Είναι η Χώρα σας Κύριος Στόχος;

ΟΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ Πολιτείες, λόγω του ότι αγοράζουν φτηνότερα καπνά από τη Βραζιλία και τη Ζιμπάμπουε, έχουν πλεόνασμα καπνών. Πού θα μπορούσαν λοιπόν να το πουλήσουν οι μεγιστάνες του καπνού; Σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Έτσι, το περιοδικό Asiaweek αναφέρει: «Οι χώρες της Ασίας απορροφούν τώρα περίπου το 50 τοις εκατό των εξωτερικών πωλήσεων καπνού της Αμερικής, και παίρνουν έτσι τη θέση της Βρετανίας και της Δυτικής Γερμανίας ως κύριες αγορές».

Και τι πλούσια κέρδη είναι αυτά που φαντάζουν μπροστά στους πωλητές καπνού! Μια αγορά με πιθανό πληθυσμό σχεδόν δύο δισεκατομμυρίων ατόμων μέσα στα επόμενα 20 χρόνια. Ο τωρινός πληθυσμός απλώς και μόνο της Κίνας και της Ινδίας είναι εκπληκτικός—ένα ολικό άθροισμα 1,8 περίπου δισεκατομμυρίων! Και όπως δήλωσε το περιοδικό World Health: «Ενώ οι αγορές καπνού μειώνονται στη Δύση με ρυθμό ένα τοις εκατό ετησίως, το κάπνισμα αυξάνεται στις αναπτυσσόμενες χώρες κατά μέσο όρο δύο τοις εκατό ετησίως». Και θυμηθείτε ότι η φθίνουσα αγορά έχει πολύ μικρότερο πληθυσμό από την πιθανή αγορά που τους καλεί στην Ανατολή. Οι καπνοβιομηχανίες στις Η.Π.Α. αναμένουν ότι οι πωλήσεις στην Ασία θα αυξηθούν κατά 18 τοις εκατό μέχρι το έτος 2000. Υπάρχει όμως τουλάχιστον ένας φραγμός. Οι δασμοί.

Διπλά Μέτρα και Σταθμά Για την Εξάπλωση των Ασθενειών και του Θανάτου

Πώς μπορούν οι αμερικανικές εταιρίες καπνού να υποχρεώσουν άλλες χώρες να δεχτούν το πλεόνασμα των τσιγάρων τους; Όλως παραδόξως, έχουν ένα σύμμαχο που, ενώ προειδοποιεί το δικό του κοινό για τους κινδύνους του καπνίσματος, προωθεί ενεργά την πώληση θανατηφόρου καπνού σε άλλες χώρες. Ποιος είναι αυτός; Η κυβέρνηση των Η.Π.Α.!

Το περιοδικό Asiaweek εξηγεί: «Η αδυσώπητη καταστροφική μηχανή των εξαγωγών καπνού κινείται με την υποστήριξη της κυβέρνησης των Η.Π.Α. . . . Το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Η.Π.Α. . . . κάνει τα πάντα για να γκρεμίσει τους εμπορικούς φραγμούς και να αποκτήσει πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης της Ασίας για λογαριασμό των αμερικανικών εταιριών—παρ’ όλο που οι διαφημίσεις τσιγάρων έχουν απαγορευτεί εδώ και πολύ καιρό στα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα των Η.Π.Α.». Το περιοδικό World Health αναφέρει: «Οι εταιρίες καπνού [των Η.Π.Α.] ασκούν σημαντική πολιτική επιρροή. Έχουν επιβληθεί εμπορικές κυρώσεις, ή έχουν εκτοξευτεί απειλές για τέτοιου είδους κυρώσεις, στο Χονγκ Κονγκ, στην Ταϊβάν, στην Ιαπωνία και στην Κορέα, σε περίπτωση που δεν ανοίξουν τις αγορές τους στην πώληση και στη διαφήμιση αμερικανικών προϊόντων καπνού».

Ακόμα χειρότερα, οι εταιρίες καπνού, όχι μόνο πουλάνε τα προϊόντα τους στην Ασία, αλλά και αυξάνουν τις πωλήσεις τους με την τακτική της πιεστικής διαφήμισης. Μάλιστα μερικές χώρες, όπως η Ταϊβάν και η Νότια Κορέα, έφτασαν στο σημείο, κάτω από πίεση, να αποσύρουν την απαγόρευση για τις διαφημίσεις καπνού! Τώρα και η Κίνα βρίσκεται ψηλά στον κατάλογο των επιτυχιών που σημειώνουν οι κατασκευαστές τσιγάρων των Η.Π.Α. Δεν προκαλεί έκπληξη το ότι, όπως αναφέρεται, ένας διευθυντής κάποιας εταιρίας καπνού είπε: «Ξέρετε τι θέλουμε; Θέλουμε την Ασία». Πώς όμως βλέπουν ορισμένα άτομα αυτές τις αμερικανικές πιεστικές τακτικές;

Σύμφωνα μ’ έναν ανταποκριτή της εφημερίδας New York Times, κάποιος Κορεάτης επιχειρηματίας επέκρινε «την αμερικανική ανηθικότητα, επειδή προωθεί πιεστικά τα αμερικανικά τσιγάρα στον κορεατικό λαό». Και το επιχείρημά του είναι βάσιμο. Ενώ η Αμερική εξαπολύει πόλεμο κατά των εισαγωγών κοκαΐνης και ηρωίνης, που είναι ουσιώδεις για την οικονομία κάποιων άλλων χωρών, η ίδια θέλει να ξεφορτώνεται το δικό της δηλητηριώδες φυτό στέλνοντάς το σε άλλα κράτη. Τη στιγμή που η Αμερική ισχυρίζεται ότι έχει υψηλά ηθικά πρότυπα, είναι λογικό να πουλάει δόλια σε άλλα κράτη, πολλά από τα οποία αντιμετωπίζουν τρομερές οικονομικές δυσχέρειες, το πλεόνασμά της σε επικίνδυνα προϊόντα καπνού;

Μερικοί Αντιστέκονται

Ορισμένα αφρικανικά κράτη, όπως η Γκάμπια, η Μοζαμβίκη και η Σενεγάλη, έχουν απαγορεύσει τις διαφημίσεις τσιγάρων. Ο υπουργός υγείας της Νιγηρίας δήλωσε πέρσι ότι η νιγηριανή κυβέρνηση επρόκειτο «να απαγορεύσει όλες τις διαφημίσεις στις εφημερίδες, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση και στους πίνακες αφισοκολλήσεων. Θα απαγορεύσουμε το κάπνισμα σε όλους τους δημόσιους χώρους και στα δημόσια μεταφορικά μέσα». Το Ξύπνα! πληροφορήθηκε (τον Ιανουάριο του 1989) από κάποιο Νιγηριανό αξιωματούχο στο τμήμα πληροφόρησης ότι το ζήτημα αυτό παραμένει υπό συζήτηση.

Η Κίνα είναι ένα κράτος με 240 εκατομμύρια καπνιστές. Μέχρι το έτος 2025, οι ειδήμονες σε ιατρικά θέματα αναμένουν ότι κάθε χρόνο θα χάνονται δύο εκατομμύρια άνθρωποι εξαιτίας ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα. Η Κίνα έχει ένα τεράστιο πρόβλημα, όπως παραδέχεται το περιοδικό China Reconstructs: «Παρά την απαγόρευση που επέβαλε η κινεζική κυβέρνηση στις διαφημίσεις των τσιγάρων, παρά τα συχνά δημοσιεύματα εφημερίδων και περιοδικών, που προειδοποιούν για τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος, και παρά τις ολοένα αυξανόμενες τιμές των τσιγάρων, ο αριθμός των καπνιστών στην Κίνα εξακολουθεί να μεγαλώνει». Και ποιο είναι ένα από τα αποτελέσματα; «Ο καρκίνος, τα καρδιοαγγειακά και τα αναπνευστικά νοσήματα είναι τώρα οι κύριοι φονιάδες στην Κίνα».

Σε ορισμένα μέρη της Κίνας, θεωρείται ένδειξη φιλοξενίας να προσφέρουν τσιγάρα, όταν καλωσορίζουν επισκέπτες. Αλλά τι μεγάλο τίμημα πληρώνουν οι Κινέζοι! Το ίδιο περιοδικό αναφέρει: «Ειδήμονες σε ιατρικά θέματα προειδοποιούν ότι τα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα αυξάνονται σε εντυπωσιακά μεγάλη κλίμακα». Όπως δήλωσε ένας Κινέζος ειδικός: «Είναι ήδη πολύ ακριβό το τίμημα που πληρώνουμε».

Ωστόσο, η εξουσία των διαφημιστών του καπνού εμπερικλείει κι άλλον έναν κίνδυνο—την αδιόρατη επιρροή που ασκούν στα μέσα ενημέρωσης.

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Διαφήμιση κατά του καπνίσματος στο Χονγκ Κονγκ