Η Ασφάλεια στο Νερό Δεν Είναι Κάτι Τυχαίο

ΟΙ ΧΗΜΙΚΟΙ το θαυμάζουν. Η ζωή στη γη εξαρτιέται απ’ αυτό. Το σώμα μας αποτελείται κυρίως απ’ αυτό. Τι είναι; Μα φυσικά, το νερό. Όμως, εκτός από τις ευεργετικές του ιδιότητες, το νερό έχει και την ιδιότητα να προσελκύει τους ανθρώπους. Ικανοποιεί τις αισθήσεις μας και μας δίνει χαρά. Εκατομμύρια άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο, έρχονται σ’ αυτό για να περάσουν όμορφα και να διασκεδάσουν. Όμως, όσο ευχάριστο κι αν είναι, μπορεί να γίνει και επικίνδυνο.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες—αν εξαιρέσουμε τα ατυχήματα που γίνονται στους αυτοκινητόδρομους—τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται στο νερό. Αν όμως, είμαστε ενήμεροι για τους κινδύνους που κρύβει το νερό και του δείχνουμε τον κατάλληλο σεβασμό, τότε μπορούμε να περιορίσουμε τις πιθανότητες ατυχήματος· έτσι το νερό θα εξακολουθήσει να μας διασκεδάζει. Ποιοι είναι μερικοί απ’ αυτούς τους κινδύνους και πώς μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε;

Παράγοντες που Έχουν Επιπτώσεις στην Πνευματική Διαύγεια

Ένα από τα πιο δημοφιλή μέσα για να χαίρεται κανείς το νερό είναι τα διάφορα πλεούμενα. Ορισμένοι υπολογισμοί αποκαλύπτουν ότι το 1986, στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, ξοδεύτηκαν σχεδόν 14,5 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 1,95 τρισ. δρχ.) σε σπορ με πλεούμενα. Όμως, κάποιες άλλες πιο δυσάρεστες στατιστικές μάς κάνουν γνωστό ότι έλαβαν χώρα 25.000 και πλέον τραυματισμοί που είχαν σχέση με πλεούμενα. Επιπρόσθετα, πέθαναν περισσότερα από χίλια άτομα. Τι μπορεί να γίνει για να είναι ασφαλής μια βόλτα με πλεούμενο;

Βέβαια, αναφορικά με τα πλεούμενα, υπάρχουν πολλές αιτίες για τα ατυχήματα που προκαλούνται· ωστόσο μια πρόσφατη έρευνα που διεξάχθηκε από την Ακτοφυλακή των Η.Π.Α. δείχνει ότι μέρος της ευθύνης μπορεί να φέρουν και ορισμένοι παράγοντες που έχουν επιπτώσεις στην πνευματική διαύγεια. Οι μελέτες τους δείχνουν ότι αν κάποιος κάνει βόλτα με πλεούμενο και εκτεθεί για τρεις με τέσσερις ώρες στις συνθήκες που προϋποθέτει αυτό, δηλαδή στο θόρυβο, στον άνεμο, στους κραδασμούς, στον ήλιο και στο φως, μπορεί να του παρουσιαστεί ένα είδος ‘ύπνωσης του βαρκάρη’ (Boater’s hypnosis) ή κόπωση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια μέρα στο νερό μπορεί να προκαλέσει εξάντληση ακόμα κι αν η σωματική δραστηριότητα ήταν μηδαμινή. Και αξίζει να σημειωθεί ιδιαίτερα ότι τα αντανακλαστικά του ατόμου γίνονται τόσο αργά που μοιάζουν με τις αντιδράσεις κάποιου που σύμφωνα με το νόμο θεωρείται μεθυσμένος, ακόμα κι αν το άτομο δεν πίνει. Και αν πιει οινοπνευματώδη ποτά, τότε εντείνεται η επίδραση των παραγόντων που έχουν επιπτώσεις στην πνευματική διαύγεια. Αυτό τονίζει την ανάγκη να παραμένετε άγρυπνοι και να ξεκουράζεστε όποτε είναι απαραίτητο. Φυσικά, το αλκοόλ πάντοτε πρέπει να το πίνει κανείς με μέτρο, αλλά όταν βρίσκεστε πάνω σε σκάφος χρειάζεται περισσότερη προσοχή.

Πάρα πολύ συχνά, αυτή η νωχελική διάθεση που έχουν οι άνθρωποι όταν βρίσκονται στο νερό πάνω σε σκάφος, μεταφέρεται και στον τρόπο που χειρίζονται το σκάφος. Αυτή η άτονη διάθεση δίνει μια εξήγηση στο γιατί ο πιο συχνός τύπος ατυχήματος είναι οι συγκρούσεις. Οι περισσότερες συγκρούσεις οφείλονται στην απερισκεψία και στην αφηρημάδα. Η περίπτωση που ακολουθεί είναι χαρακτηριστική. Ένας οδηγός έβγαζε το σκάφος του με μεγάλη ταχύτητα από ένα μέρος στο οποίο κανονικά έπρεπε να οδηγεί πολύ σιγά, όταν η βάρκα του έπεσε πάνω σ’ ένα άλλο σκάφος, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν θανάσιμα δυο από τους επιβάτες του. Ο λόγος; Ο οδηγός που έφταιγε είχε κάποιο άτομο καθισμένο στα γόνατά του, πράγμα που του έκοβε αρκετά την ορατότητα και δεν πρόσεχε τι γινόταν γύρω του.

Να θυμόσαστε πως όταν κάποιος κυβερνάει σκάφος φέρει ευθύνη ακριβώς όπως και όταν οδηγεί αυτοκίνητο.

Πέσιμο στη Θάλασσα και Ανατροπή Σκάφους

Οι δυο μεγαλύτεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει κάποιος όταν κάνει βόλτα με κάποιο σκάφος είναι ή να πέσει ο ίδιος στη θάλασσα ή να ανατραπεί το σκάφος. Και οι δύο αυτοί κίνδυνοι ευθύνονται για το 65 τοις εκατό σχεδόν των θανάτων από πλεούμενα, που λαβαίνουν χώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε γενικές γραμμές, η πλειονότητα αυτών των δυστυχημάτων περιλαμβάνει μικρές βάρκες (μικρότερες από 5 μ.). Ωστόσο, με το να γνωρίζετε γιατί γίνονται, μπορείτε να εμποδίσετε να συμβεί σε σας.

Οι περισσότερες ανατροπές σκαφών οφείλονται στο ότι το σκάφος μεταφέρει υπερβολικά μεγάλο αριθμό επιβατών ή εφοδίων. Αλλά ακόμα κι αν το σκάφος δεν είναι υπερφορτωμένο, υπάρχει κίνδυνος να ανατραπεί, αν το φορτίο δεν είναι σωστά καταμερισμένο. Ακόμα και μεγάλα πλοία έχουν ανατραπεί εξαιτίας της μετατόπισης φορτίου ή εξαιτίας των επιβατών που έτρεξαν ξαφνικά προς τη μια μεριά. Σε μικρά πλεούμενα, όπως τα κανό, είναι σημαντικό να κρατάτε χαμηλά το κέντρο βάρους σας. Αν πρέπει να μετακινηθείτε είναι καλύτερα να μη σηκωθείτε, αλλά να προχωρήσετε καθιστοί, με τα γόνατα λυγισμένα και να κρατιέστε από τα πλάγια.

Σε περίπτωση που πέσετε στη θάλασσα ή που ανατραπεί το πλεούμενο τι θα πρέπει να κάνετε; (1) Κάντε συνειδητή προσπάθεια να μην πανικοβληθείτε. (2) Αν δεν φοράτε σωσίβιο, προσπαθήστε να αρπάξετε ένα. (3) Τα περισσότερα πλεούμενα είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να μη βουλιάζουν, γι’ αυτό είναι καλύτερα να μείνετε μαζί με το πλεούμενο· θα είναι κι ευκολότερο να σας εντοπίσουν οι ναυαγοσώστες. (4) Αν το νερό είναι κρύο, κρατήστε το σώμα σας όσο μπορείτε έξω από το νερό και παραμείνετε ακίνητοι για να μην πάθετε υποθερμία.

Το σώμα ψύχεται 25 φορές γρηγορότερα μέσα στο νερό απ’ ό,τι στον αέρα, και αν κολυμπάτε κατακόρυφα στο νερό ή κολυμπάτε κανονικά, η απώλεια θερμότητας είναι περίπου κατά ένα τρίτο μεγαλύτερη απ’ όση είναι αν παραμένετε ακίνητοι. Πολλοί πνιγμοί συμβαίνουν όταν τα άτομα προσπαθούν να φτάσουν κολυμπώντας στην ακτή, κι αυτό επειδή η ακτή βρίσκεται συχνά πιο μακριά απ’ ό,τι φαίνεται. Και όσο πιο κρύο είναι το νερό τόσο πιο γρήγορα κουράζεται ο άνθρωπος.

Αν βρεθείτε στο νερό χωρίς σωσίβιο και χωρίς βάρκα ή άλλο αντικείμενο από το οποίο να μπορείτε να κρατηθείτε, τα ρούχα σας μπορούν να σας χρησιμεύσουν για να επιπλεύσετε. Η έκδοση της Ακτοφυλακής των Η.Π.Α. Accidents (Ατυχήματα) συμβουλεύει: «Αν φοράτε πουκάμισο, κουμπώστε το γιακά και κρατήστε το γιακά σφιχτά στο λαιμό. Σκύψτε το κεφάλι σας μπροστά, τραβήξτε το μπροστινό μέρος του πουκαμίσου προς το πρόσωπό σας και φυσήξτε ανάμεσα στο δεύτερο και στο τρίτο κουμπί έτσι ώστε να φουσκώσει. Κρατήστε το γιακά σφιχτά για να αιχμαλωτίσετε τον αέρα. Ο αέρας θα μείνει μέσα στο πουκάμισό σας και θα σχηματίσει μια φούσκα πίσω στην πλάτη σας». Τουλάχιστον έχετε ένα προσωρινό σωσίβιο που θα σας βοηθήσει να επιπλεύσετε και να μη χάσετε δυνάμεις.

Είναι ενδιαφέρον αυτό που λέει η Ακτοφυλακή, ότι δηλαδή, οι θάνατοι από ατυχήματα θα μειώνονταν κατά 75 τοις εκατό αν οι άνθρωποι φορούσαν σωσίβιο. Όμως οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι πολύ στενόχωρα, πολύ άβολα ή άκομψα και δεν θέλουν να τα φορούν. Άλλοι δεν τα φορούν επειδή πιστεύουν ότι είναι καλοί κολυμβητές. (Βλέπε πλαίσιο, «Πνίγονται και οι Καλοί Κολυμβητές».) Οι περισσότεροι νόμοι απαιτούν απλώς να βρίσκονται τα σωσίβια πάνω στο σκάφος και όχι να τα φορούν οι επιβάτες· έτσι λοιπόν είναι θέμα προτίμησης. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία για το ότι είστε πιο ασφαλείς αν φοράτε σωσίβιο.

Άλλα Προστατευτικά Μέτρα

Όσο απολαυστική κι αν είναι η επιφάνεια της θάλασσας, πολλοί ελκύονται από το συναρπαστικό κόσμο που βρίσκεται κάτω απ’ αυτήν. Οι καταδύσεις με αναπνευστήρα είναι ένας σχετικά φτηνός και δημοφιλής τρόπος για να περιεργαστεί κανείς αυτόν τον όμορφο και μυστηριώδη κόσμο. Αλλά, και πάλι θα πρέπει το άτομο να είναι προσεκτικό.

Η εξάντληση είναι ίσως το πιο συχνό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όσοι καταδύονται με αναπνευστήρα· εξάντληση που προκαλείται όταν ο δύτης απομακρύνεται πολύ ή όταν πηγαίνει αντίθετα στο ρεύμα. Λίγη προνοητικότητα και λίγος σχεδιασμός μπορούν να βοηθήσουν να αποφευχθεί αυτή η κατάσταση. Ένας ακόμα μεγαλύτερος κίνδυνος, αν και αυτό είναι κάτι που δεν συμβαίνει συχνά, προέρχεται από το να καταδύεται κανείς σε μεγάλο βάθος και να του τελειώνει το οξυγόνο, πριν προλάβει να φτάσει ξανά στην επιφάνεια. Σαν αποτέλεσμα, μπορεί να χάσει τις αισθήσεις του και να πνιγεί. Με τη γρήγορη ανάδυση, που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, το οξυγόνο που μεταφέρεται στο αίμα αφαιρείται γρηγορότερα απ’ ό,τι αφαιρείται με την αργή ανάδυση. Να γνωρίζετε μέχρι πού φτάνει η αντοχή σας και να μην περιμένετε να εξαντλήσετε την αναπνοή σας και μετά να αρχίσετε την ανάδυση. Να αφήνετε πάντα κάποιο περιθώριο ασφάλειας.

Το σέρφινγκ, είτε με σανίδα είτε με το σώμα σας, είναι ένα μέσο για να αναζωογονηθείτε και να χαρείτε τη δύναμη των κυμάτων. Το σημαντικότερο για ασφάλεια σ’ αυτή την περίπτωση είναι να μην υποτιμάτε αυτή τη δύναμη και να γνωρίζετε τις περιοχές που πρέπει να αποφεύγετε. Ο έμπειρος σέρφερ γνωρίζει ότι οι καμπύλες του ωκεάνιου πυθμένα επηρεάζουν τα κύματα. Για παράδειγμα, εκεί όπου η κλίση της ακτής είναι απότομη, τα κύματα χτυπούν στη βάση τους με αρκετή δύναμη και ο απρόσεκτος σέρφερ θα μπορούσε να τραυματιστεί σοβαρά. Τέτοια κύματα συχνά ονομάζονται «κύματα μεταφοράς».

Τα επιφανειακά καθώς και τα υποβρύχια ρεύματα που κινούνται από την ακτή προς τα ανοιχτά, θέτουν σ’ άλλον έναν κίνδυνο τον σέρφερ. Αν σας παρασύρουν στα ανοιχτά της θάλασσας, θα έχετε μια τρομακτική εμπειρία. Ωστόσο, αν γνωρίζετε ότι το ρεύμα χάνει τη δύναμή του, μόλις απομακρυνθεί λίγα μέτρα από την ακτή, θα κατορθώσετε να μην πανικοβληθείτε. Σε γενικές γραμμές, μπορεί κάποιος να φτάσει σώος στην ακτή με το να κολυμπήσει αντίθετα στο ρεύμα, αλλά διαγώνια, όχι κάθετα. Βέβαια, αυτό τονίζει την ανάγκη να είναι κάποιος καλός κολυμβητής. Αν πάτε μαζί με κάποιον που γνωρίζει την περιοχή ή αν πάτε σε μια παραλία όπου υπάρχει ναυαγοσώστης και μπορεί να σας πληροφορήσει για τους πιθανούς κινδύνους, θα μπορέσετε όλοι να περάσετε την ώρα σας ευχάριστα και χωρίς κινδύνους.

Όπως συμβαίνει με κάθε είδος δραστηριότητας που έχει σχέση με το νερό, ο κατάλληλος τρόπος σκέψης και ο κατάλληλος σεβασμός για το νερό, για το περιβάλλον σας και για τους άλλους θα αποτρέψει πολλές επικίνδυνες καταστάσεις.

Κατάλληλος Τρόπος Σκέψης

Συχνά το άτομο που ευθύνεται για κάποιο δυστύχημα αντιδρά λέγοντας: «Δεν το έκανα επίτηδες—ήταν ατύχημα. Δεν σκέφτηκα ότι θα μπορούσε κάτι να συμβεί». Συχνά αυτή ακριβώς είναι η αιτία· ότι ‘δεν σκεφτόμαστε’. Τα ατυχήματα δεν γίνονται ποτέ επίτηδες, όμως με λίγη προνοητικότητα και σεβασμό για τους άλλους γύρω μας, μπορούν συχνά να αποφευχθούν.

Το να ριψοκινδυνεύουμε άσκοπα μόνο και μόνο για να νιώθουμε ‘ψευτοσυγκινήσεις’ δείχνει ότι δεν σεβόμαστε τη ζωή. Δυο παρέες έκαναν αγώνα θαλάσσιου σκι απρόσεκτα και το αποτέλεσμα ήταν να χάσει τη ζωή του ένα άτομο. Ο σκιέρ που πήγαινε μπροστά έπεσε, και το άλλο κρις κραφτ πέρασε από πάνω του. Κι άλλοι πολλοί τραυματισμοί έχουν συμβεί σε συγκρούσεις τη νύχτα, σε περιπτώσεις που οι άνθρωποι είτε δεν είχαν ανάψει φώτα είτε δεν είχαν δώσει σημασία στους σημαντήρες ναυσιπλοΐας και προσάραξαν στη στεριά.

Τέτοια γεγονότα είναι λυπηρά, ωστόσο μπορούν να μας παραδειγματίσουν. Ευτυχώς, μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να ελαττώσουμε τις πιθανότητες να μας συμβούν τέτοια περιστατικά. Πώς; Με το να δείχνουμε τον κατάλληλο σεβασμό για τη ζωή και την ιδιοκτησία, να κάνουμε καλούς προγραμματισμούς, να γνωρίζουμε τους πιθανούς κινδύνους και να υπακούμε στους κανονισμούς. Τότε μπορούμε με σιγουριά να χαιρόμαστε αυτό το υπέροχο δημιούργημα—το νερό.—Από Συνεργάτη.

[Πλαίσιο στη σελίδα 18]

Πνίγονται και οι Καλοί Κολυμβητές

Συχνά, έχουν απασχολήσει τις αρχές περιπτώσεις, στις οποίες ένας καλός κολυμβητής πέφτει στη θάλασσα, απ’ ό,τι φαίνεται χωρίς κανένα τραυματισμό, και εξαφανίζεται. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες που μας δίνει ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός, ίσως οι φυσιολογικές αντιδράσεις στο κρύο νερό να μπορούν να μας δώσουν κάποια απάντηση. Από το κρύο νερό που μπαίνει ξαφνικά μέσα στ’ αφτιά μπορεί να προκληθεί θερμιδική λαβυρινθίτιδα. Αυτό υπάρχει περίπτωση να προκαλέσει ίλιγγο, εξαιτίας του οποίου το θύμα μπορεί να κολυμπήσει προς τα κάτω αντί προς τα πάνω και τελικά να του κοπεί η ανάσα. Κάτι επίσης πιθανό είναι η υπερπνοϊκή αντανάκλαση. Η ξαφνική επαφή με το κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτη γρήγορη αναπνοή. Αν αυτό γίνει όταν το κεφάλι είναι μέσα στο νερό, τότε το άτομο μπορεί να πνιγεί. Ο πόνος μπορεί να είναι άλλος ένας παράγοντας που συντελεί στον πνιγμό. Η ξαφνική επαφή με το κρύο νερό μπορεί να είναι τόσο οδυνηρή ώστε το θύμα να πάθει σοκ ή καρδιακή προσβολή. Τι μάθημα παίρνουμε; Πρέπει να μεταχειριζόμαστε το νερό με σεβασμό. Και το κρύο νερό να το μεταχειριζόμαστε με ακόμη μεγαλύτερο σεβασμό.

[Εικόνες στις σελίδες 16, 17]

Ναυαγοσωστική περίπολος σώζει κάποιο άτομο που έκανε κανό

[Ευχαριστίες]

Photo by Tim Smalley, Minnesota Dept. of Natural Resources

Τα σωσίβια σώζουν ζωές—γιατί λοιπόν να μην τα φοράτε;

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 15]

Photo by Tim Smalley, Minnesota Dept. of Natural Resources