Τα Όρη των Δρακόντων Επικίνδυνα Αλλά Όμορφα
Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στη Νότια Αφρική
Ο ΠΕΖΟΠΟΡΟΣ περπατάει αργά, έχοντας περάσει μια κουραστική μέρα. Αλλά γρήγορα ξεχνάει την κούρασή του. Με την αίσθηση του κινδύνου να μεγαλώνει μέσα του, παρατηρεί ότι έχει συμβεί μια μεγάλη αλλαγή στον ουρανό, αλλαγή που ακολουθείται από μια διαφορετική μυρωδιά στην ατμόσφαιρα και από νεκρική σιγή. Μαζεύονται σύννεφα και σκοτεινιάζει. Ξαφνικά, ακούγεται απ’ τον ουρανό μια εκκωφαντική βροντή!
Ο πεζοπόρος κατευθύνεται γρήγορα προς κάποιο καταφύγιο. Αλλά δεν τρέχει—κάτι τέτοιο θα προκαλούσε στατικό ηλεκτρισμό, που τραβάει τον κεραυνό σαν μαγνήτης. Αρχίζει να πέφτει βροχή και μετά χαλάζι, χτυπώντας πάνω στο πρόσωπό του. Τελικά φτάνει στο καταφύγιο, η αναπνοή του βρίσκει τον κανονικό της ρυθμό κι αυτός στέκεται και παρακολουθεί το θέαμα.
Ο ήχος του κεραυνού που πέφτει με ορμή και αντηχεί στις γύρω κορυφές είναι τρομαχτικός. Και το σκοτάδι το σπάει μονάχα η αστραπή που φωτίζει το απέναντι βουνό. Η καταιγίδα μαίνεται επί μία ώρα. Αλλά όσο γρήγορα ήρθε, το ίδιο γρήγορα κοπάζει, και ο πεζοπόρος ξεκινάει για τη σπηλιά που είναι προσωρινά το σπίτι του.
Τέτοιες σκηνές είναι συνηθισμένες στα λεγόμενα Όρη των Δρακόντων—την περίφημη έκταση με το όνομα Ντράκενσμπεργκ στη Νότια Αφρική. Μια από τις κορυφές τους ονομάζεται Ιντουμένι, που στη γλώσσα ζουλού σημαίνει «ο τόπος των κεραυνών». Οι λευκοί άποικοι έδωσαν σ’ αυτή την τεράστια έκταση το όνομα που έχει, εξαιτίας κάποιου μύθου, ο οποίος έλεγε ότι εκεί ζούσαν κάποτε δράκοντες. Και πράγματι η έκταση αυτή απλώνεται σαν ένας τεμπέλης δράκοντας περίπου 1.050 χιλιόμετρα στη Νότια Αφρική. Ωστόσο, το τμήμα αυτό, που αποτελεί φυσικό σύνορο ανάμεσα στο Νατάλ και στο Λεσότο, είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό μέρος σ’ ολόκληρη την περιοχή. Συχνά το αποκαλούν Ελβετία της Νότιας Αφρικής. Το όνομα αυτό είναι πολύ κατάλληλο, ειδικότερα όταν τα υψώματα είναι καλυμμένα με χιόνι.
Οι σφοδρές καλοκαιριάτικες καταιγίδες στα Όρη των Δρακόντων ενισχύουν τη φήμη τους ότι είναι όμορφα, αλλά επικίνδυνα. Όμως δεν είναι μόνο οι καταστροφές της φύσης που τους έχουν δώσει αυτή τη φήμη.
Ο Άνθρωπος—Ο Πιο Μεγάλος Κίνδυνος
Η ιστορία του ανθρώπου στα Ντράκενσμπεργκ περιέχει συχνά περισσότερη βία από τις καλοκαιριάτικες καταιγίδες που ξεσπούν εδώ. Το 1818 άρχισε μια περίοδος σκληρών συγκρούσεων ανάμεσα στις φυλές των μαύρων, και τα υπέροχα Ντράκενσμπεργκ έγιναν θέατρο πολλών φοβερών ενεργειών του ανθρώπου κατά του συνανθρώπου του. Μέχρι το 1823 ο πληθυσμός του Νατάλ είχε λιγοστέψει, φτάνοντας από το ένα εκατομμύριο, που πιθανώς ήταν, σε μερικές χιλιάδες. Τα υπολείμματα των διασκορπισμένων φυλών αναζήτησαν καταφύγιο στα βουνά.
Πριν όμως φτάσουν οι μαύροι, μια άλλη φυλή ζούσε στη σκιά των Ντράκενσμπεργκ. Για πόσο καιρό οι λεγόμενοι Βουσμάνοι ήταν οι μοναδικοί κάτοικοι της περιοχής δεν γνωρίζουμε· ούτε είναι σίγουρο από που ήρθαν.a Αυτοί είχαν ανοιχτό, κιτρινωπό καφέ χρώμα, ζαρωμένο δέρμα και κοντό ανάστημα.
Η συμπεριφορά του Βουσμάνου ήταν παράξενη για τους λευκούς. Οι Βουσμάνοι ήταν επιδέξιοι κυνηγοί, αλλά κυνηγούσαν μόνο για τροφή και ποτέ για σπορ. Είχαν πλήρη γνώση των φυτών και πρόσεχαν να μη διαταράσσουν την ισορροπία της φύσης. Ορισμένοι απ’ αυτούς ήταν άξιοι ποιητές και άλλοι ήταν καλλιτέχνες. Οι σπηλιές στα βουνά ήταν τα σπίτια τους και διακοσμούσαν τα τοιχώματα με την περίφημη τώρα πια ζωγραφική των Βουσμάνων. Οι επισκέπτες των Ντράκενσμπεργκ μπορούν ακόμα και σήμερα να θαυμάζουν μέρη αυτών των υπέροχων βραχογραφιών. Παραμένει μυστήριο το πώς έφτιαχναν οι Βουσμάνοι τα ανεξίτηλα χρώματά τους.
Όταν το 1837 άρχισαν οι πρώτοι λευκοί να εγκαθίστανται στην περιοχή, ήταν αδύνατο να μη δημιουργηθεί κάποια σύγκρουση συμφερόντων. Οι Βουσμάνοι δεν διατηρούσαν βοοειδή. Μάλιστα, πίστευαν πως όλα τα ζώα ήταν για να χρησιμοποιούνται απ’ όλους τους ανθρώπους. Αναγνώριζαν όμως όρια για τα δικαιώματα κυνηγιού στις διάφορες περιοχές. Έτσι λοιπόν, το να κυνηγούν ξένοι στην περιοχή τους, γι’ αυτούς σήμαινε κήρυξη πολέμου. Οι λευκοί κυνηγούσαν για σπορ, σκοτώνοντας ζώα, τα οποία αποτελούσαν την τροφή των Βουσμάνων. Εκείνοι ανταπέδιδαν κλέβοντας τα βοοειδή των λευκών. Οι λευκοί απαντούσαν με το να καταδιώκουν ανήλεα και να εξοντώνουν τους Βουσμάνους. Αλλά στους μικροκαμωμένους αυτούς ανθρώπους επιτίθονταν και διάφορες φυλές μαύρων. Ως αποτέλεσμα, οι Βουσμάνοι εξαλείφθηκαν απ’ αυτή την περιοχή.
Τα Όρη των Δρακόντων δεν τραβάνε πια κυνηγούς, επειδή το κυνήγι απαγορεύεται τώρα στα Ντράκενσμπεργκ. Τα βουνά, όμως, εξακολουθούν να προσελκύουν ένα άλλο είδος ανθρώπου που αναζητά την περιπέτεια, τον ερευνητή της φύσης.
Άνθρωποι και Ζώα—Βλέπετε και Ακούτε
Αν και τα Ντράκενσμπεργκ μπορούν να αποδειχθούν επικίνδυνο μέρος για τους απροετοίμαστους επισκέπτες, είναι δυνατόν κάποιος, παίρνοντας τις κατάλληλες προφυλάξεις, να απολαύσει σκηνές εξαίσιας ομορφιάς! Η Αφρική είναι ξακουστή για την ποικιλία της βλάστησης και η περιοχή αυτή είναι προικισμένη πλούσια. Ιδιαίτερα ύστερα από γερές βροχές, αυτοί που αγαπούν τα λουλούδια θα χαρούν πολύ που θα ανακαλύψουν αγριολούλουδα όπως το καλλίστεμμα, η κνιφοφία και οι ορχιδέες, για να αναφέρουμε λίγα μόνο. Η ποικιλία των άγριων ζώων είναι εντυπωσιακή. Δεν πρόκειται να τα δείτε όλα, αλλά θα ακούσετε πολλά απ’ αυτά αν είστε άγρυπνοι να διακρίνετε τις χαρακτηριστικές κραυγές τους. Θα ξαφνιαστείτε από το απόκοσμο ουρλιαχτό του τσακαλιού με τη μαύρη ράχη ή από τη φωνή του βαβουίνου, και με λίγη εξάσκηση θα μπορέσετε να διακρίνετε τους ήχους πολλών πουλιών. Εκατοντάδες μάτια θα σας παρακολουθούν αν κι εσείς μπορεί να μην τα βλέπετε.
Πολλά είδη αντιλόπης ζουν εδώ. Ανάμεσά τους το μικροσκοπικό ντουίκερ, το οποίο συνήθως το βλέπει κανείς να κυκλοφορεί τη νύχτα, το μεγαλύτερου μεγέθους μπούσμπακ και το ηγεμονικό ίλαντ, που είναι το μεγαλύτερο απ’ όλα τα άλλα. Το όμορφο όριμπι, με τον κοκκινωπό χρωματισμό του και τις άσπρες ανταύγειες, είναι σπάνιο, αλλά το βρίσκει κανείς στο Φυσικό Πάρκο του Πύργου του Γίγαντα. Μερικές φορές, καθώς κοιτάζεις μια πλαγιά, σου φαίνεται ότι κινείται το χορτάρι, μετά όμως καταλαβαίνεις πως είναι κάποια αντιλόπη καλά καμουφλαρισμένη που βόσκει!
Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και τον γιγαντιαίο γενειοφόρο γυπαετό, που πετάει σε μεγάλα ύψη. Έχει τις συνήθειες διατροφής του γύπα, αλλά στο πέταγμα μοιάζει με τον αετό. Το στήθος του είναι σχεδόν λευκό, ο λαιμός και ο σβέρκος του έχουν χρώμα πορτοκαλί και το κεφάλι του είναι άσπρο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το μαύρο φτέρωμα των πτερύγων και της ουράς του. Μια τούφα από μαύρες, σκληρές τρίχες σχηματίζει «γενειάδα» γύρω από το ράμφος του και μια μάσκα από μαύρα πούπουλα γύρω από τα μάτια του κάνει την εμφάνισή του ακόμα πιο φοβερή. Είναι ωστόσο ένα ντροπαλό πουλί που τρέφεται κυρίως με ψοφίμια.
Ο γενειοφόρος γυπαετός συνηθίζει να πετάει κόκαλα από μεγάλο ύψος και να τα κατακομματιάζει έτσι στους βράχους. Κατόπιν ορμάει με δύναμη για να μαζέψει το μεδούλι με τη γλώσσα του.b Εδώ ζουν επίσης ο μαυραετός και ο γύπας του Κέιπ, αλλά ο γενειοφόρος γυπαετός, με το άνοιγμα των πτερύγων του, που φτάνει σχεδόν τα 3 μέτρα, είναι βασιλιάς. Δυστυχώς είναι είδος που κινδυνεύει να εκλείψει· έχουν απομείνει πολύ λίγοι. Στο Φυσικό Πάρκο του Πύργου του Γίγαντα υπάρχει διαθέσιμο ένα ειδικό παρατηρητήριο, από το οποίο μπορεί κανείς να τον παρακολουθήσει.
Εντυπωσιακά Βουνά
Οι κορυφές των Ορέων των Δρακόντων—κορυφές όπως η επιβλητική Σέντινελ, 3.165 μέτρων, η ομαλή και επικίνδυνη Μανκς Κόουλ, 3.234 μέτρων, και η παραπλανητική Ντέβιλς Τουθ, με τις απότομες πλαγιές της των 200 μέτρων—προσελκύουν και τον ορειβάτη που αναζητά την περιπέτεια. Όμως τέτοιου είδους αναρρίχηση είναι επικίνδυνη. Η σύνθεση του ίδιου του βράχου εντείνει τον κίνδυνο. Ο βασάλτης αυτός σπάει αρκετά εύκολα.
Ωστόσο, αρκετά περάσματα προς τα κατώτερα υψίπεδα είναι απότομα, αλλά ασφαλή και δεν απαιτούν ειδικό εξοπλισμό ορειβασίας. Φυσικά είναι βασικό να υπακούει κανείς στους κανόνες των βουνών. Τα ζεστά ρούχα, μια σκηνή, καθώς και κάποιο απόθεμα φαγητών είναι ζωτικής σημασίας. Σ’ αυτά τα κατώτερα υψίπεδα μπορεί να κάνει τσουχτερό κρύο, με άγριους ανέμους τη νύχτα. «Θυμάμαι μια νύχτα», λέει κάποιος πεζοπόρος, «που ο άνεμος φύσαγε και τράνταζε δυνατά τη σκηνή μας, και το κρύο ήταν τόσο έντονο που δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε. Το επόμενο πρωί τα μπουκάλια μας με το νερό είχαν παγώσει παρ’ όλο που ήταν μέσα στη σκηνή. Ορκίστηκα να μην υποβάλω ξανά τον εαυτό μου σ’ αυτό το μαρτύριο. Αλλά τον επόμενο χρόνο ήμουν και πάλι εκεί! Αυτή τη φορά ήμουν καλύτερα προετοιμασμένος για τα στοιχεία της φύσης».
Κάθε χρόνο πολλές χιλιάδες πεζοπόροι, κατασκηνωτές και ορειβάτες απ’ όλες τις φυλές αφήνουν πίσω τους το άγχος και τη μόλυνση των πόλεων και έρχονται εδώ για τον καθαρό βουνίσιο αέρα, τη συγκλονιστική εμπειρία μιας βουτιάς σε κάποια παγωμένη λιμνούλα, τη γαργαλιστική γλυκύτητα του βουνήσιου νερού, και το μεγαλείο των μαγευτικών υψωμάτων. Τη νύχτα μπορούν να δουν ένα στρώμα από λαμπερά αστέρια να γεμίζει τον ουρανό. Μερικοί υποκινούνται απ’ όλα αυτά να αποδώσουν τιμή στον Δημιουργό όλων αυτών των υπέροχων πραγμάτων και ανυπομονούν να έρθει ο καιρός, οπότε ολόκληρη η γη θα έχει γίνει παράδεισος.—Λουκάς 23:43.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε το άρθρο «Ο Βουσμάνος—Ο Αριστοτέχνης της Επιβίωσης στην Αφρική» στο τεύχος του Ξύπνα! 22 Ιανουαρίου 1986.
b Τα εδάφια Λευιτικόν 11:13 και Δευτερονόμιον 14:12 μιλάνε για τον γρυπαετό, ένα αρπακτικό πουλί, με το όνομα πέρες στα εβραϊκά, που σημαίνει «ο θραύστης». Η King James Version [Μετάφραση του Βασιλιά Ιακώβου] αποδίδει τη λέξη αυτή ως “ossifrage”, που σημαίνει, «οστεοθραύστης». Έτσι λοιπόν είναι πολύ πιθανό τα εδάφια αυτά να αναφέρονται στον γενειοφόρο γυπαετό.
[Χάρτης/Εικόνα στη σελίδα 24]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΝΤΡΑΚΕΝΣΜΠΕΡΓΚ
ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ
ΛΕΣΟΤΟ
ΝΑΤΑΛ
Ντέρμπαν
ΙΝΔΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ
[Εικόνα στη σελίδα 25]
Νεκταρινία επάνω σ’ ένα καλλίστεμμα στα Ντράκενσμπεργκ
[Εικόνα στη σελίδα 26]
Στο άκρο αριστερά: Γκαλερί Βραχογραφίας στο Σεμπαγιένι, στα Ντράκενσμπεργκ
Αριστερά: Το ηγεμονικό ίλαντ
Κάτω μέρος: Ζωγραφική των Βουσμάνων από τη σπηλιά Σεμπαγιένι