Πετρελαιοκηλίδα—Τι Έχει Κάνει Στους Ανθρώπους

ΣΤΟ Βαλντέζ έχει σημειωθεί πληθυσμιακή έκρηξη από τότε που εμφανίστηκε η πετρελαιοκηλίδα, στις 24 Μαρτίου 1989. Οι κάτοικοι στην πόλη έχουν αυξηθεί από 2.800 σε 10.000 και πλέον. Η Έξον έχει προσλάβει χιλιάδες άτομα και τα καλοπληρώνει για να απαλλάξουν το περιβάλλον από τη ζημιά που του έχει προξενήσει η πετρελαιοκηλίδα. Η εισροή των χιλιάδων ατόμων έχει προκαλέσει διάφορες μορφές κοινωνικής και οικονομικής αποδιοργάνωσης, τις οποίες δεν μπορούν να δεχτούν εύκολα οι μόνιμοι κάτοικοι αυτής της πρώην ήσυχης κωμόπολης.

Ο Πιτ Γουέρπελ, διευθυντής του τμήματος επικοινωνιών έκτακτης ανάγκης στην Αλάσκα, επισημαίνει μερικές από τις αλλαγές που συνέβηκαν σαν αποτέλεσμα της εκπληκτικής αύξησης στον αριθμό των ανθρώπων που αναζητούν δουλειές για τις οποίες να καλοπληρώνονται. Ο Γουέρπελ είπε σε μια συνέντευξη:

«Ίσως ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στο Βαλντέζ να είναι πιο σοβαρός απ’ ό,τι μπορεί να υπολογιστεί αυτή τη στιγμή. Η ανθρωποπλημμύρα στο Βαλντέζ έχει καταπονήσει τις διάφορες υπηρεσίες που διαθέτει η κωμόπολη. Στις εφτά εβδομάδες που ακολούθησαν την εμφάνιση της πετρελαιοκηλίδας, η εταιρία τηλεπικοινωνιών αύξησε τις γραμμές της από 60 σε 170 και πλέον. Οι υπόνομοι, η ηλεκτροδότηση, το λιμάνι που είναι για μικρά πλεούμενα, ο χώρος απόρριψης απορριμμάτων της πόλης, το οδικό σύστημα της πόλης—τίποτα απ’ αυτά δεν ήταν σχεδιασμένο έτσι ώστε να μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις παρούσες απαιτήσεις. Στη διάρκεια του Απριλίου, τα οχήματα που κυκλοφορούσαν αυξήθηκαν από 3.000 σε 9.600. Η κίνηση του αεροδρομίου, που ήταν φυσιολογικά 20 πτήσεις την ημέρα, αυξήθηκε κατακόρυφα σε 680 και πλέον πτήσεις. Η πόλη δεν έχει τη δυνατότητα να αντέξει αυτή την αναμφίβολα απίστευτη πίεση.

»Η κρίση την οποία προκάλεσε η πληθυσμιακή έκρηξη έχει επισκιαστεί από την έμφαση που δόθηκε στην κηλίδα του πετρελαίου και στις μολυσμένες ακτές, στα νεκρά πουλιά και στις νεκρές θαλάσσιες ενυδρίδες, στα απειλούμενα ιχθυοτροφεία και στις απώλειες οστρακόδερμων. Η οικονομία έχει αποδιοργανωθεί, υπάρχει έλλειψη στο ισοζύγιο πληρωμών, οι επιχειρήσεις πασχίζουν να βρουν κάποια αξιόπιστη πηγή βοήθειας. Οι αυξανόμενες τιμές στραγγίζουν τα πορτοφόλια εκείνων που παίρνουν καθορισμένους μισθούς.

»Τίποτα απ’ αυτά δεν λέγεται για να μικροποιήσει τις συμφορές που προξένησε η πετρελαιοκηλίδα· αυτά λέγονται για να δώσουν μια καλύτερη εικόνα της ολικής τραγωδίας και της επίδρασης που είχε η πετρελαιοκηλίδα στους ανθρώπους. Κατά τη γνώμη μου, η αποδιοργάνωση της ζωής των κατοίκων του Βαλντέζ έχει επισκιαστεί από την περισσότερο έντονη δημοσιότητα που δόθηκε στην καταστροφή χιλιάδων πουλιών και ζώων».

Μερικοί από τους παλιούς κατοίκους του Βαλντέζ έδωσαν συνέντευξη. Πώς τους επηρέασε αυτή η πληθυσμιακή έκρηξη που σημειώθηκε στην πόλη τους;

Ένας υπάλληλος της εταιρίας τηλεπικοινωνιών εξέφρασε τις απόψεις του ως εξής:

«Έχουν περάσει τώρα δυο μήνες από την εμφάνιση της κηλίδας, και επικρατεί απόλυτο χάος στο Βαλντέζ. Εξακολουθούν να μαζεύονται χιλιάδες άτομα για να βρουν καλοπληρωμένες δουλειές. Άνθρωποι όλων των ειδών. Μερικούς τους κυνηγάει ο νόμος και τους συλλαμβάνουν. Πόρνες έρχονται να προσφέρουν τις ‘υπηρεσίες’ τους. Τα παιδιά δεν έχουν πια ελευθερία κινήσεων στην πόλη. Οι γονείς τα επιτηρούν από κοντά, και σίγουρα αυτό πρέπει να κάνουν. Μερικοί γονείς παραμελούν τα παιδιά τους, επειδή δουλεύουν και οι δυο πολλές ώρες στην Έξον. Η μανία για το χρήμα έχει επηρεάσει πολλούς.

»Οι τιμές έχουν ανέβει κατακόρυφα. Διπλασιάζονται μέσα σε μια νύχτα, κι έπειτα από μια εβδομάδα ξαναδιπλασιάζονται. Έχεις σπίτι για νοίκιασμα; Μπορείς να πάρεις 500 δολάρια [περ. 75.000 δρχ.] τη βραδιά γι’ αυτό. Μερικές κρεβατοκάμαρες αποφέρουν περίπου τα ίδια λεφτά. Μέχρι και κάποιο χώρο για καναπέ μπορείς να νοικιάσεις. Νοικιάζουν σπίτια για 5.000 ή 6.000 δολάρια [περ. 750.000 ή 900.000 δρχ.] το μήνα—μάλιστα αναφέρθηκε μια περίπτωση στην οποία ένα σπίτι νοικιάστηκε για 13.000 δολάρια [περ. 1.950.000 δρχ.]. Τα αυτοκίνητα τα νοικιάζουν για 250 δολάρια [περ. 37.500 δρχ.] την ημέρα.

»Οι μισθοί που πληρώνει η Έξον έχουν φτάσει στα ύψη. Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να τους ανταγωνιστούν. Οι υπάλληλοί τους παραιτούνται για να δουλέψουν στην Έξον. Οι νέοι υπάλληλοι μένουν για λίγο, κι έπειτα φεύγουν κι αυτοί για να δουλέψουν στην κηλίδα. Στα εστιατόρια τα πράγματα είναι δύσκολα. Αυτά είναι ανοιχτά 24 ώρες την ημέρα, εξυπηρετούν χιλιάδες πελάτες, και μερικά χρειάστηκε να αλλάξουν προσωπικό τέσσερις και πέντε φορές τους δυο τελευταίους μήνες—τους χάνουν εξαιτίας των υπέρογκων ωρομισθίων της Έξον. Ακόμα και από το νοσοκομείο παραιτήθηκαν οι μισοί εργαζόμενοι».

Το δέλεαρ για όλα αυτά είναι το χρήμα—ο πειρασμός που υπάρχει είναι πολύ ευνόητος για μερικούς, οι οποίοι έχουν λίγα λεφτά και πολλά χρέη! Πόσο εύκολο είναι να σκεφτεί κανείς: ‘Μπορώ να δουλέψω την Κυριακή, και να πάρω 30 ή 50 δολάρια [περ. 4.500 ή 7.500 δρχ.] την ώρα· να δουλέψω 12 ώρες και να πάρω διπλό ημερομίσθιο επειδή είναι Κυριακή. Μπορώ να ξεπληρώσω το αυτοκίνητο, να ξεπληρώσω όλα όσα χρωστάω!’ Ωστόσο, παραμελείς επίσης την οικογένειά σου, και οι πνευματικές αξίες μπορεί να χαθούν. ‘Μα δεν πρόκειται να το κάνω αυτό, παρά μόνο για λίγο καιρό, προσωρινά, ίσα-ίσα για να σταθώ στα πόδια μου!’ λες στον εαυτό σου. Ίσως γίνει έτσι, ίσως όχι.

Πιο ανησυχητικά είναι μερικά από τα συναισθήματα που εξωτερικεύονται λόγω της απογοήτευσης. Κάποιο άτομο είπε:

«Η οργή πολλών έχει επίκεντρο την Έξον, και κάνουν την εμφάνισή τους ριζοσπαστικές ακρότητες συμπεριφοράς. Στο σύστημα αξιών υπάρχει αποδιοργάνωση, μάλιστα διαστροφή. Υπάρχουν άνθρωποι που, εξαιτίας της απογοήτευσης και της οργής τους, έλκονται προς ένα είδος συμπεριφοράς που κανονικά θα αποστρέφονταν. Αυτοί είναι οργισμένοι εξαιτίας του τι έχει κάνει η πετρελαιοκηλίδα στον όμορφο Όρμο του Πρίγκιπα Γουλιέλμου και στα χιλιάδες πουλιά, τις χιλιάδες ενυδρίδες, φώκιες και στην υπόλοιπη ζωική κτίση που αποτελούσαν ανέκαθεν το καμάρι τους.

»Αυτή η οργή έχει κάνει μερικούς να πετούν αυτοκίνητα της Αλιέσκα έξω από το δρόμο. Έχουν απειλήσει ότι θα βάλουν βόμβες. Ακόμα και απειλές κατά της ζωής του προέδρου της Έξον έχουν διατυπωθεί στο Βαλντέζ. Έχουν προσληφθεί εκατοντάδες επιπλέον αστυνομικοί ασφαλείας».

Ένας αντικαταστάτης δάσκαλος λέει:

«Πολλά παιδιά ετοιμάζονται μόνα τους για το σχολείο. Γνωρίζω ένα κοριτσάκι πέντε χρονών, που πάει στο νηπιαγωγείο, και σηκώνεται μόνο του από το κρεβάτι το πρωί, επειδή η μαμά και ο μπαμπάς του φεύγουν ώρες νωρίτερα για να δουλέψουν στην πετρελαιοκηλίδα. Τρώει το πρωινό της, πηγαίνει στο σχολείο, γυρίζει σπίτι, τρώει βραδινό και είναι μόνη της ώσπου να γυρίσουν οι γονείς της στις εννιά ή στις δέκα το βράδυ. Τι επίδραση έχει αυτό επάνω της, τι της μαθαίνει; Τα χρήματα έχουν τυφλώσει μερικούς γονείς και τα παιδιά τους υποφέρουν. Τα παιδιά στο σχολείο έχουν τέτοια ένταση που δεν μπορούν να εργαστούν. Οι δάσκαλοι δεν τα πιέζουν· αντί γι’ αυτό τους διαβάζουν ιστορίες και τα αφήνουν να παίζουν διάφορα παιχνίδια».

Μια νοικοκυρά συναντάει αγένεια και θυμό:

«Η πολυκοσμία φέρνει ένταση και αναστάτωση, κι αυτά προκαλούν θυμό και ξεσπάσματα εκνευρισμού. Όταν οι προμήθειες ήταν περιορισμένες, μερικές γυναίκες που πήγαιναν στο μπακάλικο έβλεπαν άλλους να παίρνουν το δικό τους ψωμί και το δικό τους γάλα. Στα εστιατόρια, άτομα που έρχονται αργά, σπρώχνουν και παίρνουν το τραπέζι από άλλα άτομα που περίμεναν μια ώρα γι’ αυτό».

Ο άντρας, του οποίου τα λόγια ακολουθούν, εκφράζει την ανησυχία του για το τι συμβαίνει στους ανθρώπους:

«Ο αντίκτυπος στην περιοχή είναι πολύ σοβαρός από την άποψη ότι ο πληθυσμός έχει σχεδόν τριπλασιαστεί. Από μια πόλη 2.800 περίπου ατόμων, έχουμε φτάσει τα 9.000 και πλέον άτομα. Υπάρχει πρόβλημα στο να προμηθεύεσαι τα διάφορα πράγματα και στο να μετακινείσαι απλώς στην πόλη. Η οδική κυκλοφορία σ’ αυτή τη μικρή πόλη έχει προκαλέσει επιπρόσθετη συμφόρηση, εξαιτίας της οποίας ακόμα και η απλή μετακίνηση έχει γίνει πηγή αναστάτωσης και έντασης.

»Έχουν σημειωθεί δραστικές αλλαγές στις ευκαιρίες για δουλειά. Οι προσφορές για απασχόληση, στην οποία θα παίρνεις 20 ως 50 δολάρια [περ. 3.000 ως 7.500 δρχ.] την ώρα, κάνουν δύσκολη τη διακράτηση ισορροπίας όσον αφορά τις προτεραιότητες που θέτεις στη ζωή. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να εμποδίσεις τον υλισμό να καταπνίξει τις οικογενειακές ευθύνες και τις πνευματικές αξίες. Επίσης, η γυναίκα μου κι εγώ πήραμε πολλά τηλεφωνήματα από φίλους που μένουν σε πολιτείες μακρινές όπως η Φλόριντα, η Νέα Υόρκη, το Τέξας και το Όρεγκον. Ζητάνε πληροφορίες σχετικά με τις ευκαιρίες που υπάρχουν για να δουλέψουν εδώ.

»Γνωρίζουμε ότι η οικονομική κατάσταση είναι δύσκολη παντού αυτόν τον καιρό, αλλά τους συστήσαμε να μην έρθουν. Αυτοί είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά, σαν εμάς, κι εμείς προσπαθούμε να έχουμε στην πρώτη θέση τα πνευματικά ενδιαφέροντα, να παρακολουθούμε συναθροίσεις και να μιλάμε σε άλλους για τη Βασιλεία του Θεού. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι το καλύτερο και γι’ αυτούς, και δεν είναι εύκολο να κάνουν κάτι τέτοιο κάτω από τις παρούσες συνθήκες έντασης στο Βαλντέζ. Ο υλισμός καταπνίγει την πνευματικότητα, και εδώ είναι άφθονος.

»Πόσο αληθινά είναι τα λόγια της Αγίας Γραφής στο εδάφιο 1 Τιμόθεον 6:10: ‘Ρίζα πάντων των κακών είναι η φιλαργυρία, την οποίαν τινές ορεγόμενοι απεπλανήθησαν από της πίστεως και διεπέρασαν εαυτούς με οδύνας πολλάς’».

Αυτές οι συνεντεύξεις δόθηκαν δυο μήνες μετά την εμφάνιση της πετρελαιοκηλίδας. Εκφράστηκε η πρόβλεψη ότι ο καθαρισμός του περιβάλλοντος θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα—σύμφωνα με το σχέδιο, η προβλεπόμενη ημερομηνία ήταν η 15η Σεπτεμβρίου. Όταν ολοκληρωθεί ο καθαρισμός της πετρελαιοκηλίδας, όταν οι χιλιάδες εργασίες κλείσουν κι όταν η πλημμύρα των δολαρίων στερέψει, οι παλιοί κάτοικοι που έχουν διατηρήσει ανεπηρέαστες τις πνευματικές τους αξίες μέσα απ’ όλα αυτά θα κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές.

Αλλά ίσως χρειαστεί να περάσουν χρόνια ώσπου να ξαναγίνει το Βαλντέζ η ήσυχη κωμόπολη που ήταν κάποτε.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 12]

«Επικρατεί απόλυτο χάος στο Βαλντέζ»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 12]

Απειλές βίας

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 13]

‘Φιλαργυρία, ρίζα του κακού’