Ηθική στο Θέμα του Καπνού;
«Η Βρετανοαμερικανική Εταιρία Καπνού της Ουγκάντα [B.A.T. Uganda 1984 Ltd.] δεν πιστεύει ότι το κάπνισμα βλάπτει την υγεία». Αυτή η δήλωση, που περιλήφθηκε σ’ ένα γράμμα προς το Υπουργείο Υγείας στο Εντέμπε της Ουγκάντα, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη Βρετανία παράλληλα με κατηγορίες για αμφισβητήσιμη επαγγελματική ηθική καθώς και για διπλά μέτρα και σταθμά. Γιατί;
Οι κυβερνητικές προειδοποιήσεις για την υγεία πρέπει υποχρεωτικά να εμφανίζονται στα πακέτα των τσιγάρων στις Δυτικές χώρες, όπου το κάπνισμα παρουσιάζει τώρα πτώση κατά 1 τοις εκατό το χρόνο. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, όμως, δεν υπάρχουν συνήθως τέτοιες νομικές απαιτήσεις, και όπου υπάρχουν, μπορεί να περνούν απαρατήρητες αν οι καπνιστές αγοράζουν τα τσιγάρα τους χύμα, και όχι σε πακέτο. Οι πωλήσεις σ’ αυτές τις χώρες παρουσιάζουν αύξηση κατά 2 τοις εκατό ετησίως. Αλλά αυτό δεν είναι παρά μέρος του προβλήματος. Ο καπνός με υψηλό ποσοστό πίσσας «που θεωρείται εξαιρετικά επικίνδυνος για να τον καπνίζουν αυτές οι ίδιες [οι Ευρωπαϊκές χώρες]» εξάγεται από την Ευρώπη στην Αφρική και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, ισχυρίζεται ο Δρ Ρομπέρτο Μασιρόνι, επικεφαλής του προγράμματος «Τσιγάρο ή Υγεία» της WHO (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας).
Επίσης, οι επιθετικές μέθοδοι κατάκτησης της αγοράς προωθούν καινούριες, δυνατότερες και φτηνότερες μάρκες. Στη Ζιμπάμπουε, όπου ο μισός πληθυσμός είναι ηλικίας κάτω των 16 ετών και δεν υπάρχει όριο ηλικίας όσον αφορά την αγορά καπνού, εκφράζονται φόβοι ότι τα μικρά παιδιά θα εθιστούν στο κάπνισμα. Ο Δρ Τίμοθι Σταμπς, υπουργός υγείας της Ζιμπάμπουε, εκφράζει επίσης την ανησυχία του σχετικά με τα «έντεχνα μηνύματα που στοχεύουν τις νεαρές γυναίκες» για να τις πιάσουν στο αγκίστρι της νικοτίνης, η οποία αποκαλείται το «πιο γρήγορο σε δράση ναρκωτικό στο Δυτικό κόσμο». Μιλώντας σ’ ένα συνέδριο της WHO, ο υπεύθυνος της υγειονομικής υπηρεσίας της Βρετανίας είπε: «Δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν κάποιος να εξακολουθεί να προάγει αυτή τη θανατηφόρα συνήθεια».
Ενόψει όλων αυτών των πιέσεων, γιατί δεν υποχωρεί η εκστρατεία για την αύξηση των πωλήσεων; Υπάρχουν δυο βασικοί λόγοι. Πρώτον, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα καταργούνταν χιλιάδες θέσεις εργασίας στη βιομηχανία καπνού της Ευρώπης. Δεύτερον, υπάρχουν και οι οικονομίες των χωρών στις οποίες πωλείται ο καπνός. Για παράδειγμα, η Κένυα οφείλει το 5 τοις εκατό του συνόλου των δημοσίων εσόδων της στο φόρο πωλήσεων και στο φόρο επί των κερδών που επιβάλλει στις πωλήσεις καπνού. Κάτι που επίσης συμβάλλει στην αύξηση των πωλήσεων καπνού είναι η οικονομική υποστήριξη που προσφέρουν στις διάφορες αθλητικές διοργανώσεις οι εταιρίες καπνού.
Στο μεταξύ, τα προβλήματα υγείας του Δυτικού κόσμου αρχίζουν τώρα να περνούν στις αφρικανικές χώρες. Καθώς αυτές εξακολουθούν να παλεύουν με την ελονοσία και μ’ ένα σωρό άλλες ενδημικές ασθένειες, διαπιστώνουν ότι αναγκάζονται με τους περιορισμένους τους πόρους να αντιμετωπίσουν και τις ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα.
Η Ασία είναι η επόμενη αγορά στην οποία στρέφονται τώρα οι εταιρίες καπνού. Εκεί, οι πωλήσεις τσιγάρων υπολογίζεται να αυξηθούν κατά 18 τοις εκατό μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Αναμένεται ότι η Κίνα θα ανοίξει τελικά τις πόρτες της στον καπνό της Δύσης. Είναι ήδη γνωστό ότι οι Κινέζοι καπνίζουν το 30 τοις εκατό των τσιγάρων που καταναλώνονται σε όλο τον κόσμο. Ο Βρετανός καθηγητής Ρίτσαρντ Πέτο, καρκινολόγος, προβλέπει ότι απ’ όλα τα Κινεζόπουλα που ζουν σήμερα, 50 εκατομμύρια θα πεθάνουν τελικά από κάποια ασθένεια που σχετίζεται με τον καπνό, αναφέρει η εφημερίδα Δε Σάντεϊ Τάιμς (The Sunday Times) του Λονδίνου.
Ένα από τα σημεία που χαρακτηρίζουν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά—τέσσερα και πλέον εκατομμύρια παγκόσμια—είναι ότι δεν κάνουν χρήση καπνού. Κι όμως, πολλοί απ’ αυτούς ήταν πρωτύτερα μανιώδεις καπνιστές. Έκοψαν το κάπνισμα όταν συνειδητοποίησαν ότι αυτό δεν συμβιβάζεται με τη Χριστιανική πίστη. (Ματθαίος 22:39· 2 Κορινθίους 7:1) Αν πραγματικά θέλετε να απελευθερωθείτε από τον εθισμό του καπνού, ζητήστε τη βοήθεια ή τη συμβουλή οποιουδήποτε απ’ αυτούς. Θα σας τη δώσει με χαρά.