Πώς Συνέβη Αυτό;

«ΠΩΣ είχε γίνει δυνατόν το βαρβαρικό αυτό καθεστώς του Ναζιστικού Τρίτου Ράιχ να κερδίσει την εξουσία σε μια από τις πιο προηγμένες οικονομικά και πολιτιστικά υπερσύγχρονες χώρες του κόσμου;» Αυτή η σοβαρή ερώτηση έγινε από τον ιστορικό Τζ. Νόουξ, όταν έγραφε στο περιοδικό Η Ιστορία Σήμερα. Θα μπορούσε ίσως να απαντηθεί η ερώτηση αυτή με μερικές ιστορικές πληροφορίες.

Το Ναζιστικό κόμμα δεν ιδρύθηκε από τον Αδόλφο Χίτλερ. Το 1919 ο Άντον Ντρέξλερ, ένας κλειδαράς από το Μόναχο, ίδρυσε το Ντόιτσε Αρμπάιτερπάρταϊ (Γερμανικό Εργατικό Κόμμα). Ένα χρόνο αργότερα το όνομά του άλλαξε σε Νατσιοναλσοτσιαλίστισε Ντόιτσε Αρμπάιτερπάρταϊ (Εθνικό Σοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα), και το 1921 ο Χίτλερ έγινε ο ηγέτης του. Ο Ντρέξλερ αργότερα αποσύρθηκε από το κόμμα από εναντίωση στον Χίτλερ. Η λέξη «Ναζί» προέρχεται από την πρώτη λέξη του ονόματος του κόμματος.

Το 1923 ο Χίτλερ και το κόμμα απέτυχαν στην απόπειρά τους να ανατρέψουν την κυβέρνηση και ο Χίτλερ φυλακίστηκε. Στη διάρκεια της περιόδου εκείνης συνέγραψε το βιβλίο του Μάιν Καμπφ (Ο Αγών Μου). Σ’ αυτό εξέθεσε τους κύριους σκοπούς και τις διδασκαλίες του κόμματος, αποκαλώντας τον υπέρτατο στόχο του «η εθνικοποίηση των μαζών». Προκειμένου να φτάσει στο στόχο αυτό, διακήρυξε ότι «καμιά κοινωνική θυσία δεν είναι πολύ μεγάλη». Το Κράτος θα πρέπει να αποδειχθεί «ο υπερασπιστής ενός χιλιετούς μέλλοντος», έγραψε.

Στην αρχή, και τον Χίτλερ και το κόμμα του δεν τους πήραν στα σοβαρά. Το κομπαστικό ύφος της ομιλίας του οδήγησε τον Γερμανό συγγραφέα Κουρτ Τουκόλσκυ να πει κάποτε: «Ο άνθρωπος αυτός είναι ανύπαρκτος· αν εξαιρέσει κανείς το θόρυβο που κάνει». Ο Τουκόλσκυ αναμφίβολα εξέφραζε την άποψη πολλών ανθρώπων. Αλλά ο άνθρωπος αυτός ήταν υπαρκτός, και επρόκειτο να κάνει ακόμη μεγαλύτερο θόρυβο.

Παράγοντες στην Κατάληψη της Εξουσίας από τους Ναζί

Οι Γερμανοί απογοητεύθηκαν μετά την ήττα τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θεωρούσαν τους βαριούς οικονομικούς όρους που επέβαλε σ’ αυτούς η Συνθήκη των Βερσαλλιών σαν υπερβολικά επιβαρυντικούς και άδικους. Δεν υπήρχε ισχυρή πολιτική ηγεσία. Η οικονομική κατάσταση χειροτέρευε από εβδομάδα σ’ εβδομάδα. Η παγκόσμια κρίση έφερε εκατομμύρια άτομα σε κατάσταση ανεργίας. Μια βαριά ατμόσφαιρα απόγνωσης και ένα αίσθημα ανασφάλειας κατέπνιγε τη χαρά της ζωής.

Με επιδέξια προπαγανδιστική εκστρατεία, το Ναζιστικό κίνημα πέτυχε να μετατρέψει τις μάζες σε πειθήνιο όργανο για να εκτελέσει τους πολιτικούς του σκοπούς. Οι πομπώδεις υποσχέσεις του σχετικά με το μέλλον είχαν απήχηση στο έθνος. Εκμεταλλεύτηκε για τους ατομικούς του σκοπούς το φόβο που είχε ο πληθυσμός για τον κομμουνισμό. Έδωσε στον Πρωσικό μιλιταρισμό μια νέα διέξοδο. Το κόμμα πρόσφερε στους νεαρούς συγκίνηση, περιπέτεια, αδελφικότητα, και το μεθυστικό συναίσθημα της προσωπικής ανάμιξης στην αναγέννηση ενός μεγαλύτερου Γερμανικού έθνους.

Μόλις έξι χρόνια αφότου ανέλαβε την εξουσία, ο Χίτλερ, σε ένα λόγο που έδωσε στις 28 Απριλίου 1939, μίλησε σχετικά με τις επιτυχίες του. Αυτές περιλάμβαναν την αποκατάσταση της τάξης, την αύξηση της παραγωγής, το τέλος της ανεργίας, και την απόρριψη των περιορισμών της Συμφωνίας των Βερσαλλιών. Κατόπιν πρόσθεσε: «Τις επαρχίες τις οποίες μας λήστεψαν το 1919 τις ξαναέδωσα πίσω στο Ράιχ . . . Έχω αποκαταστήσει τη χιλιετή ιστορική ενότητα του Γερμανικού λαού και το έχω . . . καταφέρει αυτό χωρίς αιματοχυσία και συνεπώς χωρίς να υποβάλλω το λαό μου ή άλλους λαούς στις κακουχίες του πολέμου».

Ο Σεμπάστιαν Χόφνερ, στο βιβλίο του Ανμερκουγκεν τσου Χίτλερ (Παρατηρήσεις για τον Χίτλερ), εξηγεί ότι για τους Γερμανούς «ο Χίτλερ ήταν ένα θαύμα—‘ήταν κάποιος σταλμένος από τον Θεό’». Έτσι, οι επιτυχίες του Χίτλερ, μαζί με την έξυπνη προπαγάνδα, επέτρεψαν στο Ναζιστικό Κόμμα να κερδίσει τέτοια εξουσία πάνω στο λαό, ώστε το κίνημα άρχισε να παίρνει θρησκευτικές προεκτάσεις. Η υποστήριξη των στόχων του κόμματος σύντομα έγινε «ιερό» καθήκον.

Αυτό μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά που έγραψε ο Γουίλιαμ Λ. Σίρερ στο βιβλίο του Τα Εφιαλτικά Έτη: «Η φρενίτιδα του πλήθους με εντυπωσίασε ακόμη περισσότερο απ’ όσο η πρώτη ματιά του δικτάτορα . . . Όταν αυτός εμφανίστηκε στον εξώστη για μια στιγμή και κίνησε τα χέρια του, έκαναν σαν τρελοί. Αρκετές γυναίκες λιποθύμησαν. Μερικοί, άντρες και γυναίκες, ποδοπατήθηκαν καθώς το πλήθος εφορμούσε για να ρίξει μια ματιά από πιο κοντά στον μεσσία του. Γιατί σαν τέτοιος μεσσίας εμφανιζόταν σ’ αυτούς».

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

Οι Ναζί μετέτρεψαν τις μάζες σ’ ένα πειθήνιο όργανο

[Εικόνα στη σελίδα 5]

Για πολλούς, ο Χίτλερ ήταν «σταλμένος από τον Θεό», λέει ένας Γερμανός συγγραφέας