Πόσο Παλιά Είναι τα Απολιθώματα;
«Οι Κινέζοι Ανασκάπτουν το Απολίθωμα του 500.000χρονου Ανθρώπου του Πεκίνου»
ΜΗΠΩΣ βλέπετε τίτλους σαν και αυτόν από καιρό σε καιρό; Ίσως αναρωτιόσαστε πώς το γνωρίζουν ότι το απολίθωμα είναι πεντακοσίων χιλιάδων χρόνων.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι, με τους οποίους οι επιστήμονες υπολογίζουν την ηλικία των απολιθωμάτων. Ένας απ’ αυτούς, στον οποίο εναποθέτουν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη τους είναι η ραδιενεργός μέθοδος. Πώς λειτουργεί αυτή; Είναι αλήθεια ότι έχει ακρίβεια;
Συνήθως, εκείνο που χρονομετριέται δεν είναι το ίδιο το απολίθωμα, αλλά το ραδιενεργό ορυκτό, που βρίσκεται στο ίδιο πέτρωμα με το απολίθωμα.
Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΟΥΡΑΝΙΟΥ-ΜΟΛΥΒΔΟΥ. Το ουράνιο είναι ένα ραδιενεργό στοιχείο, που, πολύ αργά, μεταβάλλεται σε μόλυβδο. Η κοινή μορφή του ουράνιου, U-238, διασπάται με τέτοιο ρυθμό, ώστε σε 4.500 εκατομμύρια χρόνια το μισό από αυτό μετατρέπεται σε μόλυβδο. Η ηλικία ενός ορυκτού που περιέχει ουράνιο μπορεί να καθοριστεί από τη μέτρηση του μολύβδου που έχει σχηματιστεί.
Ώστε από τη χημική ανάλυση του ορυκτού, από την περιεκτικότητά του σε ουράνιο και σε μόλυβδο, ένας απλός υπολογισμός δίνει την ηλικία του. Αλλά η ανάλυση δυσχεραίνεται από το γεγονός ότι υπάρχουν διάφορα ισότοπα μόλυβδου, και ότι μονάχα ο μόλυβδος 206 προέρχεται από το ουράνιο 238. Ώστε ο χημικός πρέπει ν’ ανατρέξει στη βοήθεια του φυσικού, ο οποίος με το φασματόμετρο μάζας θα δει πόση ποσότητα από αυτό το ιδιαίτερο ισότοπο βρίσκεται μέσα στο μόλυβδο.
Ωστόσο, υπάρχουν δυο πολύ σημαντικές προϋποθέσεις που πρέπει ν’ αληθεύουν για να είναι σωστή η απάντηση:
Πρώτο, ότι δεν υπήρχε καθόλου μόλυβδος αναμιγμένος στο ορυκτό ουράνιο, όταν αυτό σχηματιζόταν σε ψυχρότερο μάγμα (διάπυρης μάζα) από το λυωμένο βράχο. Εάν υπήρχε καθόλου μόλυβδος, τότε ο νεοσχηματισμένος βράχος θα φαινόταν σα να είναι ήδη εκατομμυρίων ετών.
Δεύτερο, ότι δεν θα είχε διαφύγει καθόλου μόλυβδος από το ορυκτό. Εάν κάποια ποσότητα από τον μάρτυρα-μόλυβδο είχε διαχωριστεί από το αρχαίο ορυκτό, τούτο θα φαινόταν πολύ νεότερο στην ανάλυση.
Γι’ αυτό, βλέπετε, η μέθοδος δεν είναι αλάνθαστη. Παρόλα αυτά, με την πρέπουσα προσοχή σε τέτοιες πιθανές παγίδες, έγιναν δεκτές αξιόπιστες ημερομηνίες για πολλούς αρχαίους σχηματισμούς βράχων. Με βάση τη μέθοδο αυτή, η ηλικία των αρχαιότερων μερών του φλοιού της γης τοποθετήθηκε γύρω στα τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια.
Αλλά το ορυκτό του ουράνιου δεν βρίσκεται στους ίδιους βράχους ως απολίθωμα. Τούτο συμβαίνει γιατί στους μαγματογενείς βράχους, ή ακόμη και σ’ εκείνους που έχουν μεταμορφωθεί από τη θερμότητα, οποιαδήποτε απολιθώματα θα είχαν καταστραφεί. Ώστε πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλα ραδιενεργά ρολόγια για τη χρονομέτρηση των απολιθωμάτων.
Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΠΟΤΑΣΣΙΟΥ-ΑΡΓΟΥ. Το στοιχείο ποτάσσιο είναι διαδεδομένο στον ορυκτό κόσμο. Έχει ένα πολύ σπάνιο ισότοπο, το Κ-40, το οποίο διασπάται με μέση ζωή 1.300 εκατομμύρια χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος του μετατρέπεται σε ασβέστιο, αλλά το 11% διασπάται, με διαιρετικό τρόπο, σε αργό. Τώρα, το αργό είναι αδρανές αέριο. Δεν ενώνεται με άλλα στοιχεία και συνήθως βρίσκεται μόνον στην ατμόσφαιρα. Αλλά τα ορυκτά, όπως οι άστριοι, που περιέχουν ποτάσσιο, και που δεν έχουν μετακινηθεί για μακρό χρονικό διάστημα, πράγματι, περιέχουν παγιδευμένο αργό λόγω της ραδιενεργής διαδικασίας.
Η περιεκτικότητα αυτή σε ποτάσσιο αξιοποιείται στην περίπτωση που τα απολιθώματα έχουν ταφεί από πτώση ηφαιστειακής τέφρας. Η θεωρία της χρονολόγησης με τη μέθοδο ποτάσσιου-αργού είναι απλή. Όταν το ηφαίστειο εκρηγνύεται, ο λυωμένος βράχος που εκτοξεύεται χάνει το αργό που προηγούμενα σχηματιζόταν από το ποτάσσιο στο βράχο. Ο βράχος στερεοποιείται, καθώς τα εκρηξιγενή πετρώματα ψύχονται και αρχίζει να σχηματίζεται το ποτάσσιο, που τώρα είναι τελείως καθαρό από αργό. Έτσι το ρολόι ποτάσσιου-αργού έχει τοποθετηθεί στο μηδέν και οτιδήποτε θάφτηκε από την έκρηξη μπορεί να χρονολογηθεί αναλύοντας την τέφρα που το περιβάλλει.
Η διαδικασία αυτή είναι όμορφη στη θεωρία, αλλά στην πράξη δημιουργούνται και σ’ αυτή δυσκολίες που έχουν να κάνουν με τις βασικές αρχές. Από τη μια, η πιθανότητα ότι διέφυγε αργό από το ορυκτό, θα μίκραινε την ηλικία του πετρώματος. Από την άλλη, εάν δεν αποβαλλόταν όλο το αργό από το λυωμένο βράχο με την ηφαιστειακή θερμότητα, το ρολόι θα είχε από την αρχή τοποθετηθεί σε λάθος σημείο.
Τούτο μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρό στην περίπτωση που η μέθοδος ποτάσσιου-αργού χρησιμοποιείται σε σχετικά πρόσφατα κοιτάσματα—ας πούμε σε κοιτάσματα νεότερα από λίγα εκατομμύρια χρόνια. Το ελαφρότατο ίχνος αργού, που θα παρέμενε στην τέφρα, θα προκαλούσε τεράστιο λάθος. Π.χ., εάν είχε ταφεί ένα ορυκτό ποτάσσιου, που δημιουργούσε αργό για ένα δισεκατομμύριο χρόνια προτού εξακοντιστεί με την έκρηξη, τότε μια τόσο μικρή ποσότητα, όσο το ένα όγδοο του 1% από το αργό που θα παρέμενε στην τέφρα, θα έκανε ένα πρόσφατα θαμμένο οστό να φαίνεται ότι είναι ενός εκατομμυρίου ετών.
Τούτο θα μπορούσε να μην είναι σοβαρό λάθος σ’ ένα ίζημα εκατό εκατομμυρίων ετών. Αλλά μπορείτε να καταλάβετε πόσο εσφαλμένο θα έκανε κάθε ισχυρισμό για τον υποτιθέμενο πρόγονο του ανθρώπου που βρέθηκε στο φαράγγι Ολντουβάι της Τανζανίας—τον ισχυρισμό ότι το απολίθωμα είναι ενός ή δύο εκατομμυρίων ετών. Είναι δύσκολο να διακρίνεις δευτερόλεπτα σε ένα ρολόι που έχει μόνο ωροδείκτη.
Σημειώστε το ακόλουθο γεγονός που επιβεβαιώνει την αναξιοπιστία της επιστημονικής χρονολογήσεως. Δυο επιστήμονες ήθελαν να συσχετίσουν ένα νέο εύρημα με κάποιο προηγούμενο, το οποίο είχε χρονολογηθεί 65 εκατομμυρίων ετών. Ωστόσο η χρονολόγηση ποτάσσιου-αργού εμφάνιζε το νέο τους εύρημα μονάχα 44 εκατομμυρίων ετών—21 εκατομμύρια νεότερο. Κανένα πρόβλημα—όπου υπάρχει ένα μπορώ, ανοίγει ένας δρόμος. Οι δύο επιστήμονες «το αποδίδουν αυτό σε απώλεια αργού ή σε προσμίξεις», αναφέρει το Σάιενς Νιουζ της 18 Ιουλίου 1981. Συγκαταβατικοί, όταν ταιριάζει η χρονολόγηση στο σκοπό τους, δογματικοί όταν δεν ταιριάζει.
Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ. Το ρολόι του ραδιενεργού άνθρακα, που βασίζεται στη μέση ζωή του άνθρακα 14, που είναι 5.500 χρόνια, είναι πολύ πιο χρήσιμο για τη μέτρηση της ηλικίας μέσα στο διάστημα της ιστορίας του ανθρώπου στη γη. Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν χρησιμοποιούμε ραδιενεργό στοιχείο που υπάρχει στη γη από την εποχή της δημιουργίας της. Με τόσο μικρή ζωή, όλος ο ραδιενεργός άνθρακας θα είχε εξαφανιστεί χρόνια πριν. Αλλά το ισότοπο τούτο σχηματίζεται συνεχώς με τη βροχή των κοσμικών ακτίνων πάνω στην ατμόσφαιρα της γης.
Όλα τα ζωντανά πλάσματα έχουν άνθρακα σε κάθε μέρος του σώματός τους και ενόσω ζουν έχουν την ίδια αναλογία του άνθρακα 14, όπως και το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Όταν πεθαίνουν και θάβονται και αποκόπτονται από την ατμόσφαιρα, ο άνθρακας 14 προοδευτικά διασπάται και εξαφανίζεται. Ώστε, εάν ένα παλιό κομμάτι ξύλο ή ξυλάνθρακας ξεθάβεται, μπορεί κανείς να μετρήσει την αναλογία του άνθρακα 14 που παραμένει και να πει πριν από πόσο καιρό αποτελούσε μέρος ενός ζωντανού δέντρου.
Για μια φορά ακόμα, αυτά συμβαίνουν μόνο στη θεωρία. Στην πράξη υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν λαθεμένη διάγνωση. Ένα πράγμα, που μπορεί εύκολα να καταστρέψει την ακρίβεια της χρονολογήσεως ενός δείγματος, είναι η πιθανή πρόσμιξη με άλλες ύλες που θα μπορούσαν να περιέχουν αρχαιότερο ή νεότερο άνθρακα.
Το πιο σοβαρό ερώτημα, ιδιαίτερα για πολύ αρχαία δείγματα, είναι εάν ο ραδιοάνθρακας ήταν στην ίδια αναλογία μέσα στην ατμόσφαιρα στα αρχαία χρόνια, όπως και σήμερα. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να επιβεβαιωθεί αυτό, γιατί εξαρτάται από τους καταιγισμούς των κοσμικών ακτίνων, οι οποίοι είναι καταφανώς μεταβλητοί και σποραδικοί. Αν π.χ., για κάποιο λόγο, στην πρωϊμότατη ιστορία του ανθρώπινου γένους, οι κοσμικές ακτίνες είχαν, κατά μέσο όρο, μονάχα τη μισή ένταση απ’ αυτή που έχουν σήμερα, οποιοδήποτε δείγμα από την εποχή αυτή θα φαινόταν ότι είναι 5.500 χρόνια αρχαιότερο από όσο στην πραγματικότητα.
Εφόσον δεν έχουμε κανένα τρόπο για να γνωρίσουμε πόση ένταση είχαν οι κοσμικές ακτίνες στο παρελθόν, έχουμε τη φρόνηση να δεχόμαστε μονάχα τις ημερομηνίες του άνθρακα-14, που καλύπτουν την περίοδο, για την οποία το ρολόι επιβεβαιώνεται από τα ιστορικά στοιχεία, δηλαδή γύρω στα 3.500 χρόνια πριν. Σε αρχαιότερες ημερομηνίες, είναι πιθανό να υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη ανακρίβεια.
ΩΣΤΕ ΠΟΣΟ ΑΞΙΟΠΙΣΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ; Είναι πράγματι 500.000 χρόνων αρχαίο το απολίθωμα του ανθρώπου του Πεκίνου; Ας δούμε τι λέει για αυτό η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα. Μιλώντας για την αντιπαράταξη απολιθωμάτων παρομοίων ζώων σε στρώματα σε διαφορετικά μέρη της γης, λέει:
«Τέτοιες σειρές στοιχείων έχουν οδηγήσει στο επιφυλακτικό συμπέρασμα ότι το είδος Χόμο ερέκτους είναι κυρίως της πρώιμης μέσης Πλειστόκαινης εποχής. . . . οι πρωϊμότατοι δεκτοί κεντρικοί αντιπρόσωποι του Χόμο ερέκτους στο αρχείο απολιθωμάτων φαίνεται ότι είναι η ομάδα από το Πεκίνο της Κίνας, το Τρινίλ της Ιάβα, το Τερνιφίν της Αλγερίας, και το κρανίο του ανθρωποειδούς 9 από το Ολντουβάι της Τανζανίας. Επανειλημμένες μετρήσεις με ποτάσσιο-αργό στα υποστρώματα του Τρινίλ έχουν εκτιμήσει την ηλικία τους σε 550.000 χρόνια Π Π (πριν από το παρόν). . . θα φαινόταν λογικό να υποθέσουμε το 1.500.000 ως το 500.000 Π Π ως χρόνο εμφανίσεως του Χόμο ερέκτους.»
Σημειώστε όλα τα εμπόδια για να αποφευχθεί η οριστική διαβεβαίωση—λέξεις όπως «επιφυλαχτικό», «φαίνεται ότι είναι», «έχουν εκτιμήσει», «θα φαινόταν λογικό να υποθέσουμε.» Δεν δηλώνεται ότι το απολίθωμα του Πεκίνου έχει χρονολογηθεί. Μετά από ένα συνονθύλευμα αναφορών, το συμπέρασμα στηρίζεται τελικά σε μια ανάλυση, στην οποία, η συγκράτηση στο ορυκτό ποτάσσιο του ενός χιλιοστού μονάχα από το αργό, που είχε συσσωρευτεί στο παρελθόν, είναι υπόλογη για ένα σύνολο 500.000 ετών. Όταν κοιτάξουμε κάτω από τους μεγάλους τίτλους, δεν βρίσκουμε ισχυρές αποδείξεις για τις ευρύτατα διατυμπανιζόμενες αξιώσεις ότι τα απολιθώματα του Πεκίνου είναι τόσο αρχαία.
Εάν κάποιος θέλει να βρει λάθος στην ιστορία της Βίβλου για τη δημιουργία του ανθρώπου, μπορεί να χρησιμοποιήσει τους αντιφατικούς ισχυρισμούς των επιστημονικών μεθόδων χρονολογήσεως για να δικαιώσει τη θέση του. Αλλά, εάν θέλει να είναι έντιμος, πράγματι οφείλει ν’ αναγνωρίσει ότι τέτοιες μέθοδοι είναι πολύ αβέβαιες και αναξιόπιστες ώστε να προκαλέσουν με επιτυχία την πίστη εκείνου που δέχεται τη Βίβλο ως τον λόγο της αλήθειας του Θεού.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 13]
Δυο πολύ σημαντικές προϋποθέσεις πρέπει ν’ αληθεύουν για να είναι σωστή η απάντηση
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 14]
Είναι δύσκολο να διακρίνεις δευτερόλεπτα σε ρολόι που έχει μόνο ωροδείκτη
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 15]
Είναι φρόνιμο να δεχόμαστε τις ημερομηνίες του άνθρακα-14, μόνον όταν επιβεβαιώνονται από τις ιστορικές πηγές
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 15]
Όταν κοιτάξουμε κάτω από τους μεγάλους τίτλους, δεν βρίσκουμε αποδείξεις για τις αξιώσεις ότι τα απολιθώματα του Πεκίνου είναι τόσο αρχαία