Άνοδος των Τιμών—Τι Κοστίζει στον Άνθρωπο

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Ισπανία

«Σταματήσαμε τελείως να τρώμε ντομάτες, γιατί είναι πολύ ακριβές. Κι όσο για τα φρούτα, δεν μπορώ να θυμηθώ πότε ήταν η τελευταία φορά που αγόρασα μερικά», είπε αναστενάζοντας μια νοικοκυρά στην Ινδία.

«Δεν μπορούμε να αγοράσουμε παπούτσια ή ρούχα», λέει με θλίψη ένας Μεξικανός εργάτης υφαντουργείου, που προσπαθεί να συντηρήσει μια πενταμελή οικογένεια. «Πριν από τέσσερα χρόνια, είχαμε λιγότερα χρήματα, αλλά τα πάντα ήταν φτηνότερα. Τώρα τα χρήματα δεν αξίζουν τίποτα». Στη χώρα του, η αγοραστική δύναμη του πέσο έπεσε κατά 35,4 τοις εκατό, μεταξύ των ετών 1982 και 1986.

Ο Μοχάμεντ ελ-Γκανί είναι νυχτοφύλακας στο Κάιρο της Αιγύπτου, όπου οι τιμές ορισμένων ειδών ανάγκης διπλασιάστηκαν σε μια περίοδο μόλις 12 μηνών. «Ζούμε ίσα-ίσα για το σήμερα», εξηγεί, «και υπάρχουν μέρες που δεν έχουμε να φάμε».

Στη Βραζιλία, ένα άτυχο θύμα σιδηροδρομικού δυστυχήματος χρειάστηκε να περιμένει 20 χρόνια, ώσπου να καθοριστεί από τα δικαστήρια το ύψος της αποζημίωσης που θα έπαιρνε. Τελικά, σύμφωνα με την απόφαση, καθορίστηκε να παίρνει ένα μηνιαίο ποσό, ισοδύναμο με το μισό του κατώτερου μισθού που όριζε το κράτος τον καιρό που έγινε το δυστύχημα. Όμως, εξαιτίας του πληθωρισμού, το ποσό αυτό πιθανόν να μην κάλυπτε ούτε το εισιτήριο του λεωφορείου που πλήρωσε όταν πήγε να το εισπράξει.

Ο Μπάλα από τη Νιγηρία, ήδη πατέρας τριών παιδιών, λιποθύμησε όταν άκουσε ότι η γυναίκα του γέννησε τρίδυμα. Παρά το ότι έχει δυο δουλειές, το εισόδημα της οικογένειας μόλις που φτάνει για τις βασικές ανάγκες, και οι τιμές των τροφίμων εξακολουθούν να ανεβαίνουν. Αυτός γνωρίζει ότι θα είναι αδύνατο να παρέχει ακόμα και τα βασικά είδη ανάγκης στα παιδιά του. Ετοιμάστηκε να δώσει τα μωρά για υιοθεσία.

Μπορεί οι λεπτομέρειες να διαφέρουν, η ιστορία όμως είναι η ίδια σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Το κόστος ζωής ανεβαίνει αμείλικτα. Για πολλούς, το ψωμί και το γάλα έχουν καταντήσει πολυτέλεια, και τα τρία γεύματα την ημέρα κάτι σπάνιο. Μια έκθεση από τη Νιγηρία δηλώνει: «Το ψωμί, που μέχρι τώρα ήταν είδος πρώτης ανάγκης για τους περισσότερους Νιγηριανούς, τώρα καταναλώνεται μόνο από τους εύπορους. Το ρύζι το τρώνε μόνο σε γιορταστικές περιστάσεις».

Μερικοί αμβλύνουν κάπως το πρόβλημα, δουλεύοντας περισσότερες ώρες, για άλλους όμως είναι δύσκολο, ακόμα και αδύνατο, να βρουν δουλειά. Είναι αναγκασμένοι να αφιερώνουν την κάθε μέρα στην ατέρμονη και συχνά άκαρπη αναζήτηση τροφής. Γι’ αυτούς, δεν είναι απλώς ζήτημα αντιμετώπισης του κόστους ζωής, αλλά μάλλον, αγώνας για να αντεπεξέλθουν στο κόστος επιβίωσης.

Ο ένοχος στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ο πληθωρισμός, δηλαδή η άνοδος των τιμών. Βέβαια, μπορεί να ανεβαίνουν και οι μισθοί, αλλά σπάνια συμβαδίζουν με την άνοδο των τιμών. Ιδιαίτερα πλήττονται αυτοί που έχουν καθορισμένο εισόδημα, όπως οι συνταξιούχοι ή οι άνεργοι. Σε πολλές από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, έχει σημειωθεί σημαντική πτώση στο βιοτικό επίπεδο τα πρόσφατα χρόνια. Σε παγκόσμια κλίμακα, μπορεί πραγματικά να λεχτεί πως, μολονότι οι πλούσιοι μπορεί να γίνονται πλουσιότεροι, οι φτωχοί γίνονται σίγουρα φτωχότεροι. Μήπως είναι έτσι η κατάσταση στη χώρα σας;

Αναταραχή που Προκαλείται από τις Οικονομικές Δυσκολίες

Δεν προκαλεί έκπληξη το ότι πολλοί υψώνουν φωνές διαμαρτυρίας. Λόγου χάρη, ορισμένοι φτωχοί δάσκαλοι, από τις επαρχίες Τσιάπας και Οαξάκα, έστησαν σκηνές στη μεγάλη πλατεία της Πόλης του Μεξικού, ελπίζοντας ότι η ολονυχτία τους θα έφερνε δικαιοσύνη στον οικονομικό τομέα. «Οι άνθρωποι γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης», υποστηρίζει ένας απ’ αυτούς. Σε άλλες χώρες, όταν οι τιμές ανεβαίνουν απότομα, ξεσπάνε εξεγέρσεις.

Το έγκλημα, που από ορισμένους περιγράφεται ως σιωπηλή αλλά επικίνδυνη επανάσταση των φτωχών ενάντια στους πλούσιους, αναπτύσσεται επίσης με γοργό ρυθμό. Σ’ ένα σεμινάριο της αστυνομίας, το διεθνές κύμα εγκληματικότητας αποδόθηκε στην απελπιστικά άσχημη οικονομική κατάσταση τόσο πολλών πολιτών. Μερικές φορές, οι οικονομικές απογοητεύσεις παίρνουν άσχημη τροπή. Το 1987, σε δυο χωριά της Ινδίας, δολοφονήθηκαν 50 και πλέον άτομα της ανώτερης κάστας από εκατοντάδες χωρικούς που πέθαιναν της πείνας και οι οποίοι ένιωθαν ότι τους εκμεταλλεύονταν οι φεουδάρχες γαιοκτήμονες της ανώτερης κάστας.

Ποιος Φταίει;

Στον 20ό αιώνα, έχει συσσωρευτεί μεγαλύτερος πλούτος απ’ οποιαδήποτε άλλη εποχή. Όμως, όλως παραδόξως, καθώς αυτός ο αιώνας πλησιάζει στο τέλος του, όλο και περισσότερα εκατομμύρια άνθρωποι βουλιάζουν σε μόνιμη φτώχεια. Υποσχέσεις για ένα καλύτερο αύριο, για βελτίωση της οικονομίας και για αξιοπρεπείς μισθούς για όλους είναι πάρα πολύ συχνά χίμαιρες της πολιτικής.

Ποιος ή τι φταίει; Πολλοί λένε ότι φταίνε οι κυβερνήσεις τους. Οι κυβερνήσεις, από τη μεριά τους, μπορεί να υποστηρίζουν ότι φταίει η οικονομική πολιτική άλλων χωρών. Η παγκόσμια οικονομική διάρθρωση αποτελεί επίσης αντικείμενο έντονων επικρίσεων. Είναι φανερό ότι τα προβλήματα είναι περίπλοκα και οι λύσεις δυσεύρετες. Στο επόμενο άρθρο, θα εξετάσουμε μερικές μόνο από τις βασικές αιτίες για το πρόβλημα του κόστους ζωής, καθώς και το γιατί είναι τόσο δύσκολο να εξαλειφτούν.