Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Τι το Φρικτό Έχουν οι Ταινίες Φρίκης;

ΚΡΙΤΙΚΟΙ τις καυτηριάζουν, γονείς τις καταδικάζουν και συχνά οι ιθύνοντες διαφόρων τηλεοπτικών καναλιών αρνούνται να τις προβάλουν· κι όμως οι ταινίες φρίκης εξακολουθούν να κάνουν θραύση. Αν το μόνο που μετράει είναι πόσα κέρδη θα αποφέρουν, τότε οι ταινίες φρίκης γίνονται μεγάλες επιτυχίες, μερικές μάλιστα ‘σπάνε τα ταμεία’. Οι παραγωγοί ταινιών που έχουν επιχειρηματικό πνεύμα, χωρίς να χάνουν καιρό, βγάζουν και συνέχειες, αποβλέποντας έτσι σε ακόμα μεγαλύτερα κέρδη. Άλλοι παραγωγοί ταινιών, επιδιώκοντας τα ίδια κέρδη, σπεύδουν να δημιουργήσουν απομιμήσεις.

Και ποιο είναι το κοινό στο οποίο απευθύνονται αυτές οι ταινίες τρόμου; Οι νεαροί. Δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπεις τους έφηβους να αψηφούν τις μεγάλες ουρές και τον άσχημο καιρό, προκειμένου να προλάβουν την πρεμιέρα της καινούριας ταινίας τρόμου. Αλλά, γιατί συναρπάζουν τόσο πολύ αυτές οι ταινίες; Υπάρχει κανένας λόγος για να είναι οι νεαροί επιφυλακτικοί σχετικά μ’ αυτές;

Οι Τωρινές Ταινίες Φρίκης

Οι ταινίες που προξενούσαν τρόμο στους θεατές πριν από μερικές δεκαετίες, έχουν δώσει τη θέση τους σ’ ένα καινούριο είδος. Οι σημερινές ταινίες φρίκης προκαλούν αγωνία και ένταση, αλλά όχι χάρη στην ωραία πλοκή, στη γεμάτη αγωνία υπόθεση ή στο ότι εξάπτουν τη φαντασία του θεατή· για να πετύχουν αυτά τα αποτελέσματα, βασίζονται κυρίως στις λεπτομερείς σκηνές φρικιαστικής βίας. Όπως ανάφερε η New York Post: «Τα παραδοσιακά τέρατα αντικαταστάθηκαν από αιμοδιψείς μανιακούς».

Για παράδειγμα, ένας κριτικός της τέταρτης κατά σειρά ταινίας με τίτλο «Παρασκευή και 13» έκανε την εξής παρατήρηση: «Σ’ αυτή την ταινία των 91 λεπτών κυριαρχούν ως επί το πλείστον οι αιματηρές σφαγές και οι γυμνοί έφηβοι . . . σε συνδυασμό με σύντομες σκηνές αποκεφαλισμών και στραγγαλισμών». Ο βασικός ήρωας είναι «ένας παράφρονας δολοφόνος που ακούει στο όνομα Τζέισον, φοράει μια μάσκα του χόκεϊ, και σουβλίζει μερικά έφηβα αγόρια και κορίτσια, αφού πρώτα τα έχει τεμαχίσει».

Έτσι λοιπόν η βασική συνταγή για τις τωρινές ταινίες φρίκης είναι το αίμα, το αίμα που χύνεται ποτάμι. Δεν απορούμε λοιπόν που μερικοί αναφέρονται σ’ αυτές, λέγοντας ότι είναι ταινίες με μαχαιροβγάλτες και αιματοκυλίσματα.

Η Γοητεία των Ταινιών Φρίκης

Κι όμως, όσο απίστευτο κι αν είναι, αυτό το μακελειό, αυτές οι «αιματηρές σφαγές» είναι που κάνουν τους έφηβους να συνωστίζονται στα ταμεία. Η 16χρονη Μελίσα ρωτήθηκε τι ήταν αυτό που την έκανε να βλέπει συχνά ταινίες φρίκης, και με ευθύτητα απάντησε: «Τρελαίνομαι για τα ξεκοιλιάσματα. Δεν μου αρέσουν έργα σαν το Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Μου αρέσουν έργα όπως το Εφιάλτης στην Ελμ Στριτ. Και προσθέτει: «Μου αρέσει να βλέπω ανθρώπους να διαμελίζονται».

Πράγματι, η λυδία λίθος με την οποία πολλοί νεαροί κρίνουν τις ταινίες είναι η φαντασία με την οποία γίνονται οι φόνοι. Ένας έφηβος έγραψε: «Εγώ ο ίδιος έχω ακούσει σε αρκετές περιπτώσεις το κοινό να χειροκροτεί και να σφυρίζει όταν γίνονται αποτροπιαστικοί φόνοι». Η 17χρονη Σάντι προσθέτει: «Αν έχω φοβηθεί πραγματικά με τις διάφορες σκηνές, τότε το έργο ήταν καλό. Αν όχι—αν είχε συνηθισμένους σκοτωμούς—τότε ήταν έτσι κι έτσι».

Ποιοι Άλλοι Λόγοι Υπάρχουν για Όσους τις Βλέπουν

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν υποκινούνται όλοι οι θεατές ταινιών φρίκης από δίψα για βία ή από νοσηρή περιέργεια. Για μερικούς έφηβους, οι ταινίες φρίκης δεν είναι παρά ένα μέσο φυγής, μια ανάπαυλα στη γεμάτη άγχος ζωή. Η ψυχολόγος Τζόις Μπράδερς παρατηρεί: «Όταν η ίδια σου η ζωή σε μπερδεύει και σε φοβίζει . . . τότε είναι πιο εύκολο να καταφύγεις σε κάποια ιστορία τρόμου».

Άλλους νεαρούς τους τραβάει η αγωνία και η συγκίνηση. Ο 14χρονος Μπόμπι δηλώνει: «Κάθεσαι έξω-έξω στο κάθισμα, από την αγωνία. Είναι σαν να κάνεις βόλτα με το τρενάκι του τρόμου στο λούνα-παρκ κι έχεις λίγες μόνο στιγμές ανάπαυλας από την αγωνία και την ένταση».

Μερικοί έφηβοι πιστεύουν ότι επιβεβαιώνεται ο αντρισμός τους με το να μπορούν, χωρίς να τρομάζουν, να παρακολουθούν τις μακάβριες σκηνές και τις σκηνές που παρουσιάζουν παραστατικά το αιματοκύλισμα. Ο Ρίτζι, πιστός ‘πελάτης’ στα έργα τρόμου, λέει: «Αν μπορείς και αντέχεις το αίμα και τα ξεκοιλιάσματα, τότε είσαι άντρας. Αν όχι, τότε οι φίλοι σου σε έχουν για φοβιτσιάρη».

Ωστόσο, πολλοί νεαροί βλέπουν ταινίες τρόμου, επειδή αυτές τους δίνουν ευκαιρίες για «τρυφερές στιγμές», όταν βγαίνουν ραντεβού. Η εικοσάχρονη Κουιντέλα θυμάται: «Όταν πήγαινα σε ταινίες φρίκης, στις σκηνές τρόμου γαντζωνόμουν από το φίλο μου». Προσθέτει: «Νομίζω ότι την περίμενε, την ήθελε αυτή την αντίδραση». Είναι γνωστό ότι μερικές κοπέλες κάνουν πως αισθάνονται αηδία για να χώνονται στην αγκαλιά του φίλου τους. Τα αγόρια που τις συνοδεύουν, προσμένοντας αυτή την αντίδραση, προθυμοποιούνται να τις αγκαλιάσουν για να τις προστατέψουν.a

Ένταση, συγκίνηση, φυγή, ρομαντική ατμόσφαιρα—πολλά έφηβα άτομα πιστεύουν ότι εφόσον οι ταινίες φρίκης προσφέρουν όλα αυτά τα φαινομενικά χαρίσματα, δεν είναι και τόσο ‘κακές’. Αλλά είναι πράγματι έτσι;

Ταινίες Φρίκης—Τι Διδάσκουν

Είναι αλήθεια, ότι ορισμένοι ψυχολόγοι πιστεύουν πως οι ταινίες φρίκης είναι ακίνδυνες, πως όλο κι όλο το κακό που κάνουν είναι να προξενούν πότε-πότε αγρύπνια. Παρ’ όλα αυτά αρκετά άτομα, που αναγνωρίζονται ως αυθεντίες, υποστηρίζουν ότι υπάρχουν κίνδυνοι.

Ο Δρ Λέοναρντ Μπερκόβιτς, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν, υποστηρίζει ότι η βία των ταινιών φρίκης επιδρά στους θεατές με τρεις τρόπους. «Πρώτα απ’ όλα», δηλώνει, «σε γενικές γραμμές κάνει το θεατή να νιώθει λιγότερη φρίκη και περισσότερη αδιαφορία για τη βία. Δεύτερον, ο θεατής διδάσκεται ότι η βία είναι αποδεκτό είδος συμπεριφοράς. Τρίτον», συνεχίζει, «ορισμένοι μπορεί ακόμα και να διεγείρονται μ’ αυτήν».

Άλλωστε, δεν ξεχωρίζει ο άνθρωπος από τα άλογα ζώα λόγω της ιδιότητάς του να συμπονάει τους άλλους που υποφέρουν και να συμπάσχει μ’ αυτούς; Κι όμως, η αχαλίνωτη βία των ταινιών φρίκης δεν κάνει τίποτα άλλο από το να φθείρει αυτή την ιδιότητα. Θυμόμαστε πώς καταδίκαζε ο απόστολος Παύλος εκείνους που εξαιτίας της αναίσθητης, της πωρωμένης καρδιάς τους, έφτασαν στο σημείο να ‘χάσουν τη συναίσθηση του καλού και του κακού’. Όμως ο Παύλος παρότρυνε τους Χριστιανούς να ‘φέρονται με καλοσύνη ο ένας στον άλλο, να είναι σπλαχνικοί’. (Εφεσίους 4:18, 19, 32, ΚΔΛΖ) Το να παρακολουθεί κάποιος αυτή την αφειδή και άσκοπη αιματοχυσία μπορεί να τον βοηθήσει να καλλιεργήσει αυτές τις ιδιότητες;

Η Άποψη του Θεού για τη Βία

Ακόμα κι αν ο μοναδικός κίνδυνος που κρύβουν αυτές οι ταινίες ήταν το ενδεχόμενο να ελαττώσουν την ευαισθησία κάποιου, αυτό και μόνο το γεγονός είναι αρκετό για να προξενεί σοβαρή ανησυχία. Ωστόσο, οι Χριστιανοί ενδιαφέρονται πάνω απ’ όλα να διακρατήσουν τη φιλία του Θεού. Σ’ αυτό περιλαμβάνεται και το να δέχονται την άποψή του για τη βία, άποψη που φάνηκε ξεκάθαρα όταν εκείνος κατέστρεψε τον κόσμο παλιά, στις μέρες του Νώε. Η Αγία Γραφή δηλώνει: «Ενεπλήσθη η γη αδικίας [από βία (ΜΝΚ)]. Και είδεν ο Θεός την γην, και ιδού, ήτο διεφθαρμένη· διότι πάσα σαρξ είχε διαφθείρει την οδόν αυτής επί της γης. Και είπεν ο Θεός προς τον Νώε, Το τέλος πάσης σαρκός ήλθεν ενώπιόν μου, διότι η γη ενεπλήσθη αδικίας [από βία (ΜΝΚ)] απ’ αυτών· και ιδού, θέλω εξολοθρεύσει αυτούς».—Γένεσις 6:11-13.

Έτσι λοιπόν ο ψαλμωδός είπε για τον Ιεχωβά: «Τον αγαπώντα την αδικίαν [βία (ΜΝΚ)] μισεί η ψυχή αυτού». (Ψαλμός 11:5) Γι’ αυτό οι πρώτοι Χριστιανοί αρνούνταν να συμμετέχουν στις δημοφιλείς μονομαχίες, όπου οι άνθρωποι μάχονταν μέχρι θανάτου με άλλους ανθρώπους ή με ζώα. Είναι αλήθεια πως αυτή η μορφή διασκέδασης ήταν παραδεκτή εκείνη την εποχή. Ωστόσο, ο Χριστιανός συγγραφέας του δεύτερου αιώνα Αθηναγόρας είπε: «Εμείς, πιστεύουμε ότι το να παρακολουθείς να σκοτώνουν έναν άνθρωπο είναι λίγο-πολύ σαν να τον σκοτώνεις εσύ ο ίδιος· γι’ αυτό αποκηρύττουμε [απορρίπτουμε επίσημα] τέτοιου είδους θεάματα».

Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε και το πνευματιστικό και δαιμονικό περιεχόμενο πολλών ταινιών φρίκης. Θα μπορούσε ο Χριστιανός να ‘αντισταθεί στις μεθοδείες του Διαβόλου’ αν τρεφόταν με ταινίες πνευματιστικού περιεχομένου;—Εφεσίους 6:11· Αποκάλυψις 21:8, ΜΝΚ.

Ορισμένοι νεαροί απ’ αυτούς που αναφέρθηκαν προηγουμένως—ο Ρίτζι, η Κουιντέλα, η Σάντι και ο Μπόμπι—σταμάτησαν να βλέπουν ταινίες φρίκης, επειδή επιθυμούσαν να διακρατήσουν τη φιλία τους με τον Θεό. Φυσικά, δεν έχουν αρνηθεί κάθε μορφή ικανοποίησης, δεν έχουν γίνει ασκητές. Μελετώντας όμως την Αγία Γραφή, κατόρθωσαν να αναγνωρίσουν ότι πρέπει να αποφεύγουν την εξαχρειωτική ψυχαγωγία. Δέχονται ότι πρέπει να υπάρχει κατάλληλη συμπεριφορά μεταξύ των δύο φύλων και δεν χρησιμοποιούν τέτοιου είδους ταινίες σαν πρόσχημα για να απολαμβάνουν ανάρμοστες εκδηλώσεις τρυφερότητας. (1 Θεσσαλονικείς 4:3, 4) Δεν βλέπουν πια τη βία ως ψυχαγωγία, και κάνουν ό,τι μπορούν για να είναι εκλεκτικοί σχετικά μ’ αυτά που παρακολουθούν.

Τώρα πια κατανοούν ότι οι ταινίες φρίκης έχουν γίνει ακριβώς αυτό που υπονοεί και το όνομά τους—φρικτές.

[Υποσημειώσεις]