Η Κρίση του Πληθωρισμού—Αντιμετωπίστε τη Σοφά

«ΑΝ συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό και για πολύ ακόμα, θα έρθει η μέρα όπου κανείς δεν θάχει να φάει. Τότε, αντί να σφίγγουν τα ζωνάρια τους, θα δούμε τους ανθρώπους να τα τρώνε», είπε ένας Βραζιλιάνος δικηγόρος.

Η Βραζιλία μαστίζεται από υψηλό πληθωρισμό τελευταία, όμως δεν είναι η μόνη χώρα όπου συμβαίνει αυτό. Από την πολική Ισλανδία μέχρι την τροπική Γκάνα, οι περισσότερες χώρες—κομμουνιστικές ή καπιταλιστικές, δημοκρατίες δικτατορίες έχουν πληγεί από τον πληθωρισμό σε κάποιο βαθμό. Οι εμπειρογνώμονες διαφωνούν ως προς τις αιτίες, όμως συμφωνούν σ’ ένα πράγμα: ο μέσος άνθρωπος πρέπει να μάθει να ζει με τον πληθωρισμό. Πώς μπορεί κανείς να το καταφέρει αυτό;

Οι πλούσιοι μπορούν να προσαρμοστούν χωρίς πολλές θυσίες. Συνεντεύξεις με επιχειρηματίες στο Ρίο Ιανέιρο φανέρωσαν ότι άλλοι περιέκοψαν τα ταξίδια στο εξωτερικό και άλλοι απέλυσαν τις υπηρέτριες ενώ ένας είχε στραφεί από μια ακριβή μάρκα ουίσκυ σε μια φτηνότερη. Όμως τι γίνεται με κείνους που δεν έχουν υπηρέτριες για να απολύσουν, ή που δεν μπορούν να αγοράσουν μήτε το φτηνό ουίσκυ; Ένας εμποροϋπάλληλος σχολίασε: «Στους ανθρώπους του χαμηλού εισοδήματος, ο πληθωρισμός θα φέρει πρωτάκουστα πράγματα!»

Μια Νιγηριανή, μητέρα τριών παιδιών, ομολόγησε σ’ ένα δημοσιογράφο ότι, εξαιτίας του πληθωρισμού, αναγκάστηκε να περικόψει τα τρία ημερήσια γεύματα της οικογενείας της. Τώρα τρώνε μονάχα δυο φορές τη μέρα. «Και να σκεφτείς ότι δεν είμαι η μόνη», υποστήριξε. «Εκατοντάδες άλλοι κάνουν το ίδιο». Είναι αλήθεια ότι δυο «καλά γεύματα» τη μέρα αντί για τρία δεν σημαίνουν λιμό. Όμως για ορισμένους ανθρώπους τούτη είναι μια σκληρή αλλαγή στον τρόπο της ζωής τους.

Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι υποχρεώνονται να κάνουν βαθειές αλλαγές στον τρόπο που ζούνε. Αυτοί πώς αντιδρούν;

Μια Ασύνετη Αντίδραση

Ο πληθωρισμός κάνει πολλούς ανθρώπους να φοβούνται. Το Φιλιππινέζικο περιοδικό Πανόραμα ανάφερε, ότι, εξαιτίας του πληθωρισμού, «παρατηρείται πραγματική, φυσική, πανεθνική στέρηση και, μαζί μ’ αυτή, φόβος. Μήπως χάσουμε τη δουλειά μας αύριο; . . . Μπορούμε να αντέξουμε στην κατατυράννηση που μας υποβάλλει η οικονομία σήμερα;» Ο φόβος τούτος μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε παράλογες ενέργειες.

Ένα άρθρο στα Αμερικανικά και Παγκόσμια Νέα είχε το εξής σχόλιο: «Στον αγώνα να διατηρήσουν το επίπεδο της ζωής τους, παρά τον υψηλότατο πληθωρισμό και την αυξανόμενη ύφεση, ένας ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός Αμερικανών που ανήκουν στη μεσαία τάξη, στρέφονται στο έγκλημα.» Κατόπιν υποδεικνύει ότι πολλοί από «τους φυσιολογικά νομοταγείς πολίτες» σήμερα ενέχονται σε εγκλήματα όπως η έκδοση ακάλυπτων επιταγών, η υπεξαίρεση, η κλοπή καταστημάτων και η φοροδιαφυγή. Κάνει την παρατήρηση: «Αυτοί δεν είναι κακόβουλοι. Αλλά κερδίζουν λιγότερα και πληρώνουν περισσότερα για ηλεκτρικό, περισσότερα για νοίκι, περισσότερα για φαΐ. Βρίσκονται σε αμηχανία . . . τι να περικόψουν;

Η καταφυγή σε τέτοια εγκλήματα προκειμένου να αποφευχθεί η μείωση του εισοδήματος δεν είναι σοφή λύση. Η κλοπή μπορεί να φέρνει προς στιγμή ανακούφιση στις οικονομικές δυσκολίες, όμως δεν τις επιλύει. Από τη στιγμή που θα δαπανηθούν τα κλεμμένα, το πρόβλημα ξαναγυρνάει. Και, αν συλληφθεί κανείς να κλέβει, τότε στα προβλήματά του προστίθεται και η στενοχώρια και η ντροπή! Δυστυχώς η αύξηση εγκλημάτων, όπως η ληστεία και η κλοπή, έχει αυξήσει την αβεβαιότητα και τον τρόμο στη ζωή όλων των ανθρώπων, ακόμα και των φτωχών, σε όλον τον κόσμο.

Μια παροιμία του Σολομώντα, η οποία εκφράζει τη θεϊκή σοφία, λέει: «Μη ζήλευε τον βίαιον άνθρωπον, και μην εκλέξης μηδεμίαν εκ των οδών αυτού». Και δείχνει μια σοβαρή αιτία, για την οποία πρέπει κανείς να αποφεύγει μια τέτοια πορεία, λέγοντας: «Διότι ο Κύριος βδελύττεται τον σκολιόν· το δε απόρρητον Αυτού φανερώνεται εις τους δικαίους». (Παρ. 3:31, 32) Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι από το έγκλημα για να αντιμετωπίσει κανείς τον πληθωρισμό.

Προσαρμογές Που κάνουν Μερικοί

Ο Ρόμπερτ Φούλερ, στο άρθρο του με τίτλο «Πληθωρισμός: Το Ανερχόμενο Κόστος Ζωής σ’ ένα Μικρό Πλανήτη» (όπως παρατίθεται στη Φιλιππινέζικη εφημερίδα Το Σημερινό Δελτίο Ειδήσεων), έγραψε: «Όπως το λαχάνιασμα στις καθημερινές μας δραστηριότητες, έτσι και ο πληθωρισμός αποτελεί το σύνθημα να αλλάξουμε το πρότυπο της ζωής μας». Τούτο αληθεύει τόσο για τα κράτη, όσο και για τα άτομα.

Ορισμένοι άνθρωποι έχουν αρχίσει να επανεξετάζουν τον τρόπο της ζωής τους. Αμφισβητούν στα σοβαρά τον τρόπο με τον οποίο ζουν. Αντί να τα πληρώνουν σε πληθωρικές τιμές, πολλοί αποφασίζουν να φτιάχνουν τα πράγματα μόνοι τους. Στις ΗΠΑ οι οικογένειες έχουν αρχίσει να παράγουν τρόφιμα στους κήπους τους, να μεταποιούν τα ρούχα, αντί ν’ αγοράζουν καινούργια, να κάνουν οι ίδιοι τις επιδιορθώσεις και τη διακόσμηση στο σπίτι τους. Εάν κάτι το οποίο κρίνουν ως μη αναγκαίο—όπως η συσκευή της τηλεοράσεως—δεν μπορεί να επιδιορθωθεί εύκολα, τα καταφέρνουν και χωρίς αυτό.

Στις Φιλιππίνες ορισμένοι είπαν ότι κόβουν το τσιγάρο και το πιοτό για να τα βγάλουν πέρα με τον πληθωρισμό. Αυτό το διάβημα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Επίσης ανάφεραν ότι κόβουν τα αναψυκτικά. Αρκετές φορές πηγαίνουν κάπου με τα πόδια αντί να πάρουν συγκοινωνία. Επιπρόσθετα, αντί να πληρώνουν για οικογενειακή διασκέδαση, παίρνουν τα παιδιά τους και πάνε για παιχνίδι στο πάρκο. Αληθινά «τα καλύτερα πράγματα στη ζωή τα βρίσκει κανείς δωρεάν». Έτσι αποκτούν ανοσία στον πληθωρισμό.

Όντας Ισορροπημένοι

Μάλιστα, η σοφή αντιμετώπιση του πληθωρισμού μπορεί να συνεπάγεται αλλαγές στον τρόπο της ζωής. Επίσης, συχνά συνεπάγεται αλλαγές στον τρόπο της σκέψεως. Παραδείγματος χάρη, σε κάποια Ασιατική χώρα, ένας άνθρωπος αποταμίευσε αρκετά χρήματα ώστε να αγοράσει δύο γουρουνόπουλα. Σχεδίαζε να τα εκθρέψει και να στήσει μια μικρή επιχείρηση, πουλώντας τα γουρούνια. Όμως ήρθε ο καιρός που γινόταν κάποια γιορτή στο χωριό και, μια και ήταν προεστός εκεί, αναμενόταν να πληρώσει για το μεγαλύτερο μέρος των τροφίμων. Οι οικονομίες του εξανεμίστηκαν και η μικρή του επιχείρηση που θα μπορούσε να αποτελέσει το φράχτη ενάντια στον πληθωρισμό—δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

Στην ίδια περιοχή, κάποιος άλλος δανείστηκε χρήματα από την τράπεζα για να επεκτείνει το αγρόκτημά του. Τότε, απρόσμενα, ο γιος του παντρεύτηκε. Ακολουθώντας το έθιμο της περιοχής, ο άνθρωπος αυτός ετοιμάστηκε για το γαμήλιο γεύμα, στο οποίο κάλεσε όλο το χωριό. Αν δεν το έκανε αυτό, θα «έχανε την αίγλη του». Όλα τα χρήματα του δανείου τα ξόδεψε για τη διασκέδαση των γειτόνων του, και τώρα η τράπεζα απειλεί να προβεί σε ένδικα μέσα για να πάρει τα χρήματά της πίσω. Είναι λυπηρό. Ο άνθρωπος αυτός μπορεί να χάσει ακόμα και το αγρόκτημά του.

Οι εμπειρίες αυτές δείχνουν μια άλλη όψη της σοφίας για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων. Ίσως να χρειαστεί να αποκτήσει κανείς το θάρρος, ώστε να μην ακολουθεί ορισμένα έθιμα ή παραδόσεις, που, παρότι καθαυτά δεν είναι λανθασμένα, είναι όμως πολύ δαπανηρά.

Επίσης χρειάζεται ισορροπία και σ’ ένα άλλο θέμα. Σε ορισμένες χώρες προσφέρονται ευκαιρίες μεταναστεύσεως εργατών σε πλουσιότερες χώρες. Μπορεί κανείς να μείνει στο εξωτερικό για ένα χρόνο ή περισσότερο. Όταν τα χρόνια είναι άσχημα, είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς στην ευκαιρία για μετανάστευση. Όμως το διάβημα αυτό χρειάζεται προσεκτική σκέψη. Τι θα συμβή αν αφήσει κανείς την οικογένεια πίσω του; Ο άνδρας χρωστάει στην οικογένεια του πολύ περισσότερα από το χρήμα. Ποιος θα φροντίζει για τη σύζυγο ή για την πειθαρχία των παιδιών, όταν αυτός θα λείπει; Μερικοί που δέχτηκαν τέτοιες συμβάσεις εργασίας, αργότερα επέστρεψαν για να βρουν τα παιδιά τους εγκληματίες.

Παρόμοια ήταν η περίπτωση ενός ανθρώπου που προσλήφθηκε σαν κόπτης ζαχαροκάλαμου. Όταν η παγκόσμια τιμή της ζάχαρης έπεσε, ο μισθός του μειώθηκε και δεν έβγαζε αρκετά ούτε για τις εβδομαδιαίες δαπάνες του. Τότε θεώρησε ότι η καλύτερη λύση ήταν να δανειστεί ορισμένα χρήματα και να φτιάξει μια μικρή επιχείρηση αγοραπωλησίας ζώων και γεννημάτων. Όμως ο δανειστής του επέμενε ότι αυτός θα έπρεπε να εργάζεται εφτά μέρες τη βδομάδα και απείλησε ότι, σε ενάντια περίπτωση, θα απόσυρε το δάνειο. Τώρα ο άνθρωπος αυτός δεν έχει χρόνο για να φροντίσει την οικογένειά του ή για να κάνει οτιδήποτε πέρα από τη δουλειά. Όλη η ζωή του απορροφήθηκε στην προσπάθεια να αποκτήσει χρήματα.

Όταν βρισκόσαστε σε μεγάλη οικονομική ανάγκη, δεν θα ήταν σοφό να συζητήσετε τα σχέδιά σας με ορισμένα έμπειρα ώριμα άτομα στα οποία έχετε εμπιστοσύνη; Αυτό που έχετε στο μυαλό σας είναι η μόνη δυνατή απάντηση στο πρόβλημά σας; Με ποιο τρόπο αντιμετωπίζουν οι άλλοι την κατάσταση; Η Αγία Γραφή λέει: «Όπου συμβούλιον δεν υπάρχει οι σκοποί ματαιώνονται εν δε τω πλήθει των συμβούλων στερεώνονται. (Παρ. 15:22) «Οι σοφές συμβουλές» μπορεί να σας βοηθήσουν να αποφύγετε τις περιττές δυσκολίες.

Ίσως το θεμελιώδες μυστικό για τη χειραγώγηση της πληθωριστικής κρίσεως είναι να έχει κανείς την πρέπουσα άποψη για τα υλικά πράγματα, να ξεχωρίζει τι είναι και τι δεν είναι σημαντικό. Πριν από λίγο καιρό, μια μεγάλη πλημμύρα έπληξε αρκετές επαρχίες στις βόρειες Φιλιππίνες, καταστρέφοντας πολλές ακίνητες περιουσίες. Μία φτωχή οικογένεια, όταν παρατήρησε τα ανυψούμενα νερά, κατάφυγε σε ένα δέντρο μάνγκο. Από εκεί είδαν τα στροβιλιζόμενα νερά να παρασύρουν το σπίτι, τα λίγα γουρουνόπουλα και τα πουλερικά τους—όλα τα υλικά τους αγαθά. Ποια ήταν η αντίδρασή τους; Ευχαρίστησαν τον Θεό που ήταν ακόμη ζωντανοί. Εκτίμησαν το γεγονός ότι εξακολουθούσαν να κατέχουν το πολυτιμότερο αγαθό: τη ζωή.

Ένας από τους γείτονές τους ήταν πολύ πλούσιος. Είχε αγρούς, στους οποίους μια μεγάλη σοδειά από ρύζι περίμενε να μαζευτεί. Όταν ήρθε η πλημμύρα, όλη η σοδειά καταστράφηκε. Ακόμα και μετά την καταστροφή, ο άνθρωπος αυτός ήταν πιθανόν ακόμα πολύ πιο πλούσιος από όσο οι φτωχοί γείτονες του, όμως η δική του ζημιά ήταν μεγαλύτερη. Το μυαλό του δεν άντεξε στη συγκίνηση και υπέστει κλονισμό της πνευματικής του υγείας.

Ενδεχόμενη καταστροφή μπορεί να μας αλλάξει τον τρόπο της ζωής απότομα, ενώ ο πληθωρισμός μας ληστεύει αργά και ύπουλα. Ωστόσο το αποτέλεσμα μπορεί να είναι το ίδιο. Εάν υπερεκτιμούμε το τωρινό επίπεδο της ζωής μας, μπορεί να θυσιάσουμε πάρα πολλά στην προσπάθεια να το διατηρήσουμε.

Πράγματι, οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που έχουν συνηθίσει στις ανέσεις του πολιτισμού, δεν θα τις εγκατέλειπαν πρόθυμα. Παρόλ’ αυτά, μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς τις περισσότερες από τις ανέσεις αυτές. Η σοφή αντιμετώπιση του πληθωρισμού μπορεί, με το χρόνο, να συνεπάγεται την ολοένα και μεγαλύτερη εθελοντική αποξένωση από τις ανέσεις μας.

Η Σοφή Πορεία

Ο βασιλιάς Σολομώντας σημείωσε ότι «η σοφία είναι σκέπη, ως είναι σκέπη το αργύριον.» «Πλην», πρόσθεσε, «η υπεροχή της γνώσεως είναι ότι η σοφία ζωοποιεί τους έχοντας αυτήν.» (Εκκλ. 7:12) Ο Σολομώντας διέθετε σε αφθονία και σοφία και χρήμα. Άρα σωστά κάνουμε που εξετάζουμε τη γνώμη του για τη συγκριτική τους αξία. Εφόσον το χρήμα γίνεται ολοένα και περισσότερο ανεπαρκές σαν «προστασία», ασφαλώς τώρα είναι ο καιρός να αποβλέψουμε στην περισσότερο αξιόλογη εναλλαγή—στη σοφία. Χιλιάδες άνθρωποι σήμερα αντιμετωπίζουν με επιτυχία τον πληθωρισμό, απλά και μόνο επειδή εφαρμόζουν τη βιβλική σοφία στη ζωή τους.

Ακόμα και στα καλύτερα χρόνια, η θεϊκή σοφία είναι ανώτερη από το χρήμα. Με ποιο τρόπο; Με το να μας διδάσκει για τον Ιεχωβά Θεό και τους σκοπούς του. Σήμερα η θεϊκή σοφία μάς βοηθά να καταλάβουμε γιατί το ανθρώπινο γένος κατακλύζεται από φαινομενικά αξεπέραστα προβλήματα, όπως ο πληθωρισμός. Μας βοηθά να κάνουμε την καλύτερη δυνατή χρήση των αποκτημάτων τα οποία ακόμα διαθέτουμε και μας δείχνει τη χρονική στιγμή, που πλησιάζει γοργά, τη στιγμή κατά την οποία ο ίδιος ο Θεός θα παρέμβει στις παγκόσμιες υποθέσεις και θα δώσει ζωή στους πιστούς ανθρώπους μέσα σ’ έναν παράδεισο απαλλαγμένο από πληθωρισμό.

Επίσης η θεϊκή σοφία μάς διδάσκει ότι, ακόμα και σήμερα, ανεξάρτητα από το πόσο σοβαρός πληθωρισμός ή άλλα προβλήματα μπορεί να ενσκύψουν, ο Θεός δεν θα ξεχάσει εκείνους που τον λατρεύουν σύμφωνα με το Λόγο της αλήθειας του. Όπως πολλοί μπορούν να βεβαιώσουν, αυτός μεριμνάει γι’ αυτούς, ώστε να μην τους λείψει τίποτα από τα απαραίτητα για τη ζωή.—Ματθ. 6:25-33.

Η θεϊκή τούτη σοφία βασίζεται στη γνώση που βρίσκεται στο Λόγο του Θεού, στην Αγία Γραφή. Αν ο πληθωρισμός καταστρέφει την ειρήνη του πνεύματός σας, σας βάζει αντιμέτωπους με φαινομενικά άλυτα προβλήματα, σας προτρέπουμε να μελετήσετε τη Βίβλο και να δείτε πώς μπορεί να σας βοηθήσει η σοφία της. Δεν θα βρείτε καλύτερο οδηγό για τους καιρούς αυτούς.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 18]

‘Στον αγώνα να διατηρήσουν το επίπεδο της ζωής τους, ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ατόμων, στρέφονται στο έγκλημα.»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 19]

Να έχετε μια κατάλληλη άποψη για τα υλικά πράγματα. Να διακρίνετε τι είναι σπουδαίο και τι όχι

[Γράφημα στη σελίδα 17]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Κόστος της Ζωής