επιδέξια στον ένα ώμο. Πώς τα καταφέρνει; Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές δεν τα καταφέρνει, όπως μπορείτε να καταλάβετε από το λυπημένο του πρόσωπο, καθώς σας κοιτάζει μέσα από ένα σωρό χυλοπίττες και σπασμένα μπωλ.

Έμπορος με «Διαφήμισι»

Εκείνος που ελκύει τα παιδιά και τους μεγάλους ομοίως με τη διασκεδαστική του εμφάνισι, είναι ο πωλητής του γλυκού καλαμποκιού. Η διαφήμισις του προϊόντος του, την οποία κάνει ο ίδιος, έχει μεγάλη επιτυχία. Φθάνει με ένα πολύ μικρό φορτηγό, που είναι ανοικτό πίσω. Το καλαμπόκι του, μαζί με το στέλεχος, ψήνεται και είναι έτοιμο προς πώλησι. Αυτός ο άνθρωπος φορά πολύχρωμο σορτς, κάλτσες ταμπίa και σαγιονάρες, ένα επανωφόρι χαππί και ένα κεφαλόδεσμο για να εμποδίζη την εφίδρωσι του μετώπου. Το γελαστό του πρόσωπο και οι τρόποι του, σας κάνουν να χαμογελάσετε προτού αρχίση την παράστασι. Αφού κάνει ένα τελικό έλεγχο για να δη αν το καλαμπόκι έχει ψηθή και είναι έτοιμο, πηδά από το πίσω μέρος του φορτηγού και αρχίζει να τραγουδά και να χορεύη στον δρόμο. Τραγουδώντας λέγει ότι το καλαμπόκι του είναι από το Χοκκαΐντο της βορείου Ιαπωνίας. Εκθειάζει το πόσο ωραίο και γλυκό είναι το καλαμπόκι του και προσαρμόζει προφανώς τα λόγια του τραγουδιού του ανάλογα με το ακροατήριο του. Προς χάρι των γυναικών που έχουν αφήσει την εργασία τους στο σπίτι για να τον παρακολουθήσουν, τραγουδά, χρησιμοποιώντας ευγενικές Ιαπωνικές λέξεις, και λέγει ότι είναι τόσο γλυκές όσο και το καλαμπόκι του. Τα αστεία του καθώς χορεύει ελκύουν τα παιδιά και μερικά απ’ αυτά, ονειρεύονται να ενωθούν μαζί του. Είναι περιττό να λεχθή ότι, σύντομα, πουλά όλα όσα έψησε και ετοιμάζεται να φύγη, αφήνοντας το ακροατήριό του ευτυχισμένο να μασά τα καλαμπόκια του.

Ομορφιά και Πρακτικότης

Αντιθέτως, ένας έμπορος που δεν χρειάζεται να κάνη τίποτε για να ελκύση ένα πλήθος πελατών, είναι ο πωλητής λουλουδιών. Γιατί δεν είναι απαραίτητη η διαφήμισις στην περίπτωσί του; Στην Ιαπωνία οι άνδρες και οι γυναίκες αγαπούν πολύ τα λουλούδια και, όπου είναι δυνατόν, τους αρέσει να τα έχουν στα σπίτια τους, ιδιαίτερα στην είσοδο. Ο πλανόδιος πωλητής, προτιμάται περισσότερο από τους ανθρώπους, επειδή πουλά τα λουλούδια του πιο φθηνά από ό,τι ένα ανθοπωλείο. Έρχεται με μια μοτοσυκλέττα, που έχει πίσω της ένα καλάθι. Τα λουλούδια, που είναι μέσα σε δοχεία, τοποθετούνται σε ξύλινα ράφια που υψώνονται σαν σκαλοπάτια. Όλα καλύπτονται μ’ ένα χονδρό διαφανές βινύλιο το οποίο αφαιρείται όταν αρχίζη την «επίδειξί» του στο συγκεντρωμένο πλήθος. Κάποιος παρατηρεί την άφιξί του και διαδίδει την είδησι αυτή. Προς το παρόν (ανάλογα με την εποχή), οι άνθρωποι θαυμάζουν και αγοράζουν κυκλάμινα, χρυσάνθεμα, γαρύφαλλα, ανθισμένους κάκτους και πλήθος άλλων φυτών.

Τι έχει να προσφέρη ο επόμενος πλανόδιος έμπορος; Κοντάρια από μπαμπού! Πού μπορούν να χρησιμοποιηθούν; Εδώ συνηθίζεται να κρεμούν σ’ αυτά τα ρούχα για να στεγνώσουν. Τα πουκάμισα, οι μπλούζες και τα γιουκάτα (βαμβακερά κιμονό), δίνουν την εμφάνισι ανθρώπου που στέκεται με ανοιχτά τα χέρια του, καθώς ράβονται επάνω σ’ αυτά τα κοντάρια μόλις πλυθούν. Τα καλαμένια αυτά κοντάρια, έχουν και άλλη μια χρήσι, οι νοικοκυρές κρεμούν επάνω τους τα φουτόν (στρώματα) για να αερισθούν. Αυτός ο πλανόδιος έμπορος συνήθως κάνει τις περιοδείες του τα σαββατοκύριακα, που τα πράγματα είναι πιο ήσυχα και μπορεί έτσι να καταφέρνη με τη φυσική του φωνή να λέγη τραγουδιστά «Κοντάρια από Μπαμπού!»

Κάτι για τα Παιδιά

Συνήθως, όταν τελειώσουν τα παιδιά το σχολείο, κάνει την εμφάνισί του ένας συμπαθής πλανόδιος έμπορος. Τι είναι εκείνο το οποίο ελκύει τα μικρά παιδιά; Κυνηγά χρυσόψαρα. Είναι εκπληκτικό το ότι έχει τη δύναμι να οδηγή το ποδήλατό του, κουβαλώντας επάνω όλο αυτό το νερό. Είναι πολύ προσεκτικός και πρέπει να είναι. Σκεφθήτε τι θα συνέβαινε αν έχανε την ισορροπία του! Μόλις αρχίζει να λέγη τραγουδιστά τη λέξι «χρυσόψαρα,» τα παιδιά αρχίζουν να μαζεύωνται. Και οι μεγάλοι συγκεντρώνονται, επίσης. Τους δίνει μικρά επίπεδα δίχτυα με χερούλι, και αρχίζουν τα γέλια καθώς προσπαθεί ο καθένας να πιάση ένα γαστερόστερο ή δύο. Εκεί που νομίζετε ότι το πιάσατε, το ψάρι πηδά και τρέχει στην άλλη άκρη του δοχείου.

Τα Ιαπωνέζικα σπίτια γενικά δεν διαθέτουν πολύ χώρο για μικρά ζώα, κι έτσι σπανίως αρνείται κανείς σ’ ένα παιδί τουλάχιστον ένα μικρό χρυσόψαρο. Αυτό το επάγγελμα είναι επικερδές όλο τον χρόνο, επειδή το να παρακολουθή κανείς ψάρια προσθέτει στο αίσθημα ηρεμίας που διακρίνει τον λαό της Ιαπωνίας.

Πλανόδια Καταστήματα Σούπας και Ψωμιού

Ένας άλλος άνδρας κτυπά ένα κουδούνι και οι φίλοι του τζενμάι παν, αναγνωρίζουν τον ήχο του. «Δεν πρόκειται για το κουδούνι βέβαια, αλλά για τον τρόπο που το κτυπά!» λέγουν πολλοί. Η λέξις τζενμάι σημαίνει «ολόκληρο ρύζι,» και η Ιαπωνέζικη λέξι παν, προέρχεται βασικά από την Πορτογαλική γλώσσα, και σημαίνει «ψωμί.» Το τζενμάι παν δεν ψήνεται με τον ίδιο τρόπο όπως το κοινό ψωμί. Αυτή η ζύμη διαμορφώνεται σε ατομικές μερίδες και βράζεται στον ατμό, δεν ψήνεται. Μερικές φορές προστίθεται στο κέντρο ένας πολτός από γλυκούς σπόρους ή και μαύρη ζάχαρη. Εν τούτοις, το απλό τζενμάι παν εξακολουθεί να είναι πιο δημοφιλές. Το ψωμί είναι λίγο βαρύ, αλλά το γλυκό του άρωμα το κάνει εύκολο στη βρώσι.

Ο γεράκος που πουλά τζενμάι παν φορά ένα ψηλό, κατάλευκο καπέλλο, όπως αυτό που φορούν οι αρτοποιοί, και η λευκή του μπλούζα δείχνει την καθαριότητά του. Το προσκλητήριο κουδούνι του ανθρώπου που πουλά τζενμάι παν, το χαρούμενο γέλιο και η καθαρή του εμφάνισι κάνουν μερικούς να προτιμούν το ψωμί του για το μεσημέρι.

Αργά το απόγευμα, όταν οι πιο πολλοί πηγαίνουν για ύπνο, δύο εκτεταμένες, και σε χαμηλό τόνο κόρνες, σας γνωστοποιούν ποιος ήλθε χωρίς να χρειάζεται να σηκωθήτε για να δήτε. Προσπαθεί να κάνη όσο το δυνατόν περισσότερη ησυχία για να μην ενοχλή τους ανθρώπους χωρίς λόγο. Καθώς το φορτηγάκι του κινείται αργά σαν χελώνα, μπορεί κανείς να διακρίνη το κόκκινο φανάρι του και τη διαφημιστική σημαία ν’ ανεμίζη από το πίσω μέρος του φορτηγού του και από πολύ μακριά. Αυτό το κινητό κατάστημα που πουλά χυλοπίττες ταξιδεύει στους δρόμους. Τις χυλοπίττες του τις λέμε «ραμέν.» Είναι λεπτές χυλοπίττες, που σερβίρονται με αχνιστή ζεστή σούπα, που περιέχει μακρυά πράσινα λεπτοκομμένα κρεμμύδια. Οι φοιτητές που μελετούν συχνά μέχρι αργά το βράδυ, ικανοποιούνται με τις ζεστές χυλοπίττες του που σερβίρονται σε πρόχειρα μπωλ πριν πάνε για ύπνο. Αυτές οι χυλοπίττες, λέγεται επίσης ότι φτιάχνουν το στομάχι μετά από ένα βραδυνό ξεφάντωμα ποτού.

Ο κατασκευαστής του τόφου, είναι κι αυτός ένας έμπορος σε τροχούς. Το τόφου αποτελείται από τρίμματα σόγιας και λέγεται ότι παρασκευάσθηκε για πρώτη φορά στην Κίνα. Η παρασκευή αυτών των κέικ από τρίμματα σόγιας, αρχίζει ενόσω κοιμούνται ακόμη οι άνθρωποι. Το αποτέλεσμα της σκληρής εργασίας του τεχνίτου είναι ένα τετράγωνο κομμάτι κέικ, 340 γραμμαρίων λευκού τόφου.

Αυτός ο έμπορος τώρα ετοιμάζει ένα μεγάλο δίπατο ξύλινο κουτί, το οποίο δένει με λουρί πίσω στο ποδήλατό του. Επειδή το πιο χαμηλό στρώμα του ξύλινου κουτιού γεμίζει εν μέρει με νερό, είναι επενδυμένο μ’ ένα ανοξείδωτο μέταλλο. Το καλό και ψημένο τόφου τοποθετείται μέσα στο νερό. Το υψηλότερο στρώμα του κουτιού, περιέχει στενές φέτες τηγανισμένου τόφου. Μ’ ένα μικρό χωνί που έχει προσδέσει γύρω στο λαιμό του, ο έμπορος του τόφου ανεβαίνει στο ποδήλατό του και αρχίζει να γυρίζη τη γειτονιά που έχει διαλέξει. Φυσώντας το χωνί, αναγγέλλει την άφιξί του και μετά από λίγο σερβίρει τους πρωινούς του πελάτες. Για πολλούς, το τόφου είναι ένα σπουδαίο συστατικό στο μίζο σίρου, τη σούπα που σερβίρεται με το πρόγευμα κάθε πρωί.

Κυρίως όλοι αυτοί οι πωλητές, έχουν κάτι ιδιαίτερο που ταιριάζει με τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά. Ομοιάζουν, κατά το ότι είναι όλοι ευχάριστοι άνθρωποι που προσθέτουν χρώμα, όμορφες μυρωδιές και παράξενους ήχους στους δρόμους της Ιαπωνίας.

[Υποσημειώσεις]